حالقىمىزدىڭ رۋحانياتى قالىپتاسۋىنا اۋليەلەر ولشەۋسىز ۇلەس قوستى. قازاق جەرىندە كيەلى ورىندار كوپ بولۋى سودان. اۋليە، انبيە، ءپىر جانە ابىز دەگەن ۇلتتىق ساناعا ەجەلدەن ءسىڭىستى اتاۋ-ۇعىمدار. بۇل رەتتە «اباي اۋليە مە؟» دەگەن ساۋالدىڭ تۋى زاڭدى. بىراق، ونىڭ ناقتى جاۋابى بەرىلگەن ەمەس. وعان باستى سەبەپ – قازىرگى كۇنى 38-قاراسوز دەلىنىپ جۇرگەن «عاقليات-تاسديقات» (قىسقاشا – «تاسديق») تراكتاتىنىڭ قاشان، قالاي جازىلعانى تاسادا، جۇمباق كۇيىندە قالىپ كەلەدى. سوندىقتان وسى ەكى ماسەلەگە حال-قادىرىمىز جەتكەنشە جاۋاپ ىزدەپ، ويىمىزدى ورتاعا سالعاندى ءجون كوردىك.

اۋليەلىكتىڭ كامالاتى جايىندا بىرەر ءسوز

اتالعان «تاسديق» دەگەن حاكىمدىك ەڭبەگىندە اباي «جاۋانمارتتىلىك ءۇش ءحاسلاتتىڭ يەلەرىنىڭ الدى» دەپ ءتورت توپتى (پايعامبار، اۋليە، حاكىم جانە كامىل مۇسىلمان) اتاپ ايتاتىنى بەلگىلى. وسى اتالعان ءتورت توپ وكىلدەرى دە ادامزات ءۇشىن رۋحاني ۇستاز، ياعني ءپىر. ويتكەنى، ولار جۇرەگى تازارعان تولىق ادامدار، ابايدىڭ ءوز سوزىنشە: «قۇداي جولىمەن ءجۇرۋدى وزىنە شارت قىلىپ، قادام باسقان» جاندار. تورتەۋىنىڭ دە كەڭىستىگى – رۋحاني الەم. دەمەك، بارلىعىنا دا قۇدايدىڭ قالاۋىمەن اۋليەلىك قونعان.

اباي اۋليەلىكتىڭ تىلسىم تابيعاتىنا قانىق بولعان. سونىڭ بەلگىسى – جاڭاعى ءتورت توپ وكىلدەرى اراسىنداعى بىرلىك پەن ايىرمانى اشىقتاپ ايتىپ، جاقسىلاپ ۇقتىرادى. «قۇدايدىڭ ىستەرىنە عاشىق بولىپ تۇتپاقتى پايعامبارلار ۇيرەتتى»، – دەي كەلە، اباي اۋليەلەر ەرەكشەلىگىن بىلايشا جەتكىزەدى: «اۋليەلەرگە اۋليەلەر وقىدى، عاشىق بولدى. بىراق ولار ۋحراۋي (اقيرەتتىك) پايداسىن عانا كۇزەتتى. عاشىقتارى سول حالگە جەتتى، دۇنيەنى، دۇنيەدەگى تيەرلىك پايداسىن ۇمىتتى. بالكي، حيساپقا الماديلار».

قاراڭىز، اباي «اۋليە» (ياعني اللانىڭ دوسى) تەك قانا اۋليەلەر دەۋدەن اۋلاق. ولاردىڭ ءماندى ەرەكشەلىگى – «دۇنيەنى ۇمىتقان» اللاعا عاشىقتىعى (كوبىسى جارىق دۇنيەگە بەيمالىم بولىپ باز كەشەدى). ال، حاكىمدەر بولسا، «دۇنيەدە تيەتىن پايداسىن سويلەدى». ەگەر «عيبرات كوزىمەن قاراساق، –  دەيدى اباي، – ەكەۋى دە (اۋليە مەن حاكىم) بىرىنەن ءبىرى كوپ جىراق كەتپەيدى». ويتكەنى: «ءاربىرىنىڭ سويلەۋى، ايتۋى باسقاشا بولسا دا، اللا تاعالانىڭ سۇڭعاتىنا (شەبەرلىگىنە، جاراتقانىنا) قاراپ پىكىرلەمەكتى ەكەۋى دە ايتتى». سول سياقتى «ەكەۋى دە زالىمدىقتى، ادام وزىندەي ادامدى الداماقتى جەك كورەدى»، «ەكەۋى دە مارحاماتتى، شاپاعاتتى بولماقتىقتى ايتىپ بۇيىردى». كورىپ وتىرمىز، بۇل سوزدەردە حاكىم دە اللانىڭ دوسى دەگەن استار بارى انىق.

ءسويتىپ، باقساق، اۋليەگە دە، حاكىمگە دە اۋليەلىكتىڭ قاسيەتى ءتان، تابيعاتى ورتاق. ابايدىڭ بىلۋىنشە، ەكەۋىنىڭ ايىرماسى تەك قانا اللاعا عاشىقتىق، ياعني «ءناپسىسىن فيدا قىلۋ» دەڭگەيىنە تىرەلمەكشى.

ءارى قاراي اباي ايتپاق ويىن: «پەندەلىكتىڭ كامالاتى اۋليەلىكپەن بولاتۇعىن بولسا، كۇللى ادام تاركى دۇنيە بولىپ «ھۋ» دەپ تاريقاتقا كىرسە، دۇنيە ويران بولسا كەرەك. بۇلاي بولعاندا مالدى كىم باعادى، دۇشپاندى كىم توقتاتادى، كيىمدى كىم توققيدى، استىقتى كىم ەگەدى، دۇنيەدەگى اللانىڭ پەندەلەرى ءۇشىن جاراتقان قازىنالارىن كىم ىزدەيدى؟»، – دەپ ساباقتاعان.

بۇل ارادا ويشىلدىڭ تاريقاتشىل ءدىن يەلەرىمەن باحاسقا (پىكىرتالاسقا) تۇسكەنى ايتپاساق تا تۇسىنىكتى. قاۋىمعا: «دۇنيەنى ويراننان قۇتقارۋشى ءىلىم يەلەرى – حاكىمدەر، ولار اۋليەدەن كەم ەمەس» دەگەن وي تاستاپ وتىر. اۋليە دە، مەيلى، حاكىم دە، اربىرىنە ءتاڭىرى وزىندىك ميسسيا جۇكتەگەن، سوندىقتان ولاردىڭ ءبىرىن ارتىق، ءبىرىن كەم كورۋ اعاتتىق. ءبىزدى قىزىقتىرىپ وتىرعان «پەندەلىكتىڭ كامالاتى» دەگەن تىركەس. پەندەلىكتىڭ كامالاتى بولسا، اۋليەلىكتىڭ كامالاتى بولۋى دا تابيعي زاڭدىلىق.

ءبىرىنشى قارا سوزىندە: «سوفىلىق قىلىپ، ءدىن باعۋ؟ جوق، ول دا بولمايدى، وعان دا تىنىشتىق كەرەك. نە كوڭىلدە، نە كورگەن كۇنىڭدە ءبىر تىنىشتىق جوق، وسى ەلگە، وسى جەردە نە قىلعان سوفىلىق؟» دەگەن اباي ونان كەيىنگى توعىز جىلداي ۋاقىتتا رۋحاني جەتىلۋدىڭ بەل-بەلەسىنەن ءوتتى. قۇدايعا جاقىنداپ، جاڭا ايتقان كامالاتقا ساتى-ساتىلاپ شىقتى.

1899 جىلى جازعان جالعىز اۋىز ولەڭى:

سۇيسىنە المادىم، سۇيمەدىم،

                                سۇيەگىم جاسىپ، سور قالىڭ.

                                ءسۇيىسىپ ساعان تيمەدىم،

                                بولا المادىم سەنىڭ جارىڭ.

عاجايىپ شۋماق سوپىلىق تىلىمەن جازىلعان. قوجا حافيز ولەڭدەرىن ەسكە سالادى. سوپىلىق ءتىلى (ەكىنشى اتى – عايىپتىڭ ءتىلى) ونى اي استى الەمگە ايگىلى ەتتى. ءومىرى سوڭىندا جازعان «يمانىم» توپتاماسىندا شاكارىم دە وسى ءتىلدى قولدانعان عوي. مىسالعا بىردە:

مەنىڭ جارىم قىز ەمەس،

                               حاقيقاتتىڭ شىن نۇرى.

                               ونى سەزەر ءسىز ەمەس،

                                كوزگە تاسا بۇل سىرى، –

دەسە، ەندى بىردە:

جار كورمەگەن ناداندار،

                                 جارىڭ كىم دەپ كۇلەدى.

                                 وقىعان ويسىز ادامدار،

                                  جانسىز ءومىر سۇرەدى، –

دەيدى. اباي دا «جار» سوزىمەن اللا مەن ادامنىڭ بايلانىسىن، جاراتقانعا عاشىقتىعىن، سونىمەن بىرگە، «بولا المادىم سەنىڭ جارىڭ» دەۋىمەن   – كۇيىپ-جانعان، «دۇنيەنى ۇمىتقان» عاشىقتىق حالگە جەتە الماعانىن ايتقان. بىراق بۇدان «ە-ە، اباي اۋليە بولماعان ەكەن» دەگەن تۇجىرىم تۋمايدى. اباي تەك اۋليەلىكتىڭ ۇشار شىڭىنا جەتە الماعانىن عانا ەسكەرتكەن. اسىل مۇرانىڭ اباي سوزدەن سۇرىنگەن، بۇرىس يا قاتە ايتقان ءبىر جەرى بولساشى. بۇل كوپ جايدى اڭعارتادى، ءبىرىنشى كەزەكتە، اۋليەلىك الەمنىڭ كىسىسى ەكەنىنىڭ بەلگىسى.

سونىمەن، اباي «اۋليە بولعان يا بولماعان» دەپ كەسىپ-ءپىشۋ مۇمكىن ەمەس. ويتكەنى، شىن اۋليە ەشقاشاندا «مەن اۋليەمىن» دەمەيدى. بۇل قۇپيانى اباي دا وزىمەن بىرگە الا كەتتى. بىزدەر ءۇشىن باسى اشىق ءجايت، ابايدىڭ حاكىمدىكتىڭ شىڭىنا شىققاندىعى. ءومىر جولى دا، شىعارماشىلىق شەجىرەسى دە سونىڭ ايداي كۋاسى. تومەندەگى ءسوزىمىز حاكىمدىك ەڭبەكتەردىڭ ىشىندەگى شوقتىعى بيىگى – «تاسديق» تراكتاتى تۋرالى وربىمەك.

 «تاسديق» – ۇلتتىق برەندىمىز، ول قاشان، قالاي جازىلعان؟

قازىرگى كۇنى 38-قاراسوز دەلىنىپ جۇرگەن «عاقليات-تاسديقات» (قىسقاشا – «تاسديق») – ابايدىڭ ەڭ كولەمدى دە كۇردەلى ەڭبەگى. كوكباي سوزىنشە: «ارقاشان اۋىزشا ايتاتىن ۋاعىز ناسيحاتتارى بولسىن، ولەڭمەن ۇگىت قىلىپ ايتاتىن ادامشىلىق جولى، قۇدايشىلىق جولى بولسىن، بارلىعى دا وسى سوزىنە جينالىپ كەلىپ قورىتىلعان».

ابايدا قولجازبا پروزا كىتاپ ەكەۋ: ءبىرىنشىسى – «عاقليا» (قىرىق قارا سوزدەن تۇرادى). مىناۋ «تاسديق» ەكىنشىسى. بىراق 1933 جىلى جارىق كورگەن تۇڭعىش تولىق جيناقتا قوس كىتاپ تا ءتول اتاۋىنان ايىرىلىپ، «قارا سوزدەر» دەگەن ورتاق اتاۋمەن ميداي ارالاسقان تۇردە باسىلىپ شىقتى (قاتال ساياسي قۋدالاۋ – رەپرەسسيا وسىعان ماجبۇرلەدى). سونىڭ كەسىرىنەن ەكى كىتاپتىڭ («عاقليا» جانە  «تاسديق») جازىلۋ مەرزىمى ءبىر دەگەن قاتە ۇعىم قالىپتاستى.

ءسويتىپ، بارلىق اباي جيناقتارىندا قارا سوزدەر «شامامەن 1891-1898 جىلدارى جازىلعان» دەلىنۋدە. سەنسەڭىز، بۇل تەك «عاقليا» كىتاپتىڭ جازىلۋ مەرزىمى. ال «تاسديق» كىتابىن اباي كەيىنىرەك قولعا العان. ناقتى ايتساق، ول 1899-1901 جىلداردىكى. بۇل پايىمعا دالەل-دايەكتەر جەتكىلىكتى.

وعان باستى دالەل – ايگىلى «اللانىڭ ءوزى دە راس، ءسوزى دە راس» ولەڭى مەن «تاسديق» تراكتاتىنىڭ ءوزارا تامىرلاس، وزەكتەس بولۋى. ماسەلەن، بەسىنشى شۋماقتىڭ العاشقى جولى – «ماحابباتپەن جاراتقان ادامزاتتى». مىنە، وسى ءسوزدىڭ ءمانىسى تراكتاتتا كولەمى ەكى بەتتەي تۇسىنىكپەن انىقتالعان. ادامزاتتىڭ ءبارىن ءسۇيۋ نەگە كەرەك، ونىڭ شارتى قايسى؟ تاعى دا «تاسديق»-تان تابامىز. ولەڭ جولى: «جانە حاق جولى وسى دەپ ادىلەتتى» دەسە، بۇل ءسوزدىڭ ءمانىسىن تراكتات: «قۇداي تاعالانىڭ جولى ...نيحاياتسىز بولادى. بىراق سول جولعا ءجۇرۋدى وزىنە شارت قىلىپ، كىم قادام باستى، ول – تازا مۇسىلمان، تولىق ادام» دەۋىمەن ۇقتىرىپ، اشىقتاپ بەرەدى. دەمەك، ەكى تۋىندى كىندىكتەس.

جاناما دالەلگە «اباي جولى» ەپوپەياسىنىڭ «ءتۇن-تۇنەكتە» تاراۋىنا جۇگىنەيىك. «اباي كۇندىز ويلانا ءجۇرىپ، بىرنەشە كەش بويى وسىلايشا وتىرىپ جازۋ جازادى. كۇڭگىرت كوڭىلدەن كەشىپ وتكەن ويلار كۇزدىڭ اق سۇرعىلت بۇلتىنداي. ...تاعى ءبىر ساعاتتاردا اباي يشان، يمام، حالفە، حازىرەتتەرمەن ولاردىڭ ءوز تىلىندە سويلەسەدى. ولاردىڭ جەر-جەبىرىنە جەتە، ىزالانا سوقتىعادى. «مولدالار بىلاي تۇرسىن، حۇسۋسان بۇل زاماننىڭ يشاندارىنان دا بەك ساق بولىڭىز. ولار – ءفيتنا عالىم، بۇلاردان زالالدان باسقا ەشنارسە شىقپايدى...» دەگەن جولداردى جازىپ، ىزالى كوڭىلى شيرىعىپ وتىر ەدى».

بۇل ۇزىندىدەن «تاسديق» تراكتاتى –  اباي ءومىرىنىڭ سوڭىندا جازىلعان اقتىق تۋىندى ەكەنىنە مۇحاڭ قانىق بولعانىن اڭعارۋعا بولادى. بىراق كەشەگى قىزىل تسەنزۋرا اباي ءومىرى سوڭعى كەزەڭىنىڭ شىندىعىن بايانداپ، بايىپتاۋعا مۇمكىندىك بەرمەدى. قۇدايشىل، سوپىلىق جولدى ۇستانعان اباي بەينەسىن سومداۋ جالاڭ اياق شوق باسۋمەن پاراپار ەدى.

توق ەتەرى، «تاسديق» 1899-1901 جىلدارى جازىلعان شىعارما. امال قانشا، «اللانىڭ ءوزى دە راس...» ولەڭى 1902 جىلعى، ال   «تاسديق» تراكتاتى ونان ءتورت-بەس جىل بۇرىنعى شىعارما دەپ شاتاستىق. 1899-1902 جىلدار ارالىعى ابايدا بوس كەڭىستىك سياقتانىپ-اق تۇرۋى دا وسى قاتەلىكتىڭ سالدارى.

قۇر ءسوز بولماۋى ءۇشىن ءبىر مىسال الايىق.  جزل سەرياسىنان 2008 جىلى جارىق كورگەن «اباي» اتتى كىتاپتىڭ اۆتورى نيكولاي اناستاسەۆ: «پەرۆوە سۆوە «سلوۆو» اباي زاپيسال ۆ 1890 گودۋ، پوسلەدنەە، «سوروك پياتوە» – ۆ 1897-م»، – دەپ كەلەدى دە، ءارى قاراي سەنەر سەنبەسىن بىلمەگەن كۇدىگىن بىلايشا جەتكىزەدى: «جيزني ەمۋ ەششە وستالوس سەم لەت، تاك وتچەگو ج وبورۆال ون ەتۋ رەچ، ۆ كوتوروي زاپەچاتلەليس ي وپىت پروجيتىح لەت، ي مۋدروست زنانيا، ي پروزرەنيا، ي يلليۋزي، – ۆسە؟» (اتالعان كىتاپ. 336-بەت).

ماسكەۋلىك جازۋشى تۇرماق، ءوزىمىزدىڭ جاس ۇرپاق تا تاپ وسىلاي: «ابايدا جەتى جىل بوس وتكەنى نەسى؟» دەپ تاڭ قالارى ءسوزسىز.

شىن جاعداي مۇلدەم باسقاشا بولعان. 1897-1902 جىلدار اباي اۋليەلىك الەمىنە دەندەپ، وزىنە ءتاڭىرى نۇر-شۋاعىن توككەنىن سەزىنگەن كەزى. كوپ ەڭبەكتەنىپ، شالقىعان شابىتپەن جۇرگەن. وسى كەزدەردە ابايدىڭ قاسىندا بولعان ءارحام كاكىتايۇلىنا جۇگىنەيىك: «اباي كەي تۇندە ۇيىقتامايدى، شامدى ءسوندىرىپ توسەككە جاتىپ قالادى دا، ءبىر ساعاتتاي ۋاقىتتا شامدى قايتا جاعىپ كىتاپ وقىپ وتىرادى، نە قاعاز جازىپ وتىرادى. ازدان كەيىن شامدى ءوشىرىپ جاتىپ قالادى، ازدان كەيىن تاعى شام جاعىپ كىتاپ وقىپ وتىرادى».

قورىتا ايتقاندا، «تاسديقات» تراكتاتىن ءتول اتاۋىمەن اتاپ، ونىڭ جازىلعان مەرزىمىن دۇرىستاۋدىڭ ۋاقىتى جەتتى. بايقاپ وتىرسىزدار، مۇنىڭ اسا ماڭىزدى ماسەلە ەكەندىگىن اڭداتۋعا تىرىستىق. ءسوزدىڭ تۋراسى كەرەك، بۇل – ابايتانۋ عىلىمىنىڭ ەڭ ۇلكەن پروبلەماسى.  ال قازىرگىدەي ۋاقىتتى سوزىپ، جاسىرىنباق ويناۋ تىم قىمباتقا تۇسەتىنىن ەسكەرتكىم كەلەدى.

*  *  *

«تاسديقات» كىتابى قانداي جاعدايدا جازىلعان، مازمۇنى، باستى ماقساتى نەدە؟ ەندى وسى سوڭعى ماسەلەگە كەلەيىك.

ارابتىڭ «تاسديق» ءسوزى – «شىندىقتى تانىپ-ءبىلۋ»، «حاقيقاتتى بەكىتۋ» دەگەن ماعىنانى بىلدىرەدى. شاكارىم: «شىننان وزگە قۇداي جوق» دەيدى. دەمەك، اباي جازعان كۇردەلى ەڭبەكتى «قۇدايدى تانىتۋ» كىتابى دەپ قابىلداساق تا بولادى. قولجازبا كىتاپتىڭ مازمۇنى كىرىسپەدەن، ەكى نەگىزگى بولىمنەن («اللا تاعالانى تانىماقتىق»، «ءوزىن تانىماقتىق» دەگەن) جانە قوسىمشا بولىمنەن («جاقسى مەنەن جاماندى ايىرماقلىق» دەگەن) تۇرادى. اۆتور الدىعا قويعان باستى ماقسات – قۇداي ءىسىن، ياعني حاقيقاتتى تانىتۋ. 1898 جىلدىڭ سوڭىندا     «سوكرات حاكىمنىڭ ءسوزى» دەگەن ەڭبەگىن اباي جاراتۋشى قۇدىرەت پەن ادام بالاسىنىڭ قارىم-قاتىناسىنا ارناعان بولسا، ەندى «تاسديق»-تا سول زور تاقىرىپتى ءارى قاراي دامىتا جالعاستىرعان.

سونىمەن، تراكتاتتىڭ اۋەلگى ءبولىمى – اللا تاعالانى تانىماقتىق.

«اللانىڭ ءوزى دە راس، ءسوزى دە راس» ولەڭىندەگى ءبىرىنشى ءسۇيۋ – اللانىڭ ماحابباتىنىڭ كىندىگى وسى بولىمدە. ابايشا اللا تاعالا بۇكىل عالامدى، ونىڭ ىشىندە ادامزاتتى ماحابباتپەن جاراتقان ءھام سول ماحاببات سەزىم ارقىلى باسقارادى. مىنە، وسىناۋ ماڭگىلىك ماسەلە بايىپتالىپ، انىقتالىپ بولعاندا، ءبولىم سوڭىندا اباي: «اللا تاعالانىڭ پەندەلەرىنە سالعان جولى قايسى؟» دەگەن كەلەسى الەمدىك ساۋالدى الدىعا قويادى.

ەكىنشى «ءوزىن تانىماقتىق» دەيتىن بولىمدە اباي «تولىق ادام» تانىمىن ءار قىرىنان كامالاتتى شەبەرلىكپەن نەگىزدەگەن. قالاي نەگىزدەدى؟ بۇل بولەك اڭگىمە. ءبولىم سوڭىندا كەمەڭگەر: «دۇنيەدە تۇپكى ماقساتىڭ ءوز پايداڭ بولسا – ءوزىڭ نيھاياتلىسىڭ، ول جول قۇدايدىڭ جولى ەمەس. ...نە ءتۇرلى بولسا دا، يا دۇنيەڭنەن، يا اقىلىڭنان، يا مالىڭنان عادالات، شاپاعات سەكىلدى بىرەۋلەرگە جاقسىلىق تيگىزبەك ماقساتىڭ بولسا، ول جول – قۇدايدىڭ جولى» دەپ قورىتادى. وسىلايشا دانىشپان اللا تاعالانىڭ  بۇكىل ادامزاتقا سالعان سارا جولىن انىقتاپ بەرەدى. بۇلتارتپاس عاقلي جانە ناقلي دالەلدەرىن «اللا جاقسىلىق جاساۋشىلاردى ۇناتادى» دەگەن اياتپەن  بەكىتكەنىن ايتا كەتەيىك. «پاتشا قۇداي سىيىندىم، تۋرا باستا وزىڭە!». ءاۋ باستان-اق تىلەگەن وسى تۋرا جول ۇلى اقىندى اقىر سوڭىندا الەمدىك وي-سانا بيىگىنە الىپ شىقتى.

قازىرگى تاڭدا ادامزات داعدارىستان شىعارار ءتۇزۋ جول تابا الماي قايران. الاڭداۋلى. قاراڭىز، ۇلى اباي ونى تاپسا، انىقتاسا، سول جولمەن ءوزى دە ءجۇرىپ وتسە، ونان اسقان دانالىق يا كورەگەندىك بولا ما!

تۇجىرا كەلگەندە، «تاسديق» – اباي اۋليەلىك تىلسىمعا بويلاعان شاقتىڭ تاماشا جەمىسى. ساف التىنداي حاكىمدىك ەڭبەكتى جىلىكتەپ تانىپ-ءبىلۋ، وعان يدەولوگيالىق مارتەبە بەرۋ – مەملەكەتتىك ماڭىزعا يە ماسەلە.

ءبىر وكىنىش، كەيىنگى ۋاقىتتا «تاسديق» كىتابىن «كيتاب تاسديق» دەپ قاتە جازۋ ەتەك الۋدا. تۇراعۇل ءوزىنىڭ ەستەلىگىندە «تاسديق» دەپ قىسقا، ال كوكباي «عاقليات تاسديقات» دەپ تولىق اتاۋىمەن اتاعان. كوشىرۋشى مولدالار قۇساپ، تراكتات اتاۋىن «كيتاب تاسديق» دەپ بۇرمالاۋدى دوعارعان ءجون. سول سياقتى كەشەگى سوۆەتتىك داۋىردە جيدەبايدى «پوەزيا مەككەسى» دەپ قابىلداۋ قالىپتاستى (قازىرگى كينوگەرلەر دە تەك جيدەبايدى ءتۇسىرىپ اۋرە). بۇل – ارينە، جاڭساقتىق. نەگە دەسەڭىز، اباي پوەزياسىنىڭ دەنى اقشوقى قىستاۋى، ءدوڭ باسىندا دۇنيەگە كەلگەن. ايگىلى جيدەباي مەكەنى  دانالىق اقىل-ويدىڭ ورداسى دەۋگە لايىق. ويتكەنى، پالساپالىق ولەڭدەرى، قارا سوزدەرىنىڭ باسىم كوپشىلىگى، سونداي-اق، ءسوز بولىپ وتىرعان الەمدىك ويدىڭ اسىلى «تاسديق» تراكتاتى اتالمىش قىستاۋدا دۇنيەگە كەلدى.

سونىمەن، «تاسديق» تراكتاتى – ۇلتتىق برەندىمىز. وندا اباي ايتقان: «اداسپاي تۋرا ىزدەگەن حاكىمدەر بولماسا، دۇنيە ويران بولار ەدى» دەگەن ءباتۋالى ءسوزى وزىنە دە قاتىستى. قازىرگى تاڭدا ادامزات كوشى جول تابا الماي اداسىپ، داعدارىسقا ۇرىندى. مۇنى وقۋشى بالا دا بىلەدى. سوندىقتان رۋحاني ۇستازىمىز ابايدى اي استى الەم «ءپىرىم» دەپ مويىنداپ، ەرتە مە، كەش پە، ول تاپقان، سىلتەگەن جولعا قادام باسۋعا ءماجبۇر بولارى حاق.

اسان وماروۆ

Abai.kz