ءار نارسەنىڭ شەتى مەن شەگى بولادى. بۇل - تابيعي زاڭدىلىق. تابيعيلىقتىڭ تەپە-تەڭدىگى بۇزىلسا، ايتالىق، تابيعاتتا كاتاكليزمدەر ورىن الادى: سۇمدىق جەر سىلكىنۋى، توپان سۋ قاپتاۋى، وراسان ءورت شالۋى، زور داۋىل سوعۋى ىقتيمال. مۇنىڭ قاي-قايسىسى دا ادامعا جەڭىل تيمەيدى. كىسى قازاسى بولۋى مۇمكىن نەمەسە ماتەريالدىق شىعىندارعا ۇشىراپ، جۇرتتىڭ تىزە بۇگىپ قالۋى كادىك.

جاراتقان يەمىز پەندەسىنىڭ سابىرى مەن شاماسىن شەكتەۋلى جاراتقان. ادام الىپ تاۋدى كوتەرىپ كەتە المايدى. ءزاۋلىم كوككە قىرانداي زاۋلاپ ۇشۋعا قاۋقارسىز. بىراق، حاق تاعالامىز توپىراقتان جاراتقان پەندەسىنە اقىل-پاراسات پەن سابىردى مولىراق ءناسىپ ەتكەنگە ۇقسايدى. ادامنىڭ شىدامى مەن توزىمىنە تاڭ قالاسىڭ. سەنگىشتىگىندە دە شەك جوقتاي كورىنەدى...

مىسالى، بۇگىنگى قازاق بيلىگىنىڭ وسىدان 20 جىل بۇرىن حالىققا جالىنىپ-جالپايىپ، ءوتىنىپ-سۇرانىپ، انت سۋىن ءىشىپ: «اينالايىن، حالقىم! ەندى 2-3 جىل عانا شىداساڭدار، ەل قاتارىنا قوسىلىپ كەتەمىز، ەلىمىز بەن جەرىمىزدىڭ قويىن-قونىشى قازىنا-بايلىققا لىقا تولى. ەشكىمنەن كەم بولمايمىز! ءسال سابىر قىلىڭدارشى!» - دەگەنىن ءبارىمىز بىلەمىز، ۇمىتقامىز جوق.

سابىر قىلدىق. سەندىك. كوندىك. قيىندىق تا كوردىك. ارادا جيىرما قىس وتە شىقتى...

اقىلمان اباي ايتقىش قوي، بىلاي دەپتى:

قۇيرىعى - شايان، بەتى - ادام،

بايقاماي سەنبە قۇربىعا.

جىلمىڭى - سىرتتا، ءىشى - ارام،

كەز كەلەر قايدا سورلىعا...

ءار نارسەنىڭ شەتى مەن شەگى بولادى. بۇل - تابيعي زاڭدىلىق. تابيعيلىقتىڭ تەپە-تەڭدىگى بۇزىلسا، ايتالىق، تابيعاتتا كاتاكليزمدەر ورىن الادى: سۇمدىق جەر سىلكىنۋى، توپان سۋ قاپتاۋى، وراسان ءورت شالۋى، زور داۋىل سوعۋى ىقتيمال. مۇنىڭ قاي-قايسىسى دا ادامعا جەڭىل تيمەيدى. كىسى قازاسى بولۋى مۇمكىن نەمەسە ماتەريالدىق شىعىندارعا ۇشىراپ، جۇرتتىڭ تىزە بۇگىپ قالۋى كادىك.

جاراتقان يەمىز پەندەسىنىڭ سابىرى مەن شاماسىن شەكتەۋلى جاراتقان. ادام الىپ تاۋدى كوتەرىپ كەتە المايدى. ءزاۋلىم كوككە قىرانداي زاۋلاپ ۇشۋعا قاۋقارسىز. بىراق، حاق تاعالامىز توپىراقتان جاراتقان پەندەسىنە اقىل-پاراسات پەن سابىردى مولىراق ءناسىپ ەتكەنگە ۇقسايدى. ادامنىڭ شىدامى مەن توزىمىنە تاڭ قالاسىڭ. سەنگىشتىگىندە دە شەك جوقتاي كورىنەدى...

مىسالى، بۇگىنگى قازاق بيلىگىنىڭ وسىدان 20 جىل بۇرىن حالىققا جالىنىپ-جالپايىپ، ءوتىنىپ-سۇرانىپ، انت سۋىن ءىشىپ: «اينالايىن، حالقىم! ەندى 2-3 جىل عانا شىداساڭدار، ەل قاتارىنا قوسىلىپ كەتەمىز، ەلىمىز بەن جەرىمىزدىڭ قويىن-قونىشى قازىنا-بايلىققا لىقا تولى. ەشكىمنەن كەم بولمايمىز! ءسال سابىر قىلىڭدارشى!» - دەگەنىن ءبارىمىز بىلەمىز، ۇمىتقامىز جوق.

سابىر قىلدىق. سەندىك. كوندىك. قيىندىق تا كوردىك. ارادا جيىرما قىس وتە شىقتى...

اقىلمان اباي ايتقىش قوي، بىلاي دەپتى:

قۇيرىعى - شايان، بەتى - ادام،

بايقاماي سەنبە قۇربىعا.

جىلمىڭى - سىرتتا، ءىشى - ارام،

كەز كەلەر قايدا سورلىعا...

مەنىڭ حالىققا جانىم اشيدى; اقكوڭىل، اڭقىلداق قازاعىم ءۇشىن جۇرەگىم شانشيدى: وسىناۋ جيىرما جىل بويى بيلىك الداۋىن قويمايدى، ءبىز الدانۋدان تانبايمىز...

الداۋ مەن الدانۋدىڭ ارتى قۇردىمعا تىرەدى. ماقتانۋ مەن اقتالۋدىڭ سوڭى سور بولىپ جابىستى. ويلى جازۋشى لەۆ تولستوي: «ادام وزىنە-ءوزى نەعۇرلىم كوپ ءماز بولسا، ونىڭ بويىندا ءماز بولارلىق نارسە سوعۇرلىم از بولادى» دەگەن... جاۋىردى جابا توقىپ، توقمەيىلسىپ ءجۇرىپ، باۋىردى قۇربان ەتتىك...

...ءتىرى قالعان جازىقسىزداردىڭ وزدەرىنە جالعان جالا جابىلىپ، جاپا شەكتى... تاعى شىداپ باقتىق. «ادىلدىك جەڭەر!» دەپ دامەتتىك. «بيلىك ويلانار!» دەپ ۇمىتتەندىك...

«باياعى جارتاس - ءبىر جارتاس...» ەشكىم ايىلىن جيار ەمەس، حالىققا ەشتەڭەسىن قيار ەمەس...

بىراق، شىدامنىڭ دا شەگى بولادى. سول شەكاراعا تىرەلدىك. سول شەككە شەكەمىز ءتيدى. ءمورى مەن ءتورى باردىڭ ەڭ سوڭعى مۇمكىندىگى قالدى، ول - جازىقسىزدى اقتاۋ، ادىلدىكتى جاقتاۋ; كىنالىنى جازالاۋ، قوعامنىڭ قوقىسىن تازالاۋ...

باسقا جول جوق!

«اباي-اقپارات»