عافۋ قايىربەكوۆتىڭ جارى بادەش اپا ومىردەن وزىپتى. قولىنان ءدام تاتىپ، ەسكىنىڭ اڭگىمەسىن تىڭداپ ەدىم. اپانىڭ ىقشامدالعان ەستەلىگىن وسى جەردە دە ءبولىسىپ قويايىن...

"عافۋدىڭ اكەسى عاليا مەدرەسەسىن بىتىرگەن، ساۋاتتى ادام بولعان، الايدا، عافەكەڭنىڭ سەگىز جاسىندا قايتىس بولىپ كەتكەن ەكەن. مەنىڭ اكەم 1937 جىلدارى ۇستالىپ كەتكەن. ءسويتىپ، ەكى جەتىمەك شاڭىراق كوتەرگەنبىز. سول ەكى جەتىمەك اۋدارمادان تۇسكەن قالاماقىنى تىرنەكتەپ جيناپ، ءۇي سوعىپ الدىق. ول كەزدە جەكە ءۇيى بارلار از، سونى قىزىق كورە مە، ايتەۋىر ۇيىمىزدەن قوناق ارىلعان ەمەس. سول زامانداردا ادەبيەتتىڭ توڭىرەگىندە جۇرگەن قالامداس دوستارىنىڭ كوپشىلىگى ءبىزدىڭ شاڭىراقتان ءدام تاتتى. ولاردىڭ ادەبيەت جايلى تالاس-تارتىستى ءارى قىزعىلىقتى اڭگىمەلەرىنە تالاي كۋا بولدىق.
عافۋ 1956 جىلى جازۋشىلار وداعىنىڭ مۇشەلىگىنە قابىلداندى. 1952 جىلى جازۋشىلار وداعىنا قىزمەتكە كىرگەن ۋاقىتىنان كوزىن جۇمعانشا وسى وداقتىڭ جۇمىسىن اتقاردى. اۋىرىپ ءجۇرىپ تە جۇمىستان قالعان ەمەس. وسى شىعارماشىلىق ءۇيىن جانىنداي جاقسى كوردى. جازۋشىلاردىڭ قاراشاڭىراعىن قاتتى قادىرلەدى...

ال، ءبىز جازۋشىنىڭ جارلارى، جەكە ءوزىم، عافەكەڭ قىزمەت ەتسە دە، سول ۇيگە باسا-كوكتەپ كىرىپ بارا المايتىنمىن. الدا-جالدا عافۋعا جولىعۋ كەرەك بولسا، تەلەفون سوعىپ، «بالالار الەمى» دەيتىن دۇكەننىڭ الدىندا كۇتىپ تۇراتىن ەدىك. ۇلكەن-ۇلكەن جازۋشىلار، اقىن اعالارىمىز وتىرعان شاڭىراققا قالاي باسىپ كىرەسىڭ؟ وسى كۇنى عوي، عافەكەڭ جۇرگەن جەرلەر ەدى دەپ، ساعىنىشىمىزدى باسۋ ءۇشىن شاڭىراققا ەركىن، وزىمسىنە كىرەتىنىمىز.
مۇحتار اۋەزوۆ ءبىز سوچيدە جۇرگەندە قايتىس بولدى. عافۋ گازەت وقىپ وتىر ەدى، داۋىسى قاتتى شىعىپ كەتتى. نە بولدى ەكەن دەپ جالت قاراسام، كوزىنەن جاس اعىپ بارا جاتىر ەكەن. سويتسەم، مۇحاڭنىڭ حابارى گازەتكە باسىلىپتى. عافۋدىڭ سوندا جازاتىنى عوي: «مەن سوچيدە جۇرگەندە تاۋ قۇلادى، قاپقاز با دەسەم، مۇحاڭ ەكەن. ول – بايتەرەك، مەن ونىڭ بۇتاعى ەكەم...» مۇحتار اۋەزوۆتى قادىر تۇتپاعان قالامداس ىنىلەرى جوق قوي. عافۋ دا اعاسىن ەرەكشە قۇرمەتتەپ، اسا جاقسى كورگەن ەدى. جاستايىنان سولاردىڭ قاسىندا ءجۇرىپ، ۇلگىسىن الدى عوي.

عافەكەڭ اۋدارما سالاسىندا دا بىرقاتار ەڭبەك ءسىڭىردى. راسۋل عامزاتوۆتى اۋداردى. سول اۋدارمانى وقىعان عابيت مۇسىرەپوۆ: «اتتەگەن-اي، مىنانى راسۋل وقىسا، قايتا جازاتىن ەدى»، – دەيتىنى بار.
1958 جىلى ماسكەۋدەگى ونكۇندىككە بارعان اقىن-جازۋشىلاردىڭ ەڭ جاسى، ول كەزدە وتىزداعى عافۋ ەدى. مەن دە باردىم. عافۋ مەنى ەشقاشان قاسىنان تاستاعان ەمەس. «كيەۆ» مەيمامحاناسىنا ورنالاستىق. باۋكەڭ كورشى بولمەگە ورنالاستى. ءالى ەسىمدە، ۆەستيبيۋلدە باۋكەڭ وتىرادى. مەن عافۋدىڭ ارتىنا جاسىرىنىپ بارىپ، يمەنىپ امانداسىپ ءوتىپ كەتەمىن. سول جەردە باۋكەڭدى ءبىرىنشى كورۋىم. ءسويتىپ، ماسكەۋدە باۋكەڭمەن بىرگە ءبىرىنشى رەت ءشاي ىشتىك. ءوزى شاقىرىپ، ءدام تاتقىزدى. ءارى سۇستى، ءارى مەيىرىمدى سەكىلدى كورىندى. بۇل ونكۇندىككە قاتىسقان قالامگەرلەردىڭ كىشىسى عافۋ ەكەنىن ايتتىم عوي، كەلىندەردىڭ دە ەڭ جاسى مەنمىن. سوندىقتان ۇلكەن-ۇلكەن اعالارعا قىزىعا قاراعانىممەن، ولار عافۋمەن تىلدەسە باستاعاندا، ۇيالىپ، ءسال سىرتتاپ تۇرامىن. تاعى بىردە ۆەستيبيۋلمەن كوتەرىلىپ كەلە جاتساق، عابيت مۇسىرەپوۆ، ءىلياس وماروۆ تۇر ەكەن. عافۋ اعالارىنىڭ الدىندا ەركىن بولاتىن، «اسسالاۋماعالەيكۋم» دەپ امانداسادى. ولار دا جارقىن امانداسىپ جاتىر. مەن امانداسا سالا، عافۋدىڭ ارقا جاعىنا تىعىلا ءتۇسىپ، ۇلكەندەردىڭ كوزىنە كوپ كورىنبەۋگە تىرىسامىن...

مەن قىزمەتتى ەرتە تاستادىم. عافەكەڭنىڭ جازۋىن، ولەڭدەرىن دە ۇيدە باسىپ، قولجازباسىن رەتتەپ وتىراتىن ادام كەرەك قوي. عافۋ تۇنىمەن ولەڭ جازادى. ەرتەڭگىسىن بەتىمنەن ءسۇيىپ: «ولەڭدى ءبىتىردىم» دەيدى. بەتىمنەن سۇيەتىنى – كوڭىلىمدى كوتەرگىسى كەلەتىنى، ماعان ولەڭدەردى ماشينكاعا باسىپ قوي دەگەنى عوي. مەن دە ونداي ساتتەردە عافۋدىڭ ولەڭدەرىن تاپ-تۇيناقتاي ەتىپ، ماشينكاعا باسىپ قويام. سونىڭ ارقاسى شىعار، وسى كۇنى عافۋدىڭ قولجازبالارىن رەتتەپ، كوپ تومدىقتارىن، جيناقتارىن شىعارۋ ءىسىن ءوز قولىما الدىم"...

قاراگوز ءسىمادىلدىڭ الەۋمەتتىك جەلىدەگى جازباسىنان

Abai.kz