جەردىڭ زاڭدى قۇجاتتارى مەن زاڭسىز قۇجاتتارىن قالاي اجىراتا ءبىلۋ كەرەك!

جەردى ساتىپ الار الدىندا ءبىزدىڭ ازاماتتار كوپ قاتەلىكتەر جىبەرەدى. نوتاريۋسقا سەنەدى، جەردى ساتىپ وتىرعان ساتۋشىنىڭ سوزىنە سەنەدى، ريەلتور مەن جەردى ساتىپ جۇرگەن دەلدالعا سەنە سالادى.

بۇل ۇلكەن قاتەلىك.

وسى قاتەلىك ءۇشىن، ساتىپ العان جەرىڭىزدى ءبىر اعاتتىق، كەمشىلىك كەتىپ قالسا، سونىڭ كەسىرىنەن ساتىپ العان جەرىڭىزدە ءۇي سوعۋعا مۇمكىن بولماسا نە تيىم سالىنسا، قۇجاتتارى دۇرىس بولماي شىعىپ كورشىلەرىڭىزبەن سوتتاساڭىز. اقشاڭىزدى قايتادان قايتارا المايسىز. وسى ءۇشىن، جەردى ساتقان ساتۋشى كىنالى ەمەس، ءسىز كىنالى بولاسىز!

مۇنى الدىن الۋ ءۇشىن، وسىنداي قاۋىپ قاتەرلەردى الدىن الا ءبىلۋ ءۇشىن، ەكى ورتادا اقشاڭىزدان قۇر قالماس ءۇشىن، جەردى ساتىپ وتىرعان ساتۋشىدان كەلەسى قۇجاتتى تالاپ ەتكەن دۇرىس:

1.بىرىنشىدەن، ەگەر اۋىل شارۋاشىلىق ماقساتىنداعى شارۋا قوجالىعىن جۇرگىزۋ ءۇشىن جەر تەلىمىن ساتىپ الاتىن جاعدايدا بولساڭىز، اسىقپاڭىز. قىزىقتىرىپ تۇرعان جەردىڭ قۇجاتتارىن (اكىمنىڭ قاۋلىسى، ساتىپ الۋ - ساتۋ شارتى، جەردىڭ، مەملەكەتتىك اكتىسى، سوتتىڭ شەشىمى جانە ت.ب) جەر يەسىنەن الدىرتىڭىز. بۇل اۋىل شارۋاشىلىق جەردىڭ باستاپقى ءارى كەيىنگى يەلەرىنىڭ تاراپىنان يگەرىلگەنىن، زاڭ بويىنشا ۇتىمدى ءارى ءتيىمدى پايدالانىلعانىن تەكسەرتىڭىز.

ەگەر دە جەر ۇزاق ۋاقىت بويى يگەرىلمەسە، جانە وعان تەكسەرۋ تاعايىندالماسا، ءتيىستى ينسپەكتورلاردىڭ نۇسقاۋلارى مەن شەكتەۋلەرى قويىلماسا، وندا بۇل جەردى ساتىپ الۋدان قاشىق بولىڭىز. ساتىپ العاننان كەيىن، ۋاقىت وتە، جەرگە پروفيلاكتيكالىق سىرتتان تەكسەرىس تاعايىندالىپ، يگەرىلمەگەندىگى ءۇشىن شەكتەۋ قويىلادى. ءسىزدىڭ كىناڭىز شامالى بولسا دا، جەر كودەكسىنىڭ 92 بابىنا سايكەس جەردىڭ يەسى ياعني ءسىز جاۋاپ بەرەسىز.

2.ەكىنشىدەن، كوپ ازامات اۋىلشارۋاشىلىق جەرلەردى اۋىل شارۋاشىلىق ءۇشىن المايدى. بۇل جەرلەردىڭ نىسانالى ماقساتىن جەكە تۇرعىن ءۇي قۇرىلىسى (يجس) نە جەكە قوسالقى ءۇي شارۋاشىلىعىنا (لپح) اۋىستىرىپ، ءبولىپ ءبولىپ، جان جاققا ساتىپ، قالعان جەرىندە جەكە ءۇي سوعىپ العاندى ماقسات تۇتادى.

ءبىلىپ قويىڭىز، جەر كودەكسىنىڭ 97 بابىنا سايكەس، قۇنارلى اۋىل شارۋاشىلىق القاپتاردا تۇرعىن ءۇي سوعۋعا تيىم سالىنعان. سونىمەن قاتار، جەردىڭ نىسانالى ماقساتىن شارۋا قوجالىعىنان جەكە قوسالقى ءۇي شارۋاشىلىعىنا اۋىستىرۋ تيىم سالىنعان، جانە تەك، ەلدى مەكەننىڭ شەگى كەڭەيگەن جاعدايدا جول بەرىلەدى. باسقاشا ايتقاندا، العان جەرىڭىز قالا، نە كەنت، اۋىلدىڭ شەگىنە كىرمەي، باس جوسپارىنا ەنبەي جەردىڭ نىسانالى ماقساتىن اۋىستىرا المايسىز. سونىمەن قاتار، جەر كودەكسىنىڭ 110 بابىنا سايكەس، استانا جانە رەسپۋبليكالىق، وبلىستىق ماڭىزى بار قالالار شەگىنە كىرگەن اۋىلشارۋاشىلىق جەرلەردى بولۋگە تيىم سالىنعان. باسقاشا ايتقاندا، ساتىپ الىنعان جەر ءىرى قالانىڭ قالا ماڭىنىڭ شەگىنە كىرمەسە، جەردى بولۋگە تيىم سالىنعان.
سوندىقتان دا، اتالعان تالاپتى ساتىپ الۋدىڭ الدىندا ەسكەرۋ كەرەك.

ياعني، جەردى ساتىپ الار الدىندا ەلدى مەكەننىڭ باس جوسپارىن، قالا ماڭىنىڭ شەگىن جان جاقتى اقپاراتىن الۋ كەرەك.

مۇنى نوتاريۋس ءبىلىپ بەرە المايدى.

بۇنى ەسكەرمەگەن ادام اقشاسىنان دا قاعىلادى، سونىمەن قاتار، جىلداپ ادۆوكات نە زاڭگەر جالداپ، جەرىن زاڭداستىرا الماي سوتتاسىپ جۇرەدى.

3. ۇشىنشىدەن، كوپتەگەن قالاداعى كوممەرتسيالىق ماقساتتارداعى جانە جەكە تۇرعىن ءۇي قۇرىلىسىنا بەرىلگەن جەرلەر، مۇردەنىڭ سانيتارلىق كورعاۋ ايماعىندا، وزەن-سۋدىڭ سۋ قورعاۋ بەلدەۋلەرىندە، ورتاق پايدالانۋ جەرلەرىندە، قىزىل سىزىقتا، رەكرەاتسيالىق ايماقتا ورنالاسۋى مۇمكىن. ەگەر ورنالاسسا، بۇل جەرلەردە سىزگە ءۇيدى، كوممەرتسيالىق ماقساتتاعى قۇرىلىستى سوعۋعا رۇقسات بەرمەيدى، سوققانىنىڭ وزىندە، سوققانىڭىز زاڭسىز قۇرىلىس بولىپ تانىلادى جانە سوت شەشىمىمەن بۇزىلادى.
بۇل ءسىزدىڭ كىناڭىز بولماسا دا، ءسىز جاۋاپ بەرەسىز.
سوندىقتان دا، جەردى ساتىپ الار الدىندا، نوتاريۋسقا سەنۋدىڭ قاجەتى جوق. سەبەبى نوتاريۋستار ەنيس اقپاراتتىق بازاسى ارقىلى تەك جەردىڭ شەكتەۋلەرىن، اۋىرتپالىعىن، ارەستتەرىن تەكسەرە الادى. نوتاريۋستار ساتىپ الايىن دەپ تۇرعان جەردىڭ مۇردەنىڭ سانيتارلىق كورعاۋ ايماعىندا، وزەن-سۋدىڭ سۋ قورعاۋ بەلدەۋلەرىندە، ورتاق پايدالانۋ جەرلەرىندە، قىزىل سىزىقتا، رەكرەاتسيالىق ايماقتا جاتقانىن/جاتپاعانىن تەكسەرە المايدى. ولاردىڭ بازاسى ارقىلى ساۋلەت جانە قالا قۇرىلىس ورگاندارىنىڭ بازاسىنا كىرۋگە، قاراۋعا جول جوق. نوتاريۋستار ەلدى مەكەننىڭ باس جوسپارى مەن ەگجەي تەگجەي جوباسىن تەكسەرە المايدى.

سوندىقتان دا، جەردى ساتىپ الار الدىندا ەلدى مەكەننىڭ باس جوسپارىنىڭ سحەماسى مەن ەگجەي-تەگجەي جوباسىن الدىرتىڭىز.

4.تورتىنشىدەن، "جەردىڭ قاباتتاسۋى" (ناكلادكا، نالوجەنيە گرانيتس) دەگەن شەشىلمەيتىن ماسەلە بار. جەردى ساتىپ الار الدىندا جەردىڭ شەكاراسى بولىنگەن بە، كوورديناتتالعان با، سونى ايقىنداۋ كەرەك. ەگەر دە بۇعان كوڭىل بولمەي، جەردى ساتىپ الساڭىز، كوپ ۇزاماي كورشىڭىزبەن ۇزاق جىلدار بويى جەردىڭ شەكاراسىنا سوتتا داۋلاسىپ وتىراسىزدار.
ول ءۇشىن، ساتۋشى جەردىڭ يەسىنەن جەر كاداستر دەپارتامەنتى فيليالىنان، اتالعان كاداسترلىك ءنومىر بويىنشا جەردىڭ قاباتتاسۋى بار ما/جوق پا دەگەن انىقتاما قاعازىن الدىرتقان ءجون. قاباتتاسۋى بار بولسا، ول جەردى ساتىپ الۋدان قاشقان ءجون.

جالپى، ءبىر نارسەنى ءبىلىپ قويىڭىز. كەز كەلگەن جەرىن ساتىپ وتىرعان ساتۋشى، تولىعىمەن جەردىڭ كەمشىلىگىن سىزگە باسىپ ايتپايدى، سىزدەن جاسىرادى. بۇعان الدانباعانىڭىز ءجون.

مىنە، تامىز بەن قىركۇيەك ايلارىندا ماعان جەر قۇقىعى ساراپشى رەتىندە ونشاقتى ازامات: "باكە، مىنا جەردى تەكسەرىپ بەرشى، ساتىپ الاتىن ويىم بار ەدى" دەپ قۇجاتتارىن جىبەردى.

ريەلتورلار، نوتاريۋس پەن دەلدالدىق سوزىنە قاراماستان، بارلىق قۇجاتتاردى قاراپ شىققاننان كەيىن بارلىعىنىڭ كەمشىلىكتەرى ايداي شىعا كەلدى. ەكى ورتادا بارلىق جەردى ساتىپ الۋعا ماعان وتىنگەن ازاماتتار، اتالعان جەرلەردى ساتىپ الۋدان باس تارتتى. بۇل مامىلەلەردىڭ جالپى قۇنى - 250 ميلليوننان استام.

وسىلاي، ءبىز جەر قاتىناستارىندا جاي ازاماتتاردى اكىمدىكتەردەگى جەمقورلاردان عانا ەمەس، زاڭسىز جەرلەردى ساتىپ جۇرگەن الاياق دەلدالداردان، الاياق جەر يەلەرىنەن ساقتاپ جۇرەمىز.

حالىققا قىزمەت ەتۋ دەپ وسىنى ايتقان ءجون.

وسىلاي، جەر قاتىناستارىندا جەمقورلارمەن، الاياقتارمەن كۇرەسىپ، زاڭدىلىق پەن ادىلەتتىلىكتى ورناتىپ، حالىق ساۋابىنا كەڭەلگەننەن ارتىق دۇنيە جوق.

باقىتجان بازاربەكتىڭ جازباسى

Abai.kz