لاۆروۆ نەگە كەلە جاتىر؟
7-8 ءساۋىر كۇندەرى رەسەيدىڭ سىرتقى ىستەر ءمينيسترى سەرگەي لاۆروۆ قازاقستانعا جۇمىس ساپارىمەن كەلەدى. بۇل تۋرالى رەسەيدىڭ قازاقستانداعى ەلشىلىگى Facebook-تەگى رەسمي پاراقشاسىندا جازدى.
وندا:
«7-8 ساۋىردە رف سىرتقى ىستەر ءمينيسترى سەرگەي لاۆروۆ جۇمىس ساپارىمەن قازاقستانعا كەلەدى. 8 ساۋىردە ول (لاۆروۆ – ا.) قر پرەمەر-ءمينيسترىنىڭ ورىنباسارى ءارى سىرتقى ىستەر ءمينيسترى مۇحتار تىلەۋبەردىمەن كەلىسسوزدەر وتكىزەدى دەپ جوسپارلانعان.
سىرتقى ساياسات ۆەدمستۆوسىنىڭ باسشىسى (لاۆروۆ – ا.) ەكىجاقتى ارىپتەستىك ماسەلەلەرىن كەڭ اۋقىمدا تالقىلايدى. سونداي-اق، ينتەگراتسيالىق بىرلەستىكتەردەگى ءوزارا ىقپالداستىق پروبلەمالارىن، ءبىرىنشى كەزەكتە ەاەو، ۇقكۇ مەن تمد-داعى قارىم-قاتىناس جايىن تالقىلايدى.
تاعى ءبىر نازار اۋداراتىن تاقىرىپ – كوروناۆيرۋس ينفەكتسياسىنىڭ زارداپتارىمەن بىرلەسىپ كۇرەسۋ ماسەلەسى بولماق. سونىمەن قاتار، ەكى مينيستر قازاقستان جانە رەسەي پرەزيدەنتتەرىنىڭ پوستكوۆيدتتىك كەزەڭدەگى مەملەكەتارالىق بايلانىستاردى ارتتىرۋ تۋرالى تاپسىرماسىن شەشۋ جولدارىن قاراستىرماق.
تاراپتار ەۋرازيالىق ينتەگراتسيا مەن كاسپي وڭىرىندەگى ارىپتەستىكتى ارتتىرۋ تۋرالى پىكىر الماسادى. مينيسترلەر وا-داعى قاۋىپسىزدىك ماسەلەلەرىن، اسىرەسە اۋعانستان اۋماعىنداعى احۋال مەن وڭىردەگى راديكالدى-ەكسترەميستىك ۇيىمداردىڭ ايماققا ءتوندىرىپ وتىرعان قاتەرىنە باعا بەرەدى»، - دەپ جازىلعان.
ءبىز قر سىرتقى ىستەر مينيسترلىگىنىڭ رەسمي سايتىن شولىپ شىقتىق. وندا رەسەي سىرتقى ىستەر ءمينيسترىنىڭ قازاقستانعا ساپارى تۋرالى اقپارات جاريالانباعان ەكەن.
مينيسترلىك سايتىنىڭ «جاڭالىقتار» جانە «وقيعالار كۇنتىزبەسى» پاراقشالارىنان كورگەنىمىز:
«قازاقستان تمد سىمك جۇمىسىنا قاتىستى»، «قازاقستان ءسىم باسشىسى ماسكەۋدە ديپكورپۋسپەن كەزدەسۋ وتكىزدى» جانە «قازاقستان ۇقشۇ ەلدەرىنىڭ سىمارالىق كونسۋلتاتسيالارىنا قاتىستى»، دەگەن اقپاراتتار عانا.
ايتا كەتەيىك، سوڭعى جىلدارى «وداقتاس» ەلدىڭ ءىرىلى-ۇساقتى ساياساتكەرلەرى ءھام مەملەكەتتىك لاۋازىم يەلەرى تاراپىنان قازاقستاننىڭ تەرريتوريالىق تۇتاستىعىنا كوز الارتۋشىلىق كوبەيدى.
كرەمل توڭىرەگىندەگى شەنەۋنىكتەردىڭ ءبىر ەمەس، بىرنەشەۋى قازاقستان تەرريتورياسىنا، قازاق جەرىنە شۇيلىككەن. بىلتىر رەسەي پرەزيدەنتى ۆلاديمير پۋتين باسقاراتىن «ەدينايا روسسيا» پارتياسىنىڭ رف مەملەكەتتىك دۋماسىنداعى قوس بىردەي دەپۋتاتى ۆياچەسلاۆ نيكونوۆ پەن ەۆگەني فەدەروۆتار: «قازاقستاننىڭ تەرريتورياسى – رەسەيدىڭ سىيلىعى»، «قازاقستان سىيعا بەرىلگەن جەرلەردى قايتارۋى ءتيىس»، - دەپ مالىمدەگەن.
ونان سوڭ، وسىدان بىرنەشە كۇن بۇرىن عانا رەسەيدىڭ بۇرىنعى مادەنيەت ءمينيسترى، قازىرگى رەسەي پرەزيدەنتىنىڭ كومەكشىسى ۆلاديمير مەدينيسكي: «قالايشا ۇلى رەسەيدىڭ كەيبىر تەرريتوريالارى ۋكراينا، بەلارۋس پەن قازاقستانعا ءوتىپ كەتتى»، - دەپ داۋ شاقىردى. بۇل جونىندە ءپۋتيننىڭ نە دەگەنى دە ەسىمىزدە...
«ستراتەگيالىق ارىپتەس، وداقتاس ءارى دوس مەملەكەتتەر» دەپ دارىپتەلەتىن رەسەيدىڭ سىرتقى ىستەر ءمينيسترى ەلارالىق داۋ تۋدىرعان ورىس ساياساتكەرلەرىنىڭ مالىمدەمەلەرىنە قاتىستى «ءلام-ميم» دەگەن جوق.
باق-تا تەك ونىڭ بىلتىرعى جىلعى (2020 جىل) قازاقستان تۋرالى اڭگىمەسى بار ەكەن. وندا لاۆروۆ:
«مەن قازاقستاندا ەتنيكالىق ماسەلەلەر بويىنشا بولشەكتەنۋ قاۋىپىن كورىپ تۇرعانىم جوق. مەنىڭشە، قازاقستان بيلىگى ەتنيكا ارالىق، ۇلتارالىق كەلىسىمدەردى نىعايتىپ، ءوز مەملەكەتىنىڭ تەرريتوريالىق تۇتاستىعىن قامتاماسىز ەتۋ كەرەكتىگىن جاقسى بىلەدى.
وسى ماسەلەدە قازاقستاننىڭ ورىس ءتىلدى بولىگىنىڭ مۇددەسىن ەسكەرۋ ەرەكشە ماڭىزعا يە. سونىڭ ىشىندە، ورىس ءتىلىن مەكتەپتەردە وقىتۋ، ورىس ءتىلدى ورتانى قولداۋ، اتا-انالارعا بالالارىن ورىس ءتىلدى مەكتەپتەرگە بەرۋ مۇمكىندىگىن جاساۋ بار», - دەپ سويلەگەن.
ونان سوڭ قازاقستان مەن اقش اراسىنداعى قارىم-قاتىناستار جايىنا دا توقتالىپ:
«ال ەندى قازاقستان بىزدەن وزگە كىمدەرمەن قارىم-قاتىناس ورناتىپ جاتىر دەگەنگە كەلسەك، ولاردىڭ (اقش-تىڭ – ا.) نيەتتەرىنىڭ تازالىعىنا مەن سەنە المايمىن. ايتار بولساق، ءبىز امەريكالىقتاردىڭ پوستكەڭەستىك كەڭىستىكتى، سونىڭ ىشىندە ورتالىق ازيانى يگەرۋگە كىرىسكەنىن كورىپ وتىرمىز. سونىڭ ىشىندە، تەك گەوگرافيالىق جاعىنان عانا ەمەس، تاريحي، ساياسي، اسكەري-ساياسي جاعىنان دا بىزگە ەڭ جاقىن، وداقتاستارىمىزدىڭ ىشىنە قاراما-قايشىلىقتار تۋعىزىپ جاتقانى، ارينە، ونداي قادامدار جوق ەمەس»، - دەگەن.
سونىمەن، وزگەلەرگە شەكەدەن قارايتىن اكىرەڭدىگى بار لاۆروۆتىڭ بۇل جولى نە ءۇشىن كەلە جاتىر؟
Abai.kz