كەشە استانا قالاسىندا «اق جول» پارتياسىنىڭ باستاماسىمەن جەلتوقسان كوتەرىلىسىنىڭ 25 جىلدىعىن لايىقتى دەڭگەيدە اتاپ ءوتۋ جونىندە رەسپۋبليكالىق قوعامدىق كوميتەت قۇرىلدى. قوعامدىق كوميتەت قۇرۋ تۋرالى ۇسىنىستى وتكەن اپتادا «اق جول» قدپ پرەزيديۋمىنىڭ وتىرىسىندا پارتيا توراعاسى ازات پەرۋاشەۆ ايتقان بولاتىن.

مەملەكەتتىك ءتىل مارتەبەسى تۋرالى وي-پىكىر سوڭعى كەزدە ەلىمىزدىڭ بىرقاتار ازاماتتارىنىڭ مەملەكەتتىلىكتى قازاق تاريحىنان بولەك الىپ قارايتىنىن بايقاتتى. وكىنىشكە قاراي، بازبىرەۋلەر قازاقستان تاۋەلسىزدىگىن قازاق حالقىنىڭ عاسىرلار بويى جالعاسقان كۇرەسىنىڭ ناتيجەسى ەمەس، ءبىر ساتتىك تاعدىردىڭ تارتۋى دەپ قابىلدايتىن سياقتى.

شىندىعىنا كەلگەندە، تاۋەلسىزدىككە قول جەتكىزۋ جولىندا قانشاما باتىل قادامدار جاسالىپ، تالاي جان قۇربان بولدى. وسى جولدا ونداعان جىلدارعا سوزىلعان كۇرەس پەن كوتەرىلىستەر از بولعان جوق. سولاردىڭ بىرەگەيى مەن قورىتىندىسى 1986 جىلعى جەلتوقسان كوتەرىلىسى دەپ تانۋىمىز قاجەت.

كەشە استانا قالاسىندا «اق جول» پارتياسىنىڭ باستاماسىمەن جەلتوقسان كوتەرىلىسىنىڭ 25 جىلدىعىن لايىقتى دەڭگەيدە اتاپ ءوتۋ جونىندە رەسپۋبليكالىق قوعامدىق كوميتەت قۇرىلدى. قوعامدىق كوميتەت قۇرۋ تۋرالى ۇسىنىستى وتكەن اپتادا «اق جول» قدپ پرەزيديۋمىنىڭ وتىرىسىندا پارتيا توراعاسى ازات پەرۋاشەۆ ايتقان بولاتىن.

مەملەكەتتىك ءتىل مارتەبەسى تۋرالى وي-پىكىر سوڭعى كەزدە ەلىمىزدىڭ بىرقاتار ازاماتتارىنىڭ مەملەكەتتىلىكتى قازاق تاريحىنان بولەك الىپ قارايتىنىن بايقاتتى. وكىنىشكە قاراي، بازبىرەۋلەر قازاقستان تاۋەلسىزدىگىن قازاق حالقىنىڭ عاسىرلار بويى جالعاسقان كۇرەسىنىڭ ناتيجەسى ەمەس، ءبىر ساتتىك تاعدىردىڭ تارتۋى دەپ قابىلدايتىن سياقتى.

شىندىعىنا كەلگەندە، تاۋەلسىزدىككە قول جەتكىزۋ جولىندا قانشاما باتىل قادامدار جاسالىپ، تالاي جان قۇربان بولدى. وسى جولدا ونداعان جىلدارعا سوزىلعان كۇرەس پەن كوتەرىلىستەر از بولعان جوق. سولاردىڭ بىرەگەيى مەن قورىتىندىسى 1986 جىلعى جەلتوقسان كوتەرىلىسى دەپ تانۋىمىز قاجەت.

- جەلتوقسان كوتەرىلىسىنىڭ 25 جىلدىعى، ەل تاۋەلسىزدىگىنىڭ مەرەيتويىمەن تۇسپا-تۇس كەلىپ وتىر. تاۋەلسىزدىكتىڭ 20 جىلدىعىنا ارنالعان مەرەكەلىك شارالاردى اتاپ وتۋمەن قاتار، ەل ەگەمەندىگى ءۇشىن قاسىق قانى قالعانشا كۇرەسكەن ازاماتتارعا جانە سول ۋاقتاعى تاريحي ماڭىزى زور وقيعالارعا قۇرمەت كورسەتۋىمىز كەرەك. ەڭ الدىمەن بۇل باعىتتا ءبىزدىڭ زامانداستارىمىز، 1986 جىلعى قازاق جاستارىنىڭ كوتەرىلىسىنە قاتىسۋشى بوزبالا مەن بويجەتكەندەرىمىزدىڭ الدىندا باس ءيۋىمىز قاجەت، -  دەپ اتاپ ءوتتى ازات پەرۋاشەۆ.

وكىنىشكە قاراي، بۇل ايتۋلى كۇن مەرەيتويدىڭ مەملەكەتەتتىك ءىس-شارالار تىزىمىنەن تىسقارى قالدى. وسىعان وراي قازاقستاننىڭ «اق جول» قدپ جەلتوقسان كوتەرىلىسىنىڭ 25 جىلدىعىن ءوز دەڭگەيىندە اتاپ ءوتۋ جونىندە رەسپۋبليكالىق قوعامدىق كوميتەتىن قۇرۋ تۋرالى باستاما كوتەرىپ وتىر. از ۋاقىتتىڭ ىشىندە بۇل ۇسىنىستى ەلىمىزدەگى كوپتەگەن قوعامدىق ۇيىمدارمەن قاتار ەلگە بەلگىلى تۇلعالار قىزۋ قولداۋدا. قوعامدىق كوميتەتتىڭ بارلىق قاتىسۋشىلارى وسى ورگاننىڭ تولىقتاي قۇرىلتايشىلارى بولىپ تابىلادى.

بۇگىنگى تاڭدا جەلتوقسان كوتەرىلىسىنە جان-جاقتى تاريحي جانە ساياسي باعا بەرىلۋى كەرەك. وسى باعىتتا قازاقستاننىڭ «اق جول» دەموكراتيالىق پارتياسى ۇلت تاريحىن بۇگىنگى جانە كەيىنگى ۇرپاققا شىنايى تۇردە جەتكىزۋ ءۇشىن ناقتى ىسكە كىرىسىپ وتىر.

اتاپ ايتۋ كەرەك، جەلتوقسان كوتەرىلىسىنىڭ 25 جىلدىعىن لايىقتى دەڭگەيدە اتاپ ءوتۋ جونىندەگى رەسپۋبليكالىق قوعامدىق كوميتەتى پارتيادان بولەك ۇيىم. «اق جول» دەموكراتيالىق پارتياسى تەك بۇل كوميتەتتى قۇرۋعا ۇيىتقى بولدى جانە الداعى كۇنى وسى كوميتەتتىڭ ءساتتى قىزمەت ەتۋى ءۇشىن بارىنشا قولداۋ كورسەتەدى.

وتىرىس بارىسىندا كوميتەتتىڭ جۇمىس جوسپارى جاسالىپ، تىڭ ۇسىنىستار تىڭدالدى. ناقتىراق ايتقاندا، جەلتوقسان كوتەرىلىسىن رەسمي تۇردە كوتەرىلىس دەپ تانۋ;  جەلتوقسان كوتەرىلىسىنە جانە سول وقيعادا جازىم بولعان ازاماتتارعا ارناپ قازاقستاننىڭ بارلىق وبلىستارىندا ەسكەرتكىشتەر ورناتۋ; ورىس مەكتەپتەرى مەن جوعارعى وقۋ ورىندارىندا جەلتوقسان كوتەرىلىسى تۋرالى شىنايى اقپارات بەرىپ، جاستاردىڭ ساناسىنا وسى كوتەرىلىستىڭ ماڭىزدىلىعىن جەتكىزۋ ت.ب. وسى سەكىلدى ماڭىزدى ۇسىنىستار جاسالدى.

«Cونىمەن بىرگە، بۇكىل وبلىس ورتالىقتارىندا جەلتوقسان كوتەرىلىسىنە ارنالعان  ەسكەرتكىشتەر ورناتىلۋى قاجەت. ويتكەنى جەلتوقسان كوتەرىلىسى دۇنيەنىڭ دامۋ باعىتىن وزگەرتەن «پراگا كوكتەمى» بۋداپەشت كوتەرىلىستەرى، ۆيلنيۋس كوتەرىلىستەرى ءتارىزدى حالىقارالىق گەوساياسات باعىتىن وزگەرتەن  اسا ماڭىزدى تاريحي وقيعا»- دەپ اتاپ ءوتتى ا. پەرۋاشەۆ.

جەلتوقسان كوتەرىلىسىنە قاتىناسۋشىلارعا قوعام جاعىنان جان-جاقتى مورالدىق قولداۋ قاجەت. ويتكەنى بۇل سول كەزدەگى توتاليتارلىق زاماننىڭ قۇرباندارى جانە جەلتوقسان كوتەرىلىسى قوعامدى اجىراتۋعا ەمەس، كەرىسىنشە بۇكىل قوعامدى ۇيىستىرۋشى فاكتور رەتىندە قاراستىرىلۋى قاجەت.

بۇل ايتىلعان ۇسىنىستاردىڭ بارلىعى جاقىن كۇندەرى جيناقتالىپ، كوميتەت اتىنان ورتاق ۇندەۋ رەتىندە قوعام نازارىنا ۇسىنىلادى.

قوعامدىق كوميتەتتىڭ ۇيىمداستىرۋشىلىق وتىرىسىنا ەلىمىزگە اتى ءمالىم ازاماتتار: سابىر قاسىموۆ - قوعام قايراتكەرى،  امانگەلدى ايتالى- قوعام قايراتكەرى، سۇلتانحان اققۇلۇلى - الاشتانۋشى، «ازاتتىق» راديوسىنىڭ رەداكتورى، مامبەت قويگەلديەۆ - قازاقستان تاريحشىلارى قوعامىنىڭ پرەزيدەنتى بەيبىت قويشىباەۆ - «ادىلەت» تاريحي-اعارتۋ ورتالىعىنىڭ جەتەكشىسى، دوس كوشىم - «ۇلت تاعدىرى» قوزعالىسىنىڭ جەتەكشىسى، ساياساتتانۋشى، بەيسەنعازى نۇكەن - «جەلتوقسان اقيقاتى» قوزعالىسىنىڭ جەتەكشىسى,  ايدوس سارىم- قوعام قايراتكەرى، داۋرەن بابامۇراتوۆ - «بولاشاق» جاستار قوعامىنىڭ توراعاسى, تالعات ابدىجاپاروۆ - اۋعان سوعىسى ارداگەرلەرى قاۋىمداستىعى توراعاسىنىڭ ورىنباسارى، الماس تۇرتاەۆ - «اق جول» قدپ-نىڭ قىزىلوردا وبلىستىق فيليالىنىڭ توراعاسى، ەركەبۇلان ءىلياسوۆ - كاسىپكەر اتسالىستى.

جەلتوقسان كوتەرىلىسىنىڭ 25 جىلدىعىن لايىقتى تۇردە اتاپ ءوتۋ قوعامدىق كوميتەتى مۇنىمەن تولىقتاي قامتىلىپ، قۇرىلىپ ءبىتتى دەۋگە بولمايدى. ياعني، اتالعان ۇسىنىستى قولدايتىن كەز-كەلگەن بىرلەستىكتەر مەن ەل ازاماتتارى كوميتەت جۇمىسىنا اتسالىسا الادى.

قوعامدىق كوميتەت وتىرىسىنىڭ قورىتىندىسىندا كوميتەتتىڭ توراعاسى بولىپ، بەلگىلى جازۋشى، قوعام قايراتكەرى  سماعۇل ەلۋباي تاعايىندالدى.

«اق جول» قدپ-نىڭ ءباسپاسوز قىزمەتى