ايتاقىن بۇلعاقوۆ. ەلباسىنىڭ يەسى مە، كيەسى مە؟
ايتىستىڭ التىن دىڭگەگى اتانعان ءسۇيىنبايدىڭ قورعانى بولعان قىزىل جولبارىسى، زامامىندا جيىرماسىنشى عاسىردىڭ گومەرى اتانعان جىر الىبى جامبىل جاباەۆقا اۋىسقانى تۋرالى ايتىلادى اڭىزدا. عۇمىر بويى: «مەنىڭ ءپىرىم - ءسۇيىنباي، ءسوز سويلەمەن سىيىنباي» دەپ جىرلاپ وتكەن ابىز اقىن كوز جۇمار الدىندا ءوزىنىڭ قاسىندا بولعاندارعا الاتاۋ جاقتى نۇسقاپ تۇرىپ، كيەلى جولبارىسىنىڭ قىرعىزدارعا قاراي تاۋ اسىپ كەتكەنىن ايتىپتى دەگەن اڭگىمە دە ەل ىشىنە كەڭىنەن تاراعان، ءالى كۇنگە دەيىن ايتىلادى. كەيىننەن قىرعىزدىڭ ۇلى جازۋشىسى شىڭعىس ايماتوۆ الماتىعا جولى تۇسكەن سايىن جامبىلدىڭ جاتقان جەرىنە بارىپ جەرگە اۋنايتىنىن كوزدەرىمەن كورگەندەر بار. سوندايدا قاريالار مەن جەرگىلىكتى جۇرتتىڭ ءسوز ۇستارلارى: «باياعى الاتاۋ اسىپ، قىرعىزعا كەتكەن جولبارىس شىڭعىسقا قونىپتى» دەسەتىن. شەشەسى قازاقتىڭ شاپپىراشتى رۋىنان شىققان شىڭعىس ايتماتوۆتىڭ ءوزى دە سۇيىنباي مەن جامبىلدىڭ جولبارىسى وزىنە ءپىر بولعانىن اڭعارتىپ: «جامبىلدىڭ جولبارىسى مەنىڭ جانىمدا، قازاقتان قاشان كەمەڭگەر، دانىشپان شىعادى سول كەزدە ءوز جۇرتىنا قايتار»، - دەپتى دەگەندى گازەتتەردەن وقىپ، تەلەديداردان ەستىدىك. سول اڭىز دەپ تە ايتۋعا كەلمەيتىن اڭگىمە بۇگىندە شىندىققا اينالعانداي. تالدىقورعانداعى «الاتاۋ» قوعامدىق-ساياسي گازەتىنىڭ ءتىلشىسى تاپسىرمامەن تالدىقورعان قالاسىنداعى، ءىلياس جانسۇگىروۆ اتىنداعى مادەنيەت سارايىنىڭ ديرەكتورى، سازگەر ءالي الپىسباۆپەن ارنايى سۇحباتتاسۋ بارىسىندا، سازگەردى سۋرەتكە تۇسىرگەن ەدى.
ايتىستىڭ التىن دىڭگەگى اتانعان ءسۇيىنبايدىڭ قورعانى بولعان قىزىل جولبارىسى، زامامىندا جيىرماسىنشى عاسىردىڭ گومەرى اتانعان جىر الىبى جامبىل جاباەۆقا اۋىسقانى تۋرالى ايتىلادى اڭىزدا. عۇمىر بويى: «مەنىڭ ءپىرىم - ءسۇيىنباي، ءسوز سويلەمەن سىيىنباي» دەپ جىرلاپ وتكەن ابىز اقىن كوز جۇمار الدىندا ءوزىنىڭ قاسىندا بولعاندارعا الاتاۋ جاقتى نۇسقاپ تۇرىپ، كيەلى جولبارىسىنىڭ قىرعىزدارعا قاراي تاۋ اسىپ كەتكەنىن ايتىپتى دەگەن اڭگىمە دە ەل ىشىنە كەڭىنەن تاراعان، ءالى كۇنگە دەيىن ايتىلادى. كەيىننەن قىرعىزدىڭ ۇلى جازۋشىسى شىڭعىس ايماتوۆ الماتىعا جولى تۇسكەن سايىن جامبىلدىڭ جاتقان جەرىنە بارىپ جەرگە اۋنايتىنىن كوزدەرىمەن كورگەندەر بار. سوندايدا قاريالار مەن جەرگىلىكتى جۇرتتىڭ ءسوز ۇستارلارى: «باياعى الاتاۋ اسىپ، قىرعىزعا كەتكەن جولبارىس شىڭعىسقا قونىپتى» دەسەتىن. شەشەسى قازاقتىڭ شاپپىراشتى رۋىنان شىققان شىڭعىس ايتماتوۆتىڭ ءوزى دە سۇيىنباي مەن جامبىلدىڭ جولبارىسى وزىنە ءپىر بولعانىن اڭعارتىپ: «جامبىلدىڭ جولبارىسى مەنىڭ جانىمدا، قازاقتان قاشان كەمەڭگەر، دانىشپان شىعادى سول كەزدە ءوز جۇرتىنا قايتار»، - دەپتى دەگەندى گازەتتەردەن وقىپ، تەلەديداردان ەستىدىك. سول اڭىز دەپ تە ايتۋعا كەلمەيتىن اڭگىمە بۇگىندە شىندىققا اينالعانداي. تالدىقورعانداعى «الاتاۋ» قوعامدىق-ساياسي گازەتىنىڭ ءتىلشىسى تاپسىرمامەن تالدىقورعان قالاسىنداعى، ءىلياس جانسۇگىروۆ اتىنداعى مادەنيەت سارايىنىڭ ديرەكتورى، سازگەر ءالي الپىسباۆپەن ارنايى سۇحباتتاسۋ بارىسىندا، سازگەردى سۋرەتكە تۇسىرگەن ەدى. ەرتەڭىندە گازەتكە بەرۋ ءۇشىن سول سۋرەتتەردى كومپيۋتەرگە كورشىرگەندە، تاڭ-تاماشا قالدىق. الپىسباەۆتىڭ كابينەتىنىڭ تورىندە، قابىرعاعا ىلىنگەن ەلباسى پورترەتىنىڭ جوعارى تۇسىنان جولبارىس بەينەسىن كورگەندە، وسىناۋ تىلسىمنىڭ سىرىنا ءۇڭىلىپ، ءتۇرلى جورامالدارعا دەن بەرگەنىمىز دە راس. بۇل نە؟ ەلباسىنىڭ يەسى مە الدە كيەسى مە دەگەندى ويلاي وتىرىپ، اقىرى ۇلى جازۋشى شىڭعىس اعامىز ايتقان «قازاقتان قاشان كەمەڭگەر، دانىشپان شىعادى سول كەزدە قىزىل جولبارىس تا ءوز جۇرتىنا قايتار» دەگەنى شىندىققا اينالعان-اۋ دەپ تۇجىرىم جاسادىق. ىلايىم سولاي-اق بولعاي، قازاق ەلىن جيىرما جىلدا الەمدەگى الەۋەتتى مەملەكەتتەرگە تەڭەستىرگەن جانە بولاشاقتا ودان دا بيىك مارتەبەگە جەتكىزەم دەپ وتىرعان نۇرسۇلتان نازارباەۆتىڭ جانە ونىڭ تۋعان حالقى قازقتىڭ باعى اسىپ تۇرعانىن بۇگىندە الىس-جاقىنداعىلاردىڭ بارلىعى مويىندايدى.
وزدەرىڭىز بايقاپ قاراساڭىزدار، ەلباسى پورترەتىنىڭ جوعارى جاعىنداعى جولبارىس بەينەسى انىق بايقالادى.
ايتاقىن بۇلعاقوۆ،
الماتى وبلىسى.
«Abai.kz»