ۋكرايناعا شابۋىل: «رەسەيدى اپات كۇتىپ تۇر»
ۋكراينا مەن رەسەي اراسىنداعى قاقتىعىس ۋشىققانى سونشالىق، سوعىستىڭ بولارىنا كۇمان كەلتىرەتىندەر سانى ازايعانداي. «سوعىس بولادى، باستى سۇراق قاشان جانە قالاي ءوربيدى»، دەيدى ساراپشىلار. بۇگىنگى تاڭدا ۋكراينا باسقىنشى رەسەيگە قاتاڭ جاۋاپ بەرۋدىڭ جولدارىن قاراستىرۋدا. بۇل تۇرعىدان ول ناتو ەلدەرىنە ءۇمىت ارتادى، الايدا ولاردىڭ قارۋ بەرسە دە، اسكەر جىبەرمەيتىنىنە سەنىمدى. سوندىقتان ۇرىس دالاسىندا ءوز اسكەرىنىڭ كۇشىنە سەنەدى.
ۋكراين حالقى رەسەيدىڭ باسىپ كىرۋ مۇمكىندىگىنە بايلانىستى الاڭداۋشىلىق تانىتۋدا. ەل پرەزيدەنتى زەلەنسكي وسىعان بايلانىستى ارنايى ۇندەۋ جاريالادى. 19 قاڭتاردا جاريالانعان ۇندەۋدە ول حالىقتى سابىرعا شاقىردى. YouTube ارناسىندا جاريالانعان ۇندەۋدى ميلليونداعان ادام قاراپ ۇلگەرگەن.
«ونىڭ نەسى جاڭالىق؟ بۇل 8 جىل قاتارىنان بولىپ جاتقان شىندىق قوي. رەسەيدىڭ باسىپ كىرۋى 2014 جىلى باستالمادى ەمەس پە؟ سوعىس قاۋپى قازىر عانا پايدا بولدى ما؟ بۇل قاۋىپتەر ءبىر كۇن ىشىندە پايدا بولعان جوق، تەك قازىر دابىرا كوپ، ولار ءبىزدىڭ جەرىمىزگە قاراعاندا، سىزدەردىڭ جۇيكە جۇيەلەرىڭىزگە شابۋىلدى ارتتىردى، ماقساتتارى ۇرەي تۋدىرۋ»، - دەدى زەلەنسكي. ونىڭ سوزىنشە بۇگىندە ۋكراينادا قۋاتتى، مىقتى اسكەر بار. ول ءار كۇنىن اسكەردىڭ جاعدايى مەن ۇرىس شەبىندەگى جاعداي تۋرالى باياندامانى وقۋدان باستايتىنىن ايتادى.
«بارلىق ازاماتتارىمىزعا، اسىرەسە ەگدە جاستاعى قاريالارىمىز بارلىعىن ءتۇسىنىپ، تەرەڭ تىنىستاپ، سابىر ساقتاڭىزدار. قاراقۇمىق پەن سىرىڭكە ساتىپ الۋعا اسىعۋدىڭ قاجەتى شامالى. بارلىق باق قۇرالدارى ناقتى اقپارات تاراتسىن، نەگىزسىز قاۋەسەت ەمەس»، - دەدى ۋكراينا پرەزيدەنتى.
وسى اپتادا ۋكرايناعا اقش سەناتورلارى كەلدى. ولار رەسەيدىڭ شابۋىلداۋ مۇمكىندىگىن تالقىلاپ، ۋكراينا باسشىلىعىنا كومەك كورسەتۋگە ۋادە ەتتى. كيەۆ رەسەيگە دەرەۋ ارادا سانكتسيالار سالۋعا شاقىردى.
اقش بيلىگى «رەسەي ۋكرايناعا كىرسە وكىنەتىن بولادى»، دەپ مالىمدەمە جاسادى. ۆاشينگتون ءتۇرلى سانكتسيالاردان باستاپ، ۋكرايناعا اسا قۋاتتى قارۋ بەرۋ جاعىن دا قاراستىرىپ جاتىر. اقش رەسەي اسكەرىنىڭ ۋكراينا جەرىنە ءبىر مەتر كىرۋىنىڭ ءوزى باسقىنشىلىق ەكەنىن ايتتى. دجەن پساكي بىلاي دەيدى: «پرەزيدەنت بايدەن رەسەي پرەزيدەنتى پۋتينگە ەسكەرتكەن ەدى. ەگەر ۋكراينا جەرىنە رەسەي اسكەرى ءبىر مەتر باسىپ كىرسە، وندا اقش جانە ونىڭ وداقتاستارى ونى باسقىنشىلىق ساناپ، بىردەن قاتاڭ، اۋىر ءارى ناقتى جاۋاپتار بەرەتىن بولادى»، -دەدى.
اقش پرەزيدەنتى بايدەن رەسەيگە اۋىر سانكتسيالار سالاتىنان ەسكەرتتى. ول ءتىپتى تىكەلەي پتۋينگە سانكتسيا سالاتىنىن ايتتى. «ول مەن ايتقان سياقتى سانكتسيالاردى ەشقاشان كورگەن ەمەس، ەگەر ول بۇل قادامعا بارسا، وندا ول سانكتسيالاردى كورەتىن بولادى»، - دەدى اقش باسشىسى. ەگەر رەسەي ۋكرايناعا شابۋىل جاساسا، «رەسەيدى اپات كۇتىپ تۇرعانىن» دا ايتتى. بايدەن رەسەيدى دوللارمەن ساۋدا جاساۋ قۇقىعىنان اجىراتىپ، رەسەيگە سوڭعى ۇلگىدەگى تەحنولوگيالاردى جىبەرۋگە تىيىم سالماق.
رەسەي ناتو مەن اقش-قا ۋلتيماتۋم قويىپ وتىر. ماسكەۋ «پوستكەڭەستىك ەلدەر مەن ۋكراينا، گرۋزيا ەشقاشان ناتو-عا قابىلدانباسىن دەپ قۇجات جۇزىندە بەكىتىلسىن»، دەيدى. ارينە ناتو ەلدەرى وعان كونبەدى. 10-12 قاڭتاردا وتكەن كەزدەسۋلەر ەش ناتيجە بەرمەدى.
كا مىرزا
Abai.kz