ۋكراينا اسكەرى ەس جيدىرماي شابۋىل جاساۋدا. ءبىر اپتانىڭ ىشىندە ۋكراينا حاركوۆ وبلىسىندا جويقىن شابۋىلدار جاساپ، باسقىنشى قولىنداعى ايماقتىڭ باسىم بولىگىن ازات ەتە ءبىلدى. حاركوۆ وبلىسى رەسەيمەن شەكارالاس ايماق بولعاندىقتان، بۇل باعىتتا شابۋىل جاساۋ ارقىلى تىكەلەي رەسەي شەكاراسىنا شىعۋعا بولادى. 

ۋكراينا اسكەرى 6 قىركۇيەكتە حاركوۆ وبلىسىندا جاپپاي شابۋىلعا شىقتى. بالاكلەيا قالاسى ماڭىنداعى ەلدى-مەكەندەردى ازات ەتىپ، بالاكلەيا قالاسىنداعى رەسەي اسكەرىنە ارتيللەريالىق سوققى جاساپ، قىسىمدى ارتتىردى. رەسەي اسكەرى قالادان شەگىنىپ كۋپيانسك قالاسىنا بەكىندى. بۇل قالا باسقىنشىلار ءۇشىن اسا ماڭىزدى ەدى. سەبەبى قالانى رەسەي اسكەرى ۋاقىتشا حاركوۆ وبلىسىنىڭ ورتالىعى دەپ جاريالاعان بولاتىن. سونىمەن قاتار ءدال وسى قالا ارقىلى حاركوۆتەگى باسقىنشى اسكەرىنە قارۋ-جاراق، وق-ءدارى جەتكىزىلىپ تۇردى. توعىز جولدىڭ تورابى. بىراق كوپ ۇزاماي ۋكراينا اسكەرى كۋپيانسك قالاسىن دا الدى. بۇل قالانى العان ساتتە، قورشاۋدا قالۋ قاۋپى ارتقانىن سەزگەن رەسەي اسكەرى يزيۋم قالاسىن تاستاپ، شەگىنىپ كەتتى. يزيۋم قالاسى ءۇشىن رەسەي اسكەرى ەكى ايداي سوعىسقان بولاتىن.

رەسەي اسكەرىنىڭ شەگىنىسى جۇيەسىز بولعاندىقتان، ۋكراينا حاركوۆ وبلىسىنداعى وزگە ەلدى مەكەندەردى ازات ەتۋدى باستادى. دونەتسك جانە لۋگانسك ايماعىنا دا قارسى شابۋىل جاساۋ مانەۆرلارىن كۇشەيتىپ، ليمان جانە ليسيچانسك قالالارىن قورشاۋعا الۋ ارەكەتتەرىن جاساۋدا. بۇل رەسەي اسكەرىنىڭ اراسىندا ۇرەي تۋدىرىپ، بيلىككە دەگەن نارازىلىقتارىن ارتتىرۋدا.

ۋكراينادا رەسەي اسكەرى شەگىنىپ جاتقان ساتتە، ماسكەۋدە حالىق پەن بيلىك ماسكەۋ كۇنىن تويلاپ جاتتى. بۇل الەۋمەتتىك جەلىدەگى نارازىلىقتى ورشىتە ءتۇستى. ماسكەۋ كۇنىنە ارنالعان وتشاشۋدى رەسەي حالقى "ۋكراينانىڭ ءساتتى شابۋىلىن تويلاپ جاتىرسىڭدار ما" دەپ جازدى. رەسەي قورعانىس ءمينيسترى ۋكرايناداعى ساتسىزدىكتى اقتاۋ ماقساتىندا كەلەسىدەي مالىمدەمە جاسادى: "رەسەي اسكەرى دونەتسك باعىتىنداعى اسكەري قيمىلدى ارتتىرۋ ماقساتىندا يزيۋم مەن بالاكلەيا باعىتىنداعى اسكەردى توپتاستىرىپ جاتىر. ءۇش كۇن بويى سول ماقساتتى اسكەردى جۇيەلى جىلجىتۋ ارەكەتتەرى ىسكە استى". بۇل مالىمدەمەگە وسى جولى رەسەيدىڭ پروپاگانديستەرىنىڭ وزدەرى دە سەنبەدى. ء"دال وسىنداي تۇسىنىكتەمە بەرگەنشە، ءۇنسىز قالعاندارى دۇرىس ەدى" دەدى ولار.

باتىستىق بارلاۋ قىزمەتكەرلەرى حاركوۆ وبلىسىندا ۋكراينا اسكەرى وتە ءساتتى ناتيجەگە جەتىپ، رەسەي اسكەرى ءساۋىر ايىنان بەرى جاۋلاپ العان جەردەن كوبىرەك جەردى قايتارعانىن ايتتى. ۋكراينا اسكەرى حاركوۆ وبلىسىندا ۆولچانسك قالاسىن دا قايتاردى جانە رەسەيمەن شەكارالاس ايماقتارعا جەتتى. كيەۆ ءبىر اپتانىڭ ىشىندە باسقىنشى قولىندا بولعان حاركوۆ وبلىسىن تولىق قايتاردى دەسەك تە بولادى. قازىر وبلىستىڭ ون پايىزعا جۋىق ايماعى باسقىنشى قولىندا قالۋدا، قارسى شابۋىلعا دەيىن بۇل كورسەتكىش 34 پايىز بولعان ەدى.

ۋكراينا حەرسون باعىتىندا دا شابۋىلدى ۇدەتتى. حەرسون ايماعىندا رەسەي اسكەرى بىرنەشە ەلدى-مەكەندى تاستاپ، كەرى شەگىندى. بۇل ۋكراينا اسكەرىنىڭ ۇزدىكسىز تاسىمالداۋ جولدارىن، كوپىرلەر مەن وتكەلدەردى، اسكەري شتابتار مەن قويمالاردى سوققى استىنا الۋدىڭ ناتيجەسىندە ىسكە استى. رەسەي ۋكراينا اسكەرى كەلەسى سوققىنى دونەتسك باعىتىندا نەمەسە زاپوروجە وبلىسىندا  جاساۋى مۇمكىن دەپ بولجاۋدا.

ماسكەۋ ۋكرايناعا قارىمتا سوققى جاسادى. بۇل جولى بەيبىت تۇرعىندار كەشەنىمەن بىرگە ەلەكتر ستانتسيالارىن اتقىلادى. تۇتاس شىعىس ۋكراينا جارىقسىز قالدى. ونىڭ ىشىندە سەپاراتيستەر قولىنداعى دونەتسك وبلىسى دا بار. كوپ ۇزاماي جارىق قالپىنا كەلتىرىلدى، ال شابۋىلدى وركەنيەتتى باتىس ەلدەرى لاڭكەستىك دەپ اتادى.

ۋكراينانىڭ ناتيجەلى شابۋىلى كيەۆكە دەگەن باتىستىڭ سەنىمىن ارتتىرا ءتۇستى. باتىس مەدياسىندا ۋكراينا سوعىسى قايتا ءبىرىنشى ورىنعا شىعىپ، جازىلا باستادى. كيەۆكە كوبىرەك قارۋ بەرۋ ماسەلەسى دە تالقىلانىپ جاتىر. ال رەسەي اسكەرىنە دەگەن سەنىم كاپيتالى رەسەيدىڭ ءوز ىشىندە سوققى الدى.

اسحات قاسەنعالي

Abai.kz