قىرعىزستان پرەزيدەنتى سادىر جاپاروۆ ۋكرايناداعى جاعدايعا قاتىستى پىكىر ءبىلدىرىپ، رەسەيدىڭ ارەكەتىن اقتاعانداي بولىپتى. ول ءوز پىكىرىن الەۋمەتتىك جەلىگە بولىسكەن.

«ۋكراينانىڭ شىعىسىنداعى جاعدايعا الاڭداپ، باقىلاپ وتىرمىن. ماعان ونداعى احۋال جايلى، سونىڭ ىشىندە دونباcس توڭىرەگىندەگى ماسەلەلەر جونىندە تۇراقتى تۇردە حابارلاپ وتىر.

قىرعىز رەسپۋبليكاسى ءاردايىم مينسك كەلىسىمدەرىنىڭ ورىندالۋىن جاقتاپ كەلدى. ال مينسك كەلىسىمدەرى – جانجالدى رەتتەۋ بويىنشا بۇۇ قاۋىپسىزدىك كەڭەسىنەن قولداۋ تاپقان بىردەن-ءبىر قۇجات. وكىنىشكە وراي، ونىڭ ورىندالماۋى – قازىرگى جاعدايعا اكەلىپ سوقتىرىپ وتىر.

ورىن العان جاعدايدى تەك قانا بەيبىت جولمەن، ادام شىعىنىن بولدىرماي، ديپلوماتيالىق جولمەن، كەلىسسوزدەر ارقىلى تۇراقتاندىرۋ كەرەك دەپ بىلەمىن. ويتكەنى – ادام ءومىرى – بارىنەن قىمبات. مەن تاراپتاردى جاعدايدى تۇراقتاندىرۋدا بارىنشا ۇستامدى بولۋعا شاقىرامىن. بۇل جاعدايدى ودان ءىرى شيەلەنىستىرمەۋ ءۇشىن ماڭىزدى.

مۇمكىن، بۇل كوپتەگەن رەسەي ازاماتتارى تۇراتىن دونباسستىڭ بەيبىت تۇرعىندارىن قورعاۋ ءۇشىن قاجەت بولعان شىعار. قانداي دا ءبىر مەملەكەتتى مويىنداۋ كەز كەلگەن ەلدىڭ ەگەمەندى قۇقىعى ەكەنىن اتاپ وتكىم كەلەدى»، - دەپتى قىرعىز پرەزيدەنتى سادىر جاپاروۆ.

ايتا كەتەيىك، رەسەي پرەزيدەنتى ۆلاديمير ءپۋتيننىڭ ۋكراينانىڭ حالىقارالىق دەڭگەيدە مويىندالعان تەرريتورياسى، سەپەراتيستەردىڭ لاڭىنان كەيىن ەكىارادا قالعان ەكى وبلىس – لۋگانسكى مەن دونباسستى «دەربەس مەملەكەت» دەپ مويىنداۋى حالىقارالىق ساياسي جاعدايدى قاتتى ۋشىقتىردى.

اقش جانە ەۋروپا ەلدەرى ءبىرىنىڭ ءىزىن الا ەكىنشىسى رەسەيگە قارسى ساياسي ءھام ەكونوميكالىق سانكتسيالار پاكەتىن جاريالاپ جاتىر. پرەزيدەنت پۋتين داۋلى جارلىققا قول قويعان العاشقى تاۋلىكتىڭ وزىندە رەسەيدەگى ءىرى كومپانيالاردىڭ اكتسيالارى 20 پايىزعا قۇلدىراسا، ءىرىلى-ۇساقتى بيزنەس ەليتا 8 ميلليارد دوللار جوعالتقان. ال ودان بولەك، اقش پەن ەو رەسەيلىك تاعى 350 تۇلعاعا جانە مەملەكەتتىك سەكتورعا جەكەلەگەن سانكتسيالار جاريالادى. گەرمانيا بيلىگى «سولتۇستىك اعىن - 2» جوباسىن توقتاتتى.

وركەنيەتتى الەم ەلدەرى رەسەيدىڭ بۇل اگرەسسورلىق ارەكەتىن ايىپتاپ سويلەسە، بىرەن-ساران ەلدەر رەسەيمەن ۇندەستىگىن بىلدىرۋدە. سونىمەن قازىرگە دەيىن لۋگانسكى مەن دوباسستى كىمدەر مويىندادى، كىمدەر جوق؟ قاراڭىز:

مويىنداعان مەملەكەتتەر:

سيريا، كۋبا، ۆەنەسۋەلا، نيكاراگۋا.

مويىنداعان سۋبەكتىلەر:

وسەتيا، ابحازيا، يەمەن حۋسيتتەرى.

وزگە مەملەكەتتەر:

سەربيا پرەزيدەنتى الەكساندر ۆۋچيچ: «سەربيا ەۋروپالىق جولدا. الايدا، حالىقتىڭ 85 پايىزى ىلعي رەسەيدىڭ جاعىندا»، - دەپتى.

قازاقستان: «ەڭ بىرىنشىدەن وزدەرىڭىز تۇسىنەسىزدەر، قازىر جاعداي وتە شيەلەنىسىپ جاتىر. كەشە پۋتين لحر مەن دحر دەربەس ەل دەپ مويىندادى. جاعداي كۇردەلى. ال قازاقستاننىڭ رەسمي ۇستانىمى ءالى دە تالقىلانۋدا. ءبىز حالىقارالىق قۇقىق نەگىزىندە، بۇۇ نەگىزىندە بەيتاراپتىق ساياساتىن ۇستانامىز»، - دەدى قر سىرتقى ىستەر ءمينيسترى مۇحتار تىلەۋبەردى.

اقش: «ءبىز رەسەيدىڭ وسىنداي قادامعا باراتىنىن بىلدىك جانە وعان لايىقتى تۇردە جاۋاپ بەرەمىز»، - دەپ مالىمدەگەن.

قىتاي: «كەز كەلگەن مەملەكەتتىڭ زاڭدى مۇددەسى مەن قاۋىپسىزدىگىنە قۇرمەتپەن قاراۋ كەرەك. بۇۇ جارعىسىنىڭ پرينتسيپتەرى مەن ماقساتىن ورىنداۋ كەرەك»، - دەگەن.

ەۋروپا ەلدەرى تۇگەل دەرلىك ۋكراينانىڭ تەرريتوريالىق تۇتاستىعىن قولداپ، رەسەيگە جويقىن سانكتسيالار سالۋعا شاقىرعان.

كانادا: رەسەيدىڭ لۋگانسكى مەن دونباسستى مويىنداۋىن قاتاڭ ايىپتايتىنىن ايتقان.

جاپونيا: لۋگانسكى مەن دونباسستى مويىنداۋدى قاتاڭ ايىپتاپ، رەسەيگە سانكتسيا سالاتىنىن جاريالاعان.

تۇركيا: پرەزيدەنت رەجەپ تايىپ ەردوعان دا ۋكراينانىڭ تەرريتوريالىق تۇتاستىعىن قولدايتىنىن مالىمدەگەن.

بەلارۋس: رەسەيدىڭ لۋگانسكى مەن دونباسستى مويىنداۋىنا قۇرمەتپەن قارايتىنىن مالىمدەگەن. الايدا، اتالعان ەكى ايماقتىڭ دەربەستىگىن مويىنداۋ يا مويىنداماۋ تۋرالى ايتپاعان.

Abai.kz