سپورتتى مونوپوليالاۋ قاشان توقتايدى؟!
قازاقستان ازاماتتىعىن العان ماسكەۋلىك «سارى قىز» ەلەنا رىباكينانىڭ اعىلشىنداردىڭ «ۋيمبلدون-2022» كۋبوگىن جەڭىپ الۋى، الەمدىك جارىستا توپ جارۋى، كەنيالىق «قارا مارجان» نورا دجەرۋتونىڭ امەريكادا وتكەن الەم چەمپيوناتىندا 3000 مەترگە كەدەرگىدەن قارعىپ جۇگىرۋدەن چەمپيون اتانۋى جۇرت اراسىندا قىزۋ تالقىعا ءتۇستى.
تەگى شەتەلدىك ساڭلاقتاردىڭ جەڭىسىن ءوز جەڭىسىنە بالاپ بالاشا قۋانعاندار دا، توسىرقاپ، قازاق سپورتىنىڭ جات جۇرتتانىپ، كوپ قۇرلىقتانىپ بارا جاتقانىنا الاڭداۋشىلىق بىلدىرگەندەر دە كوپ بولدى. قازاق سپورتىنىڭ كوپ ۇلتتانعانىنا كوز ۇيرەنگەلى قاشان. اۋىر اتلەتيكادان قازاقستاننىڭ ەكس باپكەرى الەكسەي ءنيدىڭ قىتايدان توپىرلاتىپ اۋىرلىق كوتەرۋشىلەردى اكەلگەنى بەلگىلى. «بايتەرەك» ۇلتتىق حولدينگى قارجىلاندىراتىن «استانا» ۆەلوكومانداسى، «بارىس» حوككەي كلۋبى، جەرگىلىكتى فۋتبول كوماندالارى دا قالىسپايدى. قازاق جەرىنە التى قۇرلىقتان سپورتشىلاردىڭ جينالۋى – قازاق سپورتىنىڭ كاسىبي دەڭگەيىنىڭ جوعارىلىعىنان، نارىقتىق تارتىمدىلىعىنان ەمەس ەكەنى ءاۋ باستان تۇسىنىكتى ءجايت.
قاڭتار وقيعاسىنان كەيىن جاساعان العاشقى جولداۋىندا توقاەۆ تۇڭعىش پرەزيدەنت نۇرسۇلتان نازارباەۆتىڭ بيلىگى كەزىندە ەلىمىزدە الەمدىك دەڭگەيدەگى ات توبەلىندەي ولليگارح توپتاردىڭ پايدا بولعانىن تىلگە تيەك ەتتى. نازارباەۆ جاقىندارى مەن جاقتاستارىنا تاۋەلسىز ەلدىڭ جەر استى-ءۇستى بايلىعىن عانا ەمەس، ساياسي، مادەني تەتىكتەردى دە باسقارۋعا بەردى. سپورت تا سونىڭ ىشىندە. ەل بىلەتىن سەنىمدى سەرىكتەرى نۇرتاي ابىقاەۆ، ادىلبەك جاقسىبەكوۆ، اسقار ءمامين، كارىم ءماسىموۆتار گولف، حوككەي، بوكس فەدەراتسيالارىن قاداعالادى. قازىرگى قازاقستان تەننيس فەداراتسياسىنىڭ پرەزيدەنتى بولات وتەمۇراتوۆ كەزىندە نازارباەۆتىڭ كومەكشىسى، ءىس جۇرگىزۋشىسى بولسا، قازاقستان ۇلتتىق وليمپيادا كوميتەتىنىڭ توراعاسى تيمۋر قۇلىباەۆ كۇيەۋ بالاسى. يمانعالي تاسماعانبەتوۆتىڭ كۇيەۋ بالاسى كەڭەس راقىشوۆ تا قازاقستان بوكس فەدەراتسياسىنىڭ پرەزيدەنتى. وسىدان-اق قازاق سپورتىنىڭ 30 جىل نارىقتىق باسەكەنىڭ قازانىندا ەمەس، بيلىكتىڭ نازارىندا بولعانىن بايقاۋ قيىن ەمەس. ناقتىلاپ ايتقاندا نازارباەۆ سپورتتى دا مونوپوليالاپ، مەملەكەت قارجىسىنا ساميت، ەكسپو مەن قاتار الەمدىك سپورت دودالارىن دا وتكىزىپ، ءوزىنىڭ ەل ءىشى-سىرتىنداعى يميدجىن كوتەرۋگە قىزمەت ەتتىردى. 2011 جىلى وتكەن قىسقى ازيادا ويىندارى دا، 2017 جىلى وتكەن ۋنيۆەرسيادا ويىندارى دا ەل ەكونوميكاسىنا سالماق سالعاننان باسقا، ۇلت دەنساۋلىعىنا، سپورتىنا ەشقانداي پايدا، سەرپىن اكەلمەدى. قىرۋار قارجى جەمقورلاردىڭ جۇمىرىنا كەتتى. ارتى باياندى بولعان بىرەۋى جوق. توكيودا وتكەن جازعى وليمپيادان سپورتشىلارىمىز التىنسىز، قىتايدا وتكەن قىسقى وليمپيادان جۇلدەسىز قايتتى. سپورت سالاسىنان وسكەن بوكسشى سەرىك ساپيەۆ، باقتيار ارتاەۆتار جۇمىستان بوساتىلىپ، تيمۋر باستاعان وليگارحتار ورىندارىندا قالدى.
سپورتتى مونوپوليالاپ العان ولليگارح شەنەۋنىكتەردىڭ اتتاي قالاپ شەتەلدىك سپورتشىلاردى ەلگە تارتۋىن، ەلەنا رىباكينانىڭ رەسەيدەگى باپكەرىنىڭ سوزىمەن ايتقاندا «دايىن اسقا تىك قاسىق بولۋىن» ۇلت سپورتىنا بولعان جاناشىرلىقتان تۋعان ارەكەت دەپ باعالاۋ ورىنسىز بولار ەدى. ساياسي ماقساتتى كوزدەگەنى، مەملەكەت قارجىسىن تالان-تاراجعا سالۋدىڭ جىمىسقى جولى ەتكەنى – سوقىرعا تاياق ۇستاتقانداي انىق كورىنىپ تۇر.
ەسكى ءتاسىل، كانىگى جۇيە – بۇگىنگى جاڭا ۋاقىت تالابىنا ەندىگارى جاۋاپ بەرە المايدى. سپورتتى جەكە امبيتسيانىڭ، يدەولوگيانىڭ قولبالاسى ەتىپ ۇستايتىن داۋرەن ءوتتى. بىزدەگىدەي مادەنيەت پەن سپورت مينيسترلىگى بولماسا دا ەركىن نارىقتىق باسەكەنىڭ ارقاسىندا الەمدىك سپورت دەرجاۆاسىنا اينالعان اقش-تىڭ تاجىربەسىن ەنگىزىپ، سپورتتى ەل بيۋدجەتىن سۇلىكتەي سوراتىن ماسىل سالادان، سالىق قورجىنىن قامپايتاتىن، باسشىنىڭ ەمەس، مەملەكەتتىڭ، ەلدىڭ مەرەيىن وسىرەتىن الەۋەتتى سالاعا اينالدىراتىن كەز كەلدى.
Abai.kz