استانا. 24 قازان. قازتاگ - ەلەنا پرەوبراجەنسكايا. قر قورشاعان ورتانى قورعاۋ مينيسترلىگى (قوقم) «ەنەرگەتيكالىق تيىمدىلىك جانە ەنەرگيا ۇنەمدەۋ تۋرالى» زاڭ جوباسىن ازىرلەۋشىلەر - يندۋستريا جانە جاڭا تەحنولوگيالار مينيسترلىگىنەن (يجتم) زاڭ جوباسىنا قۇرامىندا سىنابى بار شامداردى جويۋ تۋرالى نورمانى ەنگىزۋدى تالاپ ەتەدى، دەپ حابارلادى قر قوقم كيوتو حاتتاماسىنىڭ دەپارتامەنت ديرەكتورى تولەباي ءادىلوۆ.

«ءبىز باعدارلامالارعا ءۇزىلدى-كەسىلدى قارسىمىز. بۇل زاڭ جۇزىندە بەكىتىلۋگە ءتيىس. قازىر 5 جىلعا، 10 جىلعا باعدارلاما ازىرلەي الامىز. ۇكىمەت قارجىلاندىرادى، ال كەيىن قاجەتى بولماعاندىقتان، ءبارى توقتاپ قالادى. (...) ءبىز- ەكولوگتار مۇنىڭ زاڭ جۇزىندە بەكىتىلگەنىنە، سىنابى بار شامداردىڭ جويىلعانىنا قول جەتكىزبەكپىز.«ەنەرگەتيكالىق تيىمدىلىك جانە ەنەرگيا ۇنەمدەۋ تۋرالى» زاڭ جوباسىندا وسى ماسەلەنى كوتەرىپ وتىرمىز. جويۋ اندا-ساندا ەمەس، تۇراقتى نەگىزدە جۇرگىزىلۋگە ءتيىس. (قۋات ۇنەمدەگىش) شامداردى ءوندىرۋشى بىرنەشە زاۋىتتىڭ قۇرىلىسى قاراستىرىلىپ وتىر، ءبىز وسى زاۋىتتار شامداردى قابىلداپ (جويىپ - قازتاگ), قالعان سىناپتى الداعى وندىرىستە پايدالانسا دەپ وتىرمىز»، - دەدى ت.ءادىلوۆ دۇيسەنبى كۇنى قازتاگ تىلشىسىنە.

زاڭ جوباسىن تالقىلاۋ جونىندەگى جۇمىس توبىنىڭ قۇرامىنا كىرەتىن دەپۋتاتتار ەكولوگتاردىڭ بۇل ۇسىنىسىن تولىعىمەن قولداپ وتىر.

استانا. 24 قازان. قازتاگ - ەلەنا پرەوبراجەنسكايا. قر قورشاعان ورتانى قورعاۋ مينيسترلىگى (قوقم) «ەنەرگەتيكالىق تيىمدىلىك جانە ەنەرگيا ۇنەمدەۋ تۋرالى» زاڭ جوباسىن ازىرلەۋشىلەر - يندۋستريا جانە جاڭا تەحنولوگيالار مينيسترلىگىنەن (يجتم) زاڭ جوباسىنا قۇرامىندا سىنابى بار شامداردى جويۋ تۋرالى نورمانى ەنگىزۋدى تالاپ ەتەدى، دەپ حابارلادى قر قوقم كيوتو حاتتاماسىنىڭ دەپارتامەنت ديرەكتورى تولەباي ءادىلوۆ.

«ءبىز باعدارلامالارعا ءۇزىلدى-كەسىلدى قارسىمىز. بۇل زاڭ جۇزىندە بەكىتىلۋگە ءتيىس. قازىر 5 جىلعا، 10 جىلعا باعدارلاما ازىرلەي الامىز. ۇكىمەت قارجىلاندىرادى، ال كەيىن قاجەتى بولماعاندىقتان، ءبارى توقتاپ قالادى. (...) ءبىز- ەكولوگتار مۇنىڭ زاڭ جۇزىندە بەكىتىلگەنىنە، سىنابى بار شامداردىڭ جويىلعانىنا قول جەتكىزبەكپىز.«ەنەرگەتيكالىق تيىمدىلىك جانە ەنەرگيا ۇنەمدەۋ تۋرالى» زاڭ جوباسىندا وسى ماسەلەنى كوتەرىپ وتىرمىز. جويۋ اندا-ساندا ەمەس، تۇراقتى نەگىزدە جۇرگىزىلۋگە ءتيىس. (قۋات ۇنەمدەگىش) شامداردى ءوندىرۋشى بىرنەشە زاۋىتتىڭ قۇرىلىسى قاراستىرىلىپ وتىر، ءبىز وسى زاۋىتتار شامداردى قابىلداپ (جويىپ - قازتاگ), قالعان سىناپتى الداعى وندىرىستە پايدالانسا دەپ وتىرمىز»، - دەدى ت.ءادىلوۆ دۇيسەنبى كۇنى قازتاگ تىلشىسىنە.

زاڭ جوباسىن تالقىلاۋ جونىندەگى جۇمىس توبىنىڭ قۇرامىنا كىرەتىن دەپۋتاتتار ەكولوگتاردىڭ بۇل ۇسىنىسىن تولىعىمەن قولداپ وتىر.

ت. ءادىلوۆ يجتم-ءنىڭ مالىمەتتەرىنە سىلتەمە جاساي وتىرىپ، قازىر قازاقستاننىڭ بارلىق وبلىس ورتالىقتارىندا سىناپتى شامداردى قابىلدايتىن ورىندار بار ەكەنىن ايتتى. ناقتىلانباعان مالىمەتتەرگە سايكەس، ونداي قوسىنداردىڭ سانى - 14, ال قۋات ۇنەمدەگىش شامداردى شىعاراتىن زاۋىتتار ەلىمىزدە ازىرگە جوق.

دەپارتامەنت باسشىسىنىڭ ايتۋىنشا. حالىقتان سىناپتى شامداردى جيناۋ تەتىگىن جاساۋ ءۇشىن جاۋاپكەرشىلىك قر يجتم-ىنە ارتىلعان.

«ءبىر شامدا سىناپتىڭ جۇزدەن ءبىر بولىگى بار. ءبىر شامدى سىندىرساق، بۇل قالانىڭ ەكولوگياسىنا سونشالىقتى اسەر ەتپەيدى، زيانى دا كوپ بولمايدى. (...) بىراق بۇگىن بىرەۋ، ەرتەڭ ەكىشىسى شامدى تاستاسا، وسىلاي جينالا بەرەدى. سىناپ ادامنىڭ اعزاسىندا جينالا بەرەدى. كۋمۋلياتيۆتىك ەففەكت دەگەن تۇسىنىك بەر، بەلگىلى ءبىر مولشەرگە جەتكەندە اۋىر مەتالل ءتۇرلى راك اۋرۋلارىن تۋدىرادى. مەن وقىعان زەرتتەۋلەردە سىناپتىڭ جۇكتى ايەلدەر ءۇشىن اسا زياندى ەكەنى ايتىلعان. (...) سىناپتىڭ از كولەمىنىڭ ءوزى قورشاعان ورتاعا اسەر ەتەدى»، - دەدى ت. ءادىلوۆ.

«قارجىلاندىرۋ بولماسا، سىناپتى قولدانۋ ماسەلەسى پىسىقتالماسا، پروبلەما شەشىلمەيدى. وكىنىشكە وراي، سىناپ اسكەري تەحنيكانىڭ وندىرىسىندە پايدالانىلادى. ول قاسكۇنەمدەردىڭ قولىنا ءتۇسۋى مۇمكىن. سوندىقتان مۇنى مەملەكەت رەتتەگەن دۇرىس»، - دەپ قورىتىندىلادى ول.

ەسكە سالا كەتەيىك، وسى ايدىڭ باسىندا يجتم جاڭا زاڭ جوباسىن تانىستىردى، وعان سايكەس، قازاقستاندا 2012 جىلدان باستاپ قۋاتى 100 ۆاتتان اساتىن قىزدىرۋ شامدارىن اكەلۋگە جانە ساتۋعا، 2013 جىلى 75 ۆاتتان اساتىن، 2014 جىلى 25 ۆاتتان اساتىن قىزدىرۋ شامدارىن اكەلۋگە جانە ساتۋعا تىيىم سالىنادى. قىزدىرۋ شامدارىنىڭ ورنىنا ۇنەمدى جارىقتاندىرۋ كوزدەرى - ليۋمينەستسەنتتىك جانە جارىق ديودتى لامپالار قولدانىلادى.