ادامزاتقا 10 جىل قالدى
ادامزاتقا سالدارى جويقىن جاھاندىق ەكولوگيالىق اپاتتىڭ الدىن الۋ ءۇشىن نەبارى ون جىل قالدى.
بۇل تۋرالى «ۋترو.رۋ» بۇۇ-نىڭ ورنىقتى دامۋ پروبلەمالارى بويىنشا كەزەكتى سامميتىنە ورايلاستىرىلعان «عالامشاردىڭ جاي-كۇيى» دەكلاراتسياسىنا سىلتەمە جاساپ حابارلادى.
«زەرتتەۋلەر ادامزات وركەنيەتىنىڭ يگىلىگى ءۇشىن سوڭعى جۇزجىلدىقتا اتقارىلعان ىستەردىڭ ناتيجەسىندە دۋشار بولعان ەكوجۇيەنىڭ ودان ءارى تىرشىلىك ەتۋى قاتەر الدىندا تۇر»، - دەلىنگەن قۇجاتتا.
ەگەر ادامزات كۇش-جىگەرىن بىرىكتىرمەسە، ەكوجۇيەنىڭ كۇيرەۋىنە كۋا بولماق، دەپ ەسكەرتۋ جاساعان دەكلاراتسياعا قول قويعان عالىمدار. ءبىزدىڭ وركەنيەتىمىز سۋسىز جانە تاعامسىز قالادى، بيولوگيالىق ارالۋاندىقتان جۇرداي بولادى، سونداي-اق باسقا دا رەسۋرستار جوعالۋ قاۋپىنە ۇشىرايدى.
سوڭعى ون جىلدىقتا ماڭىزدى ءۇش وزگەرىس بولدى. بىرىنشىدەن، انتروپوتسەن ءداۋىرى باستالدى، ويتكەنى جاھاندىق اۋقىمداعى ۇدەرىستەر ادامدار قولىمەن جاسالدى. ەكىنشىدەن، جەر ۇستىندەگى كوپتەگەن ۇدەرىستەر ءبىر-بىرىمەن ءوزارا بايلانىستى. بۇل ءوزارا بايلانىستار يننوۆاتسيالاردى ەنگىزۋدى تەزدەتكەنىمەن كەنەتتەن بولاتىن داعدارىستار ادامداردى دارمەنسىز كۇيگە ۇشىراتادى. ۇشىنشىدەن، قورشاعان ورتاعا باقىلاۋدىڭ قازىرگى تاسىلدەرى ءوزىنىڭ تيىمسىزدىگىن كورسەتتى، ويتكەنى كليماتتىڭ وزگەرۋىنە قارسى تۇرا المادى جانە بيوالۋاندىقتى قۇردىمعا كەتىرۋگە اكەپ سوقتى، دەلىنگەن قۇجاتتا.
ادامزاتقا سالدارى جويقىن جاھاندىق ەكولوگيالىق اپاتتىڭ الدىن الۋ ءۇشىن نەبارى ون جىل قالدى.
بۇل تۋرالى «ۋترو.رۋ» بۇۇ-نىڭ ورنىقتى دامۋ پروبلەمالارى بويىنشا كەزەكتى سامميتىنە ورايلاستىرىلعان «عالامشاردىڭ جاي-كۇيى» دەكلاراتسياسىنا سىلتەمە جاساپ حابارلادى.
«زەرتتەۋلەر ادامزات وركەنيەتىنىڭ يگىلىگى ءۇشىن سوڭعى جۇزجىلدىقتا اتقارىلعان ىستەردىڭ ناتيجەسىندە دۋشار بولعان ەكوجۇيەنىڭ ودان ءارى تىرشىلىك ەتۋى قاتەر الدىندا تۇر»، - دەلىنگەن قۇجاتتا.
ەگەر ادامزات كۇش-جىگەرىن بىرىكتىرمەسە، ەكوجۇيەنىڭ كۇيرەۋىنە كۋا بولماق، دەپ ەسكەرتۋ جاساعان دەكلاراتسياعا قول قويعان عالىمدار. ءبىزدىڭ وركەنيەتىمىز سۋسىز جانە تاعامسىز قالادى، بيولوگيالىق ارالۋاندىقتان جۇرداي بولادى، سونداي-اق باسقا دا رەسۋرستار جوعالۋ قاۋپىنە ۇشىرايدى.
سوڭعى ون جىلدىقتا ماڭىزدى ءۇش وزگەرىس بولدى. بىرىنشىدەن، انتروپوتسەن ءداۋىرى باستالدى، ويتكەنى جاھاندىق اۋقىمداعى ۇدەرىستەر ادامدار قولىمەن جاسالدى. ەكىنشىدەن، جەر ۇستىندەگى كوپتەگەن ۇدەرىستەر ءبىر-بىرىمەن ءوزارا بايلانىستى. بۇل ءوزارا بايلانىستار يننوۆاتسيالاردى ەنگىزۋدى تەزدەتكەنىمەن كەنەتتەن بولاتىن داعدارىستار ادامداردى دارمەنسىز كۇيگە ۇشىراتادى. ۇشىنشىدەن، قورشاعان ورتاعا باقىلاۋدىڭ قازىرگى تاسىلدەرى ءوزىنىڭ تيىمسىزدىگىن كورسەتتى، ويتكەنى كليماتتىڭ وزگەرۋىنە قارسى تۇرا المادى جانە بيوالۋاندىقتى قۇردىمعا كەتىرۋگە اكەپ سوقتى، دەلىنگەن قۇجاتتا.
وسىعان بايلانىستى وتكەن اپتادا لوندوندا عىلىمي كونفەرەنتسياعا جينالعان دەكلاراتسيا اۆتورلارى بۇۇ-نى قورشاعان ورتا پروبلەماسىنا كوبىرەك نازار اۋدارۋعا، سونداي-اق جاھاندىق دەڭگەيدەگى الەۋمەتتىك، ەكونوميكالىق جانە ەكولوگيالىق ساياساتتى ۇيلەستىرىپ وتىراتىن ورنىقتى دامۋ جونىندە كەڭەس قۇرۋعا شاقىردى.
جاعدايدى وزگەرتۋ ءۇشىن جاڭا تەحنولوگيالاردى ەنگىزۋ جەتكىلىكسىز. قۇندىلىقتاردى، پىكىرلەردى جانە ماقساتتاردى وزگەرتۋ قاجەت. مۇنداي ۇمتىلىس تۇبەگەيلى جانە اۋقىمدى رەفورمالاردى قاجەت ەتەدى، دەلىنگەن دەكلاراتسيادا.
ادامزاتتىڭ تاياۋداعى جىلداردا جاھاندىق ەكولوگيالىق اپاتقا ۇشىرايتىنى جونىندە كوپتەن بەرى ايتىلىپ ءجۇر. وتكەن جىلدىڭ قاراشا ايىندا كليماتتىڭ وزگەرۋى جونىندەگى حالىقارالىق ساراپشىلار توبى جاھاندىق جىلىنۋ سالدارىنان ادامزات سۋ تاسقىنى مەن قۇرعاقشىلىققا ۇشىرايتىنىن ەسكەرتكەن بولاتىن.
بيىلعى جىلدىڭ باسىندا NASA پارنيكتىك گازدار شىعارىندىلارىن باقىلاۋعا مۇمكىندىك بەرەتىن 14 قادامدى ۇسىندى. عالىمداردىڭ پىكىرىنشە، بۇل شارالار عالامشاردى جاھاندىق جىلىنۋدان قۇتقارادى جانە جاھاندىق داعدارىستىڭ الدىن الۋعا مۇمكىندىك بەرەدى.
قازاقپارات
