سەنبى, 23 قاراشا 2024
ادەبيەت 4648 1 پىكىر 4 قازان, 2021 ساعات 11:42

تالانت تابيعاتى

(ەسسە)

«جالىنداعى» جاسىن جىلدار

بۇل ءوزى وسىدان 35 كەلى (جىل) بۇرىن باسىمىزدان وتكەن وقيعا-تىن: بۇلدىر دا بۇلدىر 1988 جىلى «سوتسياليستىك قازاقستاننان» كولبيندىك «گوريزونت-وركەنگە» كەلىپ، وندا ەكى اي ىستەپ، باسرەد ستولياروۆپەن كەلىسە الماي، اقىرى «جالىن» جۋرنالىنا اۋىسقانمىن. سودان ەكى-ءۇش جىل بۇرىن «جالىندى» الماناحتان ادەبي-كوركەم جانە پۋبليتسيستيكالىق جۋرنالعا اينالدىرعان باسرەد مۇحاڭنىڭ (مۇحتار شاحانوۆتىڭ) قاراماعىنداعى قىزمەتكەرلەر بىلايشا جۇيەلەنگەن ەكەن: مەرەكە قۇلكەنوۆ – باسرەدتىڭ ورىنباسارى، تىنىشباي راحيموۆ مارقۇم – پوەزيا ءبولىمىنىڭ، سەرىك اسىلبەكوۆ – پروزا ءبولىمىنىڭ جانە جۇماباي شاشتايۇلى – پۋبليتسيستيكا ءبولىمىنىڭ مەڭگەرۋشىلەرى. ادەبي جۋرنالدا – ادەبي ورتادا، ءسوز ونەرىنىڭ مەترلەرىنىڭ اراسىندا جۇمىس ىستەۋىم ءبىرىنشى، سولاي بولعاندىقتان دا ياھۋديلەر ايتپاقشى، بۇلاردى «جارتىلاي عانا تانيمىن»، ياعني مەن ولاردى تانيمىن، ولار مەنى تانىمايدى.

اسىرەسە پروزا جاعىن قارايتىن جازۋشى سەرىك اسىلبەكوۆتى «جارتىلاي» جىعا تانيمىن. سودان بىرەر جىل بۇرىن «جۇلدىزدان» «قۇلتاي» دەيتىن ۇزاق اڭگىمەسىن وقىپ، قۇلاپ قالا جازداعانمىن: يا قالا ەمەس، يا اۋىل ەمەس، شورە-شورە «پگت»-دا دالانىڭ ءنارى جەتىسپەي وسكەن، ودان سوڭ «ءورىسبايدىڭ ءورىسى كەڭ»، «باسپاقباي شىققان باسپالداقتار» دەپ كەلەتىن كوزقارىقتىرما سۋرەتتەمەلەرمەن اۋەيىلەنىپ قالعان جازعان باسىمدى «قۇلتاي» قايماعى بۇزىلماعان اۋىل تىرلىگىنە ۇيرەكشە ءجۇزدىرىپ جىبەرگەن. ءتىپتى العاشقى جولدارىنا شەيىن جادىمدا جاتتالىپ قالىپتى. ءيا، مىنە:

«قۇلتاي قىر توسىنە قىزەمشەكتەنىپ شانشىلا بىتكەن بيىك بوز توبەنىڭ باسىندا شىنتاقتاپ جاتىر. اۋىق-اۋىق موينىن سوزىپ، تومەندەگى كەڭ جازىققا بىتىراداي شاشىلىپ كەتكەن وتاردىڭ و شەتى مەن بۇ شەتىنە بايىرقالاي كوز سالىپ قويادى. بۇل مەزەتتە وتاردىڭ الدى كوز ۇشىندا نار تۇيەدەي كولبەگەن قوسپاقتوبەنىڭ قىرقاسىنا بارىپ ىلىنگەن. ماناعىداي ەمەس، اۋىزدارى كوپ شيىن بولا قويماعان تازا جەردىڭ كۇرەڭسەلى مول وتىنا تيگەننەن كەيىن جوڭكۋىن سايابىرسىتىپ، قادالىپ قالىپتى. ارقاسىن كەڭگە سالىپ بىتىراپ كەتكەنىمەن، پىرداي بوپ قوزعالماستان جاتىر».

اي، مايىن شىعارا جازعان ەكەن، نەدە بولسا. نەتكەن يديلليا! ءبىرىنشى سويلەمدە قۇلتاي جاتىر توبەدە كولبەپ، سوڭعى سويلەمدە قويلار جاتىر قىرقادا جۋساپ – شىركىن، وسىلاي سۋرەتتەسەم عوي مەن دە! ميزام ۇشقان سارشاتامىزدىڭ قاپىرىعىندا كابينەتىمنىڭ ەسىگىن شالقاسىنان اشىپ تاستاپ، قيالىمدى الدە جانكەنت، الدە قازالى جاققا ورلەتىپ وتىرعانىمدا، ىشكە الگى جولداردىڭ اۆتورىنىڭ ءدال ءوزى كىرىپ كەلمەسى بار ما.

ول ۋاقىتتا سەكەڭ ءالى ۋنيۆەرسيتەت كافەدراسىندا تۇرىپ لەكتسيا وقىمايتىن، سودان بولۋى كەرەك، ءسوزدى تۇجىرىپ قايىردى: بۇعان دەيىن جۋرنالعا قالالىق قازاقتاردىڭ ءۇي پروبلەماسىن كوتەرەتىن ءبىر جۋرناليستىك زەرتتەۋ جوسپارلانعان ەكەن، – ءوزىنىڭ تاقىرىبى دا دايىن: «پروپيسكادان» پاتەرگە دەيىن»، بىراق، اتتەگەنە، ماعان دەيىن تاپسىرعان ادامدار ۇدەسىنەن شىعا الماي، كەتىپ قالعان، سونى ەندى كاسىبي جۋرناليست رەتىندە مەن بىردەڭە قىلۋىم كەرەك (تەك «پروپيسكا» دەگەن ءسوزدى تىرناقشاعا الىپ جازاسىڭ!).

گاپ يۋك، سەكە! حۋدو قوقلاسا.

دەۋىن دەدىم-اۋ، بىراق كوكىرەكتە كۇلكىل تۇر.

اپ-ماي، ماعان تاپسىرمانى وچەرك-پۋبليتسيستيكا ءبولىمى ەمەس، پروزا ءبولىمى بەرەتىنى نەسى؟ بۇل – ءبىر. ەكىنشىدەن، بۇ جەردەگىلەر سۋبورديناتسيا دەگەندى بىلە ما ەكەن ءوزى – ءبولىم مەڭگەرۋشىسىنىڭ دىرداي جاۋاپتى سەكرەتارعا، رەداكتسياداعى ءۇشىنشى باستىققا ياكي ماعان تاپسىرما بەرۋگە قۇقىسى بار ما، اۋەلىم؟!

بۇل سوزدەردى مەن ىشىمنەن ايتتىم. سەبەبى، كىشكەنە قوي كوزدەرى كىسىگە جىلىۇشىراپ قارايتىن، قازىرگى تىلمەن ايتقاندا تىم-تىم ءپوزيتيۆتى كورىنەتىن اعامىزدىڭ بويىن جاسىرعان بايگە اتىنداي قاراپايىم بىتىمىنە، «تەمىر مايككە» كەلىڭكىرەيتىن سەرىپپەدەي نىعىز دەنەسىنە، سول مىعىمدىعىنا لايىق جۇندەس سوم بىلەكتەرىنە قاراپ، اڭداۋسىزدا حۇك پەن كروسس اراسىنداعى وۆەرحەند الىپ قالۋدان قاۋىپ يلەدىم بىلەم. ايتەۋىر، ءتۇبى حايىر – ايگىلى «جەتىم بۇرىشتى» جاعالاپ، جەز تۇتقالى اۋىر ەسىكتەردى اشىپ ءجۇرىپ جازعان «پروپيسكادان» پاتەرگە دەيىن» پروبلەمالىق ماقالام وقىرماندار اراسىندا كەڭ جاڭعىرىق تۋعىزىپ، جۋرنالعا بەدەل اپەردى، ال اۆتورىن تولەگەن ايبەرگەنوۆ اتىنداعى حالىقارالىق (!) سىيلىقتىڭ لاۋرەاتى اتاندىردى. وسىنىڭ ءوزى از ولجا ەمەس ەدى.

كەيىن ءبىلدىم، سەكەڭنىڭ بوتەننىڭ باقشاسىنا ەركىندەي بەرۋىندە، سارت ايتپاقشى، ءبىر «گاپ» بار ەكەن. اعامىز الماتىعا سودان ونشاقتى جىل بۇرىن ساقايىڭقىراپ جانە ءۇيلى-باراندى شاعىندا قونىس اۋدارىپتى. تيىسىنشە، سول كەزدەگى اۋىلدان كەلگەن بۇتكىل قازەكەڭ – ءۇيسىز ءۇي يەلەرى سياقتى پاتەردىڭ زارىن ءبىر كىسىدەي تارتقان. بۇرىن ءوزى قىزمەت ىستەگەن «جالىن» باسپاسىنداعى پاتەر كەزەگىندە بەسىنشى بولىپ تۇرعان ول جاڭادان قۇرىلعان «جالىن» جۋرنالىنا باسپانا ودان دا تەزىرەك بەرىلۋى مۇمكىن بولعاندىقتان مۇحتار اعامىزدىڭ (شاحانوۆ) سوزىنە سەنىپ اۋىسقان. كوڭىلى اعارعىر مۇحاڭ ول سوزىندە تۇرعان – ەكى جىل ارالاتىپ، ياعني ءدال مەن كەلەر قارساڭدا كەزەكتەگى ءبىرىنشى سەكەڭە پاتەر كىلتى تابىس ەتىلىپ، اعامىز زور قۋانىش ۇستىندە ءجۇر ەكەن. جانە قاي جەردەن دەيسىز عوي – جۇرتتىڭ قولى جەتە بەرمەيتىن ءال-فارابي داڭعىلىنان ءسال تومەن يگرەك زونادان، «الماگۇل» شاعىناۋدانىنىڭ ءدال وزىنەن! جازۋشىلار وداعىنىڭ مۇشەسىنە تيەسىلى شىعارماشىلىق نورما – جەكە جۇمىس كابينەتىن قوسقاندا، ءتورت بولمەلى سەكتسيا! بۇندا سول كەزدەگى پاتەر بولەتىن قۇدىرەتتى دە قۇزىرەتتى مەكەمەنىڭ – كۆارتبيۋرونىڭ باسشىسى مۇرات راەۆ دەيتىن ازاماتتىڭ ەسەلى ەڭبەگى بار ەكەندىگىن ايتپاي كەتسەك ادىلەتسىزدىك بولار ەدى. ءازىلحان نۇرشايىقوۆ پاتەرىن كەڭەيتپەكشى بوپ راەۆتان بۇرىنعى باستىقتىڭ الدىنا بارسا، الگى «بىلعارى باس» چينوۆنيك ۇستەل قۇشاقتاپ جاتىپ: «پيساتەلگە قالادا پاتەر نە كەرەك – پيساتەل شولوحوۆ سياقتى دەرەۆنيادا تۇرۋ كەرەك قوي»، – دەيتىن كورىنەدى. ال سەكەڭدى قابىلداعان مۇرات اعامىز وزىنە جازۋشىنىڭ كەلگەنىن ءبىلىپ جانە ونىڭ سوناۋ «اينابۇلاقتان» بولىنگەلى تۇرعان پاتەردەن اناۋ 6-شاعىناۋدانداعى № 86-شى مەكتەپكە (سول كەزدەگى قالاداعى ەكى قازاق مەكتەبىنىڭ ءبىرى) بالالارىن سۇيرەلەۋدىڭ ماشاقاتىن ايتقان اڭگىمەسىن تۇسىنىستىكپەن قابىلداپ، الگى مەكتەپكە اسا الىس ەمەس جانە اۋاسى تازا «الماگۇلدەن» بەرگىزگەن ەكەن پاتەردى. سەكەڭ ماعىتاي جەڭگەي ەكەۋى سول قۇتتىحانا-مەشىتىندە ءالى كۇنگە تۇرىپ كەلە جاتىر جانە سول جەردەن قىزدارىن قياعا ۇشىرىپ، ۇلدارىن اياقتاندىردى. افرين مۇرات اعامىزدىڭ قولىنا! بار ما قازىردە بىزدە، كوپ پە بىزدە كىتاپ وقيتىن، جازۋشىنىڭ باسىن ارداقتايتىن سونداي شەنەۋنىك؟!.

كەيىن بۇل تاۋاريحتى سەكەڭنىڭ ءوز اۋزىنان ەستي وتىرىپ، اگاراكي مەن سول جولى سەكەڭنىڭ ورنىندا بولسام، باستىقتىڭ الدىنا الگىندەي ماسەلەمەن كىرەر مە ەدىم، الدە... «باسقا سالدى، ءبىز كوندىك» دەپ، بالامدى سول «اينابۇلاقتاعى» ورىس مەكتەبىنە اۋىستىرا سالار ما ەدىم، قايتەر ەدىم دەپ ويلاندىم. ءسىرا، يت ولگەن جەرگە تاسىپ، اۋرەگە تۇسكەنشە اۋىستىرا سالۋىم ابدەن مۇمكىن ەدى. بىراق، مەن قيىنسىنعانمەن، سەكەڭ استە وندايعا بارماس ەدى دەپ ويلايمىن – تىستەي قاتىپ، بالانى 6-شى «ميكرگە» اينابۇلاق تۇرماق، 70-ءشى رازەزدەن دە تاسىر ەدى. نەگە دەسەڭىز، ءبىزدىڭ سەكەڭ ۇلتشىل، سونىڭ ىشىندە راديكالداۋ ۇلتشىل بولاتىن.

يا، يا، «ۇلتجاندى ەدى» دەپ جاقاۋراتپاي-اق، ءدال وسىلاي اتىمەن-زاتىمەن جازۋ ءجون.

1980-شى جىلداردىڭ اياق شەنىندە، 86-نىڭ ۋاقيعاسى ەلدى شاپالاقپەن تارتىپ قالىپ وياتىپ جىبەرگەننىڭ سوڭىندا «جالىن» جۋرنالى «قازاق ادەبيەتى» گازەتىمەن بىرگە ۇلتتىڭ ارىن ارلايتىن، جوعىن جوقتايتىن قابىرعالى باسىلىمعا اينالدى. مۇحاڭ (شاحانوۆ) قايتا قۇرۋدى ارقالانىپ قۇرىپ جىبەرگەن ارال تەڭىزىن قۇتقارۋ جونىندەگى جالپىحالىقتىق قوزعالىستىڭ شتابى جۋرنال رەداكتسياسىندا ورنالاسقان بولاتىن. ونىڭ كوكبازاردىڭ جانىنداعى عيماراتىنىڭ ەسىگى بەينە ءبىر 1917-ءشى جىلعى سمولنىي سياقتى توپساسىنان ەڭكەيمەيتىن – قارشىعا دەيتىن ەكونوميست، تۇيەباەۆ دەيتىن ەكولوگ باستاعان ۇلتشىل-پاتريوتتار توبى اپى كىرىپ، كۇپى شىعىپ جاتادى. كۇنىگە ونداعان قىزۋ تالقىلاۋلار... البىرت جينالىستار... قالام ۇشىنان كوك تۇينەكتەي دومالاعان نەشە ءتۇرلى باعدارلامالار مەن تۇجىرىمدامالار... (سول كۇندەرى عوي مارقۇم راقاڭ – راقىمجان وتارباەۆ «قارشىعاسى قولىندا، / تۇيەبايى استىندا، / مۇحاڭ كەتىپ بارادى، / كوممۋنيزم جولىندا» دەپ كەلەتىن ايگىلى تاريحي جىرىن شىعاراتىنى).

ال ەندى بار ما، بۇلار ايدىڭ كورىنەۋ بەتى، بەرگى جاعى سياقتى، ال ونىڭ تاسا، كومەس بەتىندە سەرىك اسىلبەكوۆ دەيتىن ءبىر گەنەراتور تۇرعانىن قىزمەتتەستەرى – بىزدەر عانا بىلەتىنبىز. ول كۇندەرى جۋرنالدا عانا ەمەس، جالپى ەل كولەمىندەگى ساناۋلى ۇلتتىق ستراتەگتەردىڭ بىرىنە اينالعان سەكەڭدى مۇحاڭنىڭ جانىنداعى «تسارەدۆورەتس»، قۇپيا كەڭەسشى ياكي «سۇر كاردينال» دەسەك دالىرەك بولار ەدى – كوزىمىزبەن كوردىك قوي، بۇگىندە ءبىز قالىپتى نارسەدەي قابىلداي بەرەتىن ناۋرىزدى تويلاۋ، قوستىلدىلىك، قازاق تىلىنە مەملەكەتتىك مارتەبە بەرۋ، ۇلتتىق جۇمىسشى تابىن قالىپتاستىرۋ، ت.ب. ماسەلەلەر سول كۇندەرى مۇحاڭنىڭ اۋزىمەن ايتىلىپ، مۇحاڭنىڭ قولىمەن شەشىمىن تاۋىپ جاتقانىمەن، الدىمەن مەملەكەت مۇددەسى، ۇلت قامىنا كەلگەندە قاشاندا وقتاۋلى مىلتىقتاي سەكەڭنىڭ ميقازانىندا جۇيەلەنىپ، قالامىمەن قورىتىلىپ، سونان كەيىن بارىپ جارىققا شىعارىلاتىن. باسى تولعان البىرت يدەيا، الگى تاقىرىپتار بويىنشا جازىلعاننىڭ ءبارىن تاۋىپ، زەردەلەپ وتىراتىن اعامىز كولبيندىك «قوس ءتىل – قوس قاناتىڭ» تەزيسى قازاق تىلىنە شىعارىلعان ۇكىم ەكەندىگىن، ارباعا ءبىرى جۇيرىك، ءبىرى شابان ەكى اتتى قاتار جەگىپ شابانىن مەرتىكتىرەتىن قاتەرلى ءىس ەكەندىگىن جاسقانباي ايتىپ، عىلىمي نەگىزدەگەندەردىڭ العاشقىلارىنىڭ ءبىرى دەۋگە اۋزىم بارادى (وسى ءسوزدىڭ شىندىعىن كەيىنگى ۇشتىلدىلىك كونتسەپتسياسى دا دالەلدەپ، قازاق ءتىلى قازىرگى كۇيىندە وزىق ورىس جانە اعىلشىن تىلدەرىنە الەمدىك جارىستا توتەپ بەرە المايتىنىن كورسەتىپ بەردى عوي). بۇدان شىعاتىن جول – مەملەكەت قۇراۋشى حالىقتىڭ ءتىلىنىڭ مارتەبەسىن جاڭاعى الەمدىك تىلدەردەن زاڭدىق نەگىزدە ارتىق ەتۋ، ياعني وعان مەملەكەتتىك مارتەبە بەرۋ. قۇدايشىلىعىن ايتايىق، العاشىندا مۇحاڭ سەكەڭنىڭ بۇل يدەياسىن قولداعانىمەن، وعان پراكتيكالىق تەلۋ (انالوگ) ىزدەپ توسىلعانى بار. الەمدىك تاجىريبەدە مۇنداي بولعان با، بار ما ءوزى دەيدى عوي. تاۋىپ بەردى ونداي جۇعىمدى دالەل-دايەكتى ءبىزدىڭ تاسشاينار سەكەڭ: سول تۇستا گرۋزيادا گرۋزين ءتىلى مەملەكەتتىك مارتەبە الىپ تۇرعانىن، سوۆەت كەزىندە-اق ەل كونستيتۋتسياسىندا سولاي دەپ كورسەتىلگەنىن قۇجاتىمەن ۇسىندى. الگى قاعازدار قولعا تيگەندە تاستۇلەكتەي تۇلەپ سالا بەرگەن مۇحاڭ دەرەۋ ءوزىنىڭ بەلگىلى ديناميكالىق «قوزعالتقىشىن» ىسكە قوستى. ناتيجەسى بەلگىلى – قازاق ءتىلى مەملەكەتتىك ستاتۋس الدى. ءبىز مۇنى ۇمىتپاۋىمىز كەرەك.

سەكەڭنىڭ ماعان تاپسىرما بەرۋىندە وسىنداي گاپ بار – ياعني باسرەد ونى وسى قابىلەت-قارىمىن ەسكەرىپ، ۇلتشىلدىق يدەيالار بويىنشا قىزمەتكەرلەرگە تاپسىرما بەرۋ قۇقىعىنا يە ەتسە كەرەك.

سەكەڭ حالىقشىل، ۇلتشىل يدەيالارىن اۋىزبەن تۇجىرىمداپ، كەرەكتى جەرگە جەتكىزىپ قانا قويماي، سول تۇستا وسىنداي تاقىرىپتارعا ءوزى دە وندىرتە جازدى (سولاردىڭ كوپشىلىگى كەيىن «قازاق مادەنيەتى – قازاق مەملەكەتتىلىگىنىڭ جۇرەگى» اتتى پۋبليتسيستيكالىق ماقالالار جيناعىنا ەندى). كادۋىلگى قارا ماقالا، ينتەرۆيۋلەردى بىلاي قويعاندا، كەيبىر پروزالىق شىعارمالارىن دا ۇلت ماسەلەلەرىنە بەيىمدەدى. سونىڭ ءبىرى – جۋرنالدا جاريالانعان «كىشكەنتاي عانا قۋانىش» دەيتىن اڭگىمەسى (كەيىن «باقىت» دەيتىن اتپەن شىقتى), ونداعى باس كەيىپكەردىڭ بۇتكىل ءومىرى ۇلتقا قىزمەت ەتۋ جولىندا قولى جەتكەن كىشكەنە-كىشكەنە جەتىستىكتەردەن قۇرالاتىنى ەسىمدە قالىپتى. ايتپاقشى، ۇمىتىپ بارادى ەكەم، سەكەڭ بۇل ىسكە ادەتتە «سامارقاۋ ۇلتشىلدار» قاتارىندا جۇرەتىن مەنى دە ءبىراز جەكتى.

اڭگىمە بىلاي. سول 1988 جىلى الماتىدا مەترو قۇرىلىسى باستالاتىن بولدى. ءالى دە ماسكەۋ كۋرانتىمەن جاتىپ-تۇراتىن بىزدىكىلەر مامان ينجەنەر، قۇرىلىسشى ىزدەپ، ماسكەۋ، ءنوۆوسىبىر سياقتى قالالارعا شىعا باستادى. البەتتە، بۇعان ۇلت ستراتەگى سەكەڭ جانە ونىڭ يدەيالاستارى شىداپ تۇرا المادى: تاۋ-كەن ءوندىرىسى دامىعان، نەبىر «پروحودشىلار» تاربيەلەپ شىعارعان، شميدت ايتاليەۆ سياقتى وسى سالانىڭ اكادەميگىن بەرگەن قازاق ءوز مەتروسىن ءوزى سالا الادى دەگەن وي قاراما-قارسى قويىلدى. ەندى وسى يدەيانى مىسالمەن دالەلدەۋ كەرەك بولدى دا، سەكەڭ مۇحاڭا مەنى «قالامىنىڭ جەلى بار» دەپ، تاشكەن مەتروسىن زەرتتەپ كەلۋگە جىبەرۋ جونىندە ۇسىنىس تاستادى. جالپى مۇحاڭ جاڭالىقتى توسىرقاماي قابىلدايتىن كرەاتيۆ رەداكتور بولاتىن، دەرەۋ قۇپتاپ، قولما-قول ارال ماسەلەسىندەگى وزبەكستاندىق دوسى پروفەسسور پىرمۇحامەدوۆكە زۆونداپ، ماعان كومەك ماسەلەسىن دە شەشىپ تاستادى. ەرتەڭىنە تاشكەنگە ۇشقان مەنى پروفەسسور ءوزى قارسى الىپ، سۇلەيمەن يبراگيموۆ دەيتىن اسپيرانتىنىڭ ۇيىنە ورنالاستىردى، سوندا ءۇش-ءتورت كۇن جاتىپ، تاشكەن مەتروسىن الا توپىلى اعايىندار نەگىزىنەن ءوز كۇشتەرىمەن سالىپ شىققاندىعىن، سونىڭ ارقاسىندا وسى سالا بويىنشا تالاي مامان سايلاپ العاندارىن زەرتتەپ ءبىلدىم. بۇگىندە اتى ەسىمدە جوق الگى ساپاردان جازىلعان ماقالام بۇل جولى دا حالىق قولداۋىنا يە بولىپ، كوپتىڭ دۇمپۋىمەن ءھام ءىس باسىنداعىلار مۇحاڭنان ىعىساتىندىقتان (ول كسرو جوعارعى كەڭەسىنىڭ دەپۋتاتى بولاتىن) ەندى مەترونى سىرتتان ادام شاقىرماي، ءوز كۇشىمىزبەن سالاتىن بولىپ شەشىلدى. بۇل كۇندە «عاسىر قۇرىلىسىنا» اينالعان مەترومىزدىڭ تاريحىندا «جالىندىقتاردىڭ» وسىنداي ەسەلى ەڭبەگى بار. مەن مۇنىڭ بارلىعىن ءوزىمدى كورسەتۋ ماقساتىندا ەمەس، جادىمىزدىڭ جاڭىلشاق بولماۋى ءۇشىن جانە تاقىرىپ ىڭعايىندا، ياعني مۇحاڭنىڭ ۇلت تريبۋنى رەتىندەگى كورىنەۋ، سەكەڭنىڭ ۇلت ستراتەگى رەتىندەگى كومەستەگى قىزمەتىن اتاپ ءوتۋ ءۇشىن جازىپ وتىرمىن. ءبىر-ءبىرىنىڭ عانا ەمەس، ۇلكەن مەن كىشىنىڭ دە باعاسىنا جەتكەن قايران اعالار-اي!

جالعاسى بار...

ماقسات ءتاج-مۇرات

Abai.kz

1 پىكىر

ۇزدىك ماتەريالدار

سىني-ەسسە

«تالاسبەك سىيلىعى»: تالقاندالعان تالعام...

اباي ماۋقاراۇلى 1472
بىلگەنگە مارجان

«شىعىس تۇركىستان مەملەكەتى بەيبىت تۇردە جوعالدى»

ءالىمجان ءاشىمۇلى 3248
ءبىرتۋار

شوقاننىڭ ءازىل-سىقاقتارى

باعدات اقىلبەكوۆ 5435