قازاقستان پرەزيدەنتى قاسىم-جومارت توقاەۆ ورىستاعى «كومسومولسكايا پراۆدا» گازەتىنە سۇحبات بەرىپتى. ەكسكليۋزيۆتى سۇحبات. ەلدەگى قوس بيلىك تۋرالى، ورىستار مەن ورىس تىلدىلەر تۋرالى، «قىرىم ستسەناريى»، «قىتاي قاۋپى» ت.ب. تۋرالى ايتىپتى. پرەزيدەنت باسقا تاعى نە ايتتى؟ رەت-رەتىمەن جازايىق...

رەسەي ستراتەگيالىق سەرىكتەس ەل

«ءبىزدىڭ ەلدىڭ ازاماتتارى ءۇشىن رەسەي ەڭ جاقىن مەملەكەت بولعان جانە سولاي بولىپ قالا بەرەدى. ءبىزدىڭ حالقىمىزدىڭ اراسىنداعى ءوزارا تۇسىنىستىك پەن سەنىم عاسىرلار بويى جالعاسىپ كەلەدى. ءبىز ەڭ اۋىر دا، قيىن كەزەڭدەردە بىرگە بولعانبىز. كوپ قازاقستاندىق پەن رەسەيلىكتى ءوزارا تۋىستىق، دوستىق، كاسىبي قارىم-قاتىناستارى بايلانىستىرادى.

مۇنى الەۋمەتتىك ساۋالنامالار دا راستاپ وتىر. قازاقستاندىقتاردىڭ سىزدەردىڭ ەلگە دەگەن سەنىمى كوپ جىلدان بەرى 75 پايىزدان تۇسپەي كەلەدى. بۇل وتە جوعارى جانە ەڭ ماڭىزدىسى تۇراقتى كورسەتكىش. ءبىزدىڭ قوعام ءۇشىن رەسەي ستراتەگيالىق سەرىكتەس ەل».

ەشبىر وداققا قوسىلمايمىز

«قازاقستان رەسەي جانە بەلارۋسپەن ەكىجاقتى فورماتتا دا، ينتەگراتسيالىق بىرلەستىكتەر (ەاەو، ۇقشۇ، تمد) اياسىندا دا تىعىز جۇمىس جۇرگىزىپ كەلەدى. رەسەي مەن بەلارۋس سياقتى وداقتاس مەملەكەتتىڭ قۇرامىنا قوسىلۋ ءبىزدىڭ جوسپارىمىزدا جوق. جوعارىدا اتالعان ۇيىمدار اياسىندا ارىپتەستىكتى ودان ءارى دامىتۋ باسىم باعىتىمىز.  ەاەو الەۋەتىن تەك ەكونوميكالىق وداق رەتىندە كۇشەيتۋگە مۇددەلىمىز. كووپەراتسيالىق بايلانىستاردى دامىتۋ، تاۋارلاردىڭ، قىزمەتتەردىڭ جانە جۇمىس كۇشىنىڭ ورتاق نارىعىن قۇرۋ، اتالعان وداققا مۇشە مەملەكەتتەردىڭ ينۆەستيتسيالىق تارتىمدىلىعىن ارتتىرۋ ارقىلى ەاەو-نى جاھاندىق اۋقىمداعى ءتيىمدى قۇرىلىمعا اينالدىرا الار ەدىك. بۇل باعىتتاعى جۇمىستار جۇيەلى تۇردە ىلگەرىلەۋدە. 2025 جىلعا قاراي ورتاق ەنەرگەتيكالىق جانە قارجىلىق نارىق قالىپتاسادى. اسىرەسە، تسيفرلىق ىقپالداستىق پەرسپەكتيۆالى باعىت بولماق. كەيدە ەاەو-دا، ءتىپتى ەڭ جوعارى دەڭگەيدە، قىزۋ پىكىرتالاستار بولادى، بىراق بۇل تالقىلاۋلار وداقتى نەعۇرلىم تابىستى، بەدەلدى، تارتىمدى ەتۋگە دەگەن ورتاق تالپىنىستى بىلدىرەدى. ال وعان نەمقۇرايدى قاراۋ – انىق دەگراداتسيانىڭ بەلگىسى».

ەشقانداي قوس بيلىك جوق

«تۇڭعىش پرەزيدەنت نۇرسۇلتان نازارباەۆ – قازىرگى قازاقستاننىڭ نەگىزىن قالاۋشى، اۋقىمى كەڭ تاريحي تۇلعا. جاقىندا (6 شىلدە) ءبىز ەلباسىنىڭ 80 جاسقا تولعان مەرەيتويىن اتاپ وتەمىز. ارينە، ونىڭ ەلىمىز بەن حالىقارالىق قاۋىمداستىق الدىنداعى ەڭبەگى جونىندە ايتامىز. ءبىز ءۇشىن ونىڭ تاريحي جانە ساياسي مۇراسىن ساقتاپ قالۋ ماڭىزدى. بۇل قازاقستاننىڭ مەملەكەتتىلىگىن نىعايتۋ ءۇشىن اسا قاجەت. سوندىقتان، مەنىڭ سايلاۋالدى باعدارلامامنىڭ العاشقى پۋنكتى ساباقتاستىق دەپ اتالدى. قازىرگى كۇردەلى جاعدايدا ن.نازارباەۆ مەنىڭ داعدارىستان جەدەل شىعۋ، جاڭا ەكونوميكا قۇرىپ، ازاماتتارعا ماتەريالدىق كومەك بەرۋ جونىندەگى باعىتىما ناقتى قولداۋ كورسەتتى. ەشقانداي قوس بيلىك جوق. بۇل تۋرالى نۇرسۇلتان ءابىشۇلىنىڭ ءوزى دە بىرنەشە رەت ايتتى جانە قوعامدى قازىرگى پرەزيدەنتتىڭ اينالاسىنا بىرىگۋگە شاقىردى».

قازاقستاندا «از ۇلتتار» دەگەن تۇسىنىك جوق

«ءبىزدىڭ پىكىرىمىزشە، ەتنوسارالىق كەلىسىم – ىشكى ساياسي تۇراقتىلىقتىڭ ماڭىزدى فاكتورى. ونسىز ەلدىڭ ورنىقتى دامۋى مۇمكىن ەمەس. قازاقستان – رەسەي ءتارىزدى كوپۇلتتى مەملەكەت. مەن مۇنى ۇلكەن ستراتەگيالىق ارتىقشىلىق دەپ سانايمىن. ءبىز «بىرلىك – سانالۋاندىقتا» قاعيداتىن ۇستانامىز. شىن مانىندە، قازاقستاندىقتار ەتنيكالىق شىعۋ تەگىنە قاراماستان، وزدەرىن بىرىڭعاي حالىق، ءبىرتۇتاس ۇلت سانايدى. قازاقستاندا «از ۇلتتار» دەگەن تۇسىنىك جوق. قازاقستاندا 3,5 ميلليوننان استام ورىس تۇرادى. جالپى حالىق سانى بويىنشا ولاردىڭ ۇلەسى شامامەن 19% قۇرايدى. ەلىمىزدە تۇراتىن ورىستار ءبىزدىڭ حالقىمىزدىڭ اجىراماس بولىگى سانالادى جانە بارلىق قۇقىقتارعا يە. جاقىندا شەتەلدىك اناليتيكالىق ماتەريالداردىڭ بىرىنەن «قازاقستانداعى ورىس دياسپوراسى» دەگەن ءسوزدى كوزىم شالىپ قالدى. شىندىققا قايشى كەلەتىن مۇنداي سوزدەردى مۇلدەم قولدانباۋ تۋرالى ءوزىمىزدىڭ يدەولوگتار مەن ساراپشىلارعا ەسكەرتتىم. ورىستار – ءبىزدىڭ حالقىمىزدىڭ ءبىر بولىگى. ولار قازاقستاننىڭ قالىپتاسۋىنا، دامۋىنا زور ۇلەس قوستى. ونى ۇمىتۋعا بولمايدى. كوپتەگەن ورىس ەسىمدەرى ءبىزدىڭ تاريحىمىزدا التىن ارىپپەن جازىلعان: گريگوري پوتانين، پاۆەل زەنكوۆ، ەۆگەني برۋسيلوۆسكي، الەكساندر زاتاەۆيچ، الەكساندر باراەۆ، سەرگەي لۋگانسكي، يۆان شۋحوۆ، يۆان پانفيلوۆ، يۆان پاۆلوۆ، نيكولاي ماكيەۆسكي. بۇلاردان بولەك، باسقا دا كوپتەگەن ازاماتتار بار. ولار – قازاقستاننىڭ ماقتانىشى. گەننادي گولوۆكين، الەكساندر ۆينوكۋروۆ، ولگا رىپاكوۆا سەكىلدى قانشاما اتاقتى سپورتشىلارىمىز الەمنىڭ سپورت ارەنالارىندا قازاقستاننىڭ نامىسىن قورعاپ، ابىرويىن اسقاقتاتىپ ءجۇر».

بيلىكتىڭ ماقساتى ورىسشا اتاۋلاردىڭ ءبارىن الىپ تاستاۋ ەمەس

«تۇتاس ەلدى مەكەندەردىڭ اتاۋىن جاپپاي وزگەرتۋ ءجۇرىپ جاتقان جوق. بىرقاتار ەلدى مەكەندەر مەن كوشەلەردىڭ بايىرعى اتاۋلارى قايتارىلىپ جاتىر. «تەپلوۆوزنايا»، «پريكانالنايا» سەكىلدى سوۆەت داۋىرىنەن قالعان جانە جەرگىلىكتى تۇرعىندار اراسىندا تانىمال ەمەس، ۇندەسپەيتىن اتاۋلار، توپونيمدەر تاريح قويناۋىنا جىبەرىلدى. ءاربىر اتاۋدى وزگەرتۋ الدىندا ءتۇسىندىرۋ جۇمىستارى جۇرگىزىلىپ، تاريحي نەگىزدەمە، ساۋالنامالار مەن جينالىستاردا ايتىلعان ازاماتتاردىڭ پىكىرلەرى ەسكەرىلەدى. بيلىك ورىسشا اتاۋلاردىڭ ءبارىن الىپ تاستاۋدى ماقسات ەتپەيدى. جاقىندا عانا قاراعاندىدا گريگوري پوتانين مەن الەكساندر زاتاەۆيچ كوشەلەرى پايدا بولدى. مەملەكەتتىك قىزمەتكە تۇرعىسى كەلەتىندەردى كەمسىتۋ تۋرالى پىكىرمەن دە كەلىسە المايمىن. بۇگىندە سلاۆيان جانە وزگە دە ەتنيكالىق توپ وكىلدەرى ۇكىمەتتىك مەكەمەلەردە، پارلامەنتتە جانە ءماسليحاتتاردا قىزمەت ەتىپ وتىر. ورىستار شاعىن جانە ورتا بيزنەستى، ونەركاسىپ پەن اۋىل شارۋاشىلىعىن دامىتۋعا ەلەۋلى ۇلەس قوسۋدا. كونستيتۋتسيا بويىنشا ورىس ءتىلى مەملەكەتتىك ورگانداردا رەسمي تۇردە قولدانىلادى».

لاتىن قارپىنە بىرتىندەپ كوشەمىز

«بۇل ۇدەرىستى ءبىزدىڭ تۇڭعىش پرەزيدەنتىمىز نۇرسۇلتان نازارباەۆ «رۋحاني جاڭعىرۋ» تۇجىرىمداماسى اياسىندا كوتەردى. ول لاتىن قارپىنە كوشۋدىڭ تەك قازاق تىلىنە قاتىستى ەكەنىن، ورىس ءتىلىنىڭ جاعدايىنا اسەر ەتپەيتىنىن بىرنەشە رەت مالىمدەدى. جاڭا تەحنولوگيالاردىڭ جەدەل ەنگىزىلۋىنە بايلانىستى جاھاندىق اقپاراتتىق كەڭىستىك تە قارقىندى تۇردە وزگەرىپ كەلەدى. نەگىزگى اقپاراتتار لاتىن گرافيكاسىنا نەگىزدەلگەندىكتەن، ءبىزدىڭ بالالارىمىز جاڭا جاعدايعا بەيىمدەلۋى كەرەك. قازاق ءالىپبيىن جاڭعىرتۋ قازاق ءتىلىنىڭ كوممۋنيكاتسيالىق مۇمكىندىكتەرىن ارتتىرۋ نيەتىنەن تۋىنداعان. سونىمەن قاتار ءبىز ورتالىق ازيا مەملەكەتتەرىنىڭ تاجىريبەسىن ەسكەرە وتىرىپ، لاتىن قارپىنە بىرتىندەپ كوشەمىز. قولدان جەدەلدەتۋگە جول بەرىلمەيدى. سەبەبى، مۇندا كيريلليتسادان لاتىنعا جاي عانا كوشۋ ەمەس، قازاق ءتىلىنىڭ ورفوگرافياسىن قايتا قۇرۋ جونىندە ايتىلىپ وتىر. ودان بولەك، قازاق ادەبيەتىنىڭ كلاسسيكتەرىنىڭ بارلىق ماڭىزدى ەڭبەكتەرى كيريلليتسادا جازىلعانىن، كوپتەگەن قازاق ۇرپاقتارىنىڭ كيريلل الىپبيىندە ءبىلىم العانىن جانە قازىر دە وقىپ جاتقانىن ەستەن شىعارۋعا بولمايدى. اسىعىس قادام جاساۋ مۇنداي ۇلكەن ىسكە زيانىن تيگىزىپ، شالىس باستىرۋى مۇمكىن. سوندىقتان بۇل ماسەلەنى اقىلعا سالىپ، پاراساتتىلىقپەن شەشۋ كەرەك».

قازاقستان مەن رەسەيدىڭ سالىق جۇيەسى كوپ دامىعان ەلدەرگە قاراعاندا وڭتايلى

«سالىق جۇكتەمەسىن جەڭىلدەتۋ، بۇل – قازاقستاننىڭ دا، رەسەيدىڭ دە الدىنا قويىپ وتىرعان ستراتەگيالىق ماقساتى. بۇل – ەكونوميكانىڭ باسەكەگە قابىلەتتىلىگىن ارتتىرىپ، ينۆەستيتسيالىق احۋالدىڭ تارتىمدىلىعىن قامتاماسىز ەتۋدىڭ ماڭىزدى فاكتورى. قازاقستانداعى سالىق مولشەرلەمەسى تمد ەلدەرىمەن سالىستىرعاندا تومەن. بۇل جەكە كاسىپكەرلەر مەن زاڭدى تۇلعالاردىڭ تابىستارىنا سالىناتىن سالىقتارعا، قوسىمشا قۇن سالىعىن، جەكە تۇلعالاردىڭ تابىس سالىعىن قامتيدى. سونىمەن قاتار، قازاقستان مەن رەسەيدىڭ سالىق جۇيەسى كوپتەگەن دامىعان ەلدەرگە قاراعاندا ءبىرشاما وڭتايلى، ەڭ الدىمەن، ول شاعىن جانە ورتا بيزنەستى قولداۋعا باعىتتالعان. كاسىپكەرلەردىڭ قازىناشىلىق ورگاندارىمەن بايلانىسىنىڭ مينيمالدى دەڭگەيدە بولۋى – بىزدەگى سالىق جۇيەسىنىڭ ارتىقشىلىعى. سالىقتىق اكىمشىلەندىرۋ راسىمدەرىن اقپاراتتىق جۇيە ارقىلى جۇزەگە اسىرۋعا بولادى جانە بۇل قاجەتتى شارا. قازاقستانداعى سالىق ورگاندارىنا كاسىپكەرلىك قىزمەتكە ارالاسۋعا زاڭ بويىنشا تىيىم سالىنعان. سالىقتىڭ ارنايى رەجيمدەرىن قوسا العاندا، كاسىپكەرلەرگە ءتۇرلى سالىق جەڭىلدىكتەرى ۇسىنىلعان. ءبىز ميكرو جانە شاعىن بيزنەس سۋبەكتىلەرىن ءۇش جىلعا تابىس سالىعىن تولەۋدەن بوساتتىق، سالىقتىق تەكسەرۋ جۇرگىزۋگە موراتوري دە جاريالاندى».

«قىتاي ەكسپانسياسى» تۋرالى...

«ورتالىق ازيا، قىتاي جانە رەسەي حالىقتارى عاسىرلار بويى ءبىر-بىرىمەن بەلسەندى ساۋدا جاساسىپ، رۋحاني ءىلىم-بىلىمدەرىن الماسىپ كەلەدى. سوندىقتان ۇلى جىبەك جولى ايماقتىڭ تاريحي سيمۆولىنا اينالدى. ورتالىق ازيانىڭ گەوستراتەگيالىق ورنالاسۋى مەن ونىڭ اۋقىمدى الەۋەتى الەمدىك قاۋىمداستىقتىڭ جانە قىتايدىڭ دا نازارىن وزىنە اۋدارتىپ وتىرعانى ءسوزسىز. «ءبىر بەلدەۋ – ءبىر جول» باستاماسى ورتالىق ازيادا تارتىمدى جوبالاردى قولعا الۋعا مۇمكىندىك بەردى. ولاردىڭ كوپشىلىگى ازيا ينفراقۇرىلىمدىق ينۆەستيتسيالار بانكى مەن جىبەك جولى قورىنىڭ كومەگىمەن جۇزەگە اسىرىلدى. ارينە، «ءبىر بەلدەۋ – ءبىر جولدىڭ» قۇرلىقتىق قۇرامىن قىتاي مەن ەۋروپانى، تاياۋ شىعىستى بايلانىستىرىپ وتىرعان قازاقستان جانە ايماقتاعى باسقا دا ەلدەرسىز ەلەستەتۋ مۇمكىن ەمەس. قىتايدان تارتىلعان ينۆەستيتسيا مەن ەكىجاقتى ساۋدا كولەمى تۇراقتى تۇردە ءوسىپ كەلەدى. 2018 جىلى ايماقتىڭ بەس ەلىنە جيناقتالعان قىتايدىڭ تىكەلەي ينۆەستيتسياسى 15 ميلليارد دوللارعا جۋىقتادى. بىلتىر ورتالىق ازيانىڭ قىتايمەن جالپى تاۋار اينالىمى 33 ميلليارد دوللاردان استى. ەكى تاراپ تا ساۋدا-ەكونوميكالىق جانە ينۆەستيتسيالىق ىنتىماقتاستىقتى دامىتۋعا مۇددەلى. سوندىقتان «قىتاي ەكسپانسياسى» تۋرالى پىكىر ءىستىڭ ناقتى جاعدايىنا سايكەس كەلەدى دەپ ويلامايمىن».

قىتاي – قازاقستاننىڭ ماڭىزدى ەكونوميكالىق سەرىكتەسى

«قىتايمەن ىنتىماقتاستىقتى دامىتۋدا تۇڭعىش پرەزيدەنتىمىز نۇرسۇلتان نازارباەۆ جەمىستى ەڭبەك ەتتى. قازىرگى ۋاقىتتا ەكى مەملەكەت اراسىنداعى قارىم-قاتىناستار ۇزاق مەرزىمدى ستراتەگيالىق سەرىكتەستىك دەڭگەيىنە جەتتى. جوعارى ساياسي دەڭگەيدەگى بايلانىستاردىڭ وڭ قارقىنى قالىپتاستى. بىلتىر قىركۇيەك ايىندا سي تسزينپينمەن جۇرگىزىلگەن كەلىسسوزدەر بارىسىندا ەكى ەل اراسىنداعى ىنتىماقتاستىقتىڭ باسىم باعىتتارىن ايقىندايتىن بىرلەسكەن مالىمدەمە قابىلداندى. ءبىز حالىقارالىق جانە ايماقتىق ۇيىمداردا (بۇۇ، شىۇ، اوسشك) تىعىز جۇمىس ىستەيمىز. قىتاي – قازاقستاننىڭ ماڭىزدى ەكونوميكالىق سەرىكتەسى. 2019 جىلى ەكىجاقتى تاۋار اينالىمى 14,5 ميلليارد دوللارعا جەتتى. COVID-2019 پاندەمياسىمەن كۇرەستەگى ىنتىماقتاستىق پەن كورسەتىلگەن ءوزارا كومەكتى سەرىكتەستىك تاريحىنداعى جارقىن ءسات دەپ ايتۋعا بولادى. قازاقستان ۋحانعا مەديتسينالىق گۋمانيتارلىق كومەك جىبەردى. تەلەفون ارقىلى سويلەسكەنىمىزدە توراعا سي تسزينپين «دوس باسىڭا ءىس تۇسكەندە تانىلادى» دەگەن ماقالدىڭ ءدال وسىنداي ساتتە وزەكتى ەكەنىن ايتتى. كوروناۆيرۋس تولقىنى قازاقستانعا كەلگەندە قىتاي تاراپى دا دەرەۋ گۋمانيتارلىق كومەك كورسەتىپ، قازاقستانعا بىلىكتى ماماندار توبىن جىبەردى».

اقش-تىڭ اسكەري بازاسىن سالۋ تۋرالى...

«قازاقستاندا اقش-تىڭ اسكەري بازاسىن سالۋ تالقىلانىپ جاتقان جوق جانە بۇل ماسەلە كۇن تارتىبىندە تۇرعان جوق. سونىمەن بىرگە، قازاقستان مەن امەريكا قۇراما شتاتتارى اراسىنداعى ىنتىماقتاستىق ەنەرگەتيكا، ينۆەستيتسيا، تەحنولوگيا سياقتى ستراتەگيالىق سالالاردا تابىستى دامىپ كەلەدى. ءبىز قارۋسىزدانۋ جانە يادرولىق قارۋدى تاراتپاۋ ماسەلەلەرى بويىنشا ۇدايى بايلانىستامىز. وعان قوسا، ءبىز الماتىداعى بۇرىنعى وباعا قارسى ينستيتۋت بازاسىندا بيولوگيالىق قاۋىپسىزدىك سالاسى بويىنشا دا جۇمىس ىستەدىك. بىراق قازىر كەلىسىمشارتتىڭ اياقتالۋىنا بايلانىستى امەريكالىقتار زەرتحانادان كەتىپ، وندا تەك قازاقستاندىق ماماندار بيۋدجەت قاراجاتى ەسەبىنەن جۇمىس ىستەيدى. وسى سالاداعى زەرتتەۋلەردىڭ وزەكتىلىگىن ەسكەرە وتىرىپ، ءبىز رەسەيلىك ماماندارمەن دە تىعىز ىنتىماقتاستىق ورناتۋعا دايىنبىز».

بايقوڭىر – بۇكىل ادامزاتتىڭ يگىلىگى

«عارىش سالاسىنداعى بىرلەسكەن ءوزارا ءىس-قيمىلدار مەن بايقوڭىر قالاسىن بىرلەسىپ دامىتۋ ءىسى – قازاقستان مەن رەسەيدىڭ كوپجاقتى ىنتىماقتاستىعىنىڭ ايقىن كورىنىسى. عارىش ايلاعىنىڭ تىرشىلىگى مەن ونىڭ ءتيىمدى دامۋ ماسەلەلەرىن ۇكىمەتارالىق كوميسسيا قاراستىرادى. اسىرەسە، بايلانىس، تەلەۆيزيا جانە عىلىمي زەرتتەۋلەر سالاسىندا قولدانىلاتىن ازاماتتىق عارىش اپپاراتتارىن قۇرۋ ماسەلەسىنە باسىمدىق بەرىلەدى. «گاگارين ستارتى» جوباسى بويىنشا بىرلەسكەن جۇمىستار اتقارىلۋدا. عارىشقا جول اشقان وسى تاريحي الاڭدى جاڭعىرتۋعا قازاقستان، رەسەي جانە ءباا ينۆەستورلارى قاراجات سالۋعا نيەتتى. «بايتەرەك» بىرلەسكەن جوباسىنىڭ ماقساتى – ۋلى وتىنمەن ۇشىرىلاتىن «پروتون» زىمىرانىنىڭ ورنىنا ەكولوگيالىق قاۋىپسىز تاسىمالداۋشى اپپارات ۇشىرۋعا ارنالعان زىمىران-عارىشتىق كەشەنىن قۇرۋ. ەكى ەل ەكونوميكاسىنىڭ دامۋىنا ايتارلىقتاي ۇلەس قوسا الاتىن «بايقوڭىر» ەركىن ەكونوميكالىق ايماعىن قۇرۋ تۋرالى قازاقستاننىڭ باستاماسىن ەرەكشە اتاپ وتكىم كەلەدى. بيىل قازان ايىندا عارىش ايلاعىنىڭ سالىنعانىنا 65 جىل تولادى. ءبىزدىڭ ەلدەرىمىز بۇل اتاۋلى داتانى لايىقتى دارەجەدە اتاپ ءوتۋى كەرەك دەپ سانايمىن. ويتكەنى بايقوڭىر – بۇكىل ادامزاتتىڭ يگىلىگى. ونىڭ الەمدىك كوسموناۆتيكاداعى تاريحي ءرولى زور».

Abai.kz