20 اقپان كۇنى رەسەي مەن بەلارۋس ەلىنىڭ بىرلەسكەن اسكەري جاتتىعۋى اياقتالۋى ءتيىس ەدى. الايدا ۋكراينا شىعىسىنداعى جاعدايدىڭ قاتتى ۋشىعۋىنا بايلانىستى، جاتتىعۋ جالعاسىن تاباتىن بولدى. بۇل تۋرالى بەلارۋس قورعانىس مينيسترلىگى حابارلادى. اتالمىش اقپارات ۋكرايناعا رەسەيدىڭ باسىپ كىرۋى مۇمكىن دەگەن جورامالدى قۋاتتاي ءتۇستى. سونىمەن دونباسستا نە بولىپ جاتىر؟ 

«16 اقپان كۇنى رەسەي اسكەرى ۋكرايناعا باسىپ كىرۋى مۇمكىن» دەگەن بولجامدار ايتىلعان ەدى. كيەۆ رەسمي تۇردە ول كۇندى «بىرىگۋ كۇنى» رەتىندە اتاپ ءوتتى. الايدا ءدال سول كۇنى ەشقانداي باسىپ كىرۋ بولعان جوق. باتىس تاراپى رەسەيدىڭ شابۋىلعا شىعۋ كۇنىن ءوز بارلاۋشىلارىنىڭ اقپاراتىنا سۇيەنىپ تاراتتى. بۇل رەسەيدىڭ «مانەۆر» جاساۋ قيمىلدارىن ازايتىپ، الەمدىك باق الدىندا اقپاراتتىق قىسىمعا ۇشىراۋىن جەدەلدەتتى.

18 اقپاندا رەسەيگە باعىنىشتى دونباسس بۇلىكشىلەرى جەدەل ارادا حالىقتى ەۆاكۋاتسيالاي باستادى. ولار «ۋكراينا شابۋىلعا شىعادى» دەپ مالىمدەپ، ايەلدەر مەن بالالاردى، ەگدە جاستاعى قاريالاردى رەسەي اۋماعىنا ۋاقىتشا قونىستاندىرۋ كەرەك دەپ تاپتى. وسىلايشا لۋگانسك جانە دونەتسك بۇلىكشىلەرى 700 مىڭعا جۋىق ادامدى رەسەي اۋماعىنا شىعارۋ نيەتى بارىن ايتتى. قازىردىڭ وزىندە رەسەيگە كىرگەن ادامنىڭ سانى 53 مىڭدى قۇرايدى. وسى ارقىلى بۇلىكشىلەر «حالىقتى اكەتۋگە ءماجبۇر بولدىق، كيەۆ شابۋىلعا شىقپاق» دەگەن اقپاراتتىق شابۋىلدى جاساعىسى كەلگەندەي. الايدا ول تاسىلدەرى رەسەي حالقىن عانا سەندىرگەن سىڭايلى، ال وزگە الەم بۇل ءتاسىلدى كەرىسىنشە «رەسەي باسىپ كىرۋ ءۇشىن دونباسستاعى ادام شىعىنىن ازايتۋ ماقساتىندا تازارتىپ جاتىر» دەپ ايىپتادى. سوندىقتان بۇل تۇستا دا رەسەي اقپاراتتىق تۇرعىدان الەم الدىندا ۇتىلدى.

بۇلىكشىلەر «ۋكراينا "مينسك كەلىسىمىن» ورەسكەل بۇزىپ، ارتيللەريالىق سوققى جاساۋدا» دەگەندى ايتۋدا. بەيبىت تۇرعىندار مەن بالالار قازا تاپتى دەيدى، الايدا قانداي دا ءبىر ناقتى دالەل كەلتىرمەدى. سايكەسىنشە ۋكراينانىڭ ىشكى ىستەر ءمينيسترى، دەپۋتاتتار وكىلى مەن حالىقارالىق جۋرناليستەر دونباسس شەبىنە بارعان ساتتە، سودىرلاردىڭ شابۋىلىنا ۇشىراپ، ارتيللەريالىق سوققى استىندا قالدى. ول ءساتتى حالىقارالىق جۋرناليستەر ءتۇسىرىپ الىپ، الەمدىك باق-قا جاريالادى. ارتىنشا سودىرلار اتقىلاعان بالاباقشالار مەن مەكتەپتەردىڭ دە ناقتى بەينەلەرى كورسەتىلدى. وسىلايشا رەسەيدىڭ جاقتاۋىمەن كۇن كەشىپ كەلە جاتقان بۇلىكشىلەر تاعى دا اقپاراتتىق مايداندا جەڭىلىس تاپتى.

19 اقپاندا پرەزيدەنت زەلەنسكي ميۋنحەندەگى قاۋىپسىزدىك ماسەلەسى بويىنشا كونفەرەنتسياعا قاتىستى. ول بۇل جولى ناقتى تالاپتار قويدى. قارجىلاي كومەكتى ەش باستاپقى شارتسىز بەرۋ، رەسەيگە سانكتسيانى قازىردەن باستاپ سالۋ جانە ۋكرايناعا ارنالعان ارنايى لەند-ليز زاڭىنىڭ بولۋى، ءتىپتى «بۋداپەشت كەلىسىمىنەن» شىعۋ تۋرالى دا ايتتى.

20 اقپان كۇنى پۋتين مەن ماكرون ءوزارا تەلەفون ارقىلى سويلەستى. ولار الداعى تاڭدا ەۋروپاداعى قاۋىپسىزدىك ماسەلەسى بويىنشا ۇلكەن جيىن وتكىزۋ قاجەتتىگىن بىرلەسە ماقۇلداستى. سونىمەن قاتار پۋتين مەن بايدەن كەلىسسوزدەرى دە ءوتۋى مۇمكىن.

دەگەنمەن رەسەي بيلىگىنىڭ ءسوزى مەن ءىسى ادەتتەگىدەي ءبىر جەردەن شىقپاي تۇر. رەسەي شەكارا ماڭىنان اسكەرىن اكەتتىم دەسە دە، كەرىسىنشە ۋكراينا بارلاۋشىلارى اسكەر سانىنىڭ ارتقانىن ايتۋدا. ونىڭ ۇستىنە سوققى جاساۋشى بولىمشەلەر اسكەري تەحنيكالارمەن تولىعۋ ۇستىندە. قازىردىڭ وزىندە ۋكراينا ءتورت قاپتالدان شابۋىلعا ۇشىراۋى مۇمكىن. باتىسىندا رەسەي قولداۋىنداعى پريدنەستروۆە، شىعىسىندا رەسەي جانە دونباسس سودىرلارى، وڭتۇستىگىندە قىرىمداعى رەسەي اسكەرى مەن قارا تەڭىزدەگى رەسەي فلوتى، ال سولتۇستىگىندە بەلارۋس جەرىندەگى رەسەي اسكەرى تۇر. سونىمەن قاتار 21-26 اقپان ارالىعىندا رەسەي ازوۆ تەڭىزىنىڭ اۋە كەڭىستىگىن جاپتى، «رەسمي مالىمدەمە» بويىنشا اسكەري جاتتىعۋ وتەدى.

اقش ساراپشىلارى رەسەيدىڭ اسكەري قۋاتى بويىنشا كەلەسىدەي مالىمەتتەردى كەلتىرەدى. ۋكرايناعا باسىپ كىرۋ ماقساتىندا رەسەي شەكارا ماڭىندا جەكە قۇرامنىڭ 75 پايىزىن، 120 باتالون، 35 اۋە شابۋىلىنا قارسى باتالون، 500 شابۋىلداۋشى ۇشاقتار مەن 50 اۋىر بومبالاۋشى ۇشاقتار، 3 مىڭنان استام تانك پەن بمپ توپتاستىرعان. سونداي-اق، دونباسس سودىرلارى 18-55 جاستاعى ەر ازاماتتاردى اسكەري مىندەتتى دەپ تاۋىپ، اسكەري بولىمشەلەرگە شاقىرۋدا. دونەتسك جانە لۋگانسك كوشەلەرىندە ءماجبۇرلى تۇردە جاستاردى اۆتوبۋستارعا تيەپ، اكەتىپ جاتقان ۆيدەولار جەلىدە جاريالانىپ جاتىر.

باتىس اگرەسسيالىق ساياسات ۇستاناتىن رەسەيدى بارىنشا اقپاراتتىق تۇرعىدان اشكەرەلەپ كەلەدى. ەندى رەسەي شابۋىلعا شىعۋى مۇمكىن كۇننىڭ ءبىرى رەتىندە، 23 اقپاندى اتاعان ساراپشىلار دا تابىلدى. ولار رەسەيدەگى «وتان قورعاۋشىلار كۇنى» ماسكەۋ وسىنداي قادامعا بارۋى مۇمكىن دەيدى.

رەسەيگە سالىناتىن سانكتسيالار دا ازىرلەندى. وعان بەلارۋس ەلىن دە قوسۋ مۇمكىندىگى قاراستىرىلىپ جاتىر. بۇل ۇزاقمەرزىمدى ءارى 2014 جىلى سالىنعان سانكتسيالاردان اۋىر بولاتىنى ايتىلۋدا. ول جوعارى تەحنولوگيالاردى يەمدەنۋ، قارجىلىق سەكتور مەن بانكتە قارجىلىق اينالىمدار جاساۋ، ەنەرگەتيكا جانە ساۋدا سالاسىن قامتيدى. جەكە تۇلعالارعا سالىناتىن سانكتسيالار دا ازىرلەنۋدە، ونىڭ ىشىندە ەسەپشوتتارىن بۇعاتتاۋ مەن ەلگە كىرگىزبەۋ تۋرالى ۇسىنىستار بار.

اسحات قاسەنعالي

Abai.kz