قازاقستان رەسپۋبليكاسىندا قازاق جازۋىنىڭ لاتىن الىپبيىنە وتۋىنە بايلانىستى ارنايى ۇيىمداستىرىلعان حالىقارالىق كونفەرەنتسيالاردا، سۇقبات الاڭدارىندا، عالىمدار جيىندارىندا، ينتەرنەت جەلىلەرىندە كوپتەگەن عىلىمي، حالىقتىق پىكىرلەر ءبىلدىرىلىپ جاتىر. لاتىن ءالىپبيىنىڭ قازاق جازۋىنداعى تاڭبالارى جايلى عىلىمي، كوپشىلىك تاراپىنان كوپتەگەن تالقىعا ءتۇستى، جەتكىلىكتى ۋاقىت بارىسىندا ەلەكتەن ءوتتى دەپ بىلەمىز.

بۇل پىكىرلەردىڭ كوبى دەرلىك قازاق جازۋىنىڭ لاتىن الىپبيىندە تاڭبالانۋىن قولداپ-قۋاتتاپ، ەرەكشەلىگى مەن ارتىقشىلىقتارى جايلى وڭ پىكىرلەر ءبىلدىردى. 

ارينە، بۇل جازۋدىڭ جاڭارۋى، ول بويىنشا مۇعالىمدەرگە سەمينار-ساباقتار ءوتۋ، وقۋشىلار مەن ستۋدەنتتەرگە ۇيرەتۋ، كوپشىلىك قاۋىمنىڭ قابىلداۋى، جازۋعا قالىپتاسۋى بويىنشا كۇتىپ تۇرعان كوپتەگەن ماسەلەلەر كەزدەسۋى مۇمكىن. سەبەبى، لاتىن ءالىپبيىن 1994 جىلى قابىلداعان قاراقالپاق ءتىلى 1995 جىلى بۇل زاڭعا وزگەرىس كىرگىزدى، 2009 جىلى جانە وزگەرىس جانە قوسىمشالار ەنگىزدى. ال، 2016 جىلى الىپبيگە ازداپ تاعى وزگەرىس كىرگىزدى. دەگەنمەن، قازىر لاتىن ءالىپبيىن قابىلداعان قاراقالپاق ءتىلى جازۋدى تولىق مەڭگەرىپ، قازىرگى كۇندە ەشقانداي ماسەلەلەر جوقتىڭ قاسى. ءبىزدىڭ قازاق تىلىندە وقيتىن مەكتەپ وقۋشىلارىمىز دا، ستۋدەنتتەرىمىز دە كيريلل الفاۆيتىندە جۇرگەنىمەن، وعان قوسا لاتىن جازۋىن ساۋاتتى جازادى، تولىق مەڭگەرگەن. ۋاقىت وتۋىمەن لاتىن الىپبيىندە جازۋ پالەندەي قيىندىق تۋعىزبايدى دەگەن ويدامىز. 

سوندىقتان، قازاق جازۋىنا لاتىن ءالىپبيىنىڭ ەنگىزىلۋى پراكتيكا بارىسىندا ارتىقشىلىقتارى مەن كەمشىلىكتەرىن ۋاقىت كورسەتەر. دەگەنمەن، لاتىن الىپبيىنە وتۋگە بايلانىستى قيىندىقتار كوپ كەزدەسە قويماس دەگەن ويدامىز. جاڭا لاتىن الىپبيىندە بۇرىنعى ەملەدەگى ءتىلىمىزدىڭ تابيعاتىن سيپاتتايتىن نەگىزگى ەرەجەلەر وزگەرە قويماعاندىعى، قازاق ءتىلىنىڭ ورفوەپيالىق زاڭدىلىقتارى ساقتالعاندىعى، قازاق ءتىلىنىڭ ءتول دىبىستارىنا نەگىزدەلىپ جاسالعاندىعى، جازۋداعى قولايلىعىمەن قيىندىق تۋدىرمايدى دەگەن ويدامىز. بۇل بويىنشا كوتەرىلگەن مەملەكەتتىك ۇسىنىستار مەن قولداۋلار وڭ باعاسىن الۋىنا ات سالىسۋ كەرەك جانە دۇرىس دەپ سانايمىز.

تۇرسىناي تورتكۋلباەۆا

وزبەكستان رەسپۋبليكاسى،  ءاجىنياز اتىنداعى نوكىس مەملەكەتتىك پەداگوگيكالىق ينستيتۋتى، قازاق ءتىلى جانە ادەبيەتى كافەدراسى، ف.ع.د.، دوتسەنت (PhD)

Abai.kz