27 قىركۇيەكتەن باستالعان تاۋلى قاراباقتاعى سوعىس بۇگىن اياقتالدى. ارمەنيا بيلىگى جەڭىلىستى مويىنداعان جانە وسى كۇنگە دەيىن ازەربايجان اسكەرى قايتارىپ العان تەرريتوريالار ازەربايجاننىڭ باقىلاۋىنا وتەتىنىنە كەلىسكەن. ازەربايجان، ارمەنيا جانە رەسەي پرەزيدەنتتەرى ۇشجاقتى كەلىسىمگە كەلىپ، ءارى قاراي داۋدى بەيبىت جولمەن شەشۋ تۋرالى مامىلەگە قول قويعان.

اليەۆ

ازەربايجان پرەزيدەنتى يلحام اليەۆ تاۋلى قاراباقتاعى اسكەري سوعىستىڭ توقتاتىلۋىنا قاتىستى ازەربايجان حالقىنا جەدەل ۇندەۋ جاساعان. وندا ارمەنيا بيلىگى جەڭىلگەنىن مويىنداپ، سوعىستى توقتاتۋ تۋرالى قۇجاتقا قول قويعانى ايتىلعان.

"ماسەلەنى ءالى دە اسكەري جولمەن شەشۋگە بولار ەدى. بىراق، مەن ماسەلەنى ساياسي جولمەن شەشكىم كەلدى. وسىعان دەيىن ايتقانىمداي، اسكەري كەزەڭ اياقتالدى. ساياسي ماسەلەگە كوشتىك. ءبىز ءۇشىن مەيلىنشە ءتيىمدى قۇجاتقا قول قويدىق. پاشينياندا باسقا امال قالماعان سوڭ، وسى قۇجاتقا قول قويۋعا ءماجبۇر بولدى. پاشينيان ءۇشىن شىن مانىندە بۇل - جەڭىلىستى مويىنداۋ، سوعىستا بەرىلۋدى بىلدىرەدى", - دەپتى اليەۆ.

ازەربايجان پرەزيدەنتى يلحام اليەۆ تاۋلى قاراباققا رەسەيدىڭ بىتىمگەرلىك اسكەرىمەن بىرگە تۇركيانىڭ دا بىتىمگەر اسكەرى باقىلاۋ جۇرگىزەتىنىن ايتقان. باكۋ مەن ەرەۆان قارسى بولماعان جاعدايدا بىتىمگەرلىك ميسسيا تاۋلى قاراباقتا 5 جىل بولادى. كەيىن اۆتوماتتى تۇردە تاعى 5 جىلعا ۇزارتىلادى.

سونداي-اق، تاراپتار وسى سوعىستا قازا تاپقانداردىڭ دەنەلەرىن ءبىر-بىرىنە قايتارادى. ايماقتاعى بارلىق ەكونوميكالىق جانە كولىك بايلانىستارى اشىلادى.

"بۇل كەلىسىم تاۋلى قاراباقتاعى اسكەري قاقتىعىستاردى رەتتەۋدە، ايماقتا كەلىسىمگە كەلۋدە، قان-توگىستى توقتاتۋدا نۇكتە قويادى دەپ سەنەمىن. 

قاراباقتاعى قاقتىعىس - ءبىزدىڭ ايماعىمىزداعى، ەۋرازيا كەڭىستىگىندەگى ۇزاققا سوزىلعان قاقتىعىستاردىڭ ءبىرى جانە ونىڭ بۇگىن اياقتالىپ جاتقانى ەڭ الدىمەن كوپجىلدىق وتارلاۋدان بوساتىلعان ازەربايجان حالقى ءۇشىن تاريحي وقيعا", - دەپتى اليەۆ.

پاشينيان

ارمەنيا پرەمەرى نيكول پاشينيان دا ءوز ازاماتتارىنا قايىرىلا سويلەپ، كەشىرىم سۇراعان حابار تاراتقان. ول ءوزىنىڭ Facebook جەلىسىندەگى پاراقشاسىندا تاۋلى قاراباقتاعى سوعىستى 10 قاراشاعا قاراعان ءتۇنى، ساعات 01:00-دە توقتاتۋ تۋرالى كەلىسىمگە كەلگەنىن جازعان.

"قىمباتتى وتانداستار، اپكەلەر، باۋىرلار. مەن ءوزىم جانە ارمەنيا حالقى ءۇشىن وتە اۋىر شەشىم قابىلدادىم. ازەربايجان جانە رەسەي پرەزيدەنتتەرىمەن كەلىسىپ، سوعىستى 01:00-دە اياقتاۋ تۋرالى كەلىسىمگە كەلدىك. بۇل كەلىسىمنىڭ شارتتارى مەن جانە حالقىمىز ءۇشىن اۋىر. 

مۇنداي شەشىمدى اسكەري جاعدايدى باقىلاپ، ماماندارمەن اقىلداسىپ بارىپ قابىلدادىم. بۇل شەشىم ءدال وسى جاعدايداعى ەڭ جاقسى شەشىم دەپ سەنەمىز. 

ءبىز ەشقاشان ءوزىمىزدى جەڭىلدىك دەپ مويىندامايمىز. وزدەرىڭىز جەڭىلدىك دەپ مويىندامايىنشا ەشقانداي جەڭىلىس بولمايدى. 

بىزگە بولاشاعىمىزدى جوسپارلاۋ كەرەك. وتكەندەگى قاتەلىكتەردى قايتالاماۋ ءۇشىن جۇمىس جاساۋ كەرەك. تاۋەلسىزدىك جىلدارىمىزدى سارالاۋىمىز كەرەك. 

مەن ازاپ شەككەن بارشا جاننىڭ الدىندا تىزە بۇگەمىن. وتانىمىزدى قورعاعان جانە جانىن قيعان اسكەر، وفيتسەر، گەنەرال، ەرىكتىلەر الدىندا باس يەمىن. ولار ارتساحتاعى ارميانداردى جانكەشتىلىكپەن قورعادى. ءبىز سوڭىنا دەيىن كۇرەستىك", - دەپتى پاشينيان.

ارمەنيا ازەربايجانعا قاي تەرريتوريالاردى قايتارىپ بەرەدى؟

يلحام اليەۆ، نيكول پاشينيان جانە ۆلاديمير ءپۋتيننىڭ ۇشجاقتى كەلىسىمىنە سايكەس ازەربايجان تاۋلى قاراباقتىڭ بىرقاتار اۋماعىن وزىنە قايتارىپ الدى.

20 قاراشاعا دەيىن - اگدام اۋدانى مەن گازاح اۋدانىنىڭ اۋماقتارى جانە وعان تيەسىلى ايماقتار،

15 قاراشاعا دەيىن - كەلبادجار اۋدانى،

1 جەلتوقسانعا دەيىن - لاچين اۋدانى ازەربايجانعا قايتارىلادى.

بۇل جەردە قاراباق پەن ارمەنيانى بايلانىستىرىپ تۇرعان، شۋشا قالاسىنا اسەر ەتپەيتىن لاچين ءدالىزىنىڭ 5 شاقىرىمى ارمەنيانىڭ باقىلاۋىندا قالادى. لاچين ءدالىزى بويىندا رەسەيدىڭ بىتىمگەرلىك اسكەري كونتينگەنتى  (1960 سارباز، 90 برونەترانسپورتەر جانە 380 كولىك پەن ارنايى تەحنيكالارمەن) ورنالاسادى.

10 قاراشادان باستاپ: ازەربايجان مەن ارمەنيا ءوز پوزيتسيالارىندا تۇراقتايدى.

الداعى ءۇش جىلدا ەكى جاقتىڭ كەلىسىمىمەن حانكەندىنىڭ بايلانىستىرىپ تۇرعان لاچين ءدالىزىنىڭ قۇرىلىس جوسپارى بەكىتىلەدى.

لاچين ءدالىزى بويىنداعى قاتىناستاردىڭ قاۋىپسىزدىگى ازەربايجانعا جۇكتەلەدى.

ىشكى بوسقىندار بۇۇ جوعارعى كوميسسارلىق باسشىلىعىنىڭ باقىلاۋىمەن تاۋلى قاراباق ايماعىنا ورنالاستىرىلادى.

تاراپتاردىڭ اراسىندا ەكونوميكالىق جانە كولىك قاتىناستارى قايتا ىسكە قوسىلادى. وعان رەسەي باقىلاۋ جاسايدى.

پاشينيان وتستاۆكاعا كەتە مە؟

ۇشجاقتى بەيبىت كەلىسىم، تاۋلى قاراباق پەن ونىڭ اينالاسىنداعى بىرقاتار تەرريتوريانى ازەربايجانعا قايتارۋ تۋرالى كەلىسىمنەن كەيىن ەرەۆان حالقى نارازىلىققا شىقتى. ولار پارلامەنت عيماراتىنا باسىپ كىرىپ، پاشينيان ۇكىمەتىنىڭ وتستاۆكاسىن تالاپ ەتكەن.

نارازىلىققا شىققانداردىڭ اراسىندا جۇرگەن "گۇلدەنگەن ارمەنيا" وپپوزيتسيالىق پارتياسىنىڭ دەپۋتاتى يۆەتا تونويان:

"بۇگىن ءبىزدىڭ ەلىمىزدىڭ تاريحىنىڭ ەڭ ماسقارا پاراعى جازىلدى. ءبىزدىڭ پارتيا پرەمەر-ءمينيستردىڭ وتستاۆكاسىن تالاپ ەتەمىز. 

وسى جاساعاندارىنان كەيىن پاشينيان ءۇشىن جالعىز وتستاۆكا از بولىپ تۇر. ءبىز بۇل ميتينگكە ادامداردىڭ اشۋىن باسۋ ءۇشىن كەلدىك. بۇل ازاماتتاردىڭ اشۋىن دا تۇسىنۋگە بولادى. ءبىرىنىڭ اكەسى، ءبىرىنىڭ باۋىرى، ەندى ءبىرىنىڭ ۇلى مايداندا مەرت بولعان. جەر ءۇشىن جاندارىن قيعان. پاشينيان قوعامنىڭ پىكىرىمەن كەلىسپەي، قالاممەن قول قويا سالىپ، جەردى، شۋشانى بەرۋ تۋرالى شەشىم شىعاردى", - دەپتى.

Abai.kz