Cونىمەن، قازاقستاندا تاۋلىك بويى حابار تاراتاتىن «24KZ» جاڭالىقتار تەلەارناسى جۇمىسىن باستادى. بۇل ءبىزدىڭ مادەني ومىرىمىزدەگى اسا ەلەۋلى جاڭالىق. مادەنيەت جانە اقپارات ءمينيسترى ءوزى قاتىسقان بريفينگتىڭ كۋاسى بولدىق. جاڭادان جاساقتالعان جۋرناليستەر ۇجىمىن دا كوردىك. مينيستر دارحان مىڭباي تۇساۋى كەسىلگەن جاڭا ارنانى بي-بي-سي، سي-ەن-ەن سىندى الەمدىك اقپارات الپاۋىتتارىنا تەڭەدى، ورتا ازياداعى تۇڭعىش تەلەارنا ءارى الەمدىك ستاندارتقا ساي حالىققا قىزمەت كورسەتەتىندىگىن دە قاداپ ايتتى.

وسى ورايدا، سالا ءمينيسترىنىڭ ەرەكشە اتاپ ايتقان بي-بي-سيمەن ەتەنە تانىستىعىمىز بولماسا دا، سي-ەن-ەن تەلەكومپانياسىن كوزبەن كورىپ، ءىس قىزمەتىمەن تانىسقان قاتارداعى جۋرناليست رەتىندە جانە جاڭا شىعارماشىلىق ۇجىمنىڭ جۇمىسىن ۇتىمدى ۇيىمداستىرۋعا قاجەتى بولا ما، تىم قۇرىعىندا ارىپتەستەرگە وي سالار ما دەگەن نيەتپەن ونىڭ ىشكى قۇرىلىمىنىڭ كەيبىر جاي-جاپسارىن تىلگە تيەك ەتۋدى ءجون كوردىم.

سي-ەن-ەن وزدەرىنە تاعىلىمداماعا كەلگەن كەز-كەلگەن ەلدىڭ ءجۋرناليسىن الدىمەن ەڭ   ۇستىڭگى   قاباتتاعى باسقارۋ پۋنكتى زالىنىڭ جۇمىسىمەن تانىستىرادى. اقپارات الپاۋىتىنىڭ جۇمىس كابينەتتەرىنىڭ دەنى وسى جوعارعى قاباتتاردا ورىن تەپكەن. ال، ءبىرىنشى قاباتىندا تەلەكومپانيانىڭ كورمە زالدارى، سۋۆەنيرلىك زاتتار ساتاتىن دۇكەندەرى، رەستوران، اسحانالار وزگە دە قىزمەت كورسەتۋ ورىندارى جايعاسقان.

Cونىمەن، قازاقستاندا تاۋلىك بويى حابار تاراتاتىن «24KZ» جاڭالىقتار تەلەارناسى جۇمىسىن باستادى. بۇل ءبىزدىڭ مادەني ومىرىمىزدەگى اسا ەلەۋلى جاڭالىق. مادەنيەت جانە اقپارات ءمينيسترى ءوزى قاتىسقان بريفينگتىڭ كۋاسى بولدىق. جاڭادان جاساقتالعان جۋرناليستەر ۇجىمىن دا كوردىك. مينيستر دارحان مىڭباي تۇساۋى كەسىلگەن جاڭا ارنانى بي-بي-سي، سي-ەن-ەن سىندى الەمدىك اقپارات الپاۋىتتارىنا تەڭەدى، ورتا ازياداعى تۇڭعىش تەلەارنا ءارى الەمدىك ستاندارتقا ساي حالىققا قىزمەت كورسەتەتىندىگىن دە قاداپ ايتتى.

وسى ورايدا، سالا ءمينيسترىنىڭ ەرەكشە اتاپ ايتقان بي-بي-سيمەن ەتەنە تانىستىعىمىز بولماسا دا، سي-ەن-ەن تەلەكومپانياسىن كوزبەن كورىپ، ءىس قىزمەتىمەن تانىسقان قاتارداعى جۋرناليست رەتىندە جانە جاڭا شىعارماشىلىق ۇجىمنىڭ جۇمىسىن ۇتىمدى ۇيىمداستىرۋعا قاجەتى بولا ما، تىم قۇرىعىندا ارىپتەستەرگە وي سالار ما دەگەن نيەتپەن ونىڭ ىشكى قۇرىلىمىنىڭ كەيبىر جاي-جاپسارىن تىلگە تيەك ەتۋدى ءجون كوردىم.

سي-ەن-ەن وزدەرىنە تاعىلىمداماعا كەلگەن كەز-كەلگەن ەلدىڭ ءجۋرناليسىن الدىمەن ەڭ   ۇستىڭگى   قاباتتاعى باسقارۋ پۋنكتى زالىنىڭ جۇمىسىمەن تانىستىرادى. اقپارات الپاۋىتىنىڭ جۇمىس كابينەتتەرىنىڭ دەنى وسى جوعارعى قاباتتاردا ورىن تەپكەن. ال، ءبىرىنشى قاباتىندا تەلەكومپانيانىڭ كورمە زالدارى، سۋۆەنيرلىك زاتتار ساتاتىن دۇكەندەرى، رەستوران، اسحانالار وزگە دە قىزمەت كورسەتۋ ورىندارى جايعاسقان.

باسقارۋ پۋنكت زالى دەگەنىمىز - سي-ەن-ەننىڭ نەگىزگى بولىگى. سەبەبى، بۇل حابار تاراتاتىن ەڭ سوڭعى نۇكتە. ياعني وسى زال ارقىلى سوڭعى جاڭالىقتار مەن بەينەسيۋجەتتەر ءاربىر شاڭىراققا سول ساتىندە جەتىپ جاتادى. وندا بارلىعى 99 بەينەەكران ورنالاستىرىلعان. سولاردىڭ ورتاسىنداعى ەڭ ىرىسىندە سول ساتتەگى تىكەلەي ەفيردەگى باعدارلاما كورسەتىلىپ تۇرادى. ال، ونىڭ 20 راۋتەرى بويىنشا سول ساتگە جۇمىس جۇرىلەدى. ايتالىق، ونىڭ ءبىرى اق ءۇيدى تىكەلەي ستۋديامەن بايلانىستىرسا، ەندى ءبىرى كۇندەلىكتى رەپورتاجداردى جەر سەرىگى ارقىلى بۇكىل الەمگە تاراتادى. سي-ەن-ەن ءبىر عانا ارنادان تۇرمايدى، ونىڭ جارناماسىز تەك كانا اقپاراتتىق حابار بەرەتىن ارنايى ارنالارى دا بار. مۇندا ادەتتە 6 ادام تۇراقتى باعدارلامانى قاداعالاپ، ونىڭ تالاپقا ساي ءارى تەحنيكالىق اقاۋسىز جىبەرىلۋىنە جاۋاپتانادى. ال، ماڭىزدى وقيعالار جونىندە جەدەل حابارلار تاراتىلاتىن كەزدە 15 ادام تىنىمسىز جۇمىس ىستەۋگە تۋرا كەلەدى. ونىڭ تومەنگى قاباتىندا اۋا رايىن حابارلايتىن ارنايى ستۋديا جۇمىس ىستەيدى.

كەلەسى قاباتىندا - جاڭالىقتار مەن شولۋلار ءبولىمى بار. كەيبل نيۋز نەتۋورك ياعني سي-ەن-ەننىڭ شتاب-پاتەرىندەگى ەڭ نەگىزگى ءبولىم وسى. ونىڭ العاشقى حابارى 1980 جىلى شىلدەنىڭ 1-ىندە العاش ەفيرگە شىعىپ، اقش-تىڭ 1,7 ميلليون وتباسىمەن جۇزدەسكەن. ال، بۇگىنگى تاڭدا سي-ەن-ەن-ءدى اقش پەن كانادادا 80 ميلليوننان استام وتباسى كورەدى.

بۇل ءبولىم تاۋلىك بويى ياعني 24 ساعات، اپتا بويى ياعني جەتى كۇن ءۇزىلىسسىز جۇمىس ىستەيدى. سوندىقتان مۇندا ءار كەزدە 100 ادام   كەزەك الماسىپ،حاباردىڭ ءۇزىلىسسىز ءجۇرىلۋىن قامتاماسىز ەتەدى. ەل ومىرىندە بولىپ جاتقان ءاربىر ەلەۋلى  وقيعانى ءتۇن-كۇن دەمەي دامىلسىز حابارلاپ، كورەرمەندەرگە جەتكىزەدى. توتەنشە جاعداي بولا قالعان كەزدە ستۋديا قىزمەتكەرلەرىنىڭ سانى 200-گە دەيىن ۇلعايتىلادى. ءاربىر ادامنىڭ جەكە-جەكە اتقاراتىن ماڭىزدى مىندەتتەرى بولادى. راسىندا، تەلەديدار الدىنداعى كورەرمەن ءۇشىن دايار دۇنيەنى وپ-وڭاي ايتا سالىپ جاتقان سياقتى كەرىنەتىن، بىلايعى جۇرتقا ءبارى جەڭىل سەزىلۋى مۇمكىن تەلەۆيزيا جۇمىسىنىڭ قانشالىقتى قيىن ەكەنىن وسىدان-اق بايقاۋعا بولار.

جاڭالىقتار ءبولىمى اقپارات جيناۋ جانە ونى وڭدەۋ دەگەن ەكى نەگىزگى توپتان تۇرادى ەكەن. زالدىڭ وڭ جاق تۇسىندا اق ءتۇستى التى ستول قويىلعان، وندا قاتار-قاتار وتىرعان قىزمەتكەرلەر فاكس ارقىلى، ەلەكتروندىق پوشتالارمەن كەلىپ تۇسكەن اقپاراتتاردى وڭدەۋمەن باس الماي اينالىسادى. ولارمەن جۇمىس كەزىندە سويلەسۋگە، قاستارىنا بارۋعا قاتاڭ تيىم سالىنعان. سەبەبى ءاربىر مينۋت، سەكۋند التىننان قىمبات.

جالپى مۇنداعى جۋرناليستەر ەكى ءىرى توپقا بولىنەدى. «جۇگىرەتىندەر» ياعني، اقپاراتتى جەر-جەردەن جەدەل اكەلىپ جەتكىزەتىن رەپورتەر تىلشىلەر. «وتىراتىندار» ياعني، كەلگەن اقپاراتتى دەرەۋ وڭدەپ، جوندەيتىن، ستۋدياداعى تەلەجۇرگىزۋشى، ديكتورلەرگە جونەلتەتىن رەداكتورلار توبى. تىلشىلەر توبى كىلەڭ جاستاردان، ال، رەداكتورلايتىندار جاسامىس تاجىريبەلى جۋرناليستەردەن جاساقتالعان.

سي-ەن-ەننىڭ 35 بيۋروسى بار. ونىڭ 10-ى اقش-تا، 25-ءى شەت ەلدەردە جۇمىس ىستەيدى. ونىڭ سىرتىندا تەلەكومپانيانىڭ تاعى 700 وكىلى بار، ولاردىڭ 500-ءى قۇراما شتاتتا بولسا، 200-ءى حالىقارالىق ارەنادان اقپارات جولداپ تۇرادى. ەندى وعان رويتەرس، اپ، يۋپي سەكىلدى الىپ اقپاراتتىق اگەنتتىكتەردى كوسىڭىز. ەفيردەن تەك قانا بۇگىن، ەرتەڭ نەمەسە تاياۋ بولاشاقتا دەگەن سوزدەر ەستىلەتىندىگىنە زەر سالساق، ولاردىڭ ۋاقىتپەن جارىسىپ جۇمىس ىستەيتىندىكتەرىن سەزىنۋ قيىنعا سوقپايدى.

ەفيرگە شىعاتىن جاڭالىقتارعا پروديۋسەرلەر ساپالىق سۇرىپتاۋ جاساپ وتىرادى. رەپورتاجداردىڭ دەرەكتىك جانە گرامماتيكالىق قاتەلەرىن رەداكتور قاداعالاپ، وڭدەپ، جوندەيدى.

ودان تومەندە حەدلاين نيۋز دەگەن ارنا بار. بۇل ارنا ءوز باعدارلاماسىن العاش 1982 جىلى سي-ەن-ەن-2 دەگەن اتپەن باستاپ كەيىن اتاۋىن حەدلاين نيۋز دەپ وزگەرتىپتى. مۇنى قازىر اقش-تا 70 ميلليون وتباسى كۇن جاڭالىقتارىن جارتى ساعاتتىق ۋاقىتپەن جەدەل حابارلاپ تۇراتىندىعى ءۇشىن تۇراقتى كورەدى ەكەن. حەدلاين ءنيۋزدىڭ باستى ماقساتى حاباردى كورەرمەنگە جەدەل ءارى كىسقا دا نۇسقا جەتكىزۋ. سوندىقتان ءاربىر سويلەمدە جاڭا ماعلۇمات بولۋى قاجەت.

سونداي-اق، وسى الىپ تەلەكومپانيادا سي-ەن-ەن ينتەرنەشنل، سي-ەن-ەن اەروپورت، سي-ەن-ەن ينتەراكتيۆ، سي-ەن-ەن سپورت، سي-ەن-ەن  ەسپانول دەگەن دەربەس ارنالارمەن قاتار كلاسسيكالىق فيلمدەر، مۋلتفيلمدەر، شوۋ باعدارلامالاردىڭ جەكە ستۋديالارى تاعى بار. ولاردىڭ ءبارى تۋرالى ايتىپ شىعۋ ءتىپتى مۇمكىن ەمەس.

سي-ەن-ەن ينتەرنەشنل ارناسى ءوز باعدارلامالارىن اعىلشىن ءتىلدى تۋريستەرگە ارناپ ەۋروپانىڭ مەيمانحانالارىندا كورسەتۋ ماقساتىمەن 1985 جىلدان باستاعان. قازىر ونى ازيا، لاتىن امەريكا جانە ەۋروپانىڭ 212 ەلىندە 150 ميلليون كورەرمەن كورەدى دەگەن رەسمي دەرەك بار. وسى سەكىلدى سي-ەن-ەن ەسپانول - يسپان ءتىلدى لاتىن امەريكاندىقتارعا ارنالسا، سي-ەن-ەن اەروپورت - اقش-تىڭ ەڭ ءىرى 33 اۋەجايىندا اپتا بويى تاۋلىك سايىن 21 ساعاتتىق حابار بەرىپ، جولاۋشىلار مەن ساياحاتشىلاردىڭ كوڭىلىنەن شىعادى.

قىسقاسى، ءبىر سي-ەن-ەننىڭ جالپى قۇرىلىمىنىڭ ءوزى وسىنداي. جۇمىس كۇشى دە ايتارلىقتاي الىپ، جاڭالىقتارىن دايىنداپ ەفيرگە شىعارىپ تاراتۋدا دا وزگە ارنانى قايتالامايتىن، تەك ءوز اقپاراتتارى ارقىلى مەن مۇندالاپ تۇراتىن شىنىمەن الەم اقپاراتىنىڭ الپاۋىت كۇشى. ال، ونىڭ ءبىر عانا ستۋدياسىمەن سالىستىرعاندا ءبىزدىڭ «24KZ» ارنانىڭ جۋرناليستەر توبى تىم شاعىن ءارى كىلەڭ جاستار كورىندى. بالكىم، كەيىن ۇلعايىپ قاتارلارى وسە جاتار. سي-ەن-ەننىڭ قۇرىلىمدىق ۇيىمداستىرىلۋىنان دا، شىعارماشىلىق ءىس تاسىلدەرىنەن دە ۇلگى الار دەپ ۇمىتتەنەمىز. الايدا، ەڭ باستىسى وزگەنىڭ ەمەس، ءوزىنىڭ انا تىلىندە بەرەر جاڭالىقتارى مول بولعاي!

جاڭا ارنانىڭ ءىسى ىلگەرى بولسىن!

«اباي-اقپارات»