«ءتىل تۋرالى» زاڭنىڭ 10-بابىندا: «قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ مەملەكەتتىك ورگاندارى جۇيەسىندە، ۇيىمدارىندا، مەنشىك نىسانىنا قاراماستان، ستاتيستيكالىق ەسەپ، قارجى جانە تەحنيكالىق قۇجاتتاما جۇرگىزۋ مەملەكەتتىك تىلدە جانە ورىس تىلىندە قامتاماسىز ەتىلەدى» دەپ جازىلسا دا، بۇل زاڭ تالابى كەيبىر بانك قىزمەتكەرلەرىنە ەش اسەر ەتپەيتىندەي كورىنەدى. بۇعان دالەل رەتىندە جاقىندا عانا جەكە باسىمنان وتكەن جاعدايدى ايتىپ بەرەيىن.  جاڭاوزەن قالالىق «قازاق ءتىلى» ۇيىمى قوعامدىق بىرلەستىگىنىڭ ەسەپشوتى «تۇرانالەمبانكتەن» اشىلعان بولاتىن. وتكەن جىلعى وقيعادا ونىڭ جاڭاوزەندەگى بولىمشەسى ورتەنىپ، بانك كليەنتتەرى قازىرگى تاڭدا اياقتارىنان توزىپ، 150 شاقىرىم جەردەگى اقتاۋ قالاسىنا قاتىناۋعا ءماجبۇر. جول شىعىنى دا قالتامىزعا وڭاي ءتيىپ تۇرعان جوق.

«ءتىل تۋرالى» زاڭنىڭ 10-بابىندا: «قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ مەملەكەتتىك ورگاندارى جۇيەسىندە، ۇيىمدارىندا، مەنشىك نىسانىنا قاراماستان، ستاتيستيكالىق ەسەپ، قارجى جانە تەحنيكالىق قۇجاتتاما جۇرگىزۋ مەملەكەتتىك تىلدە جانە ورىس تىلىندە قامتاماسىز ەتىلەدى» دەپ جازىلسا دا، بۇل زاڭ تالابى كەيبىر بانك قىزمەتكەرلەرىنە ەش اسەر ەتپەيتىندەي كورىنەدى. بۇعان دالەل رەتىندە جاقىندا عانا جەكە باسىمنان وتكەن جاعدايدى ايتىپ بەرەيىن.  جاڭاوزەن قالالىق «قازاق ءتىلى» ۇيىمى قوعامدىق بىرلەستىگىنىڭ ەسەپشوتى «تۇرانالەمبانكتەن» اشىلعان بولاتىن. وتكەن جىلعى وقيعادا ونىڭ جاڭاوزەندەگى بولىمشەسى ورتەنىپ، بانك كليەنتتەرى قازىرگى تاڭدا اياقتارىنان توزىپ، 150 شاقىرىم جەردەگى اقتاۋ قالاسىنا قاتىناۋعا ءماجبۇر. جول شىعىنى دا قالتامىزعا وڭاي ءتيىپ تۇرعان جوق.
بۇل بانك فيليالىنىڭ وبالى نە كەرەك، مەملەكەتتىك تىلگە دەگەن كوزقاراسى ءتاۋىر بولاتىن. قالاي بولعاندا دا بانك ىسقاعازدارىن رەسمي تىلدە تولتىرىپ اۋرە-سارساڭعا تۇسپەيتىنبىز. بۇدان بىلايعى جۇمىستارىمىز اقتاۋ قالاسىنداعى «تۇرانالەمبانك» بولىمشەسىنە اۋىسقاننان كەيىن، شىنىمدى ايتايىن، مۇنداعى جاع­دايىمىز ونشالىقتى ءماز ەمەس. ويتكەنى «بانك ءوز ىسقاعازدارىن مەملەكەتتىك تىلدە جۇرگىزبەي وتىر» دەپ تولىق نەگىزدە ايتا الامىن. ءبىر عانا مىسال. جاڭاوزەندەگى بۇرىنعى ۇلگى بويىنشا قازاقشا «تولەم تاپسىرىسىن» تولتىرىپ، سالىققا اقشا اۋدارىپ، «تۇرانالەمبانكتىڭ» اقتاۋداعى بولىمشەسىنە كەلدىم. بىراق ونداعىلار تەك ورىس تىلىندە جازىلعان ستاندارتتى بلانكىن الدىما قويىپ، ءوزىمنىڭ جازىپ اپارعان قازاقشا بلانكىمدى قابىلداماي تاستادى. باستىعى ءماجيت وڭالبەكوۆ مىرزا «تولەم تاپسىرىسىمدى» قايتادان وزدەرىندەگى «پلاتەجنوە پورۋچەنيەگە» سول جەردە ورىس تىلىنە اۋدارىپ بەردى. «قازاق تىلىندە تولتىرىلعان «تولەم تاپسىرىسىن» جاڭاوزەندەگى بولىمشەڭىز 10 جىل بويى قابىلداپ كەلدى ەمەس پە؟» دەگەن ۋاجىمە قۇلاق اسپادى. سوندا دەيمىن-اۋ، «ءتىل تۋرالى» زاڭ تالابى نەگە ورىندالمايدى؟ بۇعان كىم جاۋاپتى؟ بۇل زاڭدا مەملەكەتتىك تىلگە ءاتۇستى قارايتىندارعا جاۋاپتىلىق جونىندە ارنايى باپ بار. ماسەلەن، اتالعان زاڭنىڭ 7-ءشى بابىندا: «قازاقستاندا مەملەكەتتىك ءتىلدىڭ جانە باسقا دا تىلدەردىڭ قولدانىلۋىنا جانە ولاردى ۇيرەنۋگە كەدەرگى كەلتىرەتىن لاۋازىمدى ادامداردىڭ ءىس-ارەكەتتەرى قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ زاڭدارىنا سايكەس جاۋاپتىلىققا اكەپ سوقتىرادى» دەپ جازىلعان. 2001 جىلعى 30 قاڭتاردا قابىلدانعان قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ اكىمشىلىك قۇقىق بۇزۋشىلىق كودەكسىنىڭ 81-بابى «ءتىل تۋرالى زاڭداردى بۇزعانى ءۇشىن جاۋاپتىلىق» دەپ اتالعان. مۇندا وسى جاۋاپتىلىق ءۇشىن «ايلىق ەسەپتىك كورسەتكىشتىڭ وننان جيىر­ماعا دەيىنگى مولشەرىندە ايىپپۇل سالۋعا اكەپ سوعادى» دەلىنگەن. بىراق بۇلاردىڭ ىسكە اسىپ جاتقانى تۋرالى بىردە-ءبىر فاكتىنى ەستىپ، نە وقىپ كورگەن جوقپىز. مىنە، ءسويتىپ قۇجاتتاردى قازاق تىلىندە جۇرگىزۋدى ناسيحاتتاپ جۇرگەن ءبىز ونىڭ قوس تىلدىلىگىنە دە زار بولىپ قالعان جايىمىز بار. جالپى قارجى باعىتىنداعى ورىنداردىڭ قۇجاتتاردى قازاق تىلىندە جۇرگىزۋىنە كۇنى بۇگىن نە كەدەرگى؟ وسى ساۋالىمىزعا قارجى مينيسترلىگى جانە باسقا دا «ءتىل تۋرالى» زاڭنىڭ ورىندالۋىنا مۇددەلى ورگاندارداردان جاۋاپ ەستىگىمىز كەلەدى. قاشانعا دەيىن مەملەكەتتىك ءتىل، اسىرەسە بانك سالاسىندا قاعاجۋ كورە بەرمەك؟

ب.ەرباقى،
جاڭاوزەن قالالىق «قازاق ءتىلى» ۇيىمىنىڭ توراعاسى

"انا ءتىلى" گازەتى