سولتۇستىك وڭىرلەردەگى ورىس حالقىنىڭ تاريحي وتانى رەسەيگە ۇدەرە كوشۋى اسەرىنەن تۇرعىندار سانى كەمىپ، جۇمىس كۇشىنىڭ جەتىسپەۋشىلىگى ۇلكەن پروبلەماعا اينالىپ وتىر.
ەسەسىنە تۇركىستان وبلىسىندا ارتىق ەڭبەك كۇشى جەتەرلىك..

ەگەر ءسىزدىڭ باسپاناڭىز جوق بولسا، جۇمىسىڭىز جوق بولسا باسپانالى بولۋعا، جۇمىس تابۋعا تولىق مۇمكىندىگىڭىز بار..

ول ءۇشىن جەرگىلىكتى جەردەگى جۇمىسپەن قامتۋ ورتالىعىنا حابارلاسساڭىز بولعانى..
شقو، سقو، پاۆلودار، قوستاناي وبلىستارى سىزدەردى كۇتىپ وتىر.
جەر وڭدەيمىن، مال اسىرايمىن نەمەسە وزگە كاسىپ اشام دەگەن ازاماتتارعا بارلىق مۇمكىندىك بار...
1. باسەكەلەس از..
2. مەملەكەتتىڭ قامقورلىعى ۇلكەن..
3. مۇعالىم بولساڭىز "ديپلوممەن اۋىلعا" باعدارلاماسى ب ويىنشا مەملەكەتتەن كومەك الاسىز.
باسپانا جەتەرلىك.
قالاساڭىز كوپقاباتتى ۇيدەن پاتەر الا الاسىز.
قالاساڭىز، اۋدانى كەمى 90 شارشى مەترلىك جەر ءۇي، قالاساڭىز، بۇرىنعى سوۆحوزداردان قالعان كىرپىش كوتتەدج الا الاسىز.
"بۇرىن بار، بۇرىن بارساڭ ورىن بار"...
ەرتەرەك قيمىلداۋ كەرەك..

سولتۇستىك قازاقستان وبلىسىندا عانا وڭتۇستىكتەن قونىس اۋدارۋشىلارعا ارناپ 428 ءۇي سالىنىپ جاتىر.

تەك شال اقىن اۋدانىندا (سقو) عانا وڭتۇستىكتەن قونىس اۋداراتىندار ءۇشىن بيىل 26 ءۇي بەرىلەدى.
ۇيلەر 4 تيپتىك جوبا بويىنشا سالىنىپ جاتىر. ەڭ شاعىن ءۇيدىڭ ءوزى 90 شارشى مەتر..

پاۆلودار وبلىسىنا "نۇرلى كوش" باعدارلاماسى بويىنشا تۇرعىن ءۇي قۇرىلىسى ءۇشىن كەلەسى جىلعا 8 ملرد تەڭگە بولىنگەن.
كاسىپكەرلىكپەن اينالىسام دەسەڭىز، وندىرگەن تاۋارىڭىزعا تۇتىنۋشى دايىن. اتالعان وبلىستارمەن شەكارالاس رەسەيدىڭ 4 وبلىسىندا عانا 18 ملن حالىق تۇرادى.

مەملەكەتتىك قىزمەتكە بەيىمى بار ازاماتتاردى جەرگىلىكتى تۇرعىندار وزدەرى-اق كوتەرەتىنىن كوزىمىز كوردى.
2017 جىلى سقو، م.جۇماباەۆ اۋدانىنا مۇعالىم بولىپ بارعان نۇرجامال تامبەتوۆا قازىر اۋدان اكىمىنىڭ باس كەڭەسشىسى.

تورەارىقتىق (ارىس) بەرىك قالمۇراتوۆ ورداباسى اۋدانى اكىمدىگىندەگى جۇمىسىن تاستاپ، بيىل اقپان ايىندا قوستاناي وبلىسى سارىكول اۋدانىنا قونىس اۋدارعان. كەلە سالا مەملەكەتتىڭ كومەگىمەن ءۇي الىپ، ءۇي ماڭىنداعى جەر تەلىمىنە قيار، كارتوپ ەگىپ تاستاپتى. ودان وزگە 50 سوتىق جىلىجايعا تاعى ءبىراز كوكونىس وتىرعىزىپتى. ءۇيىنىڭ جانىنداعى كولگە ۇيرەك-قاز اسىراپتى..
بەرىكتىڭ ىسكەرلىگىن بايقاعان اۋىل تۇرعىندارى جاقىندا اۋىلدىق وكرۋگتىڭ اكىمى ەتىپ سايلاپتى..
ايتا بەرسە مۇنداي فاكتىلەر وتە كوپ..

ال اتالعان وبلىستاردىڭ تابيعاتىنىڭ سۇلۋلىعىن سۋرەتتەۋ ءۇشىن اقىن بولۋ كەرەك..

وسى ورايدا جەتىساي اۋداندىق ءماسليحاتىنىڭ دەپۋتاتى ءادىلحان اساۋوۆتىڭ اۋدان تۇرعىندارىمەن كەزدەسۋدە ايتقان اڭگىمەسى ەسكە ءتۇcىپ وتىر.

مەنىڭ اكەمنىڭ تۋعان جەرى قازىعۇرت باۋرايىنداعى بەينەتكەش اۋىلى.
سوعىستان كەيىن اكەم تاشكەنتكە وقۋعا ءتۇسىپتى.
1947 جىلدار شاماسىندا بولسا كەرەك، جازعى دەمالىسقا كەلسە اۋىل جوق. جۇرتتا قالعان اقساق ءيتتى جەتەلەپ، كورشى اۋىلعا بارادى. سول جەردە ءوز اۋىلىن تايلى-تاياعىنا دەيىن وكىمەت مىرزاشولگە كانال قازۋعا ايداپ اكەتكەنىن ەستيدى.
سونىمەن سوڭىندا اقساق يت، كەلەس وزەنىن جاعالاپ، ودان سىردى بويلاپ مىرزاشولگە 8 كۇن دەگەندە جەتەدى..
جان-جاقتان جينالعان قاراقۇرىم ادام اتاقتى "كيروۆ" كانالىن كەتپەن-كۇرەكپەن قازىپ جاتىر.

سۇراستىرىپ ءجۇرىپ ءوز تۋىستارىن تابادى. كانال قازۋشى جۇمىسكەرلەردىڭ بارلىعى جەركەپە قازىپ العان. كەيبىر جەركەپە قازعان كەزدە، كورشى كەپەگە ءوتىپ كەتىپ، ەكى وتباسىنىڭ اراسىندا قابىرعا بولماي قالعان جاعدايلار جەتەرلىك ەكەن.
تاڭەرتەڭ ۇلكەن قازانعا سۋ قۇيىپ قايناتا باستايدى. سۋ قايناعان كەزدە وعان كىرپىشەشەن، تاسباقا، جىلان دەيسىز بە، ۇستاعاندارىن سالا بەرەدى. جۇمىسكەرلەر عانا ەمەس، بالا-شاعا، قاتىن-قالاش بارىنە تۇسكى اس الگى سورپا..
كەلگەن جاعىنا قاشقانداردى نكۆد سوتتايدى...
مىنە، قازىر ءۇي سالماق تۇگىلى بۇزاۋ ارقاندايتىن بوس جەر قالماعان ءمىرزاشولدى قازاق وسىلاي گۇلدەندىرگەن...

سولتۇستىكتى دە قازاققا تولتىرامىز.
اياققا ورالعانداردى اتتاپ ءوتىپ...

ءومىر شىنىبەكۇلىنىڭ facebook پاراقشاسىنان

Abai.kz