قازاقستان پرەزيدەنتى قاسىم-جومارت توقاەۆ جەكسەنبى كۇنى كەشكە رەسمي ساپارمەن ماسكەۋگە باردى. بۇل توقاەۆتىڭ قازاقستان پرەزيدەنتى بولىپ قايتا سايلانعاننان كەيىنگى ءبىرىنشى ساپارى.

پرەزيدەنتتىك سايلاۋدان كەيىنگى اپتا ءتۇرلى وقيعاعا تولى بولدى. پرەزيدەنتتى ۇلىقتاۋ ءراسىمى كەزىندە استانادا نارازىلىقتار ءوتتى.

قازاقستانداعى جەتەكشى مىس ءوندىرۋشى «KazMinerals» چۋكوتكاداعى بايمسكايا كەن ايماعىنا 2028 جىلعا دەيىن تاۋ-كەن بايىتۋ كومبيناتىن سالۋدى جوسپارلانعان ەدى. بىراق جوبانى توقتاتتى.

توقاەۆ رەسەيدىڭ ۋكرايناعا باسىپ كىرۋىن قولدامايتىنىن، اننەكسيالانعان اۋماقتاردى مويىندامايتىنىن تىكە ايتتى ءارى موبيليزاتسيادان بىزگە قاشقان ورىستاردى ءوز قامقورلىعىنا الۋعا ۋادە بەردى.

كرەمل ءوزىنىڭ ءداستۇرلى تاسىلىمەن نوۆوروسسيسك تەرمينالىندا قازاقستاندىق مۇنايدى ەكسپورتتاۋدا قيىندىقتار تۋعىزىپ، قورقىتۋعا تىرىستى، بىراق ونىسىنان تۇك شىقپادى. كەرىسىنشە «قازمۇنايگاز» مەملەكەتتىك كومپانياسى قىركۇيەك ايىنان باستاپ باكۋ-تبيليسي-دجەيحان قۇبىرىمەن گرۋزيا مەن ءازىربايجان ارقىلى ەكسپورتقا شىعارا باستادى.

ءپۋتيننىڭ بانكروتقا ۇشىراعان «ورىس الەمىنەن» باسقا، كورشىلەرىنە ۇسىناتىن ەشتەڭەسى قالعان جوق. قازىر پۋتين مەن ونىڭ توڭىرەگىندەگىلەر «ارنايى وپەراتسيامەن» ءومىر ءسۇرىپ جاتىر.

قاسىم-جومارت توقاەۆ بولسا، قوعامنىڭ گۇلدەنۋى ءۇشىن ۇمتىلىپ، دامۋدىڭ جاڭا ۆەكتورىن بەرۋگە، مەملەكەتتىڭ ساياسي جۇيەسىن وزگەرتۋگە كۇش سالىپ جاتىر.

ارينە، بۇل وڭاي ءارى تەز بولا سالاتىن دۇنيە ەمەس. مۇنداي ىستەر پرەزيدەنتتىڭ جارلىعىمەن نەمەسە ءبىر مەملەكەتتىك باعدارلامامەن شەشىلە سالمايتىنى انىق.

بىراق توقاەۆ وسى جولمەن جۇرۋگە دايىن. ال پۋتين رەسەيدى رەفورمالاۋ مۇمكىندىگىن جىبەرىپ الدى. سوندىقتان استانا مەن ماسكەۋدىڭ «ەكى جاققا كەتۋى» وبەكتيۆتى تۇردە بولادى. ونىڭ قانشا ۋاقىتقا سوزىلارى بەلگىسىز. قازىرگى كۇنى رەسەي مەن قازاقستاننىڭ قارىم-قاتىناسىن تەز ارادا ۇزۋىنە  ەش نەگىز جوق.

قازاقستان رەسەيگە مويىن بۇرمايتىنداي بولىپ، بۇكىل سالادان بالاما باعىتتار جاساپ الۋى كەرەك. ەگەر ماسكەۋ ۋكراينادان جەڭىلسە، وندا قازاقستان مەن رەسەيدىڭ ەكى بولەك كەتۋى تەزدەتىلەدى. ازىرشە اسىقپاۋ كەرەك.

استانانى ماسكەۋدەن الشاقتاتۋ پروتسەسى ءسوزسىز باستالدى، بىراق ونى جىلدامداتۋ قازاقستاننىڭ مۇددەسىنە ساي كەلمەيدى.

كەرىمسال جۇباتقانوۆ

Abai.kz