قازىرگى ادەبي شىعارمالار تاقىرىپتىق، يدەيالىق، مازمۇندىق، قۇرىلىمدىق تۇرعىدان مۇلدەم وزگەرىپ كەت­تى. شىعارماعا فيلوسوفيالىق، پسيحولوگيالىق، مەتافيزيكالىق ەلەمەنت­تەر قاتىستىرىلىپ، ادەبي تانىم مەن تۇسىنىكتىڭ وزگەرگەنىن اڭعارۋ قيىن ەمەس. بۇل قۇبىلىس ۇلت­تىق ادەبيەت­تىڭ ەتنودەفورماتسيالانۋىنان بولسا كەرەك. ماقالامىزعا وزەك بولعان تالاسبەك اسەمقۇلوۆتىڭ «بەكتورىنىڭ قازىناسى» اڭگىمەسى ءداستۇرلى ادەبيەت­تىڭ ۇلگىسىنەن گورى دەفورماتسيالانعان ۇلگىگە كوپتەپ كەلەدى. ءماتىن وقيعاسى بىرنەشە وقيعالاردىڭ كىرىگۋىمەن، مەتافيزيكالىق بايلانىستارمەن ۇيلەستىرىلگەن.

شىعارمانىڭ اۆتورى رەتىندە ساعىندىق بەينەلەنگەن. الايدا كەيىپكەر-اۆتور شىعارمانىڭ باسىندا ەمەس، سوڭىندا ساحناعا شىعادى. شىعارما تۇتاس ساعىندىقتىڭ ءتۇسى رەتىندە ەسكە ءتۇسىرىلىپ، رەمينيستسەنتسيا تاسىلىمەن باياندالادى. وندا كەيىپكەر ساعىندىق ەمەس، قايىربولدى نامازبەكوۆ رەتىندە كەيىپتەلىپ، بۇكىل وقيعا مەتاپروزالىق سيپات­تا ءوربيدى. ولاي دەيتىنىمىز، شىعارما 3 وقيعا نەگىزىندە وتەدى. ءبىر اڭگىمەدە كەيىپكەردىڭ بىرنەشە كۇيگە ەنۋى ارقىلى مەتافيزيكالىق الەممەن بايلانىسىن اڭعارتادى. اڭگىمە وقيعاسى ءاۋ باستان-اق، تاۋەلسىزدىك العاننان كەيىنگى ەلدىڭ ەڭسەسى تىكتەلىپ، كيىمى دە، تاماعى دا توق، جاسى دا، جاسامىسى دا رەستوراننان اس ءىشىپ، شەتەلدىك اۋەن مەن قىمبات شاراپقا اۋەسى اۋعان ەلدىڭ تىرشىلىگىن بۇگىنگى كۇنمەن بەينەلەپ، پورترەتىن سۋرەت­تەيدى. قايىربولدى دا – سول جاستاردىڭ ءبىرى.

زاماناۋي ادەبيەت­تە يرونيانىڭ ەففەكتىلەرى الەۋمەت­تىك ءومىر مەن مورالدىك قۇبىلىستاردى ينتەرپرەتاتسيالاۋ ارقىلى قولدانىلادى. قازىرگى جازۋشىلاردا پارادوكس الەمنىڭ سيپاتىن بەينەلەۋ ءۇشىن ادەبي ماتىندەردە يرونيامەن قاتار جۇرەدى. سەبەبى قازىرگى ادامنىڭ تىرشىلىگىن كومپيۋتەر جانە ۆيرتۋالدىق ۇعىمدارسىز ەلەستەتۋ ەش مۇمكىن ەمەس. قايىربولدى جاستايىنان اكە-شەشەسىنەن ەرتەرەك ايىرىلىپ، اتاسى مەن اجەسىنىڭ قولىندا بىردە جەتىپ، بىردە جەتپەي كۇن كەشىپ، ەندى عانا ءوزى تىرشىلىك ەتەتىن جاسقا جەتكەن جىگىت رەتىندە وقىرمانعا تانىس بولادى. رەستوراندا داياشى قىزمەتىندە ءجۇرىپ تاپقان تابىسى ايدان-ايعا زورعا جەتىپ، تىرشىلىك ەتىپ جۇرسە دە قالتالى ازامات­تار سياقتى مىرزالىق تانىتار پەيىلى دە جوق ەمەس. كۇنكورىسىنەن ارتىلمايتىن ايلىق جالاقىسىن رەستورانعا كەلگەن ءۇش قىزدىڭ ەسەپتەسەردە جەتپەگەنە تولەپ، ءىشى ۋداي اشىپ تۇرسا دا قايىربولدىنىڭ ايتقان سەرتىنەن تايماي تاباندىلىق تانىتۋى – شىعارمانىڭ اياعىنا دەيىن ءوربيتىن پسيحولوگيالىق شيەلەنىستەردىڭ باسى ەدى. رەستورانعا كەلگەن ءۇش قىزدىڭ ءبىرى – بەكتورىنىڭ قايىربولدىعا پاتشا كوڭىلى ءۇشىن قولىنا جۇزىك ۇستاتۋى – وقيعانى ينتەرپرەتاتسيالاۋعا باعىت­تالعان دەتال. قۇنى سەگىز ميلليون دوللار تۇراتىن جۇزىكتى سىيلاعان قىزداردىڭ مەيرامحانانىڭ قىزمەتىنە تولەي الماۋى – تۇتاس ءماتىننىڭ ىشىنە كىرىكتىرىلگەن ماتىندەردىڭ-وقيعالاردىڭ (ينتەرتەكست) باسى.

شىعارماداعى نەگىزگى كەيىپكەرلەر – قايىربولدى مەن بەكتورى. اۆتور شىعارما سيۋجەتىن ءۇش وقيعامەن بەرەدى: 1) داياشى قايىربولدى مەن بەكتورى; 2) جۇرەگىن بەكتورىنىڭ تاسقا اينالعان جۇرەگىمەن اۋىستىرعان دۇنيە-بايلىق يەسى – قايىربولدى; 3) كولىك قاققان بالانى قۇتقارىپ، بۇرىنعى ادامي جۇرەگىن قايتارعان قايىربولدى. ءۇش وقيعانى دا بايلانىستىرۋشى – قايىربولدى. ءۇش وقيعا ءۇش ءتۇرلى مەكەنشاقتا وتەدى.

شىعارماداعى مەزگىل مەن مەكەن (حرونوتوپ) جايىندا ءسوز ەتسەك، مەزگىلى ناق وسى شاق پەن ميفولوگيالىق مەكەنشاقتى بايلانىستىرىپ سۋرەت­تەيدى. قايىربولدى بۇگىنگى، ارامىزدا جۇرگەن كەيىپكەر بولعانىمەن، اۆتور تاريحي-مادەني سانانىڭ ەرەكشە كۇيىن بەينەلەۋ ءۇشىن بەكتورى ميفتىك وبرازىن قاتىستىرادى. وقيعا ورنىن سۋرەت­تەۋدە بەكتورىنىڭ ءۇيىن: «مەدەۋگە باراتىن جولدىڭ وڭ قاپتالىنداعى قىمبات اۋدانداردىڭ بىرىندە تۇرادى ەكەن»، – دەپ سيپات­تايدى دا، بەكتورىنىڭ ۇيىنە كىرگەننەن كەيىنگى ءسات­تە وقيعا ميفتىك كەڭىستىككە اۋىسادى. پاتشا سارايىنا بەرگىسىز ءۇش قابات­تى ءزاۋلىم ءۇي، ىشىندەگى اق، قارا، سارى، قىزىل ءمارمار دىڭگەكتەر، ءار بۇرىشتا ءزۇبارجات­تان قاشاپ جاسالعان الىپ ۆازالار، توبەدەن سالبىراپ تۇرعان التىن ليۋسترالار – قايىربولدىنىڭ كوزىن بۇلدىراتادى. اتشاپتىرىم زالدا، كەم دەگەندە، ءجۇز ادام سياتىن ۇستەل ورنالاسقان. اق داستارحاننىڭ ءۇستى – قيسابى جوق تاماقتىڭ، شاراپتىڭ تۇرلەرى… بۇل سۋرەت­تەۋ بۇگىنگى كۇنمەن ۇندەس بولعانىمەن وقىرمانىن ميفولوگيالىق كەزەڭگە وتكىزۋ ءۇشىن جازۋشى ەرتەگىدەگىدەي كەيىپكەرلەرىن جەر استى قاباتىنا تۇسىرەدى. «ەكەۋى ۇزىن دالىزبەن ءجۇرىپ جەر استىنداعى قاباتقا ءتۇستى. قىزىل اعاشتان شاۋىپ شىڭىلتىرمەن قاپتالعان اۋىر ەسىك وزىنەن-ءوزى اشىلعان. بۇلار كۇڭىرەنىپ تۇرعان تاعى ءبىر ۇلكەن بولمەگە كىردى. سامالاداي جارىق. قابىرعانى جاعالاي ورناتىلعان قيساپسىز سورەلەر. بيىككە قانشا كەتەتىنى، بولمەنىڭ العا قاراي قانشا سوزىلاتىنى بەلگىسىز. بۇل بولمە وسىلاي سوزىلىپ بارىپ گيپەركەڭىستىككە، ياعني، شەكسىزدىككە كەتەدى»، – دەپ بەينەلەنەدى. مۇنداعى مەدەۋگە باراتىن جول وسى الەمدەگى وقيعا ورنىن بەينەلەسە، «گيپەركەڭىستىككە» سوزىلاتىن بولمە بۇل الەمنەن تىس ءومىردى، بەكتورىنىڭ الەمى مەن قايىربولدى الەمىن بايلانىستىرىپ، پوستمودەرنيستىك ۇلگىدە سيمۋلياتسياعا اينالدىرادى. اتالمىش جولداردان اۆتوردىڭ يدەياسى پوستمودەرندىك كوزقاراستان ءوربىپ شىققان وي ەكەنى انىق بايقالادى. «جالپى الەم – ماتريتسا، ءومىر – سيمۋلياكر» دەگەن ج.بودريار يدەياسى وتكەن عاسىردىڭ 80-جىلدارى تالاي قالامگەردىڭ تىنىشىن العان يدەيا ەدى. عالىم 1980 جىلى وسى تەرمينگە پوستمودەرنيستىك كوزقاراس تۇرعىسىنان انىقتاما بەردى. ج.بودريار: «سيمۋلياكردىڭ ءوزى ءاۋ باستا اقيقات­تان پايدا بولادى، بىراق ۋاقىت وتە كەلە بۇرمالانىپ، باسقاشا سيپات الادى»، – دەپ تۇسىندىرەدى. جازۋشى ت.اسەمقۇلوۆ «بەكتورىنىڭ قازىناسى» اڭگىمەسى ارقىلى ادەبيەت­تە سيمۋلياكر بەينە تۋدىردى. سيمۋلياكر – جازۋشى قيالى ارقىلى وقىرمان كوڭىلىن باۋراپ، سەندىرەتىن – بولماعان شىندىقتىڭ بەينەسى. جازۋشى شىعارماداعى بار وي-يدەياسىن سيمۋلياكر بەينە ارقىلى بەرۋگە تىرىسادى. بۇل تۋرالى ن.ب.مانكوۆسكايا: «سيمۋلياكر – ماكياج سياقتى. ادامنىڭ شىنايى بەينەسىن جاسىرىپ قالىپ، ءبىزدىڭ ەستەتيكالىق تانىمدا قالىپتاسقان مودەلگە جاقىنداتادى»، – دەگەن ەدى. شىعارماداعى بەكتورى – ميفولوگيالىق سيمۋلياكر. شىعارمانىڭ العاشقى باعانىندا: «بالا كەزىندە ەڭ جاقسى كورىپ تىڭدايتىن ەرتەگىسى «ەر توستىك» ەدى. اجەسى تاڭعاجايىپ حيكايانى ايتىپ بولىپ:

–مىنە، نەمەلتايىم، وسىنداي دا كەپ بولعان ەكەن، – دەيتىن كۇرسىنىپ. تۇندە تۇسىنە، ەرنازاردى قۇدىقتىڭ جانىندا ۇستاپ الىپ ازاپقا سالعان بەكتورى كىرەدى. ويانعاندا كورگەنىن اجەسىنە ايتاتىن.

– ول جىن-پەرى عوي، ويلاما، – دەۋشى ەدى بۇندايدا اجەسى، – قۇداي بەكتورىنى كەزدەستىرگەننەن ساقتاسىن»، – دەگەن ديالوگتا بەكتورىعا تۋرا مىنەزدەمە بەرىلەدى. راسىندا، ءبىز بىلەتىن بەكتورى ەرتەگى كەيىپكەرى ەدى. ەندى قايىربولدىمەن كەزدەسەتىن بەكتورى باسقا ما؟ جوق. اۆتور ەرتەگىدەگى بەكتورى وبرازىن مەتافيزيكالىق جولمەن بايلانىستىرىپ، بۇگىنگى كۇننىڭ كەيىپكەرىمەن كەزدەستىرۋى قالاي؟ اۆتور ت.اسەمقۇلوۆ پروزاسىنىڭ قۇرىلىمىنداعى وزگەشەلىكتىڭ سىرى وسىندا. وسى جاعدايات­تاردى بايانداۋ­دا وقىرماندى سەندىرەدى، سيمۋلياكر بەينە جاساپ، ونى ساعىندىقتىڭ تۇسىندەگى وقيعا رەتىندە كىرىكتىرۋى مەتامودەرنيزمنىڭ ۇلگىسى بولسا كەرەك.

اۆتور شىعارما كەيىپكەرلەرىنىڭ وبرازىن تۋرا جانە جاناما مىنەزدەۋ ارقىلى بەينەلەگەنىن اڭعارامىز. ءتۇن ورتاسىندا رەستوراننان شىققان ءۇش بويجەتكەن بارعا كەلىپ وتىرادى. ۆاليۋتاعا عانا ساتىلاتىن قىمبات كوكتەيل الدىرىپ، وزدەرى ۇناتاتىن ءبليۋزدى قويعىزىپ قويىپ كوڭىل كوتەرگەن قىزدار بەينەسى – بۇگىنگى كۇننىڭ بەينەسى، شىعارماداعى تۋرا مىنەزدەۋ. ءۇش قىزدىڭ ءبىرى – بەكتورى – ەكى الەمدە ءومىر ءسۇرۋشى، ءفاني مەن جالعاننىڭ اراسىن جالعاۋشى قيالدان جاسالعان بەينە. بۇل ومىردە كۇندە وزىمىزبەن قاتار ادامدار اراسىندا تۇرمىس كەشىپ، ادام تۇپساناسىنداعى ءتۇرلى پيعىل مەن قوعامعا كەلەر قاۋىپتى بولجاۋشى، باقىلاۋشى رەتىندە سۋرەت­تەلگەن. بەكتورى – ادامداردىڭ تاعدىرىنا ءتۇرلى سىناق جاساۋشى. رەستورانعا بارعان ءۇش قىزدىڭ ءبىرى رەتىندە قايىربولدىمەن كەزدەسۋى، ءتۇرلى جاعدايلاردىڭ ورىن الۋى، بەكتورى ارقىلى قايىربولدىنىڭ حاراكتەرىن انىقتاۋعا باعىت­تالعان ەپيزودتار ەدى.

قايىربولدى وبرازىن بەينەلەۋدە اۆتور كوركەم دەتالدى ءسات­تى قولدانادى. قايىربولدى جۇزىكتى اقشاعا ايىرباستاپ، اەروۆوكزالدىڭ جانىنداعى ەسكىلەۋ ۇيدەن ءۇش بولمەلى پاتەر ساتىپ الدى. ازىرگە ەشكىمگە ەشتەڭە ايتپايىن دەپ ۇيعاردى. سەبەبى كوڭىلى الاڭ بولاتىن. وسىنداعى: «يا باق، يا سور ەكەنى بەلگىسىز، ايتەۋىر تۇسىنىكسىز ءبىر نارسەنىڭ تاقاپ كەلە جاتقانىن سەزگەن ەدى»، – دەگەن سويلەم، كەلەسى وقيعانىڭ جالعاسار ءساتىن ناقتىلايدى. سونىمەن قاتار: «سەن وسى ءۇيدىڭ تابالدىرىعىن ات­تاعاندا-اق فانيدەن كەتكەنسىڭ، – دەدى بەكتورى، – سەن قازىر وڭىڭدە ەمەسسىڭ. انىقتاپ ايتاتىن بولسام، ءبىز قازىر سەنىڭ ءتۇپساناڭدا وتىرمىز»، – دەگەن جولدار شىعارمانىڭ مەتاالەمدىك، مەتاپروزالىق ماڭىزىن ايقىنداي تۇسەدى.

شىعارمادا بەكتورىنىڭ ءزاۋلىم سارايىنداعى بانكىلەردە الدەبىر سۇيىقتىڭ ىشىنە سالىنعان جۇرەكتەردىڭ ساقتاۋلى تۇرعانى شىعارما يدەياسىنىڭ كىلتى ىسپەت­تى. اۆتور ايتقىسى كەلگەن فيلوسوفيالىق ويلارىن بەكتورىنىڭ اۋزىنا سالىپ، شىعارما جۇمباعىنىڭ شەشۋشى كىلتى رەتىندە جۇرەك فەنومەنىن ۇسىنادى. قايىربولدى جۇرەك يەلەرىن بەكتورى اتاعاندا ءوزى تانيتىن بىرنەشە كەدەنشى وفيتسەردىڭ، پوليتسيا قىزمەتكەرلەرىنىڭ، جۇمىس بابىمەن الدارىنا بارعان تالاي ۇلكەن شەنەۋنىكتەردىڭ جۇرەگىن كورەدى. ولاردىڭ ادامعا دەگەن اياۋسىزدىعىنىڭ، زورلىق-زومبىلىقتارىنىڭ سىرىن ەندى تۇسىنگەن. ادامداردىڭ ءبىر-بىرىنە نەگە قيانات جاسايتىنىن ۇققانداي.

كەز كەلگەن شىعارما وقيعاسى تارتىسقا قۇرىلىپ، ءتۇرلى شيەلەنىستەر ارقىلى كەيىپكەرلەر وبرازى ايقىندالادى. «بەكتورىنىڭ قازىناسى» دا پسيحولوگيالىق شيەلەنىستەرگە تولى. اسىرەسە بەكتورى مەن قايىربولدىنىڭ ديالوگى بۇگىنگى كۇننىڭ ايناسى سەكىلدى. شىعارما تاقىرىبىنىڭ نەلىكتەن «بەكتورىنىڭ قازىناسى» دەپ اتالعانىنىڭ ءمانىن وسى ديالوگتاردان انىق تانۋعا بولادى.

«– …سەن سياقتى ازعانتاي عانا ادام ءوز جۇرەكتەرىمەن ءجۇر.
– ال ءوز جۇرەگىممەن قالسام شە؟ جۇرەگىمدى سىزگە بەرمەسەم شە؟ – دەدى قايىربولدى.

– ءوزىڭ بىلەسىڭ، – دەدى بەكتورى، – ءوز قالاۋىڭدا. بايىرقا مەن بايلىقتا بولعىڭ كەلسە، جۇرەگىڭنەن قۇتىل. بۇگىنگى بوستاندىق، بۇگىنگى ازات­تىق پەن ەركىندىك – اقشادا. ازات بولعىڭ كەلسە، ەرىكتى بولعىڭ كەلسە – جۇرەگىڭنەن قۇتىل. ال قالعان كۇنىڭدى كىرىپتارلىقتا، قۇلدىقتا وتكىزگىڭ كەلسە – وسى جۇرەگىڭمەن قال. قايتالاپ ايتايىن، ءبارى دە ءوز قالاۋىڭدا». شىعارمانى جالاڭ بايان­داپ، وقىرمانىن جالىقتىرماي، وقيعا قۇرىلىمىن شەبەر بەرۋ ءۇشىن دە جازۋشى ديالوگتى ءتيىمدى قولدانعان. كەز كەلگەن وقىرمان «قايىربولدى نە ىستەر ەكەن؟» دەپ ويلايتىنى انىق.

«– اتا-بابانىڭ ارۋاعى، كومەكتەسسەڭدەر قايدا قالدىڭدار؟ – دەدى اقىرىندا تىستەنىپ، – مىنە، مەن ايانىڭدى، جاردەمىڭدى كۇتە-كۇتە شارشاعان جەتىم قوزى، ءوز نەسىبەمدى تاتۋعا كەت­تىم»، – دەگەن كەيىپكەر شەشىمىنەن وقيعانىڭ ودان ءارى جالعاسا تۇسەتىنىن، الدا تالاي شيەلەنىستەر بولاتىنىن بىلۋگە بولادى. بەكتورىنىڭ: «مەنىڭ ۇمبەتىم بولدىڭ»، – دەۋى – دەتال. ەندىگى وقيعا بەكتورىنىڭ ءىس-ارەكەتى ارقىلى ءوربيتىنى ايتپاسا دا تۇسىنىكتى.

ودان كەيىنگى ەپيزودتار قايىربولدىنىڭ ءوڭى تۇگىلى تۇسىنە كىرمەگەن دۇنيە-بايلىق يەسى اتانۋىمەن بايلانىستىرىلادى. ءبىر پاستە سارى سومكەنىڭ ىشىندەگى زاڭداستىرىلعان ءۇيدىڭ قۇجات­تارى، «مەركۋري» حالىقارالىق قارجى جۇيەسىنىڭ دەپوزيت­تەرى، شۆەيتسار بانكىنىڭ دەپوزيت­تەرى… دەپوزيت­تەر، دەپوزيت­تەر، دەپوزيت­تەر… ۇستەل ۇستىندەگى كالكۋلياتوردى الىپ دەپوزيت­تەردى ەسەپتەگەندە اقىلعا سىيمايتىن ميلليونداعان دوللار بولىپ شىقتى. بۇل قۇبىلىستار وقىرمان ءۇشىن ەرتەگىگە ۇقساس، سەنىمسىزدىك تۋدىرار وقيعا سياقتى بولعانىمەن، جازۋشى بەكتورىنىڭ اۋزىنا ءسوز سالىپ: «سەن وسى ءۇيدىڭ تابالدىرىعىن ات­تاعاندا-اق فانيدەن كەتكەنسىڭ، سەن قازىر وڭىڭدە ەمەسسىڭ. انىقتاپ ايتاتىن بولسام، ءبىز قازىر سەنىڭ ءتۇپساناڭدا وتىرمىز»، – دەپ، مەتاپروزا جانرىنىڭ تابيعاتىن ايقىنداپ كەتەدى.

شىعارمادا وقيعادان گورى حاراكتەر مەن جاعدايعا كوبىرەك ورىن بەرىلگەن. قايىربولدى: «قوش بول، كەدەيلىك، قۇردىمعا كەت، جوقشىلىق!» – دەپ جاڭا ءومىرىن مەنشىك يەلەنۋدەن باستايدى. از جىلدىڭ ىشىندە پاريج، لوندون، ريم، مادريد، امستەردام، مۇحيت­تان ءوتىپ نيۋ-يورك، توكيو، گونكونگقا بارادى. الەمدەگى ەڭ ءىرى بۋرجۋازيالىق كۋرورت­تاردىڭ كوبىندە بولدى. بارلىق جەردە «مەركۋريدىڭ»، شۆەيتسار، تاعى باسقا بانكتەردىڭ سيقىرلى كرەديت كارتىشكەسىنەن اقشا توقتاۋسىز توگىلەدى، ەسىكتەر وزىنەن-ءوزى اشىلادى، قىزمەت ءوز-وزىنەن كورسەتىلەدى. اقشا اكەلەتىن بوستاندىقتىڭ نە ەكەنىن ەندى تۇسىنگەندەي. بۇلاردىڭ ءبارى قايىربولدى وبرازىن اشاتىن جاناما مىنەزدەۋ بولسا، اۆتور كەيىپكەردىڭ ىشكى الەمىندە بولىپ جاتقان جاعدايدى دا سيپات­تاپ، تۋرا مىنەزدەيدى: «باق قونعان كۇنى تاكسي جالداپ، قالا تۇبىندە تۇراتىن اتاسى مەن اجەسىنىڭ ۇيىنە باردى. ءتۇن ءىشى ەدى. تانىس قاقپانىڭ الدىنا كەلىپ ۇزاق تۇردى. بىراق ءوز بويىنان ەشقانداي سەزىم تابا المادى. «قىزىق»، – دەدى قايران قالىپ. اكە-شەشەمنەن ەس بىلمەيتىن كەزىمدە ايرىلىپپىن. كەمپىر-شال… اتام مەن اجەم تاربيەلەپ ءوسىردى. اكەم دە، شەشەم دە وسىلار ەدى. بىراق نەگە جۇرەگىم سەلت ەتپەيدى؟.. ىشىمدە نەگە ىقىلاس-پەيىل جوق؟.. مىناۋ تۇرعان جۇپىنى ۇيدەن، باستان وتكەن كىرىپتار ومىردەن نەگە جيرەنەم… بىلمەيمىن… ايتەۋىر مىنا قاقپاعا كىرگىم كەلمەيدى…».

بەكتورىنىڭ سىيقىرلى قازىناسىنا يە بولعان قايىربولدىنىڭ مەتاالەمنەن وسى الەمگە ورالۋىنا ءوزى مىنگەن كولىك قاققان بالانىڭ بەتىنە ۇڭىلگەندە ءوزىنىڭ ءتۇرىن كورىپ، شوشىنۋى ىقپال ەتىپ، ەس جيعىزعانداي بولادى. «جەر بەتىندە مەن جانە مەنىڭ تىلەگىم مەن قالاۋىم عانا بار»، – دەيتىن قايىربولدىنىڭ وتكەنگە قايىرىلا قاراپ، بەكتورىعا قيساپسىز دۇنيە-بايلىق ءۇشىن ايىرباستاعان «جۇرەگىن» قايتارۋى شىعارمانىڭ كۋلميناتسياسى بولاتىن.

اڭگىمەنىڭ شەشىمى مۇلدەم باسقا وقيعا، باسقا كەيىپكەر – ساعىندىق پەن بەكتورىنىڭ كەزدەسۋىمەن اياقتالادى. «ەر توستىكتەگى» ەرنازاردى قۇدىقتىڭ جانىندا ۇستاپ الىپ ازاپقا سالعان بەكتورى بۇل جولى ەتنودەفورماتسيالانىپ بارا جاتقان الەمگە الاڭداعان سيمۋلياكر كەيىپكە ەنگەن. «دۇنيە بارعان سايىن قيىنداپ، ادامداردىڭ ءبىر-بىرىنە دەگەن كوڭىلى بارعان سايىن سۋىپ بارادى. قازاقتان پەيىل كەت­تى. بۇرىن جاقسىلىعى اسىپ-توگىلگەن، توڭىرەكتەگى جۇرت­تىڭ بارىنە پانا بولىپ، شاراپاتى جەتكەن قازاق، ەندى وزىنە قايىرىم قىلا الماي وتىر. سەن قايىربولدىنىڭ تاعدىرىن كەشتىڭ.

قايىربولدى بولىپ كەدەيشىلىكتىڭ قورلىعىن دا، بايلىقتىڭ يگىلىگىن دە كوردىڭ. اسىپ-تاسقان مەيمانانىڭ نەگە اپارىپ سوعاتىنىنا دا كوزىڭ جەت­تى. سەن ءوزىڭ مۇلدەم تانىمايتىن ادامنىڭ تاعدىرىنا تەلىندىڭ. بوگدەنىڭ تاعدىرىن ءوز تاعدىرىڭداي كەشكەندىكتەن سەن سول قايىربولدىنى ەندى وزىڭدەي كورەسىڭ. ۇرپاق ەندىگى جەردە ءبىر-بىرىنە وسىنداي باۋىرمال بولماسا، ءومىر ءسۇرۋ قيىن بولادى»، – دەيتىن، قازاققا جاناشىر بەكتورى كەيپىنە اۋىسقان. شىعارمانىڭ كۇردەلىلىگى دە وسىندا.

روزا جۇمابايقىزى،

تۇركىستان قالاسىنداعى حبب نزم مۇعالىمى

Abai.kz