«مۇز سارايىندا» وتكەن مەرەكەلىك شارا
وبلىس قۇرىلعانىنا 80 جىل تولعانىن دۇركىرەتىپ اتاپ ءوتتى. وعان قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ پرە¬مەر-ءمينيسترى سەرىك احمەتوۆ قا¬تىس¬تى. «مۇز سارايىنداعى» وبلىس¬تىڭ 80 جىلدىعىنا ارنالعان سالتاناتتى شارانى «نۇرىن شاشقان وڭتۇستىك» دەپ اتاپتى. ءبىرىنشى قۇت¬تىقتاۋ ءسوزدى پرەمەر-مينيستر س. اح¬مەتوۆكە بەردى. ۇكىمەت باسشىسى «مۇز سارايىنا» جينالعان 2,5 مىڭ¬عا جۋىق ادامعا مەملەكەت باسشىسى ن.ءا. نازارباەۆتىڭ وڭتۇستىك قازاقستان وبلىسىنىڭ 80 جىلدى¬عىنا وراي جولداعان قۇتتىقتاۋىن وقىپ بەردى.
- بارشاڭىزدى قۇت قونعان قاسيەتتى ءوڭىر - وڭتۇستىك قازاقستان وبلىسىنىڭ 80 جىلدىعىمەن قۇتتىقتايمىن! قازاقى قالپىنىڭ قايماعىن بۇزباي ساقتاپ كەلە جاتقان وڭتۇستىكتىڭ ورنى ارقاشان ەرەكشە. الەمنىڭ ەكىنشى ۇستازى اتانعان ءال-فارابي، اۋليە ارىستانباب، دانالىق ءىلىمىنىڭ اتاسى قوجا احمەت ياساۋي سياق¬¬تى دارا پەرزەنتتەرىنەن تامىر تارت¬قان ايماقتىڭ تاريحى وتە تەرەڭ جانە تا¬عىلىمدى. بۇل ولكەنىڭ ءار تاسى مەن ءار ءتۇپ جۋسانى شەجىرەدەن سىر شەرتەدى، - دەپ باستالىپتى قۇتتىقتاۋ. جينالعان جۇرتشىلىق ەلباسىنىڭ قۇتتىقتاۋىن ىنتا-ىقىلاسپەن تىڭدادى. وسى ساتتەردە شىمكەنتتەگى قاجىمۇقان اتىنداعى ورتالىق الاڭدا 30 مىڭنان استام جاستار جينالىپ، ءوتىپ جاتقان مەرەيتوي¬لىق شارالارعا قاتىسىپ وتىرعان. ەلباسىنىڭ قۇتتىقتاۋىن الاڭداعى جاستار دا سوندا ورناتىلعان الىپ ەكراندار ارقىلى كوزدەرىمەن كورىپ، مۇقيات تىڭداپ وتىردى.
وبلىس قۇرىلعانىنا 80 جىل تولعانىن دۇركىرەتىپ اتاپ ءوتتى. وعان قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ پرە¬مەر-ءمينيسترى سەرىك احمەتوۆ قا¬تىس¬تى. «مۇز سارايىنداعى» وبلىس¬تىڭ 80 جىلدىعىنا ارنالعان سالتاناتتى شارانى «نۇرىن شاشقان وڭتۇستىك» دەپ اتاپتى. ءبىرىنشى قۇت¬تىقتاۋ ءسوزدى پرەمەر-مينيستر س. اح¬مەتوۆكە بەردى. ۇكىمەت باسشىسى «مۇز سارايىنا» جينالعان 2,5 مىڭ¬عا جۋىق ادامعا مەملەكەت باسشىسى ن.ءا. نازارباەۆتىڭ وڭتۇستىك قازاقستان وبلىسىنىڭ 80 جىلدى¬عىنا وراي جولداعان قۇتتىقتاۋىن وقىپ بەردى.
- بارشاڭىزدى قۇت قونعان قاسيەتتى ءوڭىر - وڭتۇستىك قازاقستان وبلىسىنىڭ 80 جىلدىعىمەن قۇتتىقتايمىن! قازاقى قالپىنىڭ قايماعىن بۇزباي ساقتاپ كەلە جاتقان وڭتۇستىكتىڭ ورنى ارقاشان ەرەكشە. الەمنىڭ ەكىنشى ۇستازى اتانعان ءال-فارابي، اۋليە ارىستانباب، دانالىق ءىلىمىنىڭ اتاسى قوجا احمەت ياساۋي سياق¬¬تى دارا پەرزەنتتەرىنەن تامىر تارت¬قان ايماقتىڭ تاريحى وتە تەرەڭ جانە تا¬عىلىمدى. بۇل ولكەنىڭ ءار تاسى مەن ءار ءتۇپ جۋسانى شەجىرەدەن سىر شەرتەدى، - دەپ باستالىپتى قۇتتىقتاۋ. جينالعان جۇرتشىلىق ەلباسىنىڭ قۇتتىقتاۋىن ىنتا-ىقىلاسپەن تىڭدادى. وسى ساتتەردە شىمكەنتتەگى قاجىمۇقان اتىنداعى ورتالىق الاڭدا 30 مىڭنان استام جاستار جينالىپ، ءوتىپ جاتقان مەرەيتوي¬لىق شارالارعا قاتىسىپ وتىرعان. ەلباسىنىڭ قۇتتىقتاۋىن الاڭداعى جاستار دا سوندا ورناتىلعان الىپ ەكراندار ارقىلى كوزدەرىمەن كورىپ، مۇقيات تىڭداپ وتىردى.
- تاۋەلسىزدىك جىلدارىندا وڭتۇستىك قازاقستان وبلىسى تابىسى زور، ىرىسى مول ولكەگە اينالدى. سىزدەر ءوز تاتۋلىق¬تارىڭىزدىڭ، جۇكتى جۇمىلا كوتەرەتىن بىرلىكتەرىڭىزدىڭ ارقاسىندا بارلىق قيىندىقتاردى ەركىن ەڭسەرىپ كەلەسىزدەر. سوڭعى جىلدارى وبلىستاعى ينفراقۇ¬رىلىمدار دامىپ، وندىرىستىك ءىرى جوبالار ىسكە اسىرىلۋى ناتيجەسىندە ءال-اۋقاتتارىڭىز ارتىپ، تۇرمىستارىڭىز جاقسارا ءتۇستى. ادام سانىنىڭ ءوسىمى مەن ءومىرىنىڭ ۇزاقتىعى جاعىنان دا سىزدەر قونىستانعان وڭتۇستىك ولكەنىڭ كورسەت¬كىشتەرى وتە جوعارى، - دەلىنگەن ودان ءارى قۇتتىقتاۋدا.
ەلباسىنىڭ وڭتۇستىك قازاقستان وبلىسىنىڭ 80 جىلدىعىنا ارناعان قۇتتىقتاۋى:
- بۇگىندە رەسپۋبليكا حالقىنىڭ 15 پايىزى وڭتۇستىك قازاقستان وبلىسىن مەكەندەيدى. دەمەك، بۇل ءوڭىر - ۇلتىمىز¬دىڭ ۇيىتقىسى، ەلىمىزدىڭ ەڭسەلى بيىگى، مەملەكەتتىگىمىزدىڭ مايەگى.
بىرلىگى مەن تىرلىگى جاراسقان مەرەيلى مەكەننىڭ تورقالى تويى قۇتتى بولسىن! بارشاڭىزعا باق-بەرەكە، وتباسىلارى¬ڭىزعا اماندىق تىلەيمىن، - دەپ اياقتا¬لادى ەلباسى قۇتتىقتاۋى.
ۇكىمەت باسشىسى سەرىك احمەتوۆ ودان ءارى سوزىندە:
- جەكە ءوزىمنىڭ اتىمنان جانە قا¬زاقستان رەسپۋبليكاسى ۇكىمەتىنىڭ اتىنان بارشاڭىزدى وبلىستىڭ 80 جىلدىق تورقالى تويىمەن شىن جۇرەكتەن قۇت-تىقتايمىن! ەلىمىزدىڭ ونەرى مەن رۋحانياتىن بايىتىپ، ەكونوميكاسىن دامىتۋعا بۇل ءوڭىردىڭ قوسىپ وتىرعان ۇلەسى مول.
ەلباسىمىزدىڭ ساليقالى ساياساتى¬نىڭ ارقاسىندا وبلىس جىلدان-جىلعا كوركەيىپ كەلەدى. تەك سوڭعى ءۇش جىلدا 158 ءبىلىم بەرۋ مەكەمەسى سالىندى. جا¬ڭادان 133 مەديتسينا نىسانى اشىلدى. 170 ەلدى مەكەنگە اۋىز سۋ، 79 اۋىلعا گاز قۇبىرى تارتىلدى. ءتورت مىڭ شاقى¬رىمعا جۋىق جول جوندەلدى. مۇنداي قولداۋ، الەۋمەتتىك قامقورلىق ەلباسى تاراپىنان، ۇكىمەت تاراپىنان تۇراقتى جالعاساتىن بولادى. جارقىن ىستەردىڭ، بەرەكەلى باستامالاردىڭ جارشىسى بولعان وڭتۇستىك ولكەسىنىڭ كەلەشەگى كەمەل، بولاشاعى باياندى ەكەنىنە سەنىمىم زور.
تويلارىڭىز تويعا ۇلاسسىن، ارداقتى اعايىن! - دەدى.
وڭتۇستىك قازاقستان وبلىسىنىڭ تاريحى تۋرالى فيلم كورسەتىلدى.
ب. بايتۋوۆ جانە «تۇمار» فولكلور¬لىق انسامبلدەرىنىڭ ورىنداۋىندا ارناۋ ايتىلدى. شەبەر ورىندالعان حو¬رەوگرافيالىق قويىلىم «مۇز سارايىنا» جينالعانداردى ءبىر سەرپىلتىپ تاس¬¬تاعانداي بولدى. «الاشۇلى» توبى ا. دۇيسەنوۆتىڭ «وتان» ءانىن ورىنداعاندا «ۋرالاعان» داۋىستار شىعىپ جاتتى. بەلگىلى سپورتشىلار م. ءازىمباي مەن ن. سمانوۆتار «جىگىتتەر» توبىمەن بىرگە شىعىپ، پ. ءليدىڭ «وڭتۇستىك جىگىتتەرى» ءانىن شىرقاعاندا جينالعان جۇرتشىلىق ارقالانىپ كەتكەندەي بولدى. №65 مەكتەپ-گيمنازياسىنىڭ انشىلەرى مەن حورى ە. سەرىكباەۆتىڭ «جاسا قازاق-ستانىن» ورىنداعاندا ورىندارىنان تۇرىپ قول سوقپاعان كورەرمەن قالمادى. وبلىسقا تانىمال انشىلەر د. ماقا¬تاەۆا، ءا. قالاۋباەۆا، ل. قالدىبەكوۆا، ش. وماروۆالار حالىق اندەرىنەن پوپۋري ورىندادى. «ءدۇلدۇلىم»، «بۇلبۇل قۇسىم-اي»، «توي بازار» اندەرى قانداي ادەمى ەدى. ودان سوڭ ش. قالداياقوۆ اتىن¬داعى وبلىستىق في-لارمونيانىڭ ءان¬شىلەرى ءشامشى اعا¬مىزدىڭ اندەرىنەن پوپۋري ورىندادى. ونەردىڭ قۇدىرەتىن قويساڭىزشى! ۆالس¬كە تەربەتىلگەن جۇرت¬شىلىق «مۇز سا¬رايىنىڭ» ورىندىق¬تارىندا وتىرىپ-اق ساحناعا شىققانداي بولدى.
نە كەرەك، «مۇز سارايىنداعى» مە¬رەيتويلىق شارا شوۋ تۇرىندە ءوتتى. ول «وركەندەي بەر، وڭتۇستىگىم» انىمەن اياقتالدى.
پرەمەر-مينيستر شىمكەنت قالا¬سىندا جاقىندا اشىلعان بايدىبەك ءبيدىڭ ەسكەرتكىشىنە تاعزىم جاسادى. بۇل - استىنداعى تۇعىرىن قوسا ەسەپتەگەندە بيىكتىگى 23 مەتر كەلەتىن الىپ ەسكەرتكىش. ورتا ازياداعى ەڭ بيىك، ەڭ ساۋلەتتى ەسكەرتكىش، دەيدى ماماندار.
ۇكىمەت باسشىسى سونداي-اق جاقىندا پايدالانۋعا بەرىلگەن وبلىس ورتالى¬عىنداعى كاسىپكەرلەرگە قىزمەت كورسەتۋ ورتالىعىنىڭ جۇمىسىمەن تانىستى. ءوزىنىڭ ءىسىن باستاعىسى كەلگەن وڭتۇستىك¬قازاقستاندىقتار وسى ارادا كەڭەس الادى، بىلمەيتىنىن ۇيرەنەدى. كەدەرگىلەر تۋىنداي قالسا، ودان قالاي شىعۋ كەرەكتىگىن دە وسى ورتالىقتاعىلار ايتادى. كاسىپ¬كەرلەر ورتالىققا كەلگەن بويدا وعان ءبىر مەنەدجەر بەكىتىلىپ بەرىلەدى. سودان قاشان جۇمىسى جولعا قويىلعانشا الگى مەنەدجەر جانىندا بولادى. قارجىلاي جاردەم كەرەك بولعان جاعدايدىڭ وزىندە قاي جەردەن، قانداي سۋممادا جەڭىلدە¬تىلگەن نەسيەلەر الۋعا بولاتىنى جايىندا كەڭەس بەرەدى.
شىمكەنتتەگى كاسىپكەرلەرگە قىزمەت كورسەتۋ ورتالىعى ەلباسىنىڭ 2012 جىل¬عى 22 ماۋسىمدا كاسىپكەرلىكتى دامىتۋ ماسەلەسىنە ارنالعان كەڭەستە بەرگەن تاپسىرماسىنا سايكەس اشىلعان. ول كاسىپكەرلەردى اقپاراتتىق قولداۋ مەن وقىتۋدىڭ بىرىڭعاي جۇيەسىن قالىپ¬تاستىرۋدى باستى ماقسات ەتىپ وتىر. ورتالىقتىڭ جۇمىسى پرەمەر-مي¬نيسترگە ۇنادى.
وڭتۇستىك قازاقستان وبلىسىندا «80 جىلدىققا - 80 نىسان!» دەگەن ۇران تاس¬تالعان بولاتىن. ۇكىمەت باسشىسى سو¬لاردىڭ ءبىرلى-جارىمىمەن تانىستى. مىسالى، تۇركىستاندا مەرەيتوي كۇندەرى ەكى مەكتەپ پايدالانۋعا بەرىلدى. وبلىس¬تا بيىل ءبىلىم بەرۋ سالاسىنا 140,7 ميلليارد تەڭگە ءبولىندى. جالپى قۇنى 17,7 ملرد. تەڭگە كەلەتىن 85 نىساننىڭ قۇرى¬لىسى جۇرگىزىلدى. ونىڭ ىشىندە جاڭا وقۋ جىلى قارساڭىندا 20 نىسان پايدالانۋعا بەرىلدى. 25 نىساننىڭ قۇرىلىسى جىل¬دىڭ اياعىنا دەيىن اياقتالماقشى.
ۇكىمەت باسشىسى كەنتاۋ قالاسىنا ات باسىن بۇردى. بيىل «كەنتاۋ سەرۆيس» مەملەكەتتىك كوممۋنالدىق كاسىپورنى¬نىڭ قايتا قۇرۋ جۇمىستارىنا 700 ملن. تەڭگەگە جۋىق قاراجات بولىنگەن بولاتىن. 5 جانە 6 قازاندىقتار جوندەلدى جانە جاقىندا سىناقتان وتكىزىلدى. قازىر كەنتاۋداعى 39 ءبىلىم بەرۋ، 10 مەديتسي¬نالىق نىساندارعا، 325 كوپقاباتتى ۇيلەرگە قىسقى ماۋسىمدا جىلۋ بەرۋگە دايىن تۇر. پرەمەر-مينيستر قالانىڭ قىسقا دايىندىعىن ءوز كوزىمەن كورىپ قايتتى. قازىر وبلىستا كۇن جىلى. جىلۋ ەندى بەرىلە باستايدى.
بيىل «كەنتاۋ ترانسفورماتور زاۋىتى» اكتسيونەرلىك قوعامىندا كابەل جانە «شكاف» جيناقتاۋ تسەحتارى ىسكە قوسىلدى. 120 ادام تۇراقتى جۇمىسپەن قامتاماسىز ەتىلدى. كاسىپورىننىڭ جانىنان سالالىق پوليتەحنيكالىق كوللەدج اشىلىپ، جاقىندا جۇمىس ىستەي باستادى. ۇكىمەت باسشىسى وسى نىساندارمەن تانىستى.
مەرەيتوي وتكەن كۇنى كەشكە جاقىن وبلىس اكىمى شىمكەنت قالاسىنداعى «ەكى جۇلدىز» مەيرامحاناسىندا وبلىستىڭ 80 جىلدىعىنا ارنالعان قابىلداۋ جاسادى. قابىلداۋدا 400-450 ادامداي بولدى. كەشكە «مۇز سارايىندا» وبلىستىڭ مەرەيتويىنا ارنالعان ونەر جۇلدىز¬دارىنىڭ گالا كونتسەرتى ءوتتى.
ايتپاقشى، وڭتۇستىك قازاقستان وب¬لى¬سىنىڭ 80 جىلدىعىنا مەدال سياقتى توسبەلگى شىعارىلعان بولاتىن. نومەرى ءبىرىنشى توسبەلگىمەن ەلباسىمىز نۇر¬سۇل¬تان ءابىشۇلى نازارباەۆ ماراپاتتالدى. وبلىس حالقىنىڭ ىستىق ىقى¬لاسىن ەلباسىنا جەتكىزۋ ۇكىمەت باسشىسىنان سۇرالدى. وبلىستىڭ 80 جىل¬¬دىعىنا وراي وتكىزىلگەن شارالارعا ونداعان مىڭ ادام، قر پارلامەنتى ءماجىلىسىنىڭ، سە¬ناتىنىڭ ءبىر توپ دەپۋتاتتارى، بەلگىلى قوعام قايراتكەرلەرى قاتىستى.
وبلىستىڭ مەرەيتويى دەدىك. جاڭا¬دان اشىلىپ جاتقان نىسانداردىڭ كوپتىگى دە اسەر ەتكەن بولۋى كەرەك. جۇ¬مى¬سىن جاڭادان باستاعان پرەمەر-مينيستر ءتاۋ ەتەتىن تاريحي-تانىمدىق، قاسيەتتى دە كيەلى ورىندار بار. نە كەرەك، پرەمەر-مينيستر سەرىك احمەتوۆ¬تىڭ العاشقى جۇمىس ساپارى وڭتۇستىك قازاقستان وبلىسىنان باستالدى.
"اباي-اقپارات"