حالىقارالىق «جاڭاوزەن-2011» كوميتەتى مۇشەلەرىنىڭ حابارلاۋىنشا، اقتاۋداعى سوت پروتسەسىندە كۋالاردى سۇراۋ اياقتالىپ، بۇگىن، 3-مامىر كۇنى وتكەن 26-شى سوت وتىرىسىندا بەينەماتەريالدار قارالعان.

سۋديا ناعاشىباەۆ ارالباي كەشە پروتسەسكە كەلمەگەن سوتتالۋشى تاجەنوۆ انۋاربەكتەن: «ءسىز قايدا ءجۇرسىز؟» - دەپ سۇراعان.

تاجەنوۆ: حالىق ەمشىسىنە قارالۋ ءۇشىن ۇيگە كەتكەم. مەنى كەشىرۋىڭىزدى وتىنەم، بۇل جاعداي ەكىنشىلەي قايتالانبايدى.

سۋديا: سىزگە ءبارى تۇسىندىرىلگەن بولاتىن، ءسىز اقتاۋدان ەشقايدا كەتپەۋگە ءتيىس ەدىڭىز. ءسىز نەگە ءوزىڭىزدى ءبىرىنشى سىنىپتىڭ وقۋشىسى ءتارىزدى ۇستايسىز؟

سوتتالۋشىلاردىڭ ءبىرى: قۇرمەتتى سۋديا، كەشىرىڭىز ونى!

سۋديا: وتىرىڭىز، تاجەنوۆ، ماسەلەنى اشىق قالدىرامىن، شەشىم كەيىنىرەك شىعارىلادى.

سوتتالۋشى دۇيسەنباەۆ: قۇرمەتتى سۋديا، مەن قارۋ قولدانعان پوليتسەيلەر ۇستىنەن ءجۇرىپ جاتقان سوتتا كورسەتۋلەر بەرگىم كەلەدى.

سۋديا: ونى مەن شەشپەيمىن. ەگەر سونداعى سۋديا شاقىرسا، باراسىز.

(كەيىن بەلگىلى بولعانى، كەشە ساعات 16-دا 37 سوتتالۋشىنىڭ التاۋى اتالعان سوتتا جابىرلەنۋشىلەر رەتىندە كورسەتۋلەر بەرگەن).

ودان ءارى سۋديا ادۆوكات جۋاسپاەۆانىڭ كەشەگى تالاپ-تىلەگىنە قاتىستى تاراپتاردىڭ پىكىرىن سۇراعان.

حالىقارالىق «جاڭاوزەن-2011» كوميتەتى مۇشەلەرىنىڭ حابارلاۋىنشا، اقتاۋداعى سوت پروتسەسىندە كۋالاردى سۇراۋ اياقتالىپ، بۇگىن، 3-مامىر كۇنى وتكەن 26-شى سوت وتىرىسىندا بەينەماتەريالدار قارالعان.

سۋديا ناعاشىباەۆ ارالباي كەشە پروتسەسكە كەلمەگەن سوتتالۋشى تاجەنوۆ انۋاربەكتەن: «ءسىز قايدا ءجۇرسىز؟» - دەپ سۇراعان.

تاجەنوۆ: حالىق ەمشىسىنە قارالۋ ءۇشىن ۇيگە كەتكەم. مەنى كەشىرۋىڭىزدى وتىنەم، بۇل جاعداي ەكىنشىلەي قايتالانبايدى.

سۋديا: سىزگە ءبارى تۇسىندىرىلگەن بولاتىن، ءسىز اقتاۋدان ەشقايدا كەتپەۋگە ءتيىس ەدىڭىز. ءسىز نەگە ءوزىڭىزدى ءبىرىنشى سىنىپتىڭ وقۋشىسى ءتارىزدى ۇستايسىز؟

سوتتالۋشىلاردىڭ ءبىرى: قۇرمەتتى سۋديا، كەشىرىڭىز ونى!

سۋديا: وتىرىڭىز، تاجەنوۆ، ماسەلەنى اشىق قالدىرامىن، شەشىم كەيىنىرەك شىعارىلادى.

سوتتالۋشى دۇيسەنباەۆ: قۇرمەتتى سۋديا، مەن قارۋ قولدانعان پوليتسەيلەر ۇستىنەن ءجۇرىپ جاتقان سوتتا كورسەتۋلەر بەرگىم كەلەدى.

سۋديا: ونى مەن شەشپەيمىن. ەگەر سونداعى سۋديا شاقىرسا، باراسىز.

(كەيىن بەلگىلى بولعانى، كەشە ساعات 16-دا 37 سوتتالۋشىنىڭ التاۋى اتالعان سوتتا جابىرلەنۋشىلەر رەتىندە كورسەتۋلەر بەرگەن).

ودان ءارى سۋديا ادۆوكات جۋاسپاەۆانىڭ كەشەگى تالاپ-تىلەگىنە قاتىستى تاراپتاردىڭ پىكىرىن سۇراعان.

ادۆوكات باتيەۆا: مەنىڭ پىكىرىمشە، ارىپتەسىم جۋاسپاەۆا بەرگەن ماتەريالدار مەنىڭ قورعاۋمداعىلارعا زيان تيگىزۋى مۇمكىن، سوندىقتان ونىڭ تالاپ-تىلەگىن قاناعاتتاندىرۋعا قارسىمىن.

ادۆوكات جامەنوۆ: مەنىڭ پىكىرىمشە دە ول ماتەريالدار مەنىڭ قورعاۋىمداعىلارعا تەرىس اسەر ەتۋى مۇمكىن، سوندىقتان مەن دە قارسىمىن.

سوتتالۋشىلار: سوتتاىڭ قاراۋىنا قالدىرامىز.

پروكۋرورلار: ءبىز تالاپ-تىلەكتى قاناعاتتاندىرۋعا قارسىمىز، ويتكەنى روزا تولەتاەۆا جۋرناليستەر مەن قۇقىق قورعاۋشىلارمەن قارىم-قاتىناستارى ءۇشىن ايىپتالىپ وتىرعان جوق.

سۋديا: «قاسكۇنەم» سوزىنە وراي تالاپ-تىلەكتى اشىق قالدىرامىن، بۇل ماسەلەنى ەرتە كوتەرگەن دەپ ەسەپتەيمىن. ال شەتەلدىكتەر جونىندە ايتارىم - كىمنىڭ كىنالى، كىمنىڭ كىناسىز ەكەنىن ولار شەشپەيدى. ءبىز تاۋەلسىز ەلدە تۇرىپ جاتىرمىز.

ادۆوكات باتيەۆا: قۇرمەتتى سۋديا، ءىستىڭ بەينەماتەريالدارىن زەرتتەۋگە كوشۋدى ۇسىنامىن. كۋالار تۇگەل دەرلىك سۇرالدى، سوزىپ نە قىلامىز.

سۋديا: تاراپتار پىكىرى؟

بارلىعى كەلىسىم بىلدىرگەن.

سۋديا: ەگەر ءبارى كەلىسسە، بەينەماتەريالداردى زەرتتەۋگە اۋىسامىز. مۇمكىن بولعانداردىڭ بارلىعىن سۇرادىق، ءتۇرلى سەبەپتەرمەن سۇرالماعانداردى مۇمكىندىك تۋىنا وراي سۇرايتىن بولامىز. ءالى سۇرالماعان جابىرلەنۋشىلەر مەن كۋالار بار ەكەنىن بىلەسىزدەر.

ادۆوكات سارسەمبينا: قۇرمەتتى سۋديا، ءبىز سوتتالۋشى امانجولوۆ جىگەردىڭ جاعىنان قوسىمشا كۋا شاقىرعان ەدىك، بىراق ول مۇندا كەلۋگە قورقادى.

سۋديا: ەندى ءبىز نە ىستەي الامىز؟ ول ءسىزدىڭ كۋا.

ادۆوكات جۋاسپاەۆا: بىرنەشە كۇن بۇرىن جانار ساقتاعانوۆا، ناتاليا اجىعاليەۆالاردى كۋالار رەتىندە سوتقا شاقىرۋ تۋرالى تالاپ-تىلەك جاساعان ەدىك.

سۋديا: جاقسى، ءبىز ولاردى شاقىرامىز.

ادۆوكات الىبيەۆ: سوتتالۋشى ءابدىراحمانوۆ ەسەنگەلدىنىڭ قوسىمشا قۇجاتتارىن (مەديتسينالىق كارتا، دارىگەرلىك قورىتىندى) ىسكە قوسۋدى جانە قوسىمشا كۋا جايلىحانوۆانى تىڭداۋدى وتىنەمىن.

سۋديا: جاقسى، شاقىرىڭىز.

كۋانىڭ انتىن وقۋ جونىندەگى ۇسىنىسقا جايلىحانوۆا: «وقي بىلمەيمىن»، - دەپ جاۋاپ بەرگەن.

ادۆوكات الىبيەۆ: ءسىز ەرلان جايلىحانوۆتىڭ اناسىسىز با؟

جايلىحانوۆا: يا.

الىبيەۆ: سوتقا بىلەتىنىڭىزدى ايتىپ بەرىڭىز.

جايلىحانوۆا: 18-جەلتوقسان كۇنى تۇندە ۇلىمدى پوليتسياعا الىپ كەتتى. بۇل ونىڭ ءبىرىنشى ۇستالۋى. مەن پوليتسياعا بارىپ، ونى الىپ شىقتىم. ودان سوڭ اراعا بىرنەشە كۇننەن سالىپ تاعى دا ۇستاعان. جۇمىسىنان الىپ كەتكەن. ول كوتەلنىيدا ىستەيتىن. بىراق ۇلىم ءوزىن پوليتسياعا الىپ كەتىپ جۇرگەنىن ماعان ايتپاعان.

الىبيەۆ: سوڭعى كەزدە ونى پوليتسياعا الىپ كەتتى مە؟

جايلىحانوۆا: بىلمەيمىن، قازىر ۇلىمنىڭ قايدا ەكەنى بەلگىسىز. ءبىزدىڭ ءۇيدىڭ الدىندا ۇنەمى (2-3 كۇن بولدى) ۋچاسكەلىك پوليتسەي كەزەكشىلىك ەتەدى. «نەگە تۇرسىڭ؟»، - دەپ سۇراسام: «باسشىلىق بۇيىردى»، - دەيدى. پوليتسيا باستىعى دوساحانوۆ امان مەنى قورقىتتى، ەگەر ۇلىڭدى تاۋىپ بەرمەسەڭ، ءوزىڭدى كىنالايدى دەپ. ءتىپتى مەنى جاۋىپ تاستايمىن دەپ قورقىتتى. ون كۇندەي بولدى، ۇنەمى قورقىتادى.

الىبيەۆ: ءسىز ەرمۇقانوۆ ەرتايدىڭ اناسىن بىلەسىز بە؟

جايلىحانوۆا: بىلمەيمىن.

الىبيەۆ: ءسىزدىڭ ۇلىڭىزدى نە ءۇشىن الىپ كەتىپ ءجۇر؟

جايلىحانوۆا: بىلمەيمىن، ول ايتقان جوق.

الىبيەۆ: ءسىزدىڭ ۇلىڭىزعا قاتىستى قپك-نىڭ 100-بابى بويىنشا قورعاۋ شارالارى قولدانىلعانىن جانە ونىڭ لاقاپ اتپەن كورسەتۋلەر بەرگەنىن ءسىز بىلەسىز بە؟

جايلىحانوۆا: جوق.

الىبيەۆ: ءسىزدىڭ ۇلىڭىز قازىر قايدا؟

جايلىحانوۆا: بىلمەيمىن.

الىبيەۆ: قۇرمەتتى سۋديا، كۋا جايلىحانوۆقا پوليتسيا تاراپىنان قىسىم كورسەتىلىپ جاتقانى جونىندە مەن بۇعان دەيىن ايتقان بولاتىنمىن، شەشىم قابىلداۋىڭىزدى وتىنەمىن.

سۋديا: قانداي شەشىم؟

الىبيەۆ: ونىڭ كورسەتۋلەرىنىڭ شىندىققا جاتپايتىندىعى جونىندە.

سۋديا: مەن ايتتىم عوي، بۇل ماسەلە اشىق قالدىرىلدى دەپ.

ودان سوڭ سۋديا بەينەماتەريالدار كورسەتۋگە نۇسقاۋ بەرگەن.

بارلىعى 18 ديسك، 50 روليك كورسەتىلگەن. ولار تۇگەل بۇعان دەيىن ينتەرنەتتە شىققان. بەينەجازبالاردى قاراۋ ناتيجەسىندە جاساۋعا بولاتىن قورىتىندى: ەرەۋىلشىلەر جاپپاي تارتىپسىزدىكتەردى دايىنداماعان، بارلىعى بەيبەرەكەت بولعان. وندا پوليتسيانىڭ ەرەۋىلشىلەر مەن ساحنا الدىنان وتكەن كولوننا اراسىندا تۇرعاندىعى كورىنگەن. جانە ءتىپتى كولوننا ءوتىپ كەتكەن سوڭ دا ەرەۋىلشىلەردى كونتسەرت بولىپ جاتقان ساحناعا قاراي وتكىزبەگەن.

پوليتسەيلەردىڭ جەدەل (وپەراتيۆتىك) بەينەجازبالارى، اكىمدىك پەن ومگ-دەگى باقىلاۋ كامەرالارىنىڭ جازبالارى، ەكى-ءۇش بەيمالىم عيماراتتاردىڭ بەينەجازبالارى كورسەتىلگەن. بەينەتاسپالاردا ءتۇسىرۋ ۋاقىتتارى كورسەتىلمەگەن. بىرنەشە رەت ءىرى پلاندا: «زاڭ قايدا؟ ادىلەت قايدا؟» - دەپ ايقايلاعان سوتتالۋشى مۇراتباي جۇماعاليەۆتى كورسەتكەن. سول كادرلاردا پوليتسەيلەردىڭ ونى بىرنەشە رەت يتەرمەلەگەنى كورىنگەن. باسقا كادرلاردا دا پوليتسەيلەر ەرەۋىلشىلەردى ەش نەگىزسىز يتەرىپ، جۇلمالاپ، كيىمدەرىنەن جۇلقىعان. ەرەۋىلشىلەر اراسىنان پوليتسەيلەرگە ساۋساعىن كورسەتكەن سوتتالۋشى قوسبارماقوۆ كوزگە تۇسكەن. جانە ءبىر بەيتانىس ادامنىڭ پوليتسەيدى ارقاسىنان نۇقىعانى بايقالعان.

بەينەجازبالاردى قاراعاننان سوڭ پروكۋرور دۇزەلباەۆ سوتتالۋشىلاردىڭ ۇرىپ-سوعۋلار، ازاپتاۋلار جونىندەگى ارىزدارى بويىنشا قىلمىستىق ىستەر قوزعاۋعا نەگىزدەر تاپپاعاندىعى تۋرالى وبلىستىق پروكۋراتۋرانىڭ حابارلاماسىن جاريالاعان.

ادۆوكاتتار وزدەرىنە حابارلامانىڭ كوشىرمەسىن بەرۋدى وتىنگەن.

پروكۋرورلار ەشمانوۆتى تاعى دا، ەندى كۋا رەتىندە، سوتقا شاقىرۋدى، جانە ءبوپىلوۆتى ەشمانوۆتىڭ ءۇيى جانىندا كورگەن ادامقا قاتىستى قپك-نىڭ 100-بابى بويىنشا قورعاۋ شارالارىن قولدانۋدى وتىنگەن.

ادۆوكات تاسكىنباەۆ: «بۇلايشا كەز-كەلگەن ادامدى، ءتىپتى مەنى دە سوتتاپ جىبەرۋگە بولادى!» - دەپ، 100-باپتى قولدانۋعا قارسى بولعان.

سۋديا: جاقسى، مۇنى تۇستەن كەيىن تالقىلايمىز.

تۇسكى ۇزىلىستەن كەيىن 40-قا جۋىق بەينەفايل «اينالدىرىلعان». ونىڭ ىشىندە 7 فايل - ك+ تەلەارناسىنىڭ جازبالارى: جاڭالىقتاردان، «ۆلاست»، «بەز كوممەنتاريەۆ» باعدارلامالارىنان ۇزىندىلەر جانە ت.ب. زالداعىلار ولاردى تولىق كورسەتۋدى وتىنگەن ەكەن، بىراق سۋديا تەك ءىشىنارا كورسەتۋدى بۇيىرعان. بەينەجازبالاردى كورسەتۋشى سۋديانىڭ اسسيستەنتى پروكۋرورلار ۇستەلىنىڭ باسىندا وتىرىپ، كەيدە شىعىپ كەتكەن، سول كەزدەردە فايلداردى پروكۋراتۋرا قىزمەتكەرى «اينالدىرعان».

كەيبىر فايلدار اشىلماعان، بەينەروليكتەر جىلدام «اينالدىرىلعان»، كەيدە سۋديانىڭ ءوزى سولاي ەتۋدى ءوتىنىپ وتىرعان.

جارىلعاسىنوۆ پەن دوسماعامبەتوۆ تۋرالى «جاپپاي تارتىپسىزدىكتەردى ۇيىمداستىرۋشىلار» تيترى بار بەينەكادرلار توپتاماسى مەن بەسماعامبەتوۆ، جۇماعاليەۆ، دۇيسەنباەۆ، ەرعازەۆ، قوسبارماقوۆ تۋرالى «جاپپاي تارتىپسىزدىكتەرگە بەلسەندى قاتىسۋشىلار» تيترى بار بەينەكادرلار توپتاماسىن كورسەتكەن.

كەزەك سوتتالۋشىلاردىڭ تەلەفون ارقىلى سويلەسۋلەرى تىڭشىلىقپەن جازىلىپ الىنعان ديسكىلەرگە كەلگەندە سۋديا: «مۇنىڭ بارلىعىن تىڭداۋ قاجەتتىلىگى بار ما؟ بۇل سويلەسۋلەردىڭ ماتىندەرى ءىس ماتەريالدارىندا بار»، - دەگەن. پروتسەستىڭ تاراپتارى دا ولاردى تىڭداۋدى قاجەت كورمەگەن.

ديسكىلەردىڭ بىرىندە سوتتالۋشى ورالمان قايرات ءادىلوۆتىڭ ۇيىندە جۇرگىزىلگەن ءتىنتۋدىڭ جازباسى بولعان، سوندا ونىڭ اكەسىنىڭ: «جات جەردە مۇنداي ازاپ كورمەپ ەدىك!» - دەپ، نالي سويلەگەن سوزدەرى وزىنە نازار اۋدارعان.

سونداي-اق، «جابىرلەنۋشى» پوليتسەيلەردىڭ كورسەتۋلەرى جازىلعان بەينەتاسپادا ولاردىڭ كەيبىرى: «بەلگىسىز بىرەۋلەر بىزگە شولاق مىلتىق پەن قولدان قۇراستىرىلعان پيستولەتتەردەن وق اتتى»، - دەگەن، الايدا، تۇسكە دەيىن پوليتسەيلەردىڭ وزدەرى تۇسىرگەن بەينەجازبالاردا ولار «بىزگە وق اتىلدى» دەپ كورسەتكەن جەرلەردە نە شولاق مىلتىق ۇستاعان ادامدار كورىنبەگەن، نە اتىس دىبىسى ەستىلمەگەن. ونىڭ ۇستىنە، سول ساتتە اۆتوماتپەن قارۋلانعان پوليتسەيلەر توبىنىڭ، ءسوز جوق، الگىندەي «اتقىشتار» شىنىمەن-اق ۇشىراسا قالعان جاعدايدا ولاردى وپ-وڭاي جويىپ جىبەرەتىندىگى ايقىن بولعان.

ءبىزدىڭ كوميتەت مۇشەلەرى ءۇزىلىس كەزىندە ادۆوكاتتاردان سوتتالۋشىلاردىڭ ۇرىپ-سوعۋلار، ازاپتاۋلار جونىندەگى ارىزدارى بويىنشا قىلمىستىق ىستەر قوزعاۋعا نەگىزدەر تاپپاعاندىعى تۋرالى وبلىستىق پروكۋراتۋرا حابارلاماسىنىڭ كوشىرمەسىن الىپ، تانىسقان سوڭ، مىناداي جاعدايلارعا نازار اۋدارعان:

1. سۋديا ناعاشىباەۆ ۇرىپ-سوعۋ، ازاپتاۋلار جونىندەگى اتالمىش ارىزداردى وبلىستىق پروكۋراتۋراعا جىبەرگەن، ال وبلىس پروكۋراتۋراسى ول ارىزداردى وبلىستىق ءىىد-نە، ياعني، پوليتسەيلەر تاراپىنان ورىن العان ۇرىپ-سوعۋ، ازاپتاۋلار جونىندەگى فاكتىلەردى تەكسەرۋ ءىسىن... پوليتسەيلەردىڭ وزدەرىنە جىبەرۋمەن شەكتەلىپ، ءوز اتىنان ەشقانداي رەسمي جاۋاپ بەرمەگەن.

2. سوندىقتان سوت پروتسەسىندەگى مەملەكەتتىك ايىپتاۋ تارابىنىڭ وكىلى پروكۋرور دۇزەلباەۆ سوتقا پروكۋراتۋرانىڭ جاۋابىن ەمەس، بار بولعانى پروكۋراتۋرانىڭ الگىندەي تاپسىرۋىنا سايكەس پوليتسيا مايورى ن.اجىباەۆ قۇراستىرعان قاۋلىنى عانا وقىپ بەرگەن.

3. ال ول قاۋلى بۇرىنعى ءبىر قاۋلىدان كوشىرىلىپ الىنۋى دا عاجاپ ەمەس، ويتكەنى مۇندا ۇرىپ-سوعۋ، ازاپتاۋلار جونىندە ارىزدانعانداردىڭ بارلىعى... «ايىپتالۋشىلار» اتالعان، ال ولاردىڭ قازىرگى ستاتۋسى «سوتتالۋشىلار» ەكەنى بەلگىلى.

4. روزا تولەتاەۆا ءوزىنىڭ تەرگەۋ كەزىندە جۇلىنعان ءبىر ءتۇپ شاشىن ساقتاپ قالعاندىعى تۋرالى سوتقا مالىمدەگەن، بۇل جونىندە اجىباەۆتىڭ قاۋلىسىندا دا ايتىلعان، بىراق وعان بايلانىستى ەشقانداي ساراپتاما جۇرگىزىلمەگەن.

5. سوتتالۋشى دوسماعامبەتوۆ ءوزىنىڭ تەرگەۋ كەزىندە ۇرىپ-سوعۋ جونىندە پروكۋراتۋراعا ارىز بەرگەندىگىن 12-ءساۋىر كۇنگى سوت وتىرىسىندا مالىمدەگەن، الايدا قاۋلىدا بۇل جونىندە ەشتەڭە ايتىلماعان.

سونىمەن، تەرگەۋ كەزەڭىنەن باستاۋ الىپ، پروكۋراتۋرا ارقىلى «زىرعىپ» وتكەن زاڭسىزدىقتار دۇرمەگى سوت بارىسىندا ودان ءارى قارقىندى تۇردە «دامىپ»، «تۆورچەستۆولىقپەن» جالعاسۋدا...

جاسارال قۋانىشالين،

حالىقارالىق «جاڭاوزەن-2011» كوميتەتىنىڭ

اقپاراتتىق توپ جەتەكشىسى.

الماتى قالاسى،

2012 جىلدىڭ 03-مامىرى

«اباي-اقپارات»