ءومىرجان ابدىحالىقۇلى. مەملەكەتتىك تۋدى مەنسىنبەگەندەر جازالانادى!
اتىراۋ قالاسىنداعى كولىك پروكۋراتۋراسى عيماراتىنىڭ جانىندا مەملەكەتتىك تۋدى قاپ ورنىنا قوقىس سالىپ قورلاپ جۇرگەن جۇمىسشىلاردىڭ ورەسكەل ارەكەتتەرىن العاشقىلاردىڭ ءبىرى بولىپ جاريا ەتكەن ەدىك (http://old.abai.kz/content/tuymyz-tu-emes-tulak-bolyp-barady). مەملەكەتتىك تاۋەلسىزدىكتىڭ باستى بەلگىلەرىنىڭ ءبىرى، اتا زاڭمەن ايرىقشا قورعالعان تۋدىڭ تاعدىرى باسپاسوزدە جاپپاي كوتەرىلگەن سوڭ بارىپ، اتىراۋ قالالىق ىشكى ىستەر باسقارماسى قىلمىستىق كودەكستىڭ 317 بابى بويىنشا قىلمىستىق ءىس قوزعاپتى. ەندى، تۋدى قوقىس تاسيتىن قاپ قىلعاندار ءبىر جىلعا باس بوستاندىعىنان ايىرىلادى نەمەسە ايىپپۇل تولەيدى.
ال، تالدىقورعانداعى مەملەكەتتىك تۋعا قۇرمەتتىڭ قانشالىقتى ەكەنى بۇدان بۇرىن بەلگىلى بولعان. 2010-نشى جىلدىڭ جەلتوقسان ايىندا وبلىستىق اكىمدىك الدىنداعى ورتالىق الاڭدا جاڭا جىلدىق شىرشانى ساندەپ جۇرگەن قالالىق اكىمدىككە قاراستى كوممۋنالدىق قىزمەت سالاسىنداعىلار كوك بايراعىمىزدان قاپ تىگىپ، قوقىس سالاتىن قاپشىققا اينالدىرعان ەدى. وبلىستىق «جەتىسۋ» گازەتى باستاپ، رەسپۋبليكالىق باسپاسوزدە شۋ بولعان بۇل ءجايتتىڭ سوڭعى نۇكتەسىن سوت قويعان ەدى. مۇنداي سوراقى جاعدايدان وزگە ايماقتاردىڭ اتقامىنەرلەرى ساباق الۋى كەرەك ەدى. بىراق ولاي بولمادى. اتىراۋداعى مەملەكەتتىك ءرامىزدىڭ قورلانعانى سوعان دالەل.
اتىراۋ قالاسىنداعى كولىك پروكۋراتۋراسى عيماراتىنىڭ جانىندا مەملەكەتتىك تۋدى قاپ ورنىنا قوقىس سالىپ قورلاپ جۇرگەن جۇمىسشىلاردىڭ ورەسكەل ارەكەتتەرىن العاشقىلاردىڭ ءبىرى بولىپ جاريا ەتكەن ەدىك (http://old.abai.kz/content/tuymyz-tu-emes-tulak-bolyp-barady). مەملەكەتتىك تاۋەلسىزدىكتىڭ باستى بەلگىلەرىنىڭ ءبىرى، اتا زاڭمەن ايرىقشا قورعالعان تۋدىڭ تاعدىرى باسپاسوزدە جاپپاي كوتەرىلگەن سوڭ بارىپ، اتىراۋ قالالىق ىشكى ىستەر باسقارماسى قىلمىستىق كودەكستىڭ 317 بابى بويىنشا قىلمىستىق ءىس قوزعاپتى. ەندى، تۋدى قوقىس تاسيتىن قاپ قىلعاندار ءبىر جىلعا باس بوستاندىعىنان ايىرىلادى نەمەسە ايىپپۇل تولەيدى.
ال، تالدىقورعانداعى مەملەكەتتىك تۋعا قۇرمەتتىڭ قانشالىقتى ەكەنى بۇدان بۇرىن بەلگىلى بولعان. 2010-نشى جىلدىڭ جەلتوقسان ايىندا وبلىستىق اكىمدىك الدىنداعى ورتالىق الاڭدا جاڭا جىلدىق شىرشانى ساندەپ جۇرگەن قالالىق اكىمدىككە قاراستى كوممۋنالدىق قىزمەت سالاسىنداعىلار كوك بايراعىمىزدان قاپ تىگىپ، قوقىس سالاتىن قاپشىققا اينالدىرعان ەدى. وبلىستىق «جەتىسۋ» گازەتى باستاپ، رەسپۋبليكالىق باسپاسوزدە شۋ بولعان بۇل ءجايتتىڭ سوڭعى نۇكتەسىن سوت قويعان ەدى. مۇنداي سوراقى جاعدايدان وزگە ايماقتاردىڭ اتقامىنەرلەرى ساباق الۋى كەرەك ەدى. بىراق ولاي بولمادى. اتىراۋداعى مەملەكەتتىك ءرامىزدىڭ قورلانعانى سوعان دالەل.
ەڭ مارتەبەلى مەملەكەتتىك رامىزدەن گورى جەرگىلىكتى شەنەۋنىكتەرگە وبلىستىڭ بەدەلى قىمبات بولاتىنىن الماتى وبلىسى ىشكى ساياسات باسقارماسىنىڭ باستىعى گۇلجيان سۇلەيمەنوۆا ايعاقتاپ بەرگەن ەدى، جارىقتىق. تالدىقورعانداعى وقيعادان كەيىن ىلە-شالا وتكەن جاس جۋرناليستتەر سلەتىندە گۇلجيان حانىم تۋدىڭ توڭىرەگىندەگى ماسقارا جاعدايدى كوتەرگەن جاس جۋرناليست قىزعا جۇرت كوزىنشە اۋىر سوزدەر ايتىپ، «تۋدى قورلاعانداردى جازىپ، وبلىستىڭ مارتەبەسىنە كولەڭكە ءتۇسىردىڭ» دەپ ءبىراز شۇيلىگىپ، قىزدى-قىزدىمەن «ساعان تاپسىرما بەرگەن كىم ەكەنىن ايتشى، وسى جەردە وتىرىپ-اق جۇمىستان شىعارايىن» دەپ شاپتىققانىندا دەر كەزىندە جازعانبىز. (http://old.abai.kz/node/9060)
مۇنى قايتالاپ وتىرعان سەبەبىمىز، وڭىرلەردەگى ءوزىمشىل شەنەۋنىكتەردىڭ مەملەكەتشىلدىك ساناسىنىڭ جوقتىعى، بار ويلايتىنى باستىعىنىڭ ابىرويى ەكەنىن، ونىڭ جولىندا تاۋەلسىزدىكتىڭ تۇعىرى ىسپەتتى تۋدىڭ تۋلاق بولۋى تۇك ەمەستىگى. گۇلجيان سۇلەيمەنوۆا سەكلدى شولاق بەلسەندى شەنەۋنىكتەردىڭ ءار جەردە بار ەكەنى ايعاقسىز دا ايقىن. ايماق پەن اكىمىنىڭ ابىرويىن تۋدان بيىك قوياتىن شەنەۋنىكتەر بولماسا، كوكشەتاۋداعى ورىس گازەتى قازاقتىڭ كيىز ءۇيىن قورلار ما ەدى، كەرەكۋدەگى ورىس مۇعالىم مەملەكەتتىك ءانۇراندى كاماستۋراعا تەڭەر مە ەدى، باتىس قازاقستاندا ءانۇراننىڭ ورنىنا ريككي ءمارتيننىڭ ءانى قويىلار ما ەدى، اتىراۋدا كوك تۋمەن قوقىس تاسىر ما ەدى؟
ەڭ وكىنىشتىسى، اتا زاڭمەن قورعالعان مەملەكەتتىك رامىزدەر ءبىر ەمەس، بىرنەشە رەت اياققا تاپتالىپ، قورلانىپ جاتسا دا، اتا زاڭنىڭ كەپىلى پرەزيدەنت تە، بار ايماقتىڭ بيلىگىنىڭ ۇستىنەن قاراپ وتىرعان ۇكىمەت تە ءلام-ميم دەمەدى.
تەك جاقىندا عانا پارلامەنتتە مەملەكەتتىك رامىزدەر تۋرالى زاڭ جوباسىن تالقىلاۋ ماسەلەسى كوتەرىلىپ ەدى، ونى تالقىعا سالۋ قازان ايىنا شەگەرىلدى.
ۇكىمەتى ۇنسىزدىك تانىتىپ، پارلامەنتى زاڭ جوباسىن قاراۋعا ەرىنىپ جۇرگەندە قازاقستاننىڭ مەملەكەتتىك رامىزدەرىن قورلاۋ حالىقارالىق سيپات الىپ كەتتى. كۋۆەيتتە وتكەن نىسانا كوزدەۋدەن الەم چەمپيوناتى قارساڭىنداعى تۋرنيردە قازاقستان رەسپۋبليكاسى ءانۇرانىنىڭ ورنىنا سايقىمازاق ساشا كوەننىڭ «بورات» فيلمىندەگى «ءانۇران» ورىندالىپ كەتتى. ءبىزدىڭ ەل ارنايى نوتا جىبەردى. كۋۆەيت ەلى كەشىرىم سۇراپ، ۇلتتىق قۇراماسىنىڭ باس باپكەرىن جازاعا تارتتى.
بۇعان دەيىن ەسەڭگىرەپ جۇرگەن بە الدە كۋۆەيتتە سايقىمازاق «ءانۇراندى» كەۋدەسىنە قولىن قويىپ، ماڭقيىپ تىڭداپ تۇرعان ۇلتى باسقا سپورتشىنىڭ «پاتريوتتىعى» «جاندارىنا قاتتى باتىپ»، «جۇرەكتەرىن جارالاعان» سوڭ بارىپ، ەسىن جيعان سپورت جانە دەنە شىنىقتىرۋ اگەنتتىگى (http://www.mts.gov.kz/?lang=kk) سپورتشىلاردىڭ ءانۇراندى جاتقا ءبىلۋىن تالاپ ەتىپ، قاداعالاپ وتىراتىندىعىن مالىمدەدى.
جالپى، مەملەكەتتىك رامىزدەر - تاۋەلسىزدىكتىڭ ايشىقتى بەلگىلەرى قازاق باسپاسوزىنە عانا كەرەك پە دەگەن وي كەلەدى. ويتكەنى، جوعارىدا ءسوز ەتكەن جايتتاردىڭ ءبارى دە باسپاسوزدە كوتەرىلىپ، قوعامنىڭ نارازىلىعىن تۋدىرعان سوڭ عانا بارىپ، نازارعا الىنىپ، شارا قولدانىلدى. ال، ەگەر جۋرناليستتەر ءسوز ەتپەسە، شەنەۋنىكتەر شىرەنىپ جۇرە بەرەر ەدى.
الداعى قازان ايىندا تالقىلاناتىن مەملەكەتتىك رامىزدەر تۋرالى زاڭ جوباسىنا رەسپۋبليكا اۋماعىنداعى بارشا مەملەكەتتىك مەكەمەلەر، ۇكىمەتتىك ەمەس ۇيىمدار، شەتەلدىك ۇيىمدار، قوعامدىق بىرلەستىكتەر مەن مەكتەپتەر، جوعارعى وقۋ ورىندارىندا ءار جۇمىس كۇنى ءانۇراندى جاتقا ايتىپ، كوك تۋدى كوتەرۋمەن جانە ونىڭ مەملەكەت تاۋەلسىزدىگىندەگى ەرەكشە ورنى جايلى جالىندى ۇگىت سوزدەر ايتىلۋمەن باستالۋىن مىندەتتەيتىن ارنايى تارماق ەنگىزىلۋى ءتيىس! ايتپەسە، تۋدى تۋلاق، ءانۇراندى مازاق ەتەتىندەر تىيىلماسى انىق.
«اباي-اقپارات»