باسى: بۋىرقانعان ءباسپاسوز ءباھادۇرى 

جان دوسىم جانبولات

قازاقتىڭ ماڭدايالدى جۋرناليستەرىنىڭ ءبىرى، ابىرويى اسقاق ازامات، جانىنىڭ تازالىعىنا جان جەتپەيتىن جاكەڭدى وسىلاي اتاۋىما قۇقىم بار ما ءوزى دەپ تە كۇدىكتەنەتىنىم دە راس. ادەتتە دارەجەلەس ادامدار عانا دوس بولا الادى دەسىپ جاتادى عوي. بۇل تۇرعىدان الىپ قاراعاندا جاكەڭ قايدا ، مەن قايدا!

ول ءوزىنىڭ الاتاۋىنىڭ تىلسىم ءتاجى حانتاڭىرىندەي بيىك، مەن بولسام ونىڭ قاسىندا سارىارقانىڭ قوڭىر توبەسىندەي عانامىن. ول – نارىنقولىنىڭ شىڭعا بىتكەن شىنارى، مەن قاراعاندىمنىڭ قاراعانىنداي قىسقامىن، قالاي سالىستىرساڭ دا جانبولاتتىڭ جۇلدىزى جوعارى تۇراتىنى ايداي انىق.

الايدا جاكەڭ ەكەۋمىزدىڭ جان دۇنيەمىزدى جالعاستىرىپ كەلە جاتقان ءبىر التىن ارقاۋ بار ەكەنى انىق. ول سەزىمگە، مىنە، قىرىق جىلدان استى قىلاۋ تۇسكەن ەمەس. مەن وسىنشا ۋاقىت جانبولاتتاي اسىل ازامات، ادال دوستىڭ جان شۋاعىنا بولەنىپ كەلە جاتقان باقىتتى اداممىن!

ءبىر قىزىعى مەن ونىمەن ستۋدەنتتىك ءومىردى ارتقا تاستاپ بارىپ تابىستىم. باعىمىز جانىپ وقۋىمىز بىتەر-بىتپەستەن ول «لەنينشىل جاسقا»، مەن «قازاقستان كوممۋنيسىنە» قىزمەتكە الىندىق.

«جاقسىدان – شاراپات»، – دەگەن راس ەكەن. وسى جانبولات مەنىڭ ەرتەرەك ءۇي الۋىما دا سەبەپ بولدى. ول كەزدە اسىرەسە قازاق بالاسى ءۇشىن بۇل ماسەلەنىڭ ۇشىنىپ تۇرعان كەزى. ول ەكەۋمىز راديششەۆ دەگەن كوشەدە پاتەر جالداپ تۇرامىز. الگى ءۇيدىڭ ايدىكتىگى سۇمدىق. ەسىكتەن كىرگەن ادامعا توردەگى ادام قۋىرشاقتاي عانا بولىپ كورىنەدى. پاتەر اقىسىن جالعىز ءوزىم تارتا الماعان سوڭ جانبولاتتى جالىنىپ ءجۇرىپ كوشىرىپ اكەلگەن ەدىم. ءۇيىمىزدىڭ ۇلكەندىگى بار بولسىن، وتىن شاق كەلمەيتىن ءبىر كەرەمەت بولىپ شىقتى. قانشا جاقساڭ دا قابىرعاسى ءسال تەرشيدى دە قويادى. ەكەۋمىزدىڭ دە كەلىنشەكتەرىمىزدىڭ ەكىنشى سابيلەرىمىزگە جاس بوسانىپ وتىرعان كەزى. ءبىر كۇنى جۇمىستان كەلسەك، ولاردىڭ قاباقتارى سالىڭقى. سودان بار وتىندى ورتەپ جاعايىق كەلىپ. ءۇي دە ەپتەپ ىسىپ، ايەلدەرىمىزدىڭ دە قاباعى دا جىلىدى. الگى ءداۋ زالدىڭ ورتاسىندا قازاقى دوڭگەلەك ۇستەلىمىز بار. سوعان ەندى وتىرا بەرگەنىمىزدە توبەدەن بىردەڭە جالپ ەتە ءتۇسسىن. اسپانعا قاراساق، سۇمدىق-اي، تاقتايلار اراسىنان جۇلدىزدار جىمىڭداپ، اي كورىنىپ تۇر. سويتسەك وتتى جاعا بەرگەن سوڭ شاتىرداعى بوشكەنىڭ ىشىندەگى سۋ تاسىپ توگىلىپ، توبەنى ويىپ تۇسكەن عوي. امال نە، جاكەڭ ەكەۋمىز دىردەكتەپ ءجۇرىپ الگىنى جاۋىپ قايتا ورالدىق. ايەلدەرىمىز بولسا جاندارى اشىپ بايەك بولىپ بارلارىن اۋزىمىزعا توسىپ ءجۇر. مەنىڭ كەلىنشەگىم مەدسەسترا ەدى، ءتىپتى سۋعا ەزىپ ەپتەپ سپيرت تە ۇسىندى. الگىنى ىشكەن سوڭ بويىم جىلىپ، قارا دومبىرامدى الىپ، كەنەن اتامىزدىڭ «اق ەشكى» انىنە سالىپ جانبولاتقا قاراپ بىرەر اۋىز ولەڭ دە شىعارىپ جىبەردىم:

ماڭىرايسىڭ اق ەشكى-اۋ لاعىڭا، وي دۇنيە-اي.

جەتپەي قويدىم الماتى تۇراعىڭا، وي دۇنيە-اي.

كەل ەكەۋمىز، جانبولات، زارلانايىق، وي دۇنيە-اي،

جەتەر مە ەكەن باستىقتىڭ قۇلاعىنا، وي دۇنيە-اي.

استانام-اي، باسپاناڭ-اي،

بىرەۋ ەمەس، ەكەۋ بولدى-اۋ

جاس بالام-اي، وي دۇنيە-اي!

قايران دۇنيە، سالدىڭ كۇيگە

جەتەتىن كۇن بولار ما ەكەن

ءتاۋىر ۇيگە، وي دۇنيە-اي!

سودان سۋىق ءتيىپ اۋىرىپ، جۇمىسقا ەكى-ءۇش كۇننەن سوڭ ارەڭ شىقتىم. جاكەڭ بولسا جۇمىستاعىلارعا ءبارىن دە ايتىپ بەرگەن عوي. ولار دا اجەپتەۋىر دۇرلىگىسىپ قالىپتى. سودان ءبىر كۇنى كەڭەس يۋسۋپوۆ اعام ءۇي الىپ، قونىس تويىن جاسادى. ءۇش بولمەلى سىڭعىرلاعان جاڭا پاتەر. ءۇزىلىس كەزىندە قولىما دومبىرا الىپ، باياعى كەنەن اتامىزدىڭ ماقامىنا سالىپ الگى ءاندى ايتىپ بەردىم.

– ويپىرىم-اي!.. مەن قىزمەتكەرىمدى ءبۇيتىپ زارلاتپاۋشى ەدىم، – دەپ سونداعى قۇرەكەڭنىڭ – باس رەداكتورىمىز قۇرمانبەك ساعىندىقوۆتىڭ قوزعالاقتاپ كەتكەنى ءالى ەسىمدە. باتىر باۋىرجاننىڭ ۇزەڭگىلەس سەرىگى، ايباتتى دا قايراتتى قۇرەكەڭ اقىرى تسك-نىڭ وزىنەن ءۇش بولمەلى ءۇيدى جۇلىپ الىپ بەردى.

– ءوزىڭنىڭ دە شاراپاتىڭ ءتيدى عوي، بىرگە تۇرايىق، – دەيمىن جاكەڭە. الدە نامىس قىلدى ما، الدە «ارەڭ جەتكەن ءۇيىنىڭ قىزىعىن ءوزى كورسىن» دەدى مە ەكەن، ايتەۋىر ول قاشقالاقتادى. جاكەڭنىڭ قادىر-قاسيەتىنە بويلاپ كەلە جاتقان كەزىم. ونى جۇرتقا تاستاعانداي بولىپ قالاي كەتەم. مەن دە كوشپەي وتىرىپ الدىم. ءبىر كۇنى تالدىقورعاننىڭ ماڭايىندا ون ادامنىڭ قۇشاعى ارەڭ جەتەتىن ءبىر عاجايىپ اعاش جونىندە تيتتەي قازتاگ حابارى شىعىپ، الگىنى جانبولاتقا كورسەتە قويدىم. ونىڭ وسىنداي تابيعات عاجايىپتارىن جازۋعا قۇمارتىپ، جولى ايقىندالىپ كەلە جاتقان كەزى. ەسەبىم ءدال شىعىپ، جانبولاتىم ەرتەڭىنە-اق جولعا شىعىپ كەتتى. ماعان دا كەرەگى سول، ەكەۋمىزدىڭ بار مۇكاممالىمىز ەكى ديۆان، ءتورت كرەسلومىزدى كوشەدەن ۇستاعان ماشيناعا تيەپ، ەكى كەلىنشەگىمىز شولپان مەن ءلاززاتتى كابيناعا وتىرعىزىپ، جاڭا ۇيىمە كوشتىم دە كەتتىم. ول كەزدە قاي ءۇيدىڭ الدىندا دا بالالارى قاراسپاي تاستاپ كەتكەن ورىستىڭ ىزالى كەمپىرلەرى ءۇيىر-ءۇيىر بولىپ، وسەك ايداپ وتىراتىن. قازاق كوشىپ كەلىپ جاتقانىن كورسە، قوراسىنا بوتەن مال كىرىپ كەتكەندەي تىجىرىنادى عوي جانە. «بۇگىن ءبىزدىڭ ۇيگە ەكى ايەلى بار ءبىر «كازاچونوك» كوشىپ كەلدى»، – دەيتىن كورىنەدى الگىلەر بىرىنە ءبىرى. ەكى-ءۇش كۇننەن كەيىن مۇرتى ەدىرەيىپ جانبولاتىم كەلىپ تۇر.

– مەنىڭ وتباسىمدى كوردىڭ بە؟

– مىنە، – دەپ بالا ەمىزىپ وتىرعان ءلاززاتتىڭ بولمەسىن اشتىم. ول ءسال سۇرلانىڭقىراپ بارىپ، ءبىر كەزدە كۇلىپ-اق جىبەرگەنى. الدەقانداي بولادى دەپ تۇرعان ءبىزدىڭ دە قاۋپىمىز سەيىلىپ، جادىراپ سالا بەردىك. ءۇيىمىزدىڭ ءىشى دە جىلىپ كەتكەندەي بولدى. ۇزاماي ءوزىنىڭ قۇتتى ۇياسى «لەنينشىل جاسىنان» باسپانا العان جاكەڭنىڭ وتباسىن قيماي-قيماي كوشىرىسىپ سالدىق.

جانبولات «لەنينشىل جاستا» قاناتتاندى، «قازاقستان كوممۋنيسىندە» تۇلەدى، «حالىق كەڭەسىندە» قىراننىڭ وزىنە اينالىپ، «ەگەمەن قازاقستاندا» بىلىكتى باسشىعا اينالدى. قايدا جۇرسە دە قالامىنان ءبىر ءسات تە اجىراعان ەمەس. تەڭىزدىڭ تەرەڭىنەن مارجان تەرىپ، ءوز وقىرمانىنا ولجا سالۋمەن بولعانى بارىمىزگە بەلگىلى. ونىڭ شىعارماشىلىق جولىن جوعارىدا ءبىراز اڭگىمەلەدىك. الايدا ارىپتەس باۋىرىمنىڭ تەڭىزدەي تەربەلگەن بۇكىل تۆورچەستۆوسىن ايباراقتاتا اقتارىپ، تۇگەل قوتارىپ شىعۋ قايدا. ول ءبىر ماقالانىڭ جۇگى ەمەس. بىزدىكى تەڭىزدىڭ ءدامىن ءبىر تامشىسىنان دا بىلۋگە بولادى دەگەن ۇكىلى ءۇمىت.

«جۋرناليست بولۋ ءۇشىن، الدىمەن ونىمەن اۋىرۋ كەرەك»، – دەيدى جارىلعاپ بەيسەنباەۆ كوكەمىز. ال اۋپباەۆ ونىمەن اۋىرماق تۇگىلى، ول جولدا ناعىز جانكەشتىنىڭ ءوزى بولعانىنا قۇداي الدىندا كۋامىز. ءبىر-اق مىسال. تەلمان جانۇزاقوۆ دەگەن ۇلكەن قالامگەر جانبولاتقا جاقىن ادام ەدى. سول كىسى قايتىس بولىپ، قوشتاسۋ ءراسىمى رەداكتسيالارعا جاقىن 8-ءشى مارت كوشەسىندەگى كينو ۇيىندە وتەتىن بولدى.

– ءجۇر، كەتتىك، – دەپ «لەنينشىل جاستاعى» جانبولاتقا بارمايمىن با. ول الدەبىر جەدەل ماقالانى جازۋ ۇستىندە ەكەن.

– سەن بارا بەر، مەن مىنانى ءبىتىرىپ كەتەيىن، – دەپ قالىپ قويدى. ەكى كوزىنەن جاس پارلاپ، الدىنداعى قاعازعا تىرس-تىرس تامادى. ول كەزدە اۆتوقالاممەن جازامىز، كەيبىر جازۋى جاسقا شىلانىپ، جايمالانىپ جاتىر. جاكەڭ سوندا دا جازۋدان تانار ەمەس. ال مۇنى نە دەيسىز!؟

جانبولات جالپى اعايىن-تۋىسقا جارلىلاۋ جىگىت. ال قازىر ودان باي ادام جوق. ويتكەنى ول وسى ۋاقىتقا دەيىن سومداعان جۇزدەگەن كەيىپكەرىمەن بۇگىندە وزىنشە ءبىر قاۋىم ەل، الىنباس قامال. ونىڭ سىرتىنداعى شاكىرتتەرى مەن مىڭداعان وقىرماندارىن قوسىڭىز. دەمەك، جانبولات جالعىزدىقتان ماڭگىلىك قۇتىلعان ادام.

جاكەڭ قىزمەت اتقارعان باسىلىمداردىڭ باس رەداكتورلارى ول ءۇشىن ۇلاعاتتى ۇستاز دا بولدى. سەيداحمەت بەردىقۇلوۆ، كاكىمجان قازىباەۆ، سارباس اقتاەۆ... بۇلار قازاق جۋرناليستيكاسىنىڭ ءبىر-ءبىر تاۋلارى عوي. ولاردىڭ قول استىندا كىمدەر ىستەمەدى دەيسىڭ. الايدا ءبارى بىردەي اۋپباەۆ بولا العان جوق، ارينە. ماسەلە، ولاردىڭ بويىنداعى اسىل قازىنانى كورە بىلگەندە، الا بىلگەندە عوي دەپ ويلايمىن بۇل ورايدا. جاكەڭ سونى كوردى، كوسىپ-كوسىپ الدى دا. الايدا ءوزى دە قارىزدار بوپ قالعان جوق. ولار تۋرالى ەستەلىك، – ەسسەدەن باستاپ، كىتاپقا دەيىن جازىپ، ماڭگىلىك ەسكەرتكىش ورناتتى.

– وزىڭە جىلى ءسوز ايتقان، جاناشىر بولعان مۇنداي جاندار تۋرالى مىنا تىرلىكتە قالاي بولعاندا دا ايتەۋىر ءبىر لەبىز ايتىپ قالۋىڭ كەرەك سياقتى. ويتكەنى ءومىر ماڭگى بولعانمەن، عۇمىر قىسقا عوي، – دەپ تەبىرەنەدى ول اياۋلى ۇستازى سەيداحمەت بەردىقۇلوۆ تۋرالى ءبىتىمى بولەك شىعارماسىندا.

جاكەڭ مەنىڭ رۋحاني اكەم بولعان قۇرمانبەك ساعىندىقوۆ جونىندە قويماي ءجۇرىپ ەستەلىك جازدىردى.

– جازشى ءوزىڭ، قۇداي بىلەدى، مويىنىڭنان ءبىر جۇك تۇسكەندەي بولىپ جەڭىلدەپ قالاسىڭ، – دەگەنى بار. جازدىم. راسىندا دا، ۇستاز الدىنداعى پارىزىمنىڭ ءبىر پاراسى وتەلگەندەي بولىپ مارقايىپ قالدىم.

سوڭعى كەزدە مەملەكەتتىك قىزمەتتى جاعالاپ، تازا جۋرناليستيكا اۋىلىنان جىراقتاۋ قونعان جايىم بار. ءبىر كەزدەگى ءسۇيىپ تاڭداعان ماماندىعىمنان قول ءۇزىپ قالماسام، ول دا وسى جاكەڭنىڭ ارقاسى. بۇل تۇرعىدان مەن ونى دوسىم، كۋرستاسىم عانا ەمەس، ەشبىر قىمسىنباستان ۇستازىم دەپ تە ايتار ەدىم.

جالپى، جانبولاتتان مەن ءوزىم كوپ ۇلگى العانىمدى دا جاسىرمايىن. جاس كەزىمدە سارىارقانىڭ سايىن دالاسىندا جىلقى باعىپ وسكەن مەنمەندەۋ، كەۋدەمسوقتاۋ، ءا دەسە ءما دەۋگە دايىن تۇراتىن قىزبا ەدىم. ال جانبولات بولسا باق قونىپ تاقتا وتىرسا دا، جايداق ءمىنىپ اتقا وتىرسا دا كىشىپەيىل، قاراپايىمدىلىعىنان، جىبەكتەي جايلىلىعىنان ءبىر اينىمايتىن جان. سول مىنەزى جۇعىستى بولىپ، الگى ايتقان وسپادار قىلىقتارىمنان ءبىراز ارىلعان سياقتىمىن. بۇل ورايدا جىر ءدۇلدۇلى ۇلىقبەك ەسداۋلەتوۆ:

جانبولاتتىڭ جۇرەگىن ۇعىڭىزدار،

جاقسىلىققا جاقتاس بوپ تۇرىڭىزدار.

ءجىبى ءتۇزۋ جاكەڭە جاقىنداساق،

ءبارىمىز دە تۇزەلەر ءتۇرىمىز بار – دەپ ءدوپ تۇسكەن-اۋ، ءدوپ تۇسكەن!

جوعارى پارتيا مەكتەبىن بىتىرگەننەن كەيىن جوعارعى كەڭەسكە قىزمەتكە الىندىم. قازاقىلىعىم ءۇشىن، قازاقى قانىم بولعانى ءۇشىن قۋعىن كوردىم. سوندا پارتكوم حاتشىسى بولىپ تەپەرىش كورسەتكەن بابۋشكين دەگەنمەن كەيىن جوعارعى سوتتا قىزمەتتەس بولدىم. سالەمىمدى مىڭگىرلەپ الىپ، بەتىمە قاراي الماي، الدىمنان باسىن سالبىراتىپ وتەتىن. سونداعى تاققان ەڭ ۇلكەن كىناسى شەتەلدە جۇرگەندە قازاقشا سويلەپپىن. وسىنداي قىسىلتاياڭ شاقتا دا جاكەڭ دوستىق قولىن سوزىپ، كاكىمجان اعامىزعا ايتىپ ءجۇرىپ، ءوزىمنىڭ ۇشقان ۇيام «قازاقستان كوممۋنيسىنە» قايتادان العىزدى. سوندا ول جاپ-جاس جىگىت. ۇلكەن ادامعا ءسوزىن قالاي وتكىزدى؟ ءالى كۇنگە تاڭمىن.

جاكەڭنىڭ قاي جاقسىلىعىن ايتىپ تاۋىسايىن. اسىرەسە مىنا ءبىر ءجايت ءومىرى ەسىمنەن كەتپەس. ءدال ميىمنىڭ ىشىنەن ىسىك تابىلىپ، بۇكىل وتباسىمىز بولىپ ءبىر ۇرەيلەنگەنىمىز بار. سوندا الدىمەن جانبولات پەن ءلاززات جەتتى. بىرەر كۇننەن كەيىن جاكەڭ تاعى كەلدى.

– ساۋكە، ءدال وسى اۋرۋدان ءلاززاتتى قالاي امان الىپ قالعانىمدى بىلەسىڭ عوي. ويلاپ-ويلاپ بىلاي شەشتىم. جەدەل دەمالىس الىپ، سەنى الماتىعا اپارىپ، ءوزىم وپەراتسيا جاساتىپ اكەلەتىن بولدىم. وسى جەردەن قۇجاتتارىڭدى دايىنداتا بەر، – دەپ تۇر مەنىڭ جاكەم.

بۇل ەندى ەڭ جاقىن دەگەن ادامىڭنىڭ دا اۋىزىنان شىعا بەرمەيتىن ءسوز عوي. ونى قالاي ۇمىتارسىڭ. دوستىققا ادالدىق وسىنداي-اق بولار!

جانبولات – ءاليحان اكەمىزدىڭ ۇلدان جالعىزى. بىرگە تۋعاننان جالعىز اپكەسى بار. اتى – اققاعاز. ال جانبولات بولسا قالام مەن قاعازدان باقىتىن تاۋىپ وتىر. بۇل دا ءبىر تاڭعالارلىق ءجايت. وسى اققاعاز اپكەمىز سوناۋ قيانداعى نارىنقولداعى قاراشاڭىراققا يە بولىپ، جانبولاتتىڭ الاڭسىز قىزمەت ىستەۋىنە ۇلكەن جاعداي جاساعان اياۋلى جان ەكەنىن ايتا كەتكەن ءجون.

جاكەڭ قانشا جىراقتا جۇرسە دە اتا-اناسىنىڭ الدىنداعى پەرزەنتتىك پارىزىن دا ادال وتەگەن ۇل. اناسى نۇرشانىڭ بەيىتىن ەشكىمدى جولاتپاي، ءوز قولىمەن قالاپ شىققانىن ومىردەن ەرتەرەك كەتكەن كۋرستاس دوسىمىز اسقار ەگەۋباەۆتىڭ ەگىلە جازعانى بار.

وسىدان ءبىراز جىل بۇرىن استاناداعى «ەسنۇر» دەگەن مەيرامحانادا جانبولاتتىڭ 50 جىلدىعىن تويلاعانىمىز بار. سوندا ابىز اعالارىمىز – شەراعاڭ مەن اقسەلەۋ ارىپتەس ىنىسىنە باتاسىن بەرىپ، يىعىنا شاپان جاپپاقشى بولادى. جاكەڭ سول ارادا ءوتىنىش ايتىپ، ول شاپاندى شەراعاڭنىڭ ءوز قولىمەن اكەسىنە جاپتىرعان. ءبارىمىز دە ورنىمىزدان تۇرىپ، ەرەكشە ريزالىقپەن قول سوقتىق.

جالپى، ءبىزدىڭ جاكەڭنىڭ جان دۇنيەسى تۇماداي تازا، شىنىداي ءمولدىر. ءتىپتى ونىڭ تۇلا بويىنا تىكتەپ تۇسكەن كۇن ساۋلەسىنىڭ ءوزى كولەڭكە تۇسىرە الماس. سوندىقتان دا ارقالى اقىن ۇلىقبەك:

الاشىمنىڭ اينىماس قولعاناتى،

جاناشىرى، تىرەگى، شاربولاتى.

جانبولاتتاي پەرىشتە بولسا قازاق،

قازاقستان بولار ەد جەر جانناتى، – دەپ سۇيسىنگەن عوي.

جاكەڭنىڭ جارى ءلاززاتتىڭ ءبىز ءۇشىن، اسىرەسە ءبىزدىڭ وتباسىمىز ءۇشىن ورنى تىپتەن بولەك. ءبىر كەزدە ءبىر شاڭىراقتىڭ استىندا بىرگە تۇرىپ، ءبىر داستارقاننان اس ىشكەنىمىزدى جوعارىدا ايتتىم. سوندا وسى ءلاززات ايەل بولىپ ءبىر ارتىق ءسوز ايتپادى عوي. ادامعا ۇنەمى اق پەيىلىن ءبىلدىرىپ جۇرەتىن اقجارقىن جان ول. بىزبەن قاتارلاس ءتىل-ادەبيەتتى بىتىرگەن. ءسوز قادىرىن بىلەدى. ءجون بىلەتىن، جول بىلەتىن جوسىقتى جان. ماماندىعى – ۇستاز. بۇل سالانىڭ ۇلكەن عىلىمي اتاعىنىڭ يەسى دە. «قۇداي قىستا بەرسە قىسپاي بەرسىن، كوكتەمدە بەرسە كوكتەي بەرسىن. جازدا بەرسە جازباي بەرسىن. كۇزدە بەرسە ۇزبەي بەرسىن»، – دەگەن باتانى مەن وسى ءلاززاتتان ۇيرەنگەنمىن.

ۇيىنە بارعان ادامعا قاباعىن دا، تاماعىن دا بەرەتىن وتە قوناقجاي. سودان با، ولاردىڭ شاڭىراعىنان قوناق ۇزىلمەيدى. اسىرەسە بىرەۋ كەلىپ، بىرەۋ كەتىپ جاتقان استانا كوشى كەزىندە ولاردىڭ ۇيىندە تۇرۋشىلار قارامى ءتىپتى كوبىرەك بولدى. سوعان قاتىستى مىنا ءبىر اڭگىمەنى ءالى كۇنگە كۇلىسىپ ەسكە الامىز. جاكەڭنىڭ ۇيىنە الدىمەن ساقالدارى كۇرەكتەي بولىپ الماتىلىق جەتەن شالدىڭ اناۋ اتاقتى ءۇش ۇستا بالاسى كەلىپ تۇرسىنجان، ماحمۇت، ايتبەرگەن ءبىراز جاتىپ كەتكەن عوي. ودان كەيىن تاعى ءبىر ساقالدى جەرلەسى، جازۋشى تۇرلىبەك مامەسەيىتوۆ ءبىراز ەرۋ بولعان. سونسىن ءبىزدىڭ قاۋمەت ساقال تۇرسىن جۇرتباەۆ بارىپ ءبىراز جاتتى. ءبىر كۇنى كورشى قىز، اكتەر بورانباەۆتىڭ قارىنداسى گۇلجان لاززاتقا: «ويپىرىم-اي، كىشكەنتاي ۇيلەرىڭىزگە قالاي سىيعىزىپ جاتىرسىزدار. وسى ۇيلەرىڭىزدەن ءتۇرلى-ءتۇرلى ساقالدىلار شىعادى عوي»، – دەگەن ەكەن.

«ۇلى يمپەريانى بيلەگەن ستالين اقشانىڭ نە ەكەنىن بىلمەيدى ەكەن»، – دەگەن اڭگىمە بار. اتاقتى بيلل گەيتس دە وسىلاي دەيدى. سول سياقتى قالاممەن عانا كەتكەن جاكەڭ دە بىلايعى دۇنيەاۋي ماسەلەلەرگە مۇلدەم جوق ادام. ونداي تىرشىلىكتىڭ ءبارى ءلاززاتتىڭ موينىندا. ءبىردى ەكى قىلىپ ءجۇرىپ بالالارىنىڭ باس-باسىنا دەرلىك شاڭىراق كوتەرىپ بەردى. ەكى قىز، ءبىر ۇلدان كورگەن سۇيكىمدىلەردىڭ سۇيىكتى اجەسى قازىر. ارينە، اتاقتى اتالارىنىڭ ءجونى بولەك. اڭقىلداعان اشىق مىنەزدى ءلاززات جانبولاتتىڭ قۇداي بەرە سالعان باعى ەكەنى داۋسىز.

* * *

وسى ەسسەمدى جازۋ ۇستىندە ءبىر سۇراقپەن جاكەڭە ۇيىنە تەلەفون شالدىم. كۇن بولسا سەنبى. ساعات تۇنگى ون ءبىر. جانبولات بولسا ادەتتەگىدەي قالانىڭ سىرتىنداعى ۇيىنە كەتىپ، وندىرتە جازۋ ۇستىندە ەكەن.

– شىركىن، – دەدىم جۇبايىم شولپانعا، – مەنى بەس مينۋتقا عانا پرەزيدەنت قويسا.

– وندا نە ىستەر ەدىڭ؟

– جانبولات اۋپباەۆقا «ەڭبەك ەرى» اتاعىن بەرىپ ۇلگەرەر ەدىم!

سوڭى.

ساۋلەبەك جامكەنۇلى،

قازاقستاننىڭ قۇرمەتتى ءجۋرناليسى

Abai.kz