اۋەل باستا ادام قامىن ويلاعان ۇلىق اللا رامازان ايىنىڭ قاسيەتىمەن ادامزات رۋحانياتى مەن مادەنيەتىن وركەندەتۋ ءۇشىن 1400 جىل بۇرىن رامازان ايىن اشقۇرساق كۇيدە وتكەرۋدى بۇيىرعان. بولماسا سول زاماندا قۇم ىشىندە كوشىپ جۇرگەن اراب تايپالارى ونسىز دا تويىپ تاماق ىشپەيتىن. بالكىم، كىم بىلەدى، ول زاماننىڭ مومىندارى رامازان ايىندا تاماقتان تىيىلعاندى ازداپ بولسىن اۋىرسىنعان دا شىعار. بىراق ول كەزدە يسلامنىڭ قۇدىرەتى مەن پايعامباردىڭ كەرەمەتى ەسىنەن كەتپەگەن مۇسىلماندار ورازانى ويلانباستان تۇتقان. البەتتە، سونىمەن بىرگە رامازان ايىنىڭ شاراپاتى مەن راقاتىن دا سەزىپ، ءبىلىپ، بۇل ايدى قۇر جىبەرمەۋگە بارىن سالاتىن. ءدىن السىرەپ، يسلامنىڭ بەدەلى شايقالعان شاقتا ورازادا اۋىز بەكىتۋگە جەڭىل قارايتىن رۋحسىز مۇسىلماندار پايدا بولدى. اسىرەسە، سابەتتەر وداعىندا تۋىپ-وسكەن ءدۇبارا قازاق رامازان ايىن بارىنشا جەڭىل ەتىپ كورسەتۋگە تىرىساتىن رۋحاني كەسەلگە شالدىقتى. قازىر دە رامازان ايى كەلگەندە وزدەرىن «زايىرلى قوعامنىڭ وزەگىمىز» دەپ ەسەپتەيتىن ءدۇبارالار رامازاننىڭ رۋحاني پايداسى، شەكسىز شاراپاتى، قيساپسىز ساۋابى بار دەپ ويلامايدى. كەرىسىنشە، ءدىن شارتتارىنىڭ رۋحاني استارىنا مەيلىنشە ۇڭىلمەۋگە بارىن سالىپ باعادى. قۇداي ءوزى جاردەم بەرىپ، پەرىشتەلەرىمەن جەلەپ-جەبەپ تۇرعاندا اشىعۋدان قورقاتىندار كۇنى بويى اش ءجۇرۋدى دەنساۋلىققا زياندى دەپ ساناۋى بەك مۇمكىن. بىراق، شىنى كەرەك، الەم حالقى كوبەيىپ، تاماق ءوندىرىسىن دامىتقان سايىن ادام اتاۋلى اۋرۋىن استان تاباتىن جاڭا بالەگە دۋشار بولدى.

اۋەل باستا ادام قامىن ويلاعان ۇلىق اللا رامازان ايىنىڭ قاسيەتىمەن ادامزات رۋحانياتى مەن مادەنيەتىن وركەندەتۋ ءۇشىن 1400 جىل بۇرىن رامازان ايىن اشقۇرساق كۇيدە وتكەرۋدى بۇيىرعان. بولماسا سول زاماندا قۇم ىشىندە كوشىپ جۇرگەن اراب تايپالارى ونسىز دا تويىپ تاماق ىشپەيتىن. بالكىم، كىم بىلەدى، ول زاماننىڭ مومىندارى رامازان ايىندا تاماقتان تىيىلعاندى ازداپ بولسىن اۋىرسىنعان دا شىعار. بىراق ول كەزدە يسلامنىڭ قۇدىرەتى مەن پايعامباردىڭ كەرەمەتى ەسىنەن كەتپەگەن مۇسىلماندار ورازانى ويلانباستان تۇتقان. البەتتە، سونىمەن بىرگە رامازان ايىنىڭ شاراپاتى مەن راقاتىن دا سەزىپ، ءبىلىپ، بۇل ايدى قۇر جىبەرمەۋگە بارىن سالاتىن. ءدىن السىرەپ، يسلامنىڭ بەدەلى شايقالعان شاقتا ورازادا اۋىز بەكىتۋگە جەڭىل قارايتىن رۋحسىز مۇسىلماندار پايدا بولدى. اسىرەسە، سابەتتەر وداعىندا تۋىپ-وسكەن ءدۇبارا قازاق رامازان ايىن بارىنشا جەڭىل ەتىپ كورسەتۋگە تىرىساتىن رۋحاني كەسەلگە شالدىقتى. قازىر دە رامازان ايى كەلگەندە وزدەرىن «زايىرلى قوعامنىڭ وزەگىمىز» دەپ ەسەپتەيتىن ءدۇبارالار رامازاننىڭ رۋحاني پايداسى، شەكسىز شاراپاتى، قيساپسىز ساۋابى بار دەپ ويلامايدى. كەرىسىنشە، ءدىن شارتتارىنىڭ رۋحاني استارىنا مەيلىنشە ۇڭىلمەۋگە بارىن سالىپ باعادى. قۇداي ءوزى جاردەم بەرىپ، پەرىشتەلەرىمەن جەلەپ-جەبەپ تۇرعاندا اشىعۋدان قورقاتىندار كۇنى بويى اش ءجۇرۋدى دەنساۋلىققا زياندى دەپ ساناۋى بەك مۇمكىن. بىراق، شىنى كەرەك، الەم حالقى كوبەيىپ، تاماق ءوندىرىسىن دامىتقان سايىن ادام اتاۋلى اۋرۋىن استان تاباتىن جاڭا بالەگە دۋشار بولدى. ەڭ جامانى مەرەز شاقىراتىن ارام استىڭ ءبارى ادام قۇمارلىعىن قىزدىرىپ، ءدامى ءتىلدى ءۇيىرىپ-اق تۇرادى. كەز كەلگەن كىسىنى سەمىرتىپ، جالقاۋ قىلىپ جىبەرەتىن تاماقتىڭ ءبارى - الەم بويىنشا قاس پەن كوزدىڭ اراسىندا اسىعىس جاسالاتىن اس، اۋقات. گامبۋرگەردى كوشەدە كەتىپ بارا جاتىپ جەيتىن جابايى مادەنيەت - بۇل كۇندەرى ۇلكەن قالانىڭ بارىنە ءتان تىرشىلىك. اشىق مويىندالعان شىندىق مىناۋ: ادامدى قوماعايلىقتان توقتاتۋ - ءححى عاسىردىڭ ەڭ ۇلكەن پروبلەمالارىنىڭ بىرەۋىنە اينالدى. سەنبەسەڭىز مىنا زەرتتەۋگە كوز جۇگىرتىڭىز. ادامزات تاريحىندا تۇڭعىش رەت جۋان قارىن سەمىزدەر، تويىپ تاماق ىشپەيتىن ارىق-تۇرىقتاردان اسىپ ءتۇستى. الەمدىك دەنساۋلىق ساقتاۋ ۇيىمىنىڭ سوڭعى بەرگەن مالىمەتى بويىنشا قازىر الەمدە ءبىر ميلليون ادام استى ارتىعىمەن جەپ اۋرۋ تاپقان. بۇگىنگى تاڭدا توسەكتەن تۇرا الماي جاتقان 300 ميلليون مۇگەدەكتىڭ دياگنوزى - «سەمىزدىك». اۋقات تاپپاي تالتىرەكتەپ جۇرگەن كوتەرەمدەر سانى 800 ميلليونعا جەتىپ توقتاعان. وسىلايشا ءححى عاسىردىڭ عالىمدارى «افريكاداعى اشتان ءولىپ جاتقانداردى قايتىپ تويدىرامىز دەپ ەمەس، امەريكاداعى سەمىزدەردى قالاي اشىقتىرامىز» دەپ باسىن قاتىرۋدا. «بۇل ەندى شەتەل عوي، ءبىزدىڭ قازاق ەلىنە قانشالىقتى قاتىسى بار» دەپ نەمقۇرايدى قاراماڭىز. سەبەبى، حالقى سونشالىقتى باي تۇرمايتىن ءبىزدىڭ ەلدىڭ وزىندە كەسەلدىڭ 70% -ى اس-اۋقاتتان جابىسادى. ادامدى ماس قىلىپ، جان-جۇيكەسىن ۋلاپ تاستايتىن ارام سۋسىن مەن بازاردىڭ كۇماندى ەتىن ايتپاعاندا، ارتىعىمەن جەلىنەتىن ادال استىڭ ءوزى اسقازانعا اۋىر سالماق. اس-اۋقاتتى تارتىنىپ جەيتىن ءتارتىپ جۇيەسى شاتاسقان سوڭ، رۋحاني ءومىر سۇرۋگە دەگەن ىقىلاسى جويىلادى. جاتار الدىندا تويا جەگەن تاماقتان اۋرۋ بولۋدان باسقا جولىڭىز جوق. جىلى توسەككە تويىپ بارىپ قۇلاعان پەندەنى تاڭعا تامان مىندەتتى تۇردە قارا باسىپ، ەڭسەسى ەزىلىپ باسىپ تۇرادى. توقتىق تارتقان ونداي سەزىمنەن ارىلۋ وڭاي شارۋا ەمەس. ءتىپتى ءومىر باقي قۇتىلا الماي كەتۋىڭىز مۇمكىن. قالاي بولسا سولاي، كورىنگەن جەردە اۋزىڭا نە بولسا سونى تىعا بەرەتىن جامان ادەت تۇلا بويىڭىزعا ءبىرجولاتا ءسىڭىپ الادى. اۋىزداعى جالماڭداعان جامان ادەت اسقىنعان سايىن ادامنىڭ رۋحاني قابىلەتتەرى توپاستانىپ، جىل وتكەن سايىن اقىلى تاتتانىپ، وي ءورىسى تارىلادى. اس-اۋقاتقا تۇنشىعىپ، ءناپسى قوماعايلىعىنا شىرمالىپ قالعان شىبىن جان - يسلامنىڭ، قۇراننىڭ، قۇلشىلىقتىڭ بۇكىل راقاتى مەن ساۋابىنان ماقۇرىم قالادى. ءدىننىڭ تۇپكى استارىن تەرەڭ ۇعىنعان اۋليە دانالار ۇدايى اشقۇرساق ءجۇرىپ تۇرۋدى رۋحاني ءومىردىڭ ەڭ ءبىرىنشى ساتىسى دەپ تانىعان. اشقاراقتىق سەزىمى تىيىلماعان ادامدار سالاۋاتتى ومىرگە ەشقاشان قادام باسپايدى. ەگەر كىمدە كىم جاڭا ءومىر باستاپ، تاعدىرىن باقىتتى ارناعا بۇرعىسى كەلسە، ارتىق استان تىيىلسىن دەگەن. ورىستىڭ جانە ءبىر اقىلمان زيالىسى تويا جەۋدى بىلايشا سيپاتتايدى: «ەگەر ءسىز داستارقان باسىنان قارنىڭىز اشىڭقىراپ تۇرساڭىز، - تويعانىڭىز. ال ەگەر تويىپ تۇرساڭىز، وندا ارتىق جەپ قويدىڭىز. ال، ارتىق جەپ قويساڭىز، وندا ءسىز ۋلانىپ قالدىڭىز».
اۋرۋ - استان بولاتىنىن بايقاعان كوپ ەلدىڭ عالىمدارى اشىعۋ تۋرالى نەشە ءتۇرلى ايلا ويلاپ تاپتى. بىراق ءبارىبىر جاراتۋشى ءبىر قۇدىرەت كۇشتەن پارمەن بولماعان سوڭ، جالپى حالىقتى تارتىنا جەۋگە تاربيەلەۋ مۇمكىن ەمەس. ەرىك جىگەرى ارتىقشا جاراتىلعان سيرەك تۇلعالار بولماسا، بۇقارا حالىق ءجون-جوسىقسىز تاماق جەيتىن جامان ادەتتەن ارىلا المايدى. ادەتتە بۇكىل الەمگە دۇرىس تاماقتانۋ جاعىنان جاپون حالقى ۇلگى بولىپ كەلگەن. دەنساۋلىققا پايدالى تاعامداردى تاڭداپ جەۋ، بەيمەزگىل كەزدە اسقازانعا ارتىق سالماق سالماۋ دەگەن سەكىلدى تارتىپتەردى بۇلجىتپاي ورىندايتىن. سوندىق-تان دا جاپوننىڭ باسقادان اقىلى وزىپ، ونەرى دامىپ، تۇرمىسى ىلگەرى كەتتى. اۋرۋ شاقىراتىن ارتىق استان تارتىنعاندىقتان ءومىر سۇرۋدەگى ۇزاقتىعى جاعىنان دا الەم الدىنا شىعىپ الدى. بىراق، امال نەشىك، امەريكا اسەرى ول جاقتى دا بىلعادى. ات ءۇستى اۋقات ازىرلەپ، نە بولسا سونى تالعاماي جەي بەرەتىن مەشكەيلىك جاپون جاستارىنا جۇقتى. قازىر جاپوننىڭ اقساقالدارى جاس بۋىنعا تاماق جەۋ ءتارتىبىن ۇيرەتە الماي اۋرە بولىپ جاتىر.
ادامزات وركەنيەتىن العا سۇيرەيتىن لوكوموتيۆ بولسىن دەپ ۇلىق اللا مۇسىلمان دەگەن جۇرتتى جاراتتى. بۇل جۇرت رۋحاني ازباسىن دەپ يسلام ءدىنىن ولارعا ءناسىپ قىلدى. يسلام ءدىنىن ۇستانۋشى ەل-جۇرتتىڭ اقىلى وزگەدەن وزىق، رۋحى مىقتى، دەنساۋلىعى كۇشتى بولۋ ءۇشىن رامازان ايىنا كوپتەگەن شاراپات دارىتتى. قالا بەردى يسلامنىڭ مىڭ، ميلليون قاتپارلى رۋحاني استارى مەن سىرلارىن ءتۇسىنسىن دەپ پايعامبار اتاۋلىنىڭ ءتاجى بولعان حازرەتى مۇحامەدتى (س.ع.ۋ.) ەلشى ەتىپ جىبەردى. حاق پايعامبار كەيىنگى ۇمبەتى ازباۋى، ولاردىڭ رۋحاني قارىم-قابىلەتى مۇقالماۋى ءۇشىن رامازان ايىندا 30 كۇن ورازا ۇستاۋدىڭ بۇكىل ءتارتىبى مەن شارتىن ۇيرەتىپ كورسەتىپ بەردى. حاتتابتىڭ ۇلى، ومار اتتى ساحاباسى ايتادى. ادەتتە رامازان باستالۋعا ءبىر كۇن قالعاندا حازرەتى پايعامبار قالاداعى ەلدى جيناپ، ۋاعىز ايتاتىن. «جاماعات! رامازان ايى كەلدى. بۇل - ءبىز ءۇشىن ەڭ ۇلىق اي. رامازان ايىن دۇرىستاپ وتكەرۋگە دايىندىق جاساپ، قامدانىڭدار. بۇل ايدىڭ ءاربىر كۇنىن بارىنشا پايدالانىپ قالۋعا تىرىسىڭدار. بۇل ايدا ادەمى، تازا كيىم كيىپ ءسان-سالتاناتتارىڭدى اسىرىڭدار. رامازان ايىنىڭ ۇلىقتىعىن قۇرمەتتەڭدەر. اللا الدىندا بۇل اي وتە ۇلىق ءھام وتە جوعارى. وتىز كۇن ورازا ۇستاعاندا وتە مۇقيات بولىڭدار. بۇل ايدا جاساعان عيباداتتىڭ ساۋابىن ۇلىق اللا ەكى ەسەگە ارتتىرىپ بەرەدى. ورازادا نامازدى كوپ وقىڭدار. رامازاندى كوركەم قىلىپ، زەينەتىن ارتتىرىپ كورسەتۋ ءۇشىن قۇراندى كوپ وقىڭدار. كىمدە كىم قۇران كارىمدى ادەمى اۋەزبەن، شىن جۇرەگىمەن، جان تانىمەن بەرىلىپ، زەيىن قويىپ وقىسا، ۇلىق اللا ول ادامعا وقىلعان قۇراننىڭ ءاربىر ارپىنە پەيىشتىڭ باقشالارىنان ۇلەس بەرەدى. ول باقشادا وسەتىن باۋ-باقشا مەن اعاش، داراقتىڭ ءبىتىمى بۇل دۇنيەنىڭ مىسالىنا كەلمەيدى. سەبەبى، ونداعى ءبىر داراقتىڭ كولەمىنىڭ ءوزى بۇل دۇنيەنىڭ جۇزىنەن ءجۇز ەسە ۇلكەن».
قاراپ وتىرساڭىز، 11 اي بويىنا تار تۇرمىستان قاجىپ، ءومىردىڭ نەشە ءتۇرلى قيىندىعىنان شارشاعان مۇسىلماندار وسى ايدا جاپپاي ساۋىعادى. قارىنى اشىپ، قالجىراعان اش ادامنىڭ مىلجىڭ، بوس سوزگە قۇلقى بولمايدى. ۇرىس-كەرىس، داۋ-جانجال بۇل ايدا پىشاق كەسكەندەي توقتايدى. ءوز شارۋاسىن دوڭگەلەتەم دەپ ءجۇرىپ قانشاما ادام اعايىن، تۋىسىنان الشاقتاپ، سۋىپ كەتەدى. مىنە، وسى ارالارى سۋي باستاعان اعايىن-تۋىس رامازان ايىندا 30 كۇن بويىنا كۇنىگە كەشكە اۋىزاشاردا باس قوسادى. داستارقان باسىندا رۋحاني ەمەس، دۇنيە اڭگىمەسىن قۇمارلانىپ ايتۋعا تىيىم سالادى. سوندىقتان دا وسى ايدا رۋحاني وڭالىپ، اقجۇرەك ادامداردىڭ قاتارىنا قايتادان قوسىلىپ كەتۋگە مۇمكىندىك وتە مول. بۇل ايدى بارىنشا رۋحاني پايدالانىپ، ونىڭ كوزگە كورىنبەيتىن شاراپات، بەرەكەتىنەن ۇلەس العىسى كەلەتىن مومىنعا ۇلىق اللانىڭ دايىنداعان نىعمەت سىيلىقتارىن ادام ايتىپ تاۋىسا المايدى.
قۇدىرەتتى اللا تاعالا 18 مىڭ عالامدى جاراتىپ بولعان سوڭ ءوزىنىڭ الدىنا ەسەپتەگىش قاسيەتى وتە ۇلكەن ءبىر پەرىشتەسىن شاقىرتىپ، تاپسىرما بەرەدى. «سەن قازىر جەرگە بارىپ، تەڭىزدىڭ استى، ءۇستى، تاۋ، تاستىڭ قوينى-قونىشىنداعى قۇم اتاۋلىنىڭ ءدال سانىن ەسەپتەپ، ماعان ايت» دەيدى. بۇل پەرىشتەنىڭ ەرەكشە جاراتىلعانى سونشا، ونىڭ باسىنداعى قۇلاعى مەن كوزى اسپانداعى جۇلدىزدان كوپ ەدى. ول كوزدى اشىپ-جۇمعانداي عانا مەزەتتە جەر شارىندا نەشە مىڭ توننا قۇم بولسا سونىڭ ءبارىنىڭ سانىن ءدال ايتادى. جاراتۋشى يەسى وعان ريزا بولىپ: «ەندى جەردەگى مۇقيت، تەڭىز، داريا، وزەن كولدەگى سۋدىڭ تامشىسىن ەسەپتە» دەپ تاپسىرادى. الىپ پەرىشتە بۇل جولى دا جاڭىلمايدى. ءاپ-ساتتە بۇكىل سۋدىڭ تامشىسىن جەكە-دارا ساناپ، اللانىڭ الدىنا قويادى. ۇلىق اللا بۇل جولى دا ونىڭ جۇمىسىنا، جىلدامدىعىنا ىرزا بولىپ، ماقتاۋ ايتادى. ەندى، - دەيدى، ۇلىق اللا: «رامازان ايىندا مەنىڭ ريزالىعىمدى تابۋ ءۇشىن اۋىز بەكىتىپ، ورازا ۇستاعان مومىن قۇلىمنىڭ ءبىر كۇندە تاباتىن ساۋابىن سانا!» دەپ ءامىر بەرەدى. جاڭا عانا قيساپسىز ەسەپتەن جاڭىلماي، سارتىلداپ تۇرعان زور ەسەپشى پەرىشتە وسى ساتتە ءمۇدىرىپ، تۇرىپ قالادى. ءبىراز ۋاقىت وتكەن سوڭ ونىڭ بۇكىل كوزدەرى جىپىلىقتاپ، ەسەپتەن شاتاسا باستايدى. ورازانىڭ ساۋابىن ساناپ سوڭىنا شىعا الماعان بۇل پەرىشتە امالى قۇرىپ، اللانىڭ الدىنا ساجدەگە قۇلايدى. باسىن كوتەرمەگەن كۇيى: «ەڭ ۇلىق يەم، رامازاندا ورازا ۇستاۋشى قۇلىڭنىڭ ءبىر كۇندىك ساۋابىن ءوزىڭ ايتپاساڭ، ونى ساناپ، ەسەبىن شىعارۋعا مەنىڭ شامام كەلمەيدى»، - دەپ زار يلەيدى.
بۇل - رامازان ايىنىڭ ۇلىق-تىعىن ايقىن كورسەتەتىن عيبراتتى حاديس. ەگەر قۇدىرەتى كۇشتى اللا تاعالا قۇران كارىم ارقىلى قۇلدارىنا رامازان ايىندا اشتىق ۇستاپ، اقىل ءوسىرىپ، رۋحىن كۇشەيتۋدى بۇيىرماعاندا، ادام بالاسى ءوز بەتىنشە مۇنداي وركەنيەت پەن مادەنيەتكە جەتە الماعان بولار ەدى. ەشبىر ەل، ەشقانداي ۇلت، حالىق ءدال وسىلاي جاپپاي ورازا ۇستاپ، ۇلاناسىر ساۋاپقا كەنەلە المايدى. بۇل رۋحاني جۇمىس - ۇلىق اللانىڭ عانا قولىنان كەلەتىن مۇعجيزا (كەرەمەت). بايقاساڭىز، تاماق ءىشۋ مادەنيەتىن ءبىرشاما مەڭگەرگەن شىعىس ەلدەرىنىڭ كوزى اشىق زيالى قاۋىمى جاپپاي ورازا ۇستاۋشى مۇسىلمان ەلدەرىنە قىزىعا دا قىزعانا دا قارايدى. مىڭداپ، ميلليونداپ ورازا ۇستاۋ دەگەن تۇتاس مەملەكەت رەتىندە رۋحاني قايتا تۇلەگەن سەكىلدى قىزىق قۇبىلىس. سوندىقتان ەرتەڭ رامازان ايى باستالعان شاقتا جوقتان وزگەنى سىلتاۋ قىلىپ اۋىزدى اشىق قالدىرۋ ادامنىڭ رۋحاني ءھام ماڭگىلىك ومىرىنە ۇلكەن قاتەر. سەبەپ، سىلتاۋسىز ورازا ۇستاماۋ - باقىتسىز تاعدىردى قۇدايدان ءوزىڭ بارىپ سۇراپ العانمەن بىردەي.
ەگەر ءسىز بۇرىن-سوڭدى ورازا تۇتىپ كورمەگەن بولساڭىز، قورقاتىن ەشتەمەسى دە جوق. امان-ەسەن، ساۋ قالپىڭىزدا ورازاعا جەتكەنىڭىزگە شۇكىر دەڭىز دە 30 كۇن اللا ريزالىعى ءۇشىن اش جۇرۋگە تاۋەكەل ەتىڭىز. قاسيەتتى ايدىڭ العاشقى اپتاسى وتپەي جاتىپ-اق ءوز دەنەڭىزدەن بۇرىن-سوڭدى بولماعان رۋحاني قۇبىلىستى سەزىپ، بايقايسىز. وسىنداي باقىتتى قادام جاسار الدىندا دىنگە جەڭىل قارايتىن، جۇرەگى ابدەن كىرلەپ، قاسيەتتى ۇعىمدار تۋرالى نە بولسا سونى ويلانباي ايتا بەرەتىن رۋحسىز، مادەنيەتسىز كىسىلەرمەن جاقىن ارالاسىپ قاجەتى جوق. يسلام شاپاعاتىنان تىم الىستاپ كەتكەن باقىتسىز پەندەلەر اينالاسىندا اقجۇرەك كىسىلەردىڭ كوپ بولعانىن قالامايدى. سول سەبەپتى دە ولار جورا-جولداستارىن اۋىز بەكىتپەۋگە ۇگىتتەپ، ورازانى قاسيەتسىز قىلىپ كورسەتكەندى جاقسى كورەدى. ناتيجەسىندە ورازانى قۇر جىبەرىپ، اللانىڭ تەرىس نازارىنا ىلىگەدى. وعان دالەل حازرەتى پايعامباردىڭ ءحاديسى. ۋجرا ەسىمدى ساحابا ايتادى: «ءبىر جولى اللا ەلشىسى بىزگە قاراپ:
«مىنبارعا جاقىنداڭدار»، -- دەدى. ءبىز جاقىندادىق. حازىرەت ءمىنباردىڭ ءبىرىنشى باسپالداعىنا كوتەرىلدى دە وزىنەن-ءوزى «ءامين» دەدى.
سوسىن ەكىنشىسى باسپالداققا كوتەرىلدى دە تاعى دا «ءامين» دەپ داۋىستادى. «ءۇشىنشى رەتتە تاعى ءبىر باسپالداققا كوتەرىلىپ، «ءامين»دەدى. پايعامباردىڭ بۇل ارەكەتىنە قايران قالىپ: «مۇندا نە سىر بار؟ ءبىز بۇرىن مۇندايدى كورمەدىك؟»- دەپ سۇرادىق. پايعامبار (س.ع.ۋ.) ايتتى: «مىنبارعا تاقاعاندا قاسىما جەبىرەيىل پەرىشتە ۇشىپ كەلدى. مەن كوتەرىلگەندە ول: «رامازان ايىنا امان-ەسەن جەتىپ تۇرىپ، اۋىز بەكىتپەي، 30 كۇن ورازانى زايا كەتىرگەن ادامعا بالە جاۋسىن!» - دەدى. مەن «ءامين» دەدىم. ەكىنشى باسپالداققا شىققاندا ول تاعى دا: «سەنىڭ ەسىمىڭدى ەستىپ تۇرىپ، ساعان سالاۋات ايتپاعان ادامعا بالە جاۋسىن!» - دەدى. مەن تاعى دا «ءامين» دەدىم. ءۇشىنشى ساتىعا اياق باسقاندا جەبىرەيىل تاعى دا: «اتا-اناسىنىڭ ەكەۋى، نە بىرەۋى ۇزاق ءومىر ءسۇرىپ، ابدەن قارتايسا دا سولاردىڭ سەبەبىنەن پەيىشكە كىرۋگە لايىقتى بولماعان تاسجۇرەككە نالەت كەلسىن!» دەدى. مەن سوڭعى رەت تاعى دا «ءامين» دەدىم.»
ءسوز ۇعارلىق اقىلدى ازامات بولسا، پايعامبار مەن جەبىرەيىل پەرىشتەنىڭ اراسىندا بولعان وسى قاتال سىردان عيبرات السىن. رامازاننىڭ ءبىر دە ءبىر كۇنىن قۇر جىبەرىپ الماڭىز! قۇدايدىڭ تىنىشتىق نۇرىنا ءبارىمىزدى بىرگە جەتكىزسىن. گازەتتەن كوز جازىپ قالماڭىز. رامازان ايىنىڭ قۇپيا سىرلارى تۋرالى تاعى دا تارقاتىپ جازامىز.

«ءۇش قيان» گازەتى، 27.08.2009