كۇنى كەشە عانا ۇلتتىق ۆاليۋتا كۇنى ءوتتى. ءتول تەڭگەمىزدىڭ اينالىمعا ەنىپ، ەل تاۋەلسىزدىگىنىڭ، ەكونوميكالىق تاۋەلسىزدىكتىڭ انىق اتريبۋتتارىنىڭ بىرىنە اينالعانىنا تۇپ-تۋرا 28 جىل. جۋىردا LS سايتى ۇلتتىق ۆاليۋتا – ءتول تەڭگەنىڭ وسى 28 جىل بويى بەرى ىلعي قۇلدىراپ كەلە جاتقانىن زەرتتەپ جازىپتى.

وسى ارالىقتا (28 جىل ىشىندە) ۇلتتىق ۆاليۋتامىز 78 ەسەدەن كوپ قۇنىن جوعالتقان ەكەن. سونىمەن، 1993 جىلدان كۇنى بۇگىنگە دەيىن ءتول تەڭگەمىزدىڭ اقش دوللارىنا شاققانداعى قۇنى قانشا ەسە قۇنسىزداندى؟ تەڭگە باعامى قالاي وزگەرىپ وتىردى؟ قاراڭىز:

ۇلتتىق ۆاليۋتا 1993 جىلدىڭ قاراشاسىندا اينالىمعا ەنگىزىلدى. 1993 جىلدىڭ شىلدەسىندە رەسەيدىڭ ورتالىق بانكى 1961-1992 جىلدارداعى كەڭەستىك بانكنوتتاردى، سونداي-اق 1992 جىلعى 5 جانە 10 مىڭ رۋبلدىك رەسەيلىك بانكنوتتاردى اينالىمنان شىعارۋ بويىنشا شەشىم قابىلدادى. بۇل كسرو اتتى حالىقتار تۇرمەسىنىڭ كەلمەسكە كەتكەنىنىڭ ايقىن دالەلى بولاتىن. بۇل تۋرالى ەگجەي-تەگجەيلى جازدىق.

1993 جىلدىڭ قاراشاسى. ول كەزدە 1 دوللار – 4,69 تەڭگەگە باعالانعان. كەيىن ارادا ءبىر اي وتكەندە، جەلتوقسان ايىندا ونىڭ باعاسى 5,25 تەڭگەگە بارىپ توقتادى. ال 1994 جىلى 1 دوللار – 35,64 تەڭگەگە جەتتى.

العاشقى دەۆالۆاتسيا

1999 جىلدىڭ ساۋىرىندە العاشقى دەۆالۆاتسيا بولدى. بۇل ارالىقتا بۇرىنعى پرەمەر-مينيستر، مارقۇم نۇرلان بالعىمباەۆ پەن ۇلتتىق بانكتىڭ ەكس-توراعاسى قادىرجان داميتوۆ تەڭگەنى تۇراقتاپ ۇستاپ تۇرا المايتىنىن، ءسويتىپ ەركىن اينالىمعا جىبەرەتىنىن مالىمدەدى. بالعىمباەۆ پەن داميتوۆتىڭ مالىمدەمەلەرىنەن كەيىن، ەرتەسى كۇنى 1 اقش دوللارى 150-160 تەڭگەگە ساۋدالانا باستادى. ال 1999 جىلدىڭ جالپى ەسەبىندە، تەڭگەنىڭ ورتاشا باعامى 119,52 تەڭگە شاماسىندا بولدى.

2000-2003 جىلدار ارالىعىندا ۇلتتىق ۆاليۋتا قۇنسىزدانا بەردى. كەيىن 2003-2008 جىلدار ارالىعىندا ۇكىمەت پەن ۇلتتىق بانك كۇش سالىپ، تەڭگەنى تۇراقتاپ ۇستاپ تۇرۋعا تىرىستى.

ەكىنشى دەۆالۆاتسيا

الايدا 2009 جىلى ەكىنشى دەۆالۆاتسيا ورىن الدى. دوللار باعاسى 150 تەڭگەگە دەيىن كوتەرىلدى. سول جىلى اقپان ايىندا ۇلتتىق بانك تەڭگە باعامىن ۇستاپ تۇرۋدان باس تارتتى. مۇنىڭ سەبەبىن مۇناي باعاسىنىڭ قۇلدىراۋى، وتاندىق ەكپورتەرلەردىڭ قولداۋىنىڭ جوقتىعى سەكىلدى سەبەپتەرمەن تۇسىندىرمەك بولدى. ءسويتىپ، اقىرىندا تەڭگە باعاسى 147,5 تەڭگەگە تىرەلىپ توقتادى. ول كەزدە ۇلتتىق بانك تىزگىنى – گريگوري مارچەنكونىڭ قولىندا ەدى.

ءۇشىنشى دەۆالۆاتسيا

دەۆالۆاتسيانىڭ ءۇشىنشى تولقىنى 2014 جىلدىڭ 11 اقپانىندا بولدى. ول كەزدە ۇلتتىق بانك تىزگىنى – قايرات كەلىمبەتوۆتىڭ قولىندا ەدى. كەلىمبەتوۆ ارنايى مالىمدەمە جاساپ، تەڭگەنى ۇستاپ تۇرۋ مۇمكىن ەمەس ەكەنىن ايتتى. قارجى نارىعىندا تۇرىقسىزدىق بولدىرماۋ ءۇشىن 1 اقش بوللارىنا شاققانداعى تەڭگە باعامى 185 تەڭگەنىڭ توڭىرەگىندە بولاتىنىن حابارلادى. ال 2014 جىلدىڭ قورىتىندىسى ەسەبى بويىنشا دوللار 179,19 تەڭگەدەن ساتىلىپ جاتتى.

ءتورتىنشى دەۆالۆاتسيا

2015 جىلى ءتورتىنشى مارتە دەۆالۆاتسيا بولدى. ول كەزدە قازاقستان ۇكىمەتىن قازىرگى ۇقك توراعاسى كارىم ءماسىموۆ باسقارىپ تۇرعان. ۇكىمەت پەن ۇلتتىق بانك مالىمدەمە جاساپ، تەڭگەنى ەركىن وزگەرمەلى ايىرباس اينالىمىنا جىبەرەتىنىن ايتتى. ءسويتىپ، 2015 جىلدىڭ 20 تامىزىندا قازاقستان قور بيرجاسىنداعى تەڭگە تاعى قۇلدىرادى. 1 دوللارعا شاققانداعى تەڭگە باعاسى 188 تەڭگەدەن 255,26 تەڭگەگە دەيىن بىراق جەتتى. ال سول جىلداعى ورتاشا باعا – 221,73 تەڭگەنى قۇرادى.

بەسىنشى دەۆالۆاتسيا

ونان كەيىنگى جىلدارى تەڭگە قۇلدىراعان ۇستىنە قۇلدىراي ءتۇستى. 2019 جىلى ۇلتتىق بانك توراعالىعىنا ەربولات دوساەۆ تاعايىندالدى. بۇل اقپان ايى ەدى. ال ناۋرىزدا وپەك+ كەلىسىمى بۇزىلىپ، ساۋديا مۇناي شيكىزاتىن ءوندىرۋ كولەمىن ۇلعايتىپ، باعانى تومەندەتۋ تۋرالى شەشىم شىعاردى. ءسويتىپ، نارىقتاعى Brent ماركاسىنىڭ قۇنى ءتۇستى. بۇل جاعدايلار تەڭگە باعاسىنا قاتتى اسەر ەتتى. 2019 جىلدىڭ قورىتىندى ەسەبىنشە، تەڭگەنىڭ ءبىر دوللارعا شاققانداعى باعاسى 382,75 تەڭگەگە جەتتى. ال 2020 جىلى باعا 412,95 تەڭگەگە بارىپ تىرەلدى.

وسىلايشا، سوڭعى 27 جىلدا تەڭگە 78,6 ەسەگە قۇنسىزدانعان. قازىر (قاراشاداعى باعام بويىنشا) تەڭگەنىڭ ءبىر دوللارعا شاققانداعى باعاسى 429,29 تەڭگەگە جەتكەن.

Abai.kz ينفوگرافيكاسىنا نازار اۋدارىڭىز:

دايىنداعان نۇرگەلدى ابدىعانيۇلى

Abai.kz