اعىمداعى ۇلۋ جىلىندا الىپ اتلانتيكانىڭ ارعى جاعالاۋىنداعى  "جۇلدىز-جولاقتى" جۇرتشىلىقتىڭ، كەزەكتى پرەزيدەنت سايلاۋىندا قارەكەتسىز قادام جاساپ، ساتتىلىكتى سارپ ەتۋىنە قۇقىعى جوق. وقيعا ىلگەرىدەگىدەي قايتالانىپ، "كوسەم تاڭداۋدا ءمۇلت كەتۋ" ورىن السا،  الەمدەگى ەكونوميكاسى الىپ،  IV عاسىرلى وتكەنى بار حالىقتى تاريح سوتى كەشىرمەيدى.  ەندىگى كەزەكتە، باتىس جارتىشارداعى "امەريكاندىق ۇلتتىڭ" ەرىك-جىگەرى، "باقىتى باسىنان تايعان" باسشىنى نەمەسە "پيار كومانداسى پارمەندى" تۇلعانى تۇرىپ قارسىلۋعا قاۋقارسىز. اق ءۇيدىڭ تابالدىرىعىن قوس مارتە اتتاپ، "تەرروريست" اتاۋلىنىڭ سوڭىنا تازى جۇگىرتكەن دجوردج بۋش پەن مەملەكەت تاريحىنا ء"تۇرى مەن ءتۇسى" تۇرعىسىنان تاڭسىق كەلگەن باراك وبامانىنىڭ توككەن تەرى مەن سىڭىرگەن ەڭبەگىن سالىستىرا تارازىلاۋ - بۇگىندە امەريكان جۇرتىنىڭ سايلاۋ الدىنداعى باس قاتىرار ماشاقاتى بولىپتى .

اعىمداعى ۇلۋ جىلىندا الىپ اتلانتيكانىڭ ارعى جاعالاۋىنداعى  "جۇلدىز-جولاقتى" جۇرتشىلىقتىڭ، كەزەكتى پرەزيدەنت سايلاۋىندا قارەكەتسىز قادام جاساپ، ساتتىلىكتى سارپ ەتۋىنە قۇقىعى جوق. وقيعا ىلگەرىدەگىدەي قايتالانىپ، "كوسەم تاڭداۋدا ءمۇلت كەتۋ" ورىن السا،  الەمدەگى ەكونوميكاسى الىپ،  IV عاسىرلى وتكەنى بار حالىقتى تاريح سوتى كەشىرمەيدى.  ەندىگى كەزەكتە، باتىس جارتىشارداعى "امەريكاندىق ۇلتتىڭ" ەرىك-جىگەرى، "باقىتى باسىنان تايعان" باسشىنى نەمەسە "پيار كومانداسى پارمەندى" تۇلعانى تۇرىپ قارسىلۋعا قاۋقارسىز. اق ءۇيدىڭ تابالدىرىعىن قوس مارتە اتتاپ، "تەرروريست" اتاۋلىنىڭ سوڭىنا تازى جۇگىرتكەن دجوردج بۋش پەن مەملەكەت تاريحىنا ء"تۇرى مەن ءتۇسى" تۇرعىسىنان تاڭسىق كەلگەن باراك وبامانىنىڭ توككەن تەرى مەن سىڭىرگەن ەڭبەگىن سالىستىرا تارازىلاۋ - بۇگىندە امەريكان جۇرتىنىڭ سايلاۋ الدىنداعى باس قاتىرار ماشاقاتى بولىپتى .

ادامزات وركەنيەتى XXI عاسىرعا اياق باسقالى تۇرعان شاقتا الىپ ەلدىڭ "يدەال پاتشاسى" بەينەسىندە بيلىككە كەلگەن "بۋش ءداۋىرى" العاشىندا اق جاۋىنداي تولاستاماي، اياعىندا ۇلى يمپەريا كوپشىلىگىنىڭ "تاس اتۋىنان" تاريح ساحناسىمەن ماڭگىلىككە قوش ايتىسقانى ءمالىم. "كلينتوننىڭ كەرەۋەتىنە" جايعاسا سالا، بەن لادەننىڭ باسقىنشىلىعىنا بۋلىققان "43 پرەزيدەنت" سۇقتانۋعا سىلتاۋ تاۋىپ، اۋعانستان القابىنا ادىمداي، يراكتىڭ مۇنايىنا اۋىز سالۋعا بەل بايلاعانى، سول تۇستارى حەمينگۋەيدىڭ وتانداسارىنا جاققان سىڭايلى كورىندى. ولاي دەۋىمىزگە، سول ءبىر وتپەلى كەزەڭدە "تەحاستان شىققان سەناتوردى" ەل ءىشى، جۇرت اراسىندا جاقتاۋشىلار مەن قۇپتاۋشىلاردىڭ سانى وراسان بولعانى دالەل. ايتكەنمەن، كوپتىڭ كوكەيىندە "قاندى وقيعامەن" كوبىرەك ساقتالعان پرەزيدەنت، دەنساۋلىق ساقتاۋ، ءبىلىم بەرۋ جانە ءال-اۋقاتتى ارتتىرۋدا "رياسىز" رەفورمالار جۇرگىزىپ، كاسىبىنىڭ بايىبىن تاپقانداي بولعان-دى. دەگەنمەن، كەزەكتى سايلاۋىندا مول پايىز داۋىسپەن ماسايراعان بۋشتىڭ بەدەلى، "يراك ءجۋرناليسىنىڭ تۋرا ۇشقان ءتۋفليى" سىندى وقيعالاردان كەيىن، تومەنگە قاراي تىكە قۇلدىرادى. اتلانتيكانىڭ قوس بەتكەيىنەن توقتاۋسىز جاۋعان ماسس-مەديانىڭ شابۋىلىنان سوڭ، دجوردج كىشى بۋش تاقتا وتىرعان سەگىز جىلدىڭ قورىتىندىسىن "بەيكۇنا بەينە" رەتىندە تامامداعانى راس. بار ارتىلعان كىناسى سول - باستاعان ءىسىن بەل ورتادان تاستاپ، سوڭىنا دەيىن تىندىرۋعا دارمەنى جەتپەگەندىگى. ال بۇگىندە جاعداي جاڭا، احۋال وزگەشە، ارينە. دەسەك تە، وسى كۇندە  "افروامەريكاندىق" پرەزيدەنتتىڭ وكىلەتتىگىنەن وكپە تاۋىپ، بۋشتىڭ وبامادان مورالدىق جەڭىسىن دارىپتەۋشىلەردىڭ سانى ۇلعايا تۇسكەنى بەلگىلى. سەبەبى ايقىن - ءال-اۋقاتتىڭ ازۋى، تۇرمىس-تىرشىلىكتىڭ تومەندەۋى جانە مەملەكەت ساياساتىنا دەگەن سالعىرت ۇستانىم.

2009 جىل. 20 قاڭتار. امەريكا وتكەنىنە تەرەڭ ءىز قالدىرماسا دا، قارا ءناسىلدى جۇرتشىلىقتىڭ تاريحىنا التىن ارىپپەن جازىلعان كۇن. ءتۇپ-تۇقيانى قارا قۇرلىقتان باستاۋ الاتىن "كەنيا بالاسى" الەم ساياساتىندا " سوعۇرلىم جايدارى سيپات" تانىتا العانىمەن، بويىنان جۇگىرۋگە بەيىم حالىقتىڭ شىدامدىلىعىن، تاباندىلىعىن پاش ەتۋگە ۇلگەرمەي-اق كەلەدى. ونىڭ يراك پەن اۋعانستان جەرىنەن اسكەردى كەيىن قايتارۋ جانە تەرروريزممەن كۇرەستى توقتاتۋ باستاماسى نوبەل سىيلىعىمەن باعالانسا دا، ءوز وتانىندا "قول سوعاتىن" قولداۋ تاپپاعان سىڭايلى. وسىلايشا، اقش-تىڭ ءداستۇرلى جاۋلاپ الۋ ساياساتىن ءجىبىتىپ، ناتو-نى جەرگە قاراتقان پرەزيدەنت، ءوز  بۇقاراسىنىڭ باقىتتى عۇمىرىنان بۇرىن، الەمنىڭ الەۋەتىن كوپ ويلاپ كەتكەنى راس. بەيبىتشىلىكتىڭ باس قاھارمانى وبرازىنداعى ول، ەكونوميكالىق ءوسۋدىڭ كەرى تارتپا مەحانيزمىنە اينالعانى دا شىندىق . ارينە، امەريكا ءۇشىن. بارىنە جاۋاپ رەتىندە، "1-تەرروريست - ۋساما بەن لادەننىڭ" كوزىن تۇپكىلىكتى جويعانىمەن، ونىڭ ساياسي ارەناداعى بەدەلى سونشالىقتى وسە قويماپتى. بۋشتىڭ بارىندا، ماسكەۋ مەن پەكين ۆاشينگتوندى جەك كورسە، بۇگىندە مىسقىلمەن قارايتىن حالگە جەتكەن. ارينە، وسىنىڭ بارلىعى - جاڭا سايلاۋعا بەت تۇزەگەن وبامانىڭ يميدجىنە قايشىلىقتى قۇبىلىستار. ونى كەيدە بيلل كلينتونمەن دە كوپ سالىستىرادى ەكەن. ساياساتشىلار پىكىرىنشە، كلينتون مەن وباما تۋمىسى مەن مىنەزى ماڭايىنان ۇيالاس جاندار. باراك تا، 1993 جىلى بيلىككە ەش تاجىريبەسىز كەلگەن بيلل مىرزانىڭ وتكەنىن قايتالادى. ايتكەنمەن، كلينتون بەلگىلى ءبىر ۋاقىت شەڭبەرىندە مول شەبەرلىك جيناپ، اقش-تىڭ جانە الەمنىڭ XX عاسىرداعى ىقپالدى ليدەرىنە اينالدى. باراكتىڭ ايىبى - سول تاجىريبەنى يگەرگىسى كەلمەگەندىگىندە. دەگەنمەن، مۇنىڭ بارلىعى - الىپ-قاشپا پىكىرلەر قانا.

بىلتىرعى جىلدىڭ 4 ساۋىرىندە يگىلىگى مول - يللينويستان حۋسەين باراك ەكىنشى رەت پرەزيدەنتتىككە ءوز كانديداتۋراسىن ۇسىندى. كوپ ۋاقىت وتپەي قارسىلاستارى ونى قاتتى ايىپتادى. قارسى پارتيانىڭ ارتقان كىناسى - امەريكا جەرىندە تۋىلماعان تۇلعا پرەزيدەنت بولا المايدى. ايتكەنمەن، داۋدىڭ سوڭى قۇجات تەكسەرۋمەن اياقتالعانى ءمالىم. وسى تەكتەس رەسپۋبليكاشىلار مەن دەموكراتتاردىڭ تىنىمسىز تەكەتىرەسى  "2012 جىلدىڭ 6 قاراشاسى" جاقىنداعان سايىن، "بەتى تۇنىق، استى لاي" سۇرقيا امالدارعا جۇگىنۋدىڭ سيپاتىندا ءوربي تۇسەتىنى تاڭعاجايىپ جايت بولا قويماس. مۇنداي ايلا-تاسىلدەر پرەزيدەنتتىڭ ماڭدايىنا قاتتى تيگەنىمەن، قايتپاس قايسار وباما جانە ونىڭ "قۇرىعى ۇزىن" پيار كومانداسى سايلاۋعا ساقاداي ساي.

سايىپ كەلگەندە، اقش-تاعى سايلاۋدىڭ جالعىز امەريكانى عانا ەمەس، بۇكىل الەمدى تولعاندىرۋى شارت. جەر بەتى ساياساتىندا ورتا ازيانىڭ بارىس بەينەلى جۇرتى - قازاق مەملەكەتىنىڭ دە وتپەكشى وتىرعان ناۋقانعا پىكىر بىلدىرۋگە قۇقىعى تولىققاندى. قازاق الەۋمەتىن باراك وبامانىڭ دۇنيەدەگى تىنىشتىقتىڭ قورۋشىسى بولا تۇرا، 2010 جىلى استاناداعى ەقىۇ-نىڭ سامميتىنە كەلمەگەنى قىزىقتىرادى. "اق ۇيدەن - اق ورداعا" باس سۇعۋدان باس تارتقان پرەزيدەنتتىڭ "جاسامپاز ەلگە" كوزقاراسى قانداي ەكەنى بەيمالىم. ەكىنشى مارتە بيلىككە كەلسە، 300 ميلليون جۇرتىنىڭ ۋادەسىندە تۇرامىن دەۋمەن، امەريكانىڭ مۇنايلى ورتا - ليۆيا، سيريا، كۋۆەيت سىندى ەلدەردەگى ساياساتى مەن ءتارتىبىن كۇشەيتپەسىنە كىم كەپىل. مۇناي قورى جونىنەن الەمدە الدىڭعى وندىقتاعى قازاقستاننىڭ ماڭدايىنا بىتكەن قازبا بايلىعىنىڭ، اقش پرەزيدەنتتەرىنىڭ جوسپارىندا كەزدەسپەيدى دەسەك ابەستىك بولار. دامۋ مەن وركەندەۋدىڭ نەگىزگى فاكتورى سيپاتىنداعى قازاق مۇنايى ونسىز دا جەمقورلىقتىڭ مازداي جانعان جالىنى بولىپ تۇرعانى، جاسىرىن ەمەس قوي.   دەگەنمەن، الىپ يمپەرياعا كىم باسشى بولسا دا، الەم جۇرتشىلىعىنا تەك جاقسىلىقتى ۇندەي بىلسە بولعانى.

ىرىس امانكەلدى

ءال-فارابي اتىنداعى

قازاق ۇلتتىق ۋنيۆەرسيتەتى

جۋرناليستيكا فاكۋلتەتىنىڭ

3 كۋرس ستۋدەنتى

«اباي-اقپارات»