اباي قۇنانبايۇلى. قازاقتى جاقسى كورەم بە، جەك كورەم بە؟
توعىزىنشى ءسوز
وسى مەن ءوزىم - قازاقپىن. قازاقتى جاقسى كورەم بە، جەك كورەم بە؟ ەگەر جاقسى كورسەم، قىلىقتارىن قوستاسام كەرەك ەدى. ءۋا ارنەشىك بويلارىنان ادام جاقسى كورەرلىك، كوڭىلگە تياناق قىلارلىق ءبىر نارسە تاپسام كەرەك ەدى. سونى نە ءۇمىت ۇزبەستىككە، نە ونىسى بولماسا، مۇنىسى بار عوي دەپ، كوڭىلگە قۋات قىلۋعا جاراتسام كەرەك ەدى، وندايىم جوق. ەگەر جەك كورسەم، سويلەسپەسەم، ماجىلىستەس، سىرلاس، كەڭەستەس بولماسام كەرەك ەدى، توبىنا بارماي، «نە قىلدى، نە بولدى؟» دەمەي جاتۋ كەرەك ەدى، ول مۇمكىن بولماسا، بۇلاردىڭ ورتاسىنان كوشىپ كەتۋ كەرەك ەدى. بۇلاردى جوندەيمىن دەۋگە، جوندەلەر، ۇيرەنەر دەگەن ءۇمىتىم دە جوق. بۇلاردىڭ ءبىرى دە جوق. بۇل قالاي؟ بۇل ايتقاننىڭ ءبىرىن تۇتپاي بولماس ەدى.
توعىزىنشى ءسوز
وسى مەن ءوزىم - قازاقپىن. قازاقتى جاقسى كورەم بە، جەك كورەم بە؟ ەگەر جاقسى كورسەم، قىلىقتارىن قوستاسام كەرەك ەدى. ءۋا ارنەشىك بويلارىنان ادام جاقسى كورەرلىك، كوڭىلگە تياناق قىلارلىق ءبىر نارسە تاپسام كەرەك ەدى. سونى نە ءۇمىت ۇزبەستىككە، نە ونىسى بولماسا، مۇنىسى بار عوي دەپ، كوڭىلگە قۋات قىلۋعا جاراتسام كەرەك ەدى، وندايىم جوق. ەگەر جەك كورسەم، سويلەسپەسەم، ماجىلىستەس، سىرلاس، كەڭەستەس بولماسام كەرەك ەدى، توبىنا بارماي، «نە قىلدى، نە بولدى؟» دەمەي جاتۋ كەرەك ەدى، ول مۇمكىن بولماسا، بۇلاردىڭ ورتاسىنان كوشىپ كەتۋ كەرەك ەدى. بۇلاردى جوندەيمىن دەۋگە، جوندەلەر، ۇيرەنەر دەگەن ءۇمىتىم دە جوق. بۇلاردىڭ ءبىرى دە جوق. بۇل قالاي؟ بۇل ايتقاننىڭ ءبىرىن تۇتپاي بولماس ەدى.
مەن ءوزىم ءتىرى بولسام دا، انىق ءتىرى دە ەمەسپىن. انشەيىن وسىلاردىڭ ىزاسىنان با، وزىمە-ءوزىم ىزا بولعانىمنان با، ياكي بوتەن ءبىر سەبەپتەن بە؟ - ەش بىلمەيمىن. سىرتىم ساۋ بولسا دا، ءىشىم ءولىپ قالىپتى. اشۋلانسام، ىزالانا المايمىن. كۇلسەم، قۋانا المايمىن، سويلەگەنىم ءوز ءسوزىم ەمەس، كۇلگەنىم ءوز كۇلكىم ەمەس، ءبارى دە الدەكىمدىكى. قايراتتى كۇنىمدە قازاقتى قيىپ بوتەن جاققا كەتپەك تۇگىل، ءوزىن جاقسى كورىپ، ءۇمىت ەتىپ ءجۇرىپپىن. قاشان ابدەن ءبىلىپ، ءۇمىتىمدى ۇزگەن كەزدە، وزگە جاققا بارىپ، جاتتى ءوز قىلىپ، ءۇيىر بولارلىق كايرات، جالىن ءسونىپ تە قالعان ەكەن. سول سەبەپتەن ءبىر جۇرگەن قۋىس كەۋدەمىن. تەگىندە ويلايمىن: بۇ دا جاقسى، ولەر كەزدە «اتتەگەن-اي، سونداي-سونداي قىزىقتارىم قالدى-اۋ!» دەپ قايعىلى بولماي، الدىڭعى تىلەۋ بولماسا، ارتقا الاڭ بولماي ولۋگە.
1892 جىل