ءبىرىنشى ءبولىم: تاريحي شەگىنىس

ەكىنشى ءبولىم: تاۋەلسىزدىك كەزەڭى

بۇل بولىمدە، قارا (ايتپاقشى قارا دەگەندە حالىقتى ءبولۋ ەمەس، جالپى تۇركىدە قارا ءسوزى بۇقارا، ياعني كوپشىلىك، قاراپايىم جۇرت ەكەنىن ءتۇسىنىڭىز) حالىقتىڭ اراسىندا قايناپ وسكەن ادام ەكەنىمىزگە سۇيەنە وتىرىپ، ماسەلەنىڭ تەوريالىق جاعىمەن قاتار پراكتيكالىق ويلاردى قاتار جەتەلەۋگە تىرىسامىز، مىسالدار كەلتىرىپ، نەمەسە، الدىڭعى جازعان ماقالا-جازبالارىمدى قولدانۋىم دا مۇمكىن، ولاي ەتسەم نە ىستەۋ كەرەك، نە ىستەلىنۋى كەرەكتىگى تۋرالى پىكىرلەرىمىز ودان جۇتاڭدانىپ قالماس دەگەن ويدامىز.

ەڭ ءبىرىنشى ماسەلە ساياسات الدىعا شىعۋى كەرەك، ياعني، ءار ادامنىڭ ويلاۋ قابىلەتى بار، جەكە تۇلعا ەكەنى دارىپتەلۋى ءتيىس! ساياسات دەگەندە الدىڭعى كوكەلەرىمىز ويلاعانداي بيلىككە تالاسۋ ەمەس، ءار جەكە ادامنىڭ كەز-كەلگەن دۇنيەدە وزىندىك ۇستانىمى بولىپ، بەلسەندىلىگىن ارتتىرۋ! ساياسي كوكىرەگىن اشۋدان، ەش قورىقپاۋ، قايتا سول جولدا تەز ارادا ناقتى ءىس-شارالار قابىلداۋ. ول ءۇشىن بارلىق وزىمىزدەگى قوعام مۇشەلەرى، اسىرەسە، ءبىرىنشى كەزەكتە، بيلىكتەگىلەر ميلارىنا

دەكوممۋنيزاتسيا

جۇرگىزۋلەرى قاجەت. سوناۋ اتى زاتىمەن جوق بولعان كەڭەس وكىمەتىنىڭ باسقارۋ جۇيەسى قازىرگى كۇندە «جاسامپازدىقپەن» ءالى تۇعىردان تۇسپەي تۇر! جەكە باستىڭ اۆتوريتاريزمىنە عانا نەگىزدەلگەن بۇنداي جۇيە، ءار ماماننىڭ جەكە جاۋاپتىلىعىن جويىپ، باستىققا جالتاڭداۋعا، قاعازباستىلىققا، بيۋروكراتيزمگە اكەلدى. باستىقتاردىڭ بىلىمسىزدىگىن جاسىرۋ ءۇشىن ءتۇرلى امالدار، زاڭدار، ەرەجەلەر ويلاپ تابىلدى (مىسالى، اكىمدىك عيماراتتارىنا تەلەفونمەن كىرمەۋ قاعيداسى، قايتا سۇراۋشى تەلەفون، كامەرامەن كىرىپ، انالاردىڭ وزدەرىن قالاي ۇستايتىنىن كورسەتىپ وتىرسا، بۇل دا ءبىر كەزدويسوق كەلگەن ادامداردىڭ بيلىگىنە توسقاۋىل بولار ەدى), قاپتاعان اقىلشىلار، كەڭەسشىلەر، پرەسس-سەكرەتار، كومەكشى، جاۋاپتى سەكرەتار دەيتىن تۇككە كەرەكسىز شتاتتار اشىلدى. قاراپايىم حالىقتى ادامعا ساناماۋدىڭ شەگى جەتكەنى سونشالىقتى، وبلىس ورتالىعىنىڭ قالا اكىمىنە جەكە قابىلداۋىنا جازىلعاندار كەزەگى 6-7 ايعا دەيىن سوزىلعان، مىنە، زاڭنامالارعا سايكەس، قابىلداۋ كەستەسىنىڭ جەتكىزگەن جەمىسى!

جەكە تۇلعا ءوزىنىڭ ادام ەكەنىن سەزىنسە عانا، ءوز قۇقىعىن تالاپ ەتە الادى، ءار تۇلعانىڭ ءوز قۇقىعىن قورعاي الۋى كوررۋپتسياعا توسقاۋىل بولىپ، قوعامنىڭ دامۋىنا اپارادى!

ال مىنا جۇيەدە، ەشكىم ەشتەمگە جاۋاپ بەرمەيدى، جوعارى جاققا دەگەن جالتاقتىقتىڭ شەگىنە جەتكەنى سونشالىقتى، ماماندار جەكە ويلاۋ قابىلەتىنەن جوعالدى دەۋگە بولادى جانە ول جالتاقتىق بۇرىنعى مەتروپوليانى ءىش تارتاتىندارعا دا ارنالعانداي (سونىسىن بىلدىرمەۋ ءۇشىن، ءجاي قازاققا اكىرەڭدەپ شىعا كەلەتىنىن قايتەرسىڭ). سول ۇزىلمەي كەلە جاتقان داعدىنىڭ ءبىرى، باسشى ماڭايىنا توپتاسۋ دەگەندە ەرىكسىزدەن برەجنەۆ-اندروپوۆ-چەرنەنكولاردىڭ ولگەن كۇندەرىن ەسكە الىپ، ەرىكسىزدەن كۇلگەندەيسىڭ. قاراپايىم ەل (نەگىزى بارشامىز دا) امەريكانىڭ ءبىر سوتىنىڭ اقشاسى جوقتىقتان نان ۇرلاعان ادامدى تىڭداپ بولىپ، «...بۇعان بار قوعام كىنالىمىز، وسىندا وتىرعاندار 10 دوللاردان جيناپ مىنا كىسىگە بەرىڭدەر، ال ءوزىن قازىر بوساتامىز» دەپ شەشىم شىعارعان وقيعانى تاڭ قالىپ تۇرىپ تىڭداپ، كوزىمىزدەن جاس شىعىپ كەتكەنىن دە بايقامايمىز، ويتكەنى، بار ەل ادىلەتتىكتى اڭسايدى!..

ادام ءوزىنىڭ ادام ەكەنىن تولىققاندى سەزىنگەندە عانا وزىنە، وتباسىنا، تۇرعان جەرىنە، ەلىنە دەگەن سۇيىسپەنشىلىك ورناپ، پاتريوتتىق سەزىمدەرگە يە بولادى. ۇلتقا دەگەن ادالدىق، ماقتانىش پايدا بولىپ، پاسسيونارلىق كۇيدى باسىنان كەشىرەدى، قازاق مىقتى بولسا، ەلىمىزدە تۇراتىن باسقا ۇلت وكىلدەرىمەن تاقاسپاي، تالاسپاي، كەرىسىنشە ولارعا قامقور بولۋعا تىرىسىپ، ولاردىڭ دا بارىنشا دامۋىنا، قازاقتانۋىنا ۇلەس قوسار ەدى. قازىرگى ءوز ەلىندە، ءوز جەرىندە جەتىمنىڭ، وگەيدىڭ كۇيىن كەشىپ، كۇيبىڭمەن وتىرعان جۇرتتان بيلىك قالايشا «ۇلتتار دوستىعىن» تالاپ ەتپەك؟ وزدەرى ءبارىن سولارعا ساتىپ-ساتىپ الىپ، قازاقتىڭ دۇنگەندەردى ۇرعانىنا تاڭ قالاتىن كەيىپ تانىتقانى مۇلدە ايارلىق (بۇل تۋرالى توقتالا دا كەتەمىز).

جەكە تۇلعا رەتىندە بارىنشا دامىتقان ادامدارىمىزعا ءوزىن-ءوزى باسقارۋ جۇيەسىنە كوشۋ وڭاي بولادى، ويتكەنى، ونداي تۇسىنىك ءبىزدىڭ ۇلتقا بۇرىننان ءتان، قانىندا بار، ءوزىن-ءوزى باسقارۋ - قازاقتىڭ رۋشىلدىعىندا (قازىرگى ترايباليزممەن شاتاستىرماڭىز), اۋىلداستىعىندا («ۋ ىشسەڭ رۋىڭمەن»، «الىستاعى اعايىننىڭ اتى وزعانشا اۋىلداستىڭ تايى وزسىن» ت.ب. تۇسىنىكتەرى بەكەر تۋىنداعان جوق). بىزدەر شەشەندەردىڭ ۇيىمشىلدىعىنا تاڭ قالامىز، تاڭىرقايتىن ەشتەمە دە جوق، ونداي قاسيەت بىزدە دە بولعان. ال، ءومىر بويى سوعىستان كوز اشپاعان اۋعان جۇرتىنداعى پۋشتۋنداردىڭ وزىنە ءتان ۇلتتىق كودەكسى بار ەكەنىن بىلەسىز بە؟ وكىمەت، شاريعات زاڭدارىنان باسقا ولار سول كودەكستى ساقتاۋ ارقىلى جويىلماي كەلەدى، قانشا سوعىس بولىپ جاتسىن، قىرىلاپ جاتسىن، باسقىنشىلار كەلىپ جاتسىن... ولار ءوز نامىسىن، جەكە باستىڭ نامىسىن ەشكىمگە دە تاپتاتقان ەمەس! ال، كۇندەلىكتى ومىردە سول ۇلتتىق كودەكس ارقىلى ءوزىن-ءوزى باسقارادى! ورتالىق وكىمەت ونداي قاۋىمداستىقتىڭ ىسىنە ارالاسا دا المايدى (جالپى زاڭدى بۇزىپ جاتقان جوق). بۇل جەردە مەن، كەرتارتپالىق جاساپ، باعزى زامانعا سۇيرەپ، ۇگىتتەپ وتىرماعانىم ايتپاسا دا تۇسىنىكتى بولار (سونشاما ارتتا قالعان ەلدىڭ وزىندە دە جەكە تۇلعا ءوزىن ادام رەتىندە سەزىنە بىلەتىندىگىن مىسال رەتىندە كەلتىرىپ وتىرمىن).

بۇل جەردى قورىتىندىلاي ايتساق سول كوممۋنيزم» يدەولوگياسى بويىنشا ءبىزدى «باسقاشا ويلاتىپ، باسقاشا سويلەتىپ، باسقاشا ىستەتىپ قويدى... (مىنبەلەردەن «جالىنداعان»، شىندىعىندا ومىرگە سايكەس ەمەس ۇراندار; وندايلارعا ىشتەي كۇلىپ قويىپ، مۇلدە كەرىسىنشە ويلاۋ; جەمە-جەمگە كەلگەندە مۇلدە باسقاشا ىستەۋ...) (قايتا قۇرۋ كەزەڭىندە ءبىر انەكدوت شىققان ەدى: قارعا بىردە جەردە جورعالاعان تاسباقاعا قاقىلداپ قويمايدى ەكەن، «قايتا قۇرىل...قۇرىلۋ قاجەت» دەپ، سول كەزدە، تاسباقانى جۇگىرىپ كەلە جاتقان تۇلكى تاپتاپ كەتىپتى. بەت اۋزى ابدەن شاڭ بولىپ، بەكەرگە تاياق جەگەن ول قارعاعا ايتادى ەكەن: «قايتا قۇرىلساڭدار دا، قۇرىساڭدار دا، انداعى جوعارىداسىڭدار عوي. ال جەردەگى ءبىزدى قالاي تاپتادى، سولاي تاپتاي بەرەسىڭدەر عوي» دەپ)...ءومىردىڭ اشششى مىسالى ما؟

...قازىر قىزمەتتەگىلەر جاي حالىقتى مازاقتاپ، كۇلەدى «وسى ءبىزدىڭ ەل ىشە الماسا دا، تى...ا الماسا دا، اكىمدىكتەردى كىنالايدى» دەپ... سوندا قاراپايىم حالىق كىمنەن سۇراۋى كەرەك؟ بار بيلىك، ءۇي-جەر تەلىمىن ءبولۋ، قىزمەتكە الۋ، اقشا، باعدارلامالار... ءبارى، ءبارى ءبىر قولعا شوعىرلاندىرىلسا؟

سوندىقتان وكىمەتتى باسقارۋدا

دەاكيماتيزاتسيا

جۇرگىزىلۋى ءتيىس! اكىمدەردەن (بيلىكتەن) باستايىق، ادام نەگە سونشا اقشاسىن پارەگە شىعارىپ، اكىم بولعىسى كەلەدى، بىرىنشىدەن ول اقشاسى تەز ارادا قايتىپ كەلەدى، ەكىنشىدەن قازاقتىڭ بويىنداعى ماقتانشاقتىق ء(وزىنىڭ باسقالاردان ارتىق ەكەنىن سەزىنۋ! ءتىپتى، سول بيلىكتەگىلەرگە قىزعانا-ەلىكتەپ جۇققان سەزىم قاراپايىم ادامداردىڭ دا بويىندا بار: نەسيەگە بولسىن، جاقسى ماشينا ءمىنۋ، ۇلان-اسىر توي جاساۋ، باسقالارعا وكتەمدىكپەن سويلەۋ ت.ب.), ياعني، ءوزىن باسقالاردان ارتىق ساناۋ (الدىندا ايتقان رۋ وكىلدەرى بيلىككە كەلگەلى رەسمي جينالىستاردىڭ وزىندە باسشىنى تۇرىپ قارسى الۋ، ءسوز باستاعاندا الدىمەن سونىڭ ەسىمىن اتاۋ، باتا بەرۋ، جاتا كەپ كوپە-كورنەۋ ماقتاۋ ت.س.س. ورىن الدى) سياقتى سۇرقيالىق، جيىركەنىشتى «ساياسات» ورنادى (بۇل دا حالىق پەن بيلىك اراسىن الشاقتاتتى). ال، باستىق بولۋ ءۇشىن پارەگە بەرگەن اقشاسىن ولار بىلاي قايتارادى: تەندەردەن ۇتقانداردان ءوسىم الۋ 30 %-كە دەيىن; قىزمەتكە تاعايىنداۋلاردىڭ ساتىلۋى (باسقانى ايتپاعاندا مەكتەپتە ەدەن جۋشىلاردى باسقا ۇرىپ ساناپ، مولشەرلى بەلگىلەنگەن سومانى ءبىلىم بولىمىنەن الاتىن اكىمدى دە كوردىك); مەملەكەتتىڭ جاردەمىنىڭ (سۋبسيديا) 10 %-ءىن سىپىرۋ; شارۋالارعا ارنالعان جەرلەردى كونكۋرس بويىنشا ۇتقىزىپ ساتۋ; كاسىپكەرلىك جەر تەلىمدەرىن ساتۋ; پاتەر كەزەگىن ساتۋ; ءتۇرلى سىيلىقتار الۋ ت.ب.

وسىدان كەيىن قارا حالىقتىڭ بيلىككە قانداي سەنىمى بولۋى مۇمكىن دەپ ويلايسىزدار؟ قانداي بيىكتە بيلىكتە تۇرماسىن، ولاردىڭ ىستەگەن ىستەرى ءتۇرلى جولدارمەن قاراپايىم حالىقتىڭ دا قۇلاعىنا جەتەدى (ەلدەن ەشتەمە جاسىرا المايسىڭ). اۆتوريتاريزمگە توسقاۋىل قويۋ ءۇشىن، اكىمدەردەن اقشانى الۋ كەرەك، ياعني، ول ساياسي قىزمەتكەر مە، ساياساتپەن (جاسى 100-گە كەلگەن قاريانى قۇتتىقتاسىن; ەلمەن بىرگە شىعىپ، جولدىڭ ساپاسىن تەكسەرىپ، ناشار جاساعان كومپانيانى سوتقا بەرسىن; ىشكى احۋالعا مونيتورينگ جۇرگىزىپ، جاماندىقتىڭ الدىن-الۋ سياقتى ماسەلەلەردى ورىنداسىن ت.س.س.) اينالىسسىن. ال شارۋاشىلىق جۇرگىزۋدى سول سالانىڭ مايتالمان (كومپەتەنتسيالى) ماماندارى جۇرگىزۋلەرى كەرەك، ولاي بولماعاندا ءومىرى ونداي سالانى كورمەگەن، مىسالى، ماماندىعى تەمىرجولشى اۋدان اكىمىنىڭ ەل-جۇرتتى اۋىل شارۋاشىلىعىندا ەگىندى قالاي ءوسىرۋدى ۇيرەتكەنىندەي كۇلكىگە ۇشىرايدى.

اكىمدەر قۇزىرەتىنەن ءار سالانى بولەكتەپ الىپ، ولاردىڭ رەيتينگى دەيتىندەرگە ونداي كورسەتكىشتەردى جولاتپاعان ءجون. شارۋاشىلىق پەن ساياسات ءبولىنۋى ءتيىس: مىسالى، ءبىلىم سالاسىمەن ورتالىقتاندىرىلعان ءبىلىم ءبولىمى، اۋىل شارۋاشىلىعىمەن ءتيىستى باسقارمالار، جول سالۋدى ۇلتتىق كومپانيالار جۇرگىزگەنى دۇرىس بولار! بۇلار تۋرالى ەكونوميكالىق ۇسىنىستار بولىمىندە تومەنىرەك كەڭىرەك توقتالامىز (ازىرگە ساياسات).

ۇلتتىق كود ماسەلەسى

ءبىزدىڭ قازاق ەرەكشە حالىق، كەيىنگى تاريحي كەزەڭدە كورمەگەن كورەسىسى قالماعان حالىق، شىندىعىندا ءالى كۇنگە جويىلماي كەلە جاتقانىنا تاڭ قالاتىن حالىق. سونشالىقتى زۇلماتتىڭ بارىنەن ءوتىپ-ءوتىپ كەلىپ، ەندىگى جاڭاراتىن، جاڭعىراتىن كەزەڭدە تاريح باسەكەسىنەن ارتتا قالىپ قويعانىمىز وتە وكىنىشتى. ول جولدا ءوزىمىزدىڭ ەتەنە بيلىگىمىز جاتتان قالىسپاي «ەڭبەك ەتۋدە»!

قازاقتى قورقاق دەگەن شىقتى! ءيا، ءبىز قان مايدانداردا جەڭىلگەن، ەزىلگەن، تەحنيكالىق-پروگرەستە ارتتا قالعان، وتارشىلدىقتىڭ قامىتىن جەلكەنى جاراعا اينالدىرعانشا كيگىزگەن، تۇمىلدىرىقتالعان ۇلت وكىلىمىز. بويىمىزعا ءوزىن قور سانايتىن، قۇلدىق-باعىنىشتىلىق پسيحولوگيا ورناعان، ادۋىندى مىنەزدەن كوپ جاعدايدا ايرىلعان حالىق وكىلىمىز، ونى مويىنداۋىمىز كەرەك جانە مىنا «تاۋەلسىزدىك» الىپ بەرگەن بيلىكتىڭ ۇلتتىق سانا-سەزىمدى قايتا جاڭعىرتۋعا ەمەس، كەرىسىنشە بارىنشا تۇنشىقتىرۋعا جۇمىس ىستەگەنىنىڭ ارقاسىندا، ەكونوميكالىق اۋىرتپاشىلىقتىڭ ارقاسىندا بارىنشا سول جاعدايدان قۇتىلۋدىڭ ورنىنا تۇتىنا، تۇتىلا تۇستىك. الايدا، جىگەرلى جاستارىمىزدى، سپورتتاعى ت.ب. جەرلەردەگى جەتىستىكتەرىمىزدى، ءومىردىڭ قاي سالاسىندا بولسىن جاڭالىقتى يگەرۋگە دەگەن قۇلشىنىستى ت.ب. پاسسيونارلىق قۇلىقتارىمىز ءالى دە بار ەكەنىن ءبىلىپ، سوندىقتان بىزگە جاۋىققانداردىڭ ەسكەرۋى، ساناسۋى دا ءتيىس ەكەنىن ەسكە سالامىز. قىسقاسى، كوك ءبورىنىڭ گەندىك تۇرعىدا بەرىلگەن ورشىلدىگى ءالى ولگەن جوق!

قازاقتى جالقاۋ دەگەن شىقتى! ءيا، كەيىنگى كەزدەگى تۇرمىستىڭ اۋىرتپاشىلىقتارىنان كوبىمىزدىڭ بويىمىزعا بويكۇيەزدىك، ەنجارلىق، جاتىپ ىشەرلىك، جاڭالىقتان قاشۋ ت.ب. سياقتى قاسيەتسىزدىكتەردىڭ ورناعانى راس، وسىدان كەلىپ، قازاق «مەنت، تاكسيست، وحراندارعا» عانا جارايتىنداي بولىپ قالدى! بىراق، كەي ساتتەردەگى بۇرق ەتەر قازاق مىنەزى بارشاعا ساباق بولۋى مىندەتتى. سولاي!

اتا-باباسى اق قار-كوك مۇزدا ساقارا دالادا ءجۇرىپ، ءومىر ءسۇرىپ، تابيعاتتىڭ تىلسىم دۇلەيىمەن الىسىپ-جۇلىسىپ ەشتەمەگە بوي بەرمەگەن كوشپەندى ۇرپاعى قالايشا جالقاۋ بولماقشى؟ ءتىپتى، ءوزىم كوزىممەن كورگەن سوۆەت كەزەڭىندەگى ءبىر وقيعانى مىسالعا كەلتىرە كەتەيىن: الدىندا ايتقانىمىزداي تازا قازاق اۋىلدارىنىڭ (سوۆحوز، كولحوز) تەحنيكالىق جابدىقتالۋى، ينفراقۇرىلىمدىق جۇيەلەرى، ارالاس، نەمەسە باسقا ۇلتتار تۇرعان اۋىلداردان تومەنىرەك بولعانى ەشكىمگە دە قۇپيا ەمەس (ونىڭ ۇستىنە تازا قازاقي اۋىلدار بۇرىنعى پاتشا وكىمەتى اتالارىن قۋىپ جىبەرگەن ناشار قۇمداۋىت، شولەيت جەرلەرگە  كولحوزداستىرۋ زامانىنان ورنالىسىپ قالعان، ال سۋلى، نۋلى جەرلەرگە باسقا ۇلت وكىلدەرى قونىستانعان). سونداي قازاقي اۋىلدىڭ (شارۋاشىلىق باعىتى قوي شارۋاشىلىعى، ەگىن...) ادامدارى كوبىنە ەسكىلەۋ متز-50 لەرمەن-اق تىرىلداتىپ ءجۇرىپ، تراۆەرستى «ە ول ما ول ءتراتردىڭ اۋكەسى عوي» دەپ ات قويىپ-اق، جازداي الىستاعى وزەن جاعاسىنان قۇراق ءشوپ شاۋىپ، قىس بويى قىستاۋعا قۇمعا كەتكەن وتارلاردى جەم-ءشوپ-تۇز ت.ب. قاجەتتى زاتتارمەن 300-350 شاقىرىم جەرگە دەيىن ايازداردا بارىپ قامتاماسىز ەتىپ جۇرەتىن. سودان ءبىر نەمىس-ورىس تۇراتىن اۋىلعا قىزمەتپەن بارعانىم بار، ءبىر-ەكى اي عانا ىستەگەنىمە قاراماي ديرەكتور ورنىنا مەنى تاستاپ، ءوزى دەمالىسقا كەتتى. سول ەكى ورتادا جاڭا جىل قارساڭى بولعاندىقتان سوۆحوزدا بەنزين بولماي قالىپ، اۋدان ورتالىعىنداعى ەلەۆاتورعا تۇقىم كەلىپ، شۇعىل تاسۋ قاجەت بولدى، ايتپەسە، تەمىرجول ايىپپۇل سالادى. ويىمدا ەشتەمە جوق ەكى كاماز-عا قوسىمشا تراكتورلار شىعارۋدى باس ينجەرەنرگە تاپسىرىپ، اۋدانداعى جينالىسقا كەتتىم. ءتۇس اۋا كەلسەم، بار بولعانى 80-90 شاقىرىمدىق جەرگە باراتىن تراكتورلار تابىلماعان. ابدەن ۇرىستىم، سەبەبى انا قازاقي اۋىلعا قاراعاندا تراكتورلار جاڭا (متز-80; ت-150), تەك قانا تراكتورشىلار ونداي جولعا شىعىپ كورمەگەن، نەمەسە، بارعىلارى كەلمەيدى. پرينتسيپكە بارا وتىرىپ، مەڭگەرۋشىلەردى، مەحانيكتەردى قوسىپ تۇرىپ، سول كۇنى تۇنگە دەيىن جۇمىس ىستەتتىم. وسى مىسالدان-اق قازاقتىڭ تەحنيكانى جاقسى مەڭگەرەتىنىن، جالقاۋ ەمەستىگىن كورە بەرىڭىز...

ءتىل ماسەلەسى

ۇلتتىڭ ەڭ ءبىرىنشى بەينەسى، بەلگىسى ماسەلەسى تىلگە كەلسەك، ءبىز قازاق، دۇنيەجۇزىندەگى ەڭ سورلى ەلدىڭ ءبىرى شىعارمىز. بۇل تۋرالى از ايتىلىپ جاتقان جوق، ايتۋداي-اق ايتىلادى، بىراق، سول جابۋلى قازان جابۋىمەن! وعان، ياعني ءتىلدىڭ دامۋىنا ءبىرىنشى كەزەكتە كرەملگە جالتاقتاعان بيلىك كىنالى بولسا، ەكىنشى جاعىنان الدىندا ايتقان ءوزىن جەكە باس، تۇلعا رەتىندە جوعالتقان قازاق كىنالى. وسى ورايدا، اشىنىڭقىراپ جازعان ماقالام بار ەكەن سونى، كەلتىرە وتىرىپ، ويلارىمىزدى قوسىمشا توعىتايىق.

جالعاسى بار...

ازكەن التاي

Abai.kz