جاڭاوزەن مەن ءماجىلىس سايلاۋىنا بايلانىستى مالىمدەمە
ەلىمىز كۇردەلى احۋالدى باسىنان وتكەرۋدە. ماڭعىستاۋ وبلىسىنداعى جاڭاوزەن مەن شەتپەدە بەيبىت حالىققا وق اتىلىپ، رەسمي دەرەكتەر بويىنشا پوليتسيانىڭ قولىنان 16 ادام قازا تاۋىپ، جۇزدەن استام ادام جارالاندى. بىراق، وسى وقيعانىڭ ىشىندە بولعان رەسەيدىڭ، وزگە دە تاۋەلسىز جۋرناليستەردىڭ، دارىگەرلەردىڭ دەرەكتەرى بويىنشا جاڭاوزەندە 16 جەلتوقسان كۇنى 70-كە جۋىق، ەندى ءبىر مالىمەتتەرگە جۇگىنسەك، جۇزدەن استام ادام قازا تاۋىپ، 500-گە تارتا ادام جارالانعان. 7 اي بويىنا بيلىككە تالاپ قويعان، كەيىننەن اشۋ-ىزا جەتەگىنە ەرگەن حالىققا كەيبىرەۋلەردىڭ تاپسىرماسىمەن وق اتۋعا دەيىن بارعان قارۋلى توپتى ەۋروپارلامەنت، اقش كونگرەسى ت.ب. حالىقارالىق ۇيىمدار ايىپتاۋدا. بۇل قاندى قىرعىن قوعامدا ەرەكشە نارازىلىق تۋعىزۋدا.
ەندى 15 قاڭتارداعى سايلاۋعا ورالار بولساق، بۇل ارادا تاعى ءبىر ەسكە الا كەتەتىن ماسەلە بار. كىلەڭ «نۇر وتان» پارتياسىنان قۇرالعان بۇرىنعى دەپۋتاتتاردىڭ 2012 جىلى بولۋى ىقتيمال، نەمەسە بولماۋى مۇمكىن ەكونوميكالىق قيىندىقتارعا بايلانىستى ۋاقىتىنان بۇرىن تاراتىلۋى زاڭسىز ءىس ەدى جانە سونداعى 53 دەپۋتاتتىڭ 47-ءىنىڭ سايلاۋعا قايتا ءتۇسۋى مۇلدە تۇسىنىكسىز. ەگەر ولار ەكونوميكالىق قيىندىقتاردى جەڭۋگە يكەمسىز بولسا، وندا نەگە سايلاۋعا قايتا تۇسەدى؟
ەلىمىز كۇردەلى احۋالدى باسىنان وتكەرۋدە. ماڭعىستاۋ وبلىسىنداعى جاڭاوزەن مەن شەتپەدە بەيبىت حالىققا وق اتىلىپ، رەسمي دەرەكتەر بويىنشا پوليتسيانىڭ قولىنان 16 ادام قازا تاۋىپ، جۇزدەن استام ادام جارالاندى. بىراق، وسى وقيعانىڭ ىشىندە بولعان رەسەيدىڭ، وزگە دە تاۋەلسىز جۋرناليستەردىڭ، دارىگەرلەردىڭ دەرەكتەرى بويىنشا جاڭاوزەندە 16 جەلتوقسان كۇنى 70-كە جۋىق، ەندى ءبىر مالىمەتتەرگە جۇگىنسەك، جۇزدەن استام ادام قازا تاۋىپ، 500-گە تارتا ادام جارالانعان. 7 اي بويىنا بيلىككە تالاپ قويعان، كەيىننەن اشۋ-ىزا جەتەگىنە ەرگەن حالىققا كەيبىرەۋلەردىڭ تاپسىرماسىمەن وق اتۋعا دەيىن بارعان قارۋلى توپتى ەۋروپارلامەنت، اقش كونگرەسى ت.ب. حالىقارالىق ۇيىمدار ايىپتاۋدا. بۇل قاندى قىرعىن قوعامدا ەرەكشە نارازىلىق تۋعىزۋدا.
ەندى 15 قاڭتارداعى سايلاۋعا ورالار بولساق، بۇل ارادا تاعى ءبىر ەسكە الا كەتەتىن ماسەلە بار. كىلەڭ «نۇر وتان» پارتياسىنان قۇرالعان بۇرىنعى دەپۋتاتتاردىڭ 2012 جىلى بولۋى ىقتيمال، نەمەسە بولماۋى مۇمكىن ەكونوميكالىق قيىندىقتارعا بايلانىستى ۋاقىتىنان بۇرىن تاراتىلۋى زاڭسىز ءىس ەدى جانە سونداعى 53 دەپۋتاتتىڭ 47-ءىنىڭ سايلاۋعا قايتا ءتۇسۋى مۇلدە تۇسىنىكسىز. ەگەر ولار ەكونوميكالىق قيىندىقتاردى جەڭۋگە يكەمسىز بولسا، وندا نەگە سايلاۋعا قايتا تۇسەدى؟
جاڭاوزەندەگى قايعىلى وقيعاعا بايلانىستى 5 قاڭتارعا دەيىن بەلگىلەنگەن كومەندانتتىق ساعات، توتەنشە جاعداي 2012 جىلدىڭ 4 قاڭتارىندا جاريالانعان پرەزيدەنت جارلىعىنا وراي 31 قاڭتارعا دەيىن ۇزارتىلدى. قالىپتاسقان ساياسي جاعدايلارعا بايلانىستى 15 قاڭتارعا بەلگىلەنگەن سايلاۋ توتەنشە جاعدايدىڭ ىشىندە قالىپ وتىر. كومەندانتتىق ساعات كەزىندە سايلاۋعا قاتىساتىن پارتيالار تولىققاندى ۇگىت-ناسيحات جۇرگىزە المايدى جانە جاڭاوزەن حالقى قازا بولعانداردى ازا تۇتىپ جاتقاندا، سايلاۋ وتكىزۋدىڭ اقىلعا سىيمايتىنى ايقىن. سوندىقتان دا وركەنيەتتى ەلدەر ۇستانعان ۇردىستەرگە ساي، سايلاۋدى كەمىندە 3 ايعا كەيىن شەگەرۋدى قاجەت دەپ بىلەمىز.
سايلاۋ توڭىرەگىندەگى رەسەيدە بولىپ جاتقان ادىلەتسىزدىكتەر ءبىزدىڭ بيلىك باسىنداعىلارعا دا ساباق بولۋى ءتيىس ەدى. ورتالىق سايلاۋ كوميسسياسىنا توراعالىق ەتكەن ق.تۇرعانقۇلوۆ وسى جولعى سايلاۋدا تاعى دا زاڭسىزدىققا جول بەرىپ وتىر. بۇل كوميسسيا «رۋحانيات» پارتياسىن 10 كۇن قاتارىنان تەكسەرىپ، زاڭدى تۇردە تىركەپ، دەپۋتاتتىققا كانديدات 27 ادامعا ارنايى قۇجات بەرگەن بولاتىن. بيلىكتەگى كەيبىرەۋلەردىڭ ۇيىمداستىرۋىمەن ويدا-جوقتا پارتيا قۇجاتتارى زاڭسىز دەپ سانالىپ، سايلاۋعا قاتىسۋ مۇمكىندىگىنەن الىنىپ تاستالدى. ءتىپتى بۇل ىستە سوت شەشىمىن دە قاجەت دەپ تاپپادى. مۇنىڭ ءتۇپ توركىنىندە قانداي ويىن جاتقانىن جۇرت جاقسى بىلەدى. ماسەلەنىڭ انىق-قانىعىنا كوز جەتكىزگەن اقش ەلشىلىگى، ەۋروپارلامەنت، ەىقۇ الاڭداۋشىلىق بىلدىرۋدە. سوندىقتان دا ءبىز، زاڭبۇزۋشىلىققا ابدەن ەتى ۇيرەنگەن، حالىق مۇددەسىن ەمەس، تەك بيلىكتىڭ عانا تاپسىرماسىن ورىندايتىن قازىرگى ورتالىق سايلاۋ كوميسسياسىنىڭ تاراتىلۋىن تالاپ ەتەمىز!
«رۋحانيات» پارتياسىنىڭ سايلاۋدان شەتتەتىلۋىنە پارتيانىڭ بۇرىنعى جەتەكشىسى التىنشاش جاعانوۆانىڭ شاعىمى نەگىز بولعانى بارشاعا بەلگىلى. بيلىكتەگى كەيبىرەۋلەرگە ارقا سۇيەگەن جاعانوۆا 2012 جىلدىڭ 7-قاڭتارى كۇنى پارتيا سەزىن زاڭسىز شاقىرىپ، «رۋحانيات» پارتياسىن قايتارىپ الماقشى. بيلىكتىڭ بۇگىنگى ءىس-ارەكەتىنە قاراعاندا ا.جاعانوۆانىڭ ويلاعان ماقساتىنا جەتەتىندىگى كۇمانسىز. سوندا 2010 جىلدىڭ 16 ناۋرىزىندا س.مامبەتاليندى پارتيا توراعاسى ەتىپ سايلاعان «رۋحانيات» پارتياسىنىڭ كەزەكتەن تىس جەتىنشى سەزىنىڭ شەشىمى قايدا قالادى؟ مۇنداي ادىلەتسىزدىككە بيلىك شىنىمەن-اق جول بەرمەك پە؟
جوعارىداعى اتالعان تالاپتار ورىندالماعان جاعدايدا، پرەزيدەنتتىك، ۇكىمەتتىك بيلىكتىڭ ءوز ورىندارىنان كەتۋى تۋرالى ماسەلە كوتەرۋگە قاقىمىز بار ەكەنىن ەسكەرتەمىز.
م.شاحانوۆ، «تاۋەلسىزدىكتى قورعاۋ» جانە «مەملەكەتتىك ءتىل» قوعامدىق قوزعالىستارىنىڭ توراعاسى، قازاقستاننىڭ حالىق جازۋشىسى; ح.عابجالەلوۆ، «الاش» تاريحي زەرتتەۋ ورتالىعىنىڭ ديرەكتورى; ق.بوداۋحان، «اسار» رەسپۋبليكالىق قوعامدىق بىرلەستىگىنىڭ توراعاسى ەكونوميكا عىلىمدارىنىڭ كانديداتى; س.جاكۋپوۆ، كسرو باس پروكۋراتۋراسىنىڭ قۇرمەتتى قىزمەتكەرى، زاڭگەر، ءحىى-ءحىىى جوعارعى كەڭەس شاقىرىلىمدارىنىڭ دەپۋتاتى; م.قۇلكەنوۆ، جازۋشى، قازاقستاننىڭ ەڭبەك سىڭىرگەن قايراتكەرى; ر.قۇدايبەرگەنوۆ، ەكونوميست، جەلتوقسان كوتەرىلىسىنە قاتىسۋشى; م.قالىباەۆ، قر-نا ەرەكشە ەڭبەك سىڭىرگەن زەينەتكەر;س.جيرەنشينا، جۋرناليست، «قازاقستان» ۇلتتىق ارناسىنىڭ باعدارلامالار جەتەكشىسى; ج.اكىم، بيولوگيا عىلىمدارىنىڭ كانديداتى، «حالىقارالىق ادام ينستيتۋتى» جشس ديرەكتورى، قازاق ۇلتتىق جاراتىلىستانۋ عىلىمدارى اكادەمياسىنىڭ كوررەسپوندەنت مۇشەسى; ق.ءبىلال، جازۋشى، قر مادەنيەت قايراتكەرى; م.اباعان، «كەنەسارى» قوعامدىق قورىنىڭ اتقارۋشى ديرەكتورى، قر مادەنيەت قايراتكەرى; ە. راقىشەۆ، كينورەجيسسەر، «جاس ۇلان» كينوستۋدياسىنىڭ ديرەكتورى; س.قاراقىستىق ، پولكوۆنيك، سازگەر; ق.قۇرمانالى، سازگەر، ءشامشى قالداياقوۆ اتىنداعى حالىقارالىق ءان فەستيۆالى ديرەكتسياسىنىڭ باس ديرەكتورى; س.مامبەتالين، ەكولوگ، «رۋحانيات» پارتياسىنىڭ توراعاسى; م.وتەلباەۆ، ەۋرازيا ۇلتتىق ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ پروفەسسورى، فيزيكا-ماتەماتيكا عىلىمدارىنىڭ دوكتورى، قر ۇلتتىق عىلىم اكادەمياسىنىڭ اكادەميگى، قر مەملەكەتتىك سىيلىعىنىڭ لاۋرەاتى; ك.ءتالىمۇلى اقىن، الماتى وبلىسى، تالعار اۋداندىق مەملەكەتتىك ءتىلدى وقىتۋ ورتالىعىنىڭ ديرەكتورى; ر.ايىپۇلى، «جەبەۋ» رەسپۋبليكالىق قوعامدىق بىرلەستىگى ورتالىق اتقارۋ كەڭەسىنىڭ ديرەكتورى; ق.عابدوللا، «جۇزدەسۋ» گازەتىنىڭ باس رەداكتورى;ا.جانگيرەەۆ، دارىگەر، مەديتسينا عىلىمدارىنىڭ دوكتورى، پروفەسسور; ق.يبراگيموۆ، سۋرەتشى، قازاقستان سۋرەتشىلەر اكادەمياسىنىڭ كوررەسپوندەنت مۇشەسى; م.كەنجەباي، قازاق ۇلتتىق اگرارلىق ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ دوتسەنتى، اۋىلشارۋاشىلىعى عىلىمدارىنىڭ كانديداتى;ب.تولەپبەرگەنوۆ، «تاۋەلسىزدىكتى قورعاۋ» قوزعالىسىنىڭ استانا قالالىق فيليالى توراعاسىنىڭ ورىنباسارى; ۇ.شامشەت، «ايقاپ» قوعامدىق قورىنىڭ اتقارۋشى ديرەكتورى; ج.شىمشىقوۆ; ەكونوميكا عىلىمدارىنىڭ كانديداتى، پروفەسسور، الەۋمەتتىك-ەكونوميكالىق زەرتتەۋلەر ورتالىعىنىڭ ديرەكتورى.