بۇگىن بەلگىلى قوعام بەلسەندىسى، جەلتوقسان ارداگەرى نۇرلىبەك قۋاڭباەۆ «جەلتوقسان» ۇلتتىق دەموكراتيالىق پارتياسى قۇرىلىپ جاتقانىن حابارلادى. ول ءوزىنىڭ جەلىدەگى پاراقشاسىندا: ««جەلتوقسان» ۇلتتىق دەموكراتيالىق پارتياسى قۇرىلدى. قولداڭىزدار»، - دەپ جازدى.

ءبىز دەرەۋ نۇرلىبەك مىرزاعا حابارلاسىپ، قۇرىلىپ جاتقان پارتيا تۋرالى ەگجەي-تەگجەيلى سۇراپ بىلدىك. جەدەل سۇحباتتى وقىرمان تالقىسىنا ۇسىنامىز:

توقاەۆ پارتيامىزدى تىركەپ بەرسىن!

سۇراق: ءسىز «جەلتوقسان پارتياسى قۇرىلدى» دەپ جازدىڭىز. ۇلتتىق دەموكراتيالىق پارتيا. بۇل قانداي پارتيا؟ قاشان قۇرىلدى؟ سەز، جيىن، باسقوسۋى ءوتتى مە؟ پارتيانىڭ باسشىلىعىندا كىمدەر ءجۇر؟ قۇرامى، مۇشەلەرى قانشا؟ ونىڭ تىركەلۋى مۇمكىندىگى قالاي؟

جاۋاپ: «جەلتوقسان» پارتياسىنىڭ قۇرىلۋى يا قۇرىلماۋى بۇرىننان كەلە جاتقان اڭگىمە عوي. بىراق مەن بۇگىن Facebook-تەگى پاراقشامدا «جەلتوقسان پارتياسىنىڭ» قۇرىلعانىن مالىمدەدىم. 12 ادامنان تۇراتىن ساياسي كەڭەسىمىز بار. 200-300 ادامنان استام مۇشەمىز بار. وسى ازاماتتار ماعان ىلعي پارتيا قۇرۋ تۋرالى باستاما كوتەرىپ، ۇسىنىس ايتاتىن. مەن ولارعا ىلعي باس تارتاتىنمىن. بىراق، وسى جولى سول ساياسي كەڭەسىمىزدىڭ مۇشەلەرى «قىسىم جاسادى» دەسەم دە بولادى.

توقاەۆ سايلاۋ وتكىزۋ، پرەزيدەنتتىك مەرزىمدى 7 جىلعا ۇزارتۋ سەكىلدى باستامالاردى ۇسىندى عوي. مەن ماقۇل دەپ قابىلدادىم. ماقۇل، وندا ءبىزدىڭ پارتيامىزدى تىركەپ بەرسىن. ءبىز دە پارتيامىزدىڭ اتىنان ۇمىتكەر ۇسىنايىق، وندا.

سۇراق: ءسىز ءوزىڭىز قانداي دا ءبىر قوعامدىق ۇيىمنىڭ اتىنان پرەزيدەنتتىك سايلاۋعا قاتىسۋعا دايىنمىن دەيسىز عوي؟

جاۋاپ: ءيا، ءيا، دايىنمىن.

سۇراق: پارتيانىڭ بۇگىن-ەرتەڭ تىركەلە قويۋى ەكىتالاي دۇنيە...

جاۋاپ: پارتيا تىركەلمەيدى عوي...

سۇراق: ونداي جاعدايدا ءسىز قانداي ۇيىمنىڭ اتىنان ۇمىتكەرلىككە تۇسەسىز؟

جاۋاپ: مەن تەك قانا جەلتوقسان ۇيىمىنىڭ اتىنان ۇسىنامىن. باسقا پارتيالارعا بارمايمىن.

سۇراق: ءسىزدىڭ بۇل باستاماڭىزدى قولدايتىن تاعى قانداي ازاماتتار بار؟ اتتارىن اتاي الاسىز با؟

جاۋاپ: مەنى ارمان شوراەۆ قولدايدى. ەركىن راقىشەۆ قولدايدى...

سۇراق: ەركىن راقىشەۆ كەشە مۇحتار تايجان مىرزالارمەن بىرگە باسقوسۋعا باردى. ال مۇحتار مىرزا وسىعان دەيىن پرەزيدەنت توقاەۆتىڭ جولداۋدا ايتقان باستاماسىنا (پرەزيدەنتتىك مەرزىمدى 7 جىل ەتىپ وزگەرتۋ-رەد.) قارسى شىعىپ، ۇندەۋ تاستاعان. ول ازاماتتاردىڭ باستاماسىنا قاتىستى ويىڭىز قانداي؟

جاۋاپ: ەگەر بالتاش اعام (تۇرسىنباەۆ), «مەنىڭ اكەم» ءتىرى بولعاندا، مۇنداي بولمايتىن ەدى. بالتاش اعام وندايدى قولدامايتىن ەدى. سوندىقتان ول جەردە ەركىن راقىشەۆتىڭ نە ىستەپ جۇرگەنىن بىلمەيمىن. بالتاش اعام كەتكەن سوڭ، ونىڭ يدەيالارىن باسقاشا پايدالانىپ كەتۋگە بولمايدى عوي. سوندىقتان، كەشەگى جىگىتتەردىڭ قوسىلعان باستامالارىنا كوڭىلىم تولمادى. جارايدى. بىرىكسىن، جاساسىن. وعان مەنىڭ قاتىسىم جوق. ولار مەنى شاقىرعان دا جوق.

سۇراق: بىزدە «جەلتوقسان» دەپ اتالاتىن بىرنەشە ۇيىم بار. گۇلباحرام ءجۇنىستىڭ، سىزدەردىڭ ۇيىمدارىڭىز، ەرلان دەكەلباەۆ اعالار بار. ولارمەن كۇش بىرىكتىرەسىز بە؟

جاۋاپ: دەكەلباەۆتىڭ ۇيىمى جوق. ول ۇيىم باسشىسى ەمەس. مەن ۇيىم باسشىسىمىن. مەنىڭ ۇيىمىمدا 200-دەن استام ادام بار. ولار مەنى قولدايدى.

سۇراق: رەسمي تىركەلگەن ۇيىم با؟

جاۋاپ: رەسمي تىركەلگەن ۇيىم. ءبىز جۇمىس ىستەپ جاتىرمىز. ەرلان دەكەلباەۆتى سىيلايمىن. بىراق، ول ۇيىم باسشىسى ەمەس.

سۇراق: جاقسى. ەگەر ءسىز سايلاۋعا تۇسەتىن بولساڭىز، وزگە دە جەلتوقساندىقتار (ۇيىمدار) ءسىزدى قولداي ما؟

جاۋاپ: ۇيىمدى اشۋ ءبىر بولەك، ۇيىممەن ءجۇمىس ىستەۋ ءبىر بولەك. مىسالى، گۇلباحرامدى الايىق. ول ءوز ۇيىمىن اشىپ العان. سول ۇيىممەن بىرگە جۇمىس ىستەپ ءجۇر. مەن ونى قولدايمىن. ول كىسىنىكى دۇرىس. مەن پرەزيدەنت بولماي-اق، قويايىن. مىسالى رەتىندە، ەگەر مەن تۇسسەم، وسى ادامدار مەنى قولدايدى دەپ ويلايمىن.

پرەزيدەنتتىككە 60-تاعىلار ەمەس، جاستار ءتۇسۋى كەرەك!

سۇراق: وپپوزيتسيادا جۇرگەن ازاماتتارمەن كۇش بىرىكتىرۋ تۋرالى ويىڭىز قانداي؟

جاۋاپ: قازىرگى ۋاقىتتا سايلاۋعا ءبىر عانا ادامدى ءتۇسىرۋ كەرەك. ول جاس بولۋى كەرەك. مەن سەكىلدى الپىسقا كەلگەن، ەركىن راقىشەۆ سەكىلدى الپىسقا كەلگەن جىگىتتەر بولمايدى. 35-45 جاستىڭ اراسىنداعى جىگىتتەردى سايلاۋ كەرەك. سولار قازاقستاندا رەفورما جاساۋى كەرەك. شالداردان قۇتىلۋ كەرەك.

سۇراق: ءسىز پرەزيدەنتتىك سايلاۋعا تۇسپەيسىز بە؟

جاۋاپ: جوق! مەن سايلاۋعا تۇسپەيمىن. مەنەن پرەزيدەنت شىقپايدى. پارتيا قۇرامىن. سول پارتيادان جاس جىگىتتى ۇمىتكەر رەتىندە شىعارامىن.

سۇراق: پرەزيدەنتتىك سايلاۋعا قاتىسۋ ءۇشىن دە، پارتيا قۇرۋ ءۇشىن دە اقشا كەرەك. جانە از اقشا ەمەس. ءسىز قارجىلاندىرۋ ماسەلەسىن قالاي شەشپەكسىز؟

جاۋاپ: بىزدە اقشا جاعىنان پروبلەما جوق. ونىڭ قايدان شىعىپ جاتقانىن ايتپاي-اق، قويايىن.

سۇراق: پارتيا قۇرۋعا اقشاڭىز جەتە مە؟

جاۋاپ: جەتەدى. ۇمىتكەر شىعارۋعا دا اقشامىز جەتەدى.

سۇراق: جاقسى: مەن دە ءسىزدىڭ اقشاڭىزدى قازبالاپ سۇراماي-اق، قويايىن. بىراق، ءسىز پرەزيدەنتتىككە  الپىستان اسقاندار ەمەس، جاستار بارۋى كەرەك دەدىڭىز. 3-4 ادامدى اتاي الاسىز با؟

جاۋاپ: ايتا المايمىن. بىراق،  3-4 جاس جىگىت بار. ولاردىڭ كىم ەكەندەرىن ايتسام، داۋ بولىپ كەتەر.

سۇراق: بىزدە قازىر بيلىكتە جۇرگەن ازاماتتاردان (ۇكىمەت، پارلامەنت ت.ب.) پرەزيدەنت بولۋعا لايىق دەگەن ادامدار بار ما؟ ءبىرلى-جارىمىن مىناۋ دەپ كورسەتە الاسىز با؟

جاۋاپ: بار جىگىتتەر. بيلىكتە جۇرگەندەردىڭ ىشىندە دە بار. بيلىكتەن تىس جۇرگەن ادامدار دا بار. ەگەر مەن قازىر ءبىر ادامنىڭ اتىن اتاسام، «نۇرلىبەكتىڭ «جەلتوقسانى» وسى ادامدى يتەرىپ جاتىر، اناۋمەن-مىناۋ بايلانىستى» دەگەن الىپ-قاشپا سوزدەر كوبەيەدى. سوندىقتان، مەن بىرەۋدى اتاي المايمىن. مىسالى... مىسالى، جاقىندا قۇرىلعان ۇلىتاۋ وبلىسى بار عوي...

سۇراق: بەرىك ابدىعاليۇلى ما؟

جاۋاپ: ءيا، سول جىگىتتى اتاي الامىن. قازاقستان پرەزيدەنتى بولۋعا لايىق ادام. باسقاسىن ايتپايمىن. ءارى قاراي، شۋ بولىپ كەتەدى.

ءدال قازىرگى ۋاقىتتا توقاەۆتىڭ 7 جىل وتىرعانى دۇرىس!

سۇراق: كەشە جولداۋدان كەيىن پرەزيدەنت تە سايلاۋعا قاتىساتىنىن ايتتى. «پرەزيدەنت 7 جىل وتىرۋى كەرەك جانە بىراق مارتە سايلاۋعا ءتۇسۋ قۇقى بەرىلۋى كەرەك»، - دەدى. ءسىز نە دەيسىز؟

جاۋاپ: نۇرەكە، ءدال قازىرگى ۋاقىتتا قاسىم-جومارت توقاەۆتىڭ 7 جىل وتىرعانى دۇرىس. مەنى تالاپ تاستاسا دا سول.

سۇراق: جۋىردا دوس كوشىممەن وسى سايلاۋ تۋرالى سويلەستىك. ول كىسى: «بۇل سايلاۋدا توقاەۆقا وپپونەنت جوق»، - دەدى.

جاۋاپ: جاڭا عانا ايتتىم عوي...

سۇراق: ەراعا باپي، رىسبەك اعا سارسەنبايلار الداعى ۋاقىتتا سىزگە حابارلاسىپ، «نۇرلىبەك، ءبىز سايلاۋعا بايكوت جاريالايمىز. قاتارىمىزعا قوسىل»، دەسە؟ ول كىسىلەردىڭ كەشەگى كەزدەسۋدە قانداي شەشىمگە كەلگەنىن ءبىز بىلمەيمىز عوي. دەسە دە، قانداي دا ءبىر شەشىمگە كەلىپ، ءسىزدى قاتارلارىنا شاقىرسا، ءسىز قوسىلاسىز با؟

جاۋاپ: جوق.

سۇراق: ءسىز: «جەلتوقسان پارتياسى نەمەسە ۇيىمىنىڭ اتىنان ءوزىم تۇسپەسەم دە، دوداعا تۇسىرەتىن ادام بار»، - دەدىڭىز. وبەكتيۆتى باعا بەرىڭىزشى، وسى سايلاۋدىڭ ءسىز ءۇشىن ءفاۆوريتى كىم؟

جاۋاپ: «جەلتوقسان» پارتياسىنان ءبىر جىگىت، مۇمكىن ەكى جىگىت پرەزيدەنتتىك سايلاۋعا تۇسەدى. جاس جىگىت. ول جەلتوقساندىق بولۋى، جەلتوقسان وقيعاسىنا قاتىسۋى مىندەتتى ەمەس. ونى كورسەسىڭدەر. توقاەۆتىڭ تۇسەتىنى تۇسىنىكتى عوي. ول توقاەۆقا باسەكەلەس بولادى. ءتىپتى، جەڭىپ كەتۋى دە مۇمكىن.

ەكىنشىدەن، توقاەۆ قازىر ءوزىن جەتى جىلعا سايلاپ وتىر عوي، شىنىن ايتقاندا. بىراق، بۇل جەردە كونكۋرەنتسيا بولۋى كەرەك. توقاەۆ نازارباەۆ سياقتى بولماۋى كەرەك. ونىڭ تاقتان ايىرىلىپ قالۋ مۇمكىندىگى بولۋى كەرەك. «جەلتوقساننان وسىنداي جاس جىگىت شىعىپ جاتىر»، - دەپ ەرتەڭ ەل دە، توقاەۆ تا شوشيتىن بولادى. ياعني، مەن وسى جولى شاحمات ءجۇرىسىن جاساپ وتىرمىن.

سۇراق: ياعني، «توقاەۆقا ءامىرجان قوسانوۆتان دا قاتتى وپپونەنت بولا الاتىن ادام شىعارامىن» دەيسىز بە؟

جاۋاپ: مەن ءامىرجان قوسانوۆ تۋرالدى مۇلدە اڭگىمە ايتپايمىن. ول كىسىنىڭ قاجەتى جوق. بىراق، مەن جاس جىگىتتى الىپ شىعامىن.

سۇراق: توقاەۆ سايلاۋعا تۇسەدى. ونى كىم ۇسىنۋى مۇمكىن؟ ونى پارتيا ۇسىنا ما، جوق، اسسامبلەيا ما؟

جاۋاپ: ول ماڭىزدى ەمەس. ونى كىم ۇسىنعانى ماڭىزدى ەمەس. توقاەۆقا دا، قاسىنداعىلارعا دا ءبارىبىر...

سوڭى: جاقسى، سۇحباتىڭىزعا راحمەت.

نۇرگەلدى ابدىعانيۇلى

Abai.kz