بۇگىندە COVID-19 پاندەمياسى الەم ەلدەرىن الاڭداتىپ وتىر. قازاقستاندا دا ۆيرۋس جۇقتىرعاندار سانى ساعات سايىن ارتۋدا. وسىعان وراي، ءدىن ماماندارى جاماعاتقا قاۋىپسىزدىك شارالارىن ۇنەمى ەسكەرتىپ كەلەدى.

قازاقستان مۇسىلماندارى ءدىني باسقارماسى جۋىردا ساقتىق شارالارىنا بايلانىستى كوپشىلىككە ۇندەۋ جاريالاعان بولاتىن. سونىمەن قاتار، ەلىمىزدىڭ بىرنەشە وڭىرىندە كوروناۆيرۋسقا قارسى مەشىتتەردە زالالسىزداندىرۋ جۇمىستارى جۇرگىزىلگەن.

ال، كۇنى كەشە قمدب وكىلدەرى ىندەتتەن قايتىس بولعان ادامنىڭ ءمايىتىن جەرلەۋگە قاتىستى بىرنەشە شارالاردى ماقۇلدايتىنىن مالىمدەدى.

ءدىن ماماندارىنىڭ ايتۋىنشا، شاريعاتتا دۇنيەدەن وتكەن مۇسىلماندى جۋىندىرۋ، كەبىن كيگىزۋ، وعان جانازا نامازىن وقۋ جانە جەرلەۋ پارىز كيفايا. پارىز كيفايا دەگەن – كەيبىر مۇسىلماندار ورىنداعان كەزدە وزگەلەرگە مىندەت بولمايتىن امال.

ال، قمدب نىڭ عۇلامالار كەڭەسى اسا قاۋىپتى (ەبولا، كوروناۆيرۋس، تۋليارەميا، وبا ت.ب) اۋرۋلاردان قايتىس بولعان ادامداردىڭ مايىتتەرىن جۋىندىرۋعا جانە جەرلەۋگە قاتىستى تومەندەگى شارالاردى جۇزەگە اسىرۋدى ماقۇلدايدى:

بىرىنشىدەن، مايىتتى جۋىندىرۋ. وتە قاۋىپتى جۇقپالى دەرتتەن قايتىس بولعان ادامدى جۋىندىرۋ ءراسىمى ارنايى مەملەكەتتىك مەكەمەنىڭ سانيتاريالىق-ەپيدەميولوگيالىق تالاپتارىنا سايكەس جۇزەگە اسۋى ءتيىس. ءمايىتحانادا (مورگ) جۋىندىرۋ شاراسى شاريعات تالابىنا قايشى كەلمەسە، ءمايىتتى قايتا جۋىندىرۋ شارت ەمەس. قايتىس بولعان ەر كىسىنى ەر كىسى، ايەلدى ايەل جۋىندىرۋى كەرەك.

ەكىنشىدەن، ءمايىتتى كەبىندەۋ. شاريعات بويىنشا ءمايىت كەبىندەلۋى مىندەت. ەر كىسى ءۇش قابات ماتامەن، ال ايەل بەس قابات ماتامەن كەبىندەلەدى. الايدا جۇقپالى دەرتتەن قايتقان كىسىنى كەبىندەۋ ىسىندە سانيتارلىق قاعيدالار ساقتالۋى ءتيىس. ەگەر ءمايىتحانادا كەبىندەلگەن ءمايىت شاريعاتقا ساي بولسا، قايتا كەبىندەۋ شارت ەمەس. قايتىس بولعان ەر كىسىنى ەر كىسى، ايەلدى ايەل كەبىندەۋى قاجەت.

ۇشىنشىدەن، جانازا نامازىن وقۋ. قاۋىپتى ىندەتكە بايلانىستى جاريالانعان توتەنشە جاعدايدا جانازا نامازىنا مارقۇمنىڭ ەڭ جاقىن تۋىستارىنىڭ قاتىسۋى جەتكىلىكتى. ساقتىق شارالارى ءۇشىن ادام سانىن بارىنشا ازايتۋ قاجەت. قالالىق جاعدايدا ىندەتتىڭ قوعامدىق ورتاعا (مىسالى، كوپقاباتتى ءۇي تۇرعىندارىنا، كورشىلەرىنە، ت.ب.) تارالماۋى ءۇشىن مارقۇمدى ءمايىتحانادان تىكەلەي زيرات باسىنا اپارىپ، سول جەردە جانازا نامازىن وقىپ، جەرلەۋگە شاريعاتىمىزدا رۇقسات ەتىلگەن. جانازا راسىمدەرىن جەرگىلىكتى يمام اتقارادى. ناماز وقىعان كەزدە سانيتارلىق نورماعا ساي ءمايىت يمام مەن جاماعاتتان قاشىق جەرگە قويىلادى.

تورتىنشىدەن، ءمايىتتى جەرلەۋ. ءمايىت زيراتقا ارنايى كولىكپەن جەتكىزىلۋى ءتيىس. ءمايىتتى جەرلەۋ راسىمىندە بيوقاۋىپسىزدىك شارالارى قاتاڭ ساقتالۋى ءتيىس. سونداي-اق ءمايىت قايتىس بولعان مەكەنىندە جەرلەنۋى ءتيىس. سانيتاريالىق-ەپيدەميولوگيالىق مەكەمەسىنىڭ رۇقساتىنسىز ءمايىتتى ۇيىنە نەمەسە باسقا مەكەن-جايعا (وزگە قالاعا، تۋعان جەرىنە) اپارماعان دۇرىس. مۇنداعى ماقسات – جۇقپالى ىندەتتىڭ وزگە ايماقتارعا تارالۋىنىڭ الدىن الۋ.

ەسكەرتۋ: سانيتاريالىق-ەپيدەميولوگيالىق مەكەمەسى تاراپىنان ءمايىتتى شاريعات جولىمەن جۋىندىرۋعا، تاياممۋم الدىرۋعا جانە كەبىندەۋگە رۇقسات بەرىلمەسە، مۇنداي جاعدايدا شاريعاتتىڭ زارۋلىك ۇكىمى نەگىزگە الىنادى. ءمايىتحانادا ورالعان ماتا، ارنايى ءۇلدىر (كليونكا) نەمەسە تابىت اشىلماستان، سول حالىندە جانازا نامازى مايىتتەن الىس تۇرىپ وقىلادى.

Abai.kz