سولتۇستىك قازاقستان وبلىسى اكىمىنىڭ ورىنباسارى داۋرەن جانداربەكتىڭ بۇقارالىق اقپارات قۇرالدارىنا بەرگەن دەرەكتەرىنە سۇيەنسەك، قىركۇيەكتىڭ 21-25 ارالىعىندا وبلىسقا 30 مىڭنان اسا رەسەيلىك كەلگەن ەكەن. ولاردىڭ 20 مىڭدايى 18-60 جاس ارالىعىنداعىلار.

قازىر قىزىلجاردىڭ بۇرىندارى كوبىنە بوس تۇراتىن قوناقۇيلەرى لىق تولعان. قازاقتىڭ كەڭپەيىلدىلىگىمەن كورشى ەلدەن شەكارا اسىپ كەلگەندەرگە ەرىكتىلەر كومەك بەرىپ، قامقور بولىپ جاتىر.

بۇرىن-سوڭدى بولماعان ادام ءنوپىرىنىڭ سوڭى نە بولارىن كىم ءبىلسىن، ايتەۋىر جۇرتتىڭ شەتەلدىكتەر ەلدە تۇراقتاپ قالماس، جاعداي تۇزەلگەن سوڭ وتانىنا ورالار نەمەسە باسقا ەلدەرگە كەتەر دەگەن ءۇمىتى بار. رەسمي ورىنداردىڭ رەسەيلىكتەر قازاقستاندى باسقا ەلدەرگە ءوتۋ ءۇشىن ترانزيت جولى رەتىندە عانا پايدالانادى دەگەنىنەن تۋعان بۇل ءۇمىت اقتالا ما؟ ونى ۋاقىت كورسەتەدى.

قالاي دەگەنمەن دە حالىق اراسىندا رەسەيدەن كەلگەندەر ءار ءتۇرلى جولمەن ەلىمىزدە وتىرىپ قالا ما دەگەن كۇدىگى سەيىلگەن جوق. مۇنداي ۇزدىكسىز اعىلىپ جاتقان شەتەلدىكتەر توبىرىنىڭ ىشىندە ءار ءتۇرلى پيعىلداعى ادامدار بولادى، ەل قاۋىپسىزدىگىنە قاتەر توندىرەتىن قىلمىسكەرلەر دە، تىڭشىلار دا بولۋى مۇمكىن.

كەيبىرى رەسەيدەن كەلگەندەردىڭ اراسىنداعى ەلىمىزگە پايداسىن تيگىزەتىن مىقتى مامانداردى، اسىرەسە، اقپاراتتىق تەحنولوگيا (IT) ماماندارىن جۇمىسقا تارتۋ قاجەت دەپ ءماز-مەيرام بولىپ ءجۇر. ال بايىپتاپ قاراساق رەسەيلىكتەر IT سالاسىن ورگە شىعارادى دەۋگە نەگىز جوق. اقپاراتتىق تەحنولوگيا سالاسىندا كاسىبي دايارلىعى دا، ءبىلىم دەڭگەيى دە، بىلىكتىلىگى دە رەسەيلىكتەردەن اسىپ تۇسپەسە كەم تۇسپەيتىن ءوز ماماندارىمىز جەتكىلىكتى. تەك سولاردىڭ ءبىرازى ءوز ەلىندە ۇكىمەت تاراپىنان قولداۋعا دا، جالاقىعا دا جارىماعان سوڭ ەڭبەگىن باعالايتىن شەت ەلدەردە ءجۇر. ءوز ەلىندە ەڭبەگى، ءبىلىمى ەلەنىپ جاتسا قازاقتىڭ دارىندى ازاماتى دارحان نۇرماعانبەتوۆ اقش-تىڭ NاSا عارىش اگەنتتىگىندە قىزمەت ىستەر مە ەدى؟

رەسەيدەن كەلگەن «دانىشپاندار» قازاقستاننىڭ اقپاراتتىق تەحنولوگياسىن شىڭ باسىنا شىعارادى، ۇيرەتەدى دەپ جەلىگىپ جۇرگەندەر قۇپيا اقپاراتتار مەن كوپشىلىككە جاريالاۋعا جاتپايتىن دەرەكتەر تاسقىنىنا وپ-وڭاي قول جەتكىزە الاتىن شەتەلدىك IT ماماندارىنىڭ ەل قاۋىپسىزدىگىنە تونەتىن قاتەر ەكەنىن ەسكەرگىسى كەلمەگەنى مە؟ ۇلتتىق قاۋىپسىزدىك كوميتەتى، شەكارا قىزمەتتەرى، باسقا دا جاۋاپتى ورىندار كورشى ەلدەن كەلىپ جاتقانداردى فيلتراتسيادان وتكىزۋ، ءجىتى تەكسەرۋ، قاداعالاۋ اۋقىمىندا قانداي جۇمىس جۇرگىزىپ، الدىن الا قاۋىپسىزدىك شارالارىن قولدانۋ ءۇشىن ناقتى قانداي جۇمىس جۇرگىزىپ جاتقانى تۋرالى جارىتىمدى اقپارات جوق. ال جارتىلاي شىندىق وتىرىكتەن دە قاۋىپتى. سەنىمدى كوزدەردەن شىندىقپەن ۇيلەسەتىن اقپارات بولماسا، نەمەسە شىنايى احۋال تۋرالى جارىم-جارتىلاي عانا ايتىلسا ەل ىشىندە نەشە ءتۇرلى قاۋەسەت جايىلادى. مۇنان سوڭ «جالعان اقپارات» تاراتقانداردى ماي شاممەن ىزدەپ جۇرتتى دۇربەلەڭگە سالۋدىڭ ءمانى جوق.

مارات ەرمۇقانوۆ          

Abai.kz