جۇت: قتج قيىندىقتان قارجى جاساماق پا؟
ماڭعىستاۋداعى قۋاڭشىلىقتان مال قىرىلىپ جاتىر. ەرىكتىلەر ءشوپ ورىپ، ءار ايماقتان اتتاندىرۋ قامىمەن جۇرگەندە، تاسىمالداۋشى كومپانيالار ءار ۆاگون ءشوپتى جەتكىزۋگە 500 مىڭ تەڭگە كولەمىندە قارجى سۇراعان. بۇل تۋرالى كتك ارناسى جاڭالىقتاردان كورسەتىپ، ەل جاعاسىن ۇستاتتى.
ەرىكتىلەردىڭ ارنايى شوتىنا ەل قارجى اۋدارىپ جاتىر. الايدا ول قارجى ايماقتاردان ءشوپ جيناۋعا، ساتىپ الۋعا جانە ونى تيەيتىن جۇمىسشىلارعا ارنالعان. حالىقتان تۇسكەن قارجىنى تاسىمالداۋ كومپانيالارىنا تولەيتىن بولسا، وندا ءشوپ الاتىن قارجى قالمايدى.
جۇتتان قينالىپ، مالى قىرىلعان ولكەگە ءشوپ جەتكىزەم دەپ جۇگىرىپ جۇرگەن ەرىكتى مۇرات سولتانباي:
"كەشە وسى بەس ۆاگوندى جىبەرەيىن دەسەك، بىزگە ايتادى، ول بۇيرىقتىڭ ءبارى وزگەرىپ كەتتى دەپ سوزدەرىنەن اينىپ، بەس ۆاگوننىڭ ارقايسىنا تولەيسىڭدەر، ءار ۆاگونعا 500 مىڭنان ارتىق اقشا تولەيسىڭدەر دەپ جاتىر.
ونىڭ تۇرعانىنا ەكى تاۋلىكتەن اسىپ كەتتى، جاي عانا ءبىر ۆاگونعا 100 مىڭ تەڭگەدەن تولەيسىڭدەر دەپ جاتىر. اقشاسى ءوسىپ جاتىر، ەسەپكە قويىپ قويدىق سەندەردى، كۇنىنە ءبىر ۆاگون 100 مىڭ تەڭگەدەن ءوسىپ جاتىر، ەندى ودان كوپ تۇرسا، بۇدان دا كوبەيىپ كەتەدى دەپ جاتىر", - دەيدى.
ەرىكتىنىڭ سوزىنە قاراپ، تاسىمالداۋ كومپانيالارىنىڭ ويلاعانى ەلدىڭ قامى ەمەس، قالتانىڭ ماسەلەسى سياقتى.
ال قارجىنى جيناۋمەن اينالىسىپ جۇرگەن ەرىكتى سايلاۋباي مەيىربەكوۆ بولسا:
"قازىر تاعى 7 ميلليون اقشا بار مەندە. 7 ميلليوننىڭ ءسال ۇستىندە 12 مىڭ تەڭگە تاعى ءتۇسىپ جاتىر، شيقىلداپ، مىنە (تەلەفونىن كورسەتىپ). ەندى وسى قاراجاتقا ءشوپ جىبەرۋىمىز كەرەك. مىنا ۆاگوندارعا اقشا الاتىن بولسا، قاراجاتتىڭ بارلىعى وسىعان كەتەيىن دەپ تۇر. ودان ءشوپ جىبەرۋ توقتاپ قالايىن دەپ تۇر. ءبىز قازىر ويلانىپ وتىرمىز، ونى تولەپ جىبەرە بەرەيىك دەپ. ارتىنان ءشوپ كەتپەي قالا ما دەپ تۇرمىز"- دەيدى. بىرەۋ قينالعان حالىقتى قۇتقارام دەپ جۇگىرىپ ءجۇر، ەندى ءبىرى سول قيىندىقتان قالتانى قامپايتامىن دەپ الەك.
ال “قازاقستان تەمىر جولى- جۇك تاسىمالى” اق باس ديرەكتورىنىڭ ورىنباسارى مارات يبراەۆ بولسا "جەتكىزۋ جاعىنان ۋادە بەرمەگەنىن" ايتىپ، بۇل سۇراقتان قاشقاقتاپ وتىر. قۋاڭشىلىقتان قينالعان ولكەگە قىرىق ۆاگون ءشوپتى تەگىن جەتكىزۋ ءىرى كومپانيا ءۇشىن اۋىر جۇك ىسپەتتەس.
اۋىل شارۋاشىلعى ءمينيسترىنىڭ مىندەتىن اتقارۋشى قاراشۇكەەۆ وتكەن اپتادا ماڭعىستاۋ وڭىرىنە بارىپ، شارۋالارمەن كەزدەسكەن بولاتىن. جەرگىلىكتى حالىق جاعدايدىڭ قانشالىقتى قيىن ەكەنىن ەسكەرتىپ، دەرەۋ ناقتى شەشىمدەر شىعارۋىن سۇراعان ەدى.
ماۋسىم ايىندا ماڭعىستاۋ جانە قىزىلوردا وبلىسىندا قۇرعاقشىلىق بولىپ، مالدىڭ قىرىلىپ جاتقانى حابارلانعان ەدى. 13 شىلدەدە قىزىلوردا وبلىسى ارال اۋدانىندا توتەنشە جاعداي جاريالاندى. اۋىل شارۋاشىلىعى مينيسترلىگىنىڭ مالىمەتىنشە، ماڭعىستاۋدا مىڭنان استام، قىزىلوردا وبلىسىندا 500-گە جۋىق مال باسى شىعىن بولعان. الايدا بەيرەسمي دەرەكتەر بويىنشا قۋاڭشىلىقتان قۇلاعان مالدىڭ سانى بىرنەشە مىڭنان اسادى.
وتكەن اپتانىڭ سەنبىسىندە پرەزيدەنت قاسىم-جومارت توقاەۆ اۋىل شارۋاشىلىعى ءمينيسترى ساپارحان وماروۆتىڭ جۇمىسىنا سىن ءبىلدىرىپ، ورنىنان الىپ تاستاعان بولاتىن.
Abai.kz