تاياۋدا سايلانعان ءماجىلىستىڭ قۇرامىنا قاراپ وتىرىپ قازاق جۋرناليستەرى «مەملەكەتتىك ءتىلدىڭ مارتەبەسىن كوتەرىپ، ماسەلە قوزعايتىن دەپۋتاتتار ساناۋلى عانا ەكەن. ەندى زاڭ شىعارۋشى ورگاننان ۇلتتىڭ جانايقايىن جاريا ەتەتىن جاندى تابۋ قيىنعا سوعار-اۋ» دەسكەن بولاتىن. ارينە، الدان سمايىل، نۇرتاي سابليانوۆ، مۇرات ابەنوۆ سياقتى تىسقاققان كانىگى دەپۋتاتتاردىڭ تەككە وتىرماسىن جۋرناليستەر  جاقسى بىلەدى، بىراق، ۇلتجاندى حالىق قالاۋلىلارىنىڭ قاتارى سيرەپ قالعانعا قىنجىلىپ جۇرگەن.  الايدا، ءتىلجاناشىرلارى 5-ءشى شاقىرىلعان ءماجىلىس دەپۋتاتتارىنىڭ اراسىندا دا بار بولىپ شىقتى. ولار ءتىل ماسەلەسىنىڭ تالابىن كۇن تارتىبىنە جاڭاشا قوياماقشى. مىسالى، دەپۋتات ەرگەن دوشاەۆ (سۋرەتتە) ۇكىمەت تاراپىنان پارلامەنت ماجىلىسىنە كەلىپ تۇسەتىن زاڭ جوبالارىنىڭ مەملەكەتتىك تىلدەگى ءماتىنى سىن كوتەرمەيتىندىگىن ايتىپ پرەمەر-مينيستر كارىم ماسىموۆكە ساۋال جولدادى.

راسىندا ەلىمىزدەگى قانداي زاڭنىڭ قازاقشاسىن الىپ وقىساڭىز الدىمەن  ورىسشاسىمەن سالىستىرىپ، ەجەلەپ تۇسىنۋگە تۋرا كەلەدى. بۇنىڭ باستى سەبەبى - زاڭ جوباسى اۋەلى ورىس تىلىندە جازىلىپ، سودان سوڭ بارىپ قازاقشاعا قوتارىلادى. دەپۋتات ەرگەن دوشاەۆ قازاقشالانعان زاڭنىڭ جوباسىنا ۇكىمەتتىڭ وتە سالعىرت قارايتىنىن سوزىنە دايەك ەتە وتىرىپ، «سول سەبەپتەن دە زاڭ جوبالارى مەن راتيفيكاتسيالاناتىن حالىقارالىق قۇجاتتارعا قاتىستى پروبلەمالار ونداعان جىلدار بويى شەشىمىن تاپپاي كەلە جاتىر» دەيدى.

تاياۋدا سايلانعان ءماجىلىستىڭ قۇرامىنا قاراپ وتىرىپ قازاق جۋرناليستەرى «مەملەكەتتىك ءتىلدىڭ مارتەبەسىن كوتەرىپ، ماسەلە قوزعايتىن دەپۋتاتتار ساناۋلى عانا ەكەن. ەندى زاڭ شىعارۋشى ورگاننان ۇلتتىڭ جانايقايىن جاريا ەتەتىن جاندى تابۋ قيىنعا سوعار-اۋ» دەسكەن بولاتىن. ارينە، الدان سمايىل، نۇرتاي سابليانوۆ، مۇرات ابەنوۆ سياقتى تىسقاققان كانىگى دەپۋتاتتاردىڭ تەككە وتىرماسىن جۋرناليستەر  جاقسى بىلەدى، بىراق، ۇلتجاندى حالىق قالاۋلىلارىنىڭ قاتارى سيرەپ قالعانعا قىنجىلىپ جۇرگەن.  الايدا، ءتىلجاناشىرلارى 5-ءشى شاقىرىلعان ءماجىلىس دەپۋتاتتارىنىڭ اراسىندا دا بار بولىپ شىقتى. ولار ءتىل ماسەلەسىنىڭ تالابىن كۇن تارتىبىنە جاڭاشا قوياماقشى. مىسالى، دەپۋتات ەرگەن دوشاەۆ (سۋرەتتە) ۇكىمەت تاراپىنان پارلامەنت ماجىلىسىنە كەلىپ تۇسەتىن زاڭ جوبالارىنىڭ مەملەكەتتىك تىلدەگى ءماتىنى سىن كوتەرمەيتىندىگىن ايتىپ پرەمەر-مينيستر كارىم ماسىموۆكە ساۋال جولدادى.

راسىندا ەلىمىزدەگى قانداي زاڭنىڭ قازاقشاسىن الىپ وقىساڭىز الدىمەن  ورىسشاسىمەن سالىستىرىپ، ەجەلەپ تۇسىنۋگە تۋرا كەلەدى. بۇنىڭ باستى سەبەبى - زاڭ جوباسى اۋەلى ورىس تىلىندە جازىلىپ، سودان سوڭ بارىپ قازاقشاعا قوتارىلادى. دەپۋتات ەرگەن دوشاەۆ قازاقشالانعان زاڭنىڭ جوباسىنا ۇكىمەتتىڭ وتە سالعىرت قارايتىنىن سوزىنە دايەك ەتە وتىرىپ، «سول سەبەپتەن دە زاڭ جوبالارى مەن راتيفيكاتسيالاناتىن حالىقارالىق قۇجاتتارعا قاتىستى پروبلەمالار ونداعان جىلدار بويى شەشىمىن تاپپاي كەلە جاتىر» دەيدى.

- قۇرمەتتى كارىم قاجىمقانۇلى،- دەدى دەپۋتات ۇكىمەت باسشىسىنىڭ اتىنا جولداعان دەپۋتاتتىق ساۋالىندا، -  وزىڭىزگە ءمالىم،  كونستيتۋتسيامىزدىڭ 61-بابىنا سايكەس ۇكىمەت زاڭ شىعارۋ باستاماسى قۇقىعىنىڭ ءۇش سۋبەكتىسىنىڭ ءبىرى بولىپ تابىلادى. سوندىقتان وعان اسا زور جاۋاپكەرشىلىك جۇكتەلگەن. الايدا، اتقارۋشى بيلىك بۇل جاۋاپكەرشىلىكتى تولىق سەزىنەدى دەپ ايتۋ قيىن. زاڭ جوبالارى مەن راتيفيكاتسيالاناتىن حالىقارالىق قۇجاتتارعا قاتىستى پروبلەمانىڭ ونداعان جىلدار بويى شەشىمىن تاپپاۋى وسى سوزىمىزگە نەگىز بولا الادى. ارىگە بارماي-اق، وتكەن ءىۇ سەسسيانى الايىق.

وتكەن سەسسيا ىشىندە ۇكىمەتتەن پارلامەنت ماجىلىسىنە بارلىعى 568  زاڭ جوباسى كەلىپ تۇسكەن ەدى. ولاردىڭ قازاق جانە ورىس تىلىندەگى ماتىندەرىنىڭ تۇپنۇساقالارى تەڭ بولماعاندىقتان  عانا 140 زاڭ جوباسى ۇكىمەتكە كەرى قايتارىلدى. سوندا مەملەكەتتىك تىلدە دۇرىس دايىندالماۋىنىڭ سالدارىنان ءاربىر ءتورتىنشى زاڭ جوباسى كەرى قايتارىلعان بولىپ شىعادى. ال  وسى سەسسياعا كەلىپ تۇسكەن نەبارى 2 زاڭ جوباسىنىڭ 1-ەۋى تاعى دا  كەلگەن ىزىمەن كەرى قايتتى.

دەپۋتاتتىڭ پايىمداۋىنشا، اڭگىمە ەلىمىزدىڭ بارلىق ازاماتتارى ءسوزسىز باعىنىپ، مۇلتىكسىز ورىنداۋعا ءتيىستى زاڭنىڭ ساپاسى تۋرالى بولىپ وتىرعاندا ۇكىمەت كۇش پەن قارجىنى اياماۋعا ءتيىس. سوندىقتان جەتكىلىكتى ادام سانىمەن (15-20 ادام) ءبىر قۇرىلىمدىق بولىمشە جاساقتاپ، ۇكىمەتتىڭ باس اۋرۋىنا اينالعان  ماسەلەگە نۇكتە قوياتىن كەز كەلدى.

- ال، اتقارۋشى بيلىك تاراپىنان ءسوز بولىپ، بىراق اياقسىز قالعان    ۆەدومستۆوارالىق كوميسسيا دا، قازىر جۇمىس ىستەۋگە كىرىسكەن لينگۆيستيكالىق ورتالىق تا بۇل مىندەتتى اتقارا الماسى انىق.

مىنە، سوندىقتان ۇكىمەت زاڭ شىعارۋ باستاماسى قۇقىعىمەن ۇسىناتىن زاڭ جوبالارى مەن راتيفيكاتسيالاناتىن حالىقارالىق شارتتارعا ءوزى جاۋاپتى بولىپ، ولارمەن جۇمىستى تەك ءوزى جۇرگىزۋى كەرەك. ماسەلەنىڭ تاپ وسىنداي جولمەن شەشىلۋگە ءتيىس ەكەنىن ايتىپ جاتۋدىڭ باسى ارتىق. ەندەشە، بۇل ماسەلەنى ەندىگى جەردە سوزبۇيداعا سالا بەرمەي، ناقتى شەشىم قابىلداۋ قاجەت. وعان ۇكىمەتتىڭ قۇزىرەتى دە، شاماسى دا جەتەدى، - دەدى ەرگەن دوشاەۆ.

ازىرگە بايقاعانىمىز جاڭا سايلانعان دەپۋتاتتار ءالىپتىڭ ارتىن باعىپ، بۇرىنعى-سوڭعىلاردىڭ اۋزىن اڭدىپ وتىرعانعا ۇقسايدى. ايتكەنمەندە، ورتاسىن جارىپ شىعىپ، ءوزىنىڭ كاسىبي زاڭگەرلىگىن ءىس جۇزىندە پايدالانىپ، ىلكىمدى وي ايتىپ، پىكىر بىلدىرگەن ەرگەندى ەرلەدى دەسەكتە بولعانداي ەكەن.

«اباي-اقپارات»