شىعىسقا تارتقان جۇردەك پويىز توقتاماسىن دەسەك...

جاقىندا ءبىر كورشىم: «ارعى بەتتەن سىيلى قوناقتار كەلىپ ەدى، اراعا دانەكەر بولىپ وتىرساڭىز»، دەپ شاقىردى. كەش كوڭىلدى ءوتتى. تەك اڭگىمەلەسۋ بارىسىندا ارامىزدان قارا مىسىقتىڭ جۇگىرىپ وتكەنى بولماسا...

قوناقتاردىڭ بىرەۋى: «وسى جەتىسۋ جەرى سول كەزدە چيڭ پاتشالىعىنا قاراعان دەگەن ءسوز بار، سول راس پا؟» دەي سالماسى بار ما؟.. تاريحتان بەيحابار بىرەۋ وسىلاي سۇراقتى بىلمەي قويىپ قالسا، جارايدى، دەپ ۇمىتا سالۋعا بولار ەدى. تەك سوڭعى كەزدەرى كورشى ەلدىڭ ينتەرنەت كەڭىستىگىندە قازاقستان تۋرالى بەينەجازبالاردىڭ قاپتاپ كەتۋى، ءارى ولاردىڭ ىشىندە «جەر ماسەلەسى» بويىنشا بۇرىس اقپاراتتاردىڭ بەرىلۋى بولماسا. ەكى ەل اراسىنداعى «التىن عاسىر» باستالىپتى، ۇزاعىنان ءسۇيىندىرسىن! ماقالا جازىپ، وعان قۇتتى بولسىن ايتۋ، ءارى اقيقاتتىڭ جارشىسى بولۋدى دا ۇمىتپاعان ءجون بولار.

توقاەۆتىڭ شىعىسقا تارتقان «تۋرا جولى»

اسپان استى ەلىمەن اراداعى قاتىناسىمىزدى قاسىم جومارت كەمەلۇلى «قىتاي مەن قازاقستان اراسىنداعى تۇراقتى، جان-جاقتى ستراتەگيالىق ارىپتەستىك» دەپ حاتتاپتى. شي جينپيڭ ەكەۋىنىڭ وتكەن جىلعى استانا كەزدەسەۋىندە «بىرلەسكەن مالىمدەمە» جاساپ، 5 ساعاتقا سوزىلعان مامىلەدەن شىققان شي توراعا قحر ەلىمىزدىڭ جەر اۋماعىن ەشكىمگە تيىسكىزبەيتىنىن ءارى جاقسىلىقتىڭ جارشىسى رەتىندە ەكونوميكامىزعا جالعاستى قوماقتى قاراجات سالاتىنىن ۇقتىردى. ەندى جاقىننان دوربالايتىن قازاقستان ءوز كەزەگىندە «تۇرىك وداعىنا» نەمەسە «ەلىمىزدى باتىستاندىرۋ» ت.ب. باعدارلامالارىنا قوش ايتۋى كەرەك! وعان كەلىسىمىن بەرگەن توقاەۆ ءاۋ باستا حالىققا بەرگەن ءبىراز ۋادەلەرىن قايتارىپ الۋعا تۋرا كەلدى: اعىمداعى جىلدىڭ 19 ناۋرىزداعى پارلامەنتتىك سايلاۋدا زاڭنىڭ ورەسكەل بۇزىلۋىنا جول بەرگەن «سايلاۋ كوميسسياسىنا» «ويداعىداي» ءوتتى دەگەن وڭ باعاسىن بەرىپ سايلانعان دەپۋتاتتارعا اق باتاسىن بەردى. ارى قاراي مەملەكەت باسشىسى 12 مامىردا قحر-دىڭ CCTV تىلشىسىنە بەرگەن سۇحباتىندا: «قحر مەن قازاقستان ازيا قۇرلىعىندا جاساعان ەكى ەل، بىزگە باتىستىڭ قۇندىلىعى ۇيلەسپەيدى...»، - دەپ انىق ايتتى. وسى نەگىزدەگى بەتبۇرىس ەل ىشىندە جوعارىداعى كەلتىرىلگەن ساياسي «شەگىنىستەن» تىس ەكونوميكا سالاسىندا دا «زاڭسىز الىنعان اكتيۆتەردى مەملەكەتكە قايتارۋ» تۋرالى زاڭ جوباسى ارقىلى «وليگوپوليانىڭ» 162 بايعا «راقىمشىلىقپەن قاراۋعا كوشكەن!» ءتىپتى نۇرسۇلتان ءابىشۇلىنا قاراتقان ونىڭ قادامدارى دا ماو تسزەدونعا بەرگەن  دەڭ ءشياوپيڭنىڭ 3+7 فورماسىن ەسكە تۇسىرەدى. وندا «3» قاتەلىك بولسا «7» ماونىڭ جاساعان جاقسىلىعى دەيدى.

ال، قازاقستاننىڭ سىرتقى ساياساتىندا ايقىن ءارى باتىل كوزقاراسىن بىلدىرگەن پرەزيدەنتىمىز 24-25 مامىردا ماسكەۋدە وتكەن ەاەو-دە رەسەي-بەلارۋس يادرولىق كەمەسىنە قازاقستاننىڭ مىنبەيتىنىن ايتىپ، تاراپتاردى «2015 جىلى قول قويعان 4 پرينتسيپ نەگىزىندە بىرلەسۋگە» شاقىردى. ءتىپتى جاڭا وتكەن 2-3 ماۋسىمدا چولپان-اتاداعى ەو+وا5 سامميتىندە توقاەۆ ەو-نىڭ توراعاسىنا رەسەيدىڭ ورنىن باسىپ، مۇنايمەن گەرمانيانى تولىقتاي قامتاماسىز ەتە الامىز دەپ سەندىردى.

سۇراق: قاسىم جومارت كەمەلۇلىنىڭ شىعىسقا وسىنشاما تەز بەت بۇرۋىنا توراعا شيدەن تىس نە ىقپال ەتتى؟ بىزشە مەملەكەت باسشىسىنىڭ «قىتايشا سوتسياليزم» جولىنا تۇبەگەيلى تۇسۋىنەن حابار بەرگەنى. 2022 جىلى 17 ماۋسىمدا سانك-پەتەربۋرگ ۆ.ءپۋتيننىڭ قاتىسۋمەن وتكەن فورۋمىندا جۇرگىزۋشى مارگاريتا سيمونيا́ننىڭ ورىنسىز سۇراعىنا «كەرەمەت» جاۋاپ بەرىپ، ورنىنا قويعان قاسىم جومارت كەمەلۇلى الەمنىڭ نازارىن وزىنە اۋدارعانى ەستەرىڭىزدە. ال سول فورۋمدا اعامىزدىڭ دەڭ شيوپيڭنىڭ «قىتايشا سوتسياليزم» يدەياسىنا دا توقتالىپ، ونى ەكونوميكانىڭ ەركىندىگى مەن مىقتى بيلىكتىڭ توعىسۋىمەن» تۇسىندىرگەنىن كوپ ادامدار بايقاماي دا قالعانعا ۇقسايدى.

ناتيجەسىندە ەلدى ءتۇرلى «حاوستار جاۋلاۋىنا جول بەرىلمەي»، تەك حالىقتىڭ ءال-اۋقاتىن كوتەرۋگە كۇش جۇمسايتىن بولدى. «قۇداي قوسقان كورشىمىزبەن» «تولىققاندى ماڭگىلىك ارىپتەستىك» ءوز ونىمدەرىن دە بەرە باستادى: 2023 جىلى 18-19 مامىردا سياندا وتكەن «وا5+قىتاي» سامميتىندە، 22 ميلليارد دوللارلىق ينۆەستيتسيالاۋ جوباسىنا قول قويىلۋى وسىنىڭ دالەلى.

ارىپتەستىكتىڭ الماعىنىڭ سالماعى

شىعىستىڭ ءومىر ءپالساپاسى مەن ءتىلىن تەرەڭىنەن زەرتتەگەن پرەزيدەنت توقاەۆ ەندىگى جەردە ماسەلەلەردىڭ بارلىعىن تەك شيگە تىكە شىعىپ شەشۋدىڭ كىلتىن تاپتى! سەبەبى قىتاي ارىپتەستەرى اعامىزدىڭ ورىس تىلىندە حاتتالعان «تۇراقتى ءارى جان-جاقتى» دەگەن ءماتىندى «قىتاي-قازاقستان ماڭگىلىك تولىق قاندى ستراتەگيالىق ارىپتەستىك قاتىناسى» (“中哈永久全面战略伙伴关系”) دەپ اۋدارىپ الۋى سونى بىلدىرسە كەرەك. قوش! ناتيجەسىندە 2020 جىلى 1 قانتاردان 31 جەلتوقسانعا دەيىن بار 72 ساعات رۇقسات «رەجيمى» 2022 جىلى 8 شىلدەدەن باستاپ 14 كۇن «ۆيزاسىز رەجيمگە» اۋىسىپ، اقىرى مىنە، «ناعىز ارىپتەس» رەتىندە ەكى ەل 30 كۇندىك «ۆيزاسىز رەجيمگە» دە قول جەتكىزدى.

ونداي بولسا نازارىمىز «قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ ۇكىمەتى مەن قىتاي حالىق رەسپۋبليكاسىنىڭ ۇكىمەتى اراسىنداعى ۆيزالىق تالاپتاردان ءوزارا بوساتۋ تۋرالى كەلىسىمنىڭ» 1-بابىمەن جاقىنىراق تانىسايىق:

«ۋاعدالاسۋشى تاراپتاردىڭ ءبىرى مەملەكەتىنىڭ ازاماتتارى... جارامدى جول ءجۇرۋ قۇجاتتارىنىڭ يەلەرى جەكە ىستەردى، ءتۋريزمدى، ەم قابىلداۋدى، حالىقارالىق تاسىمالداردى، ترانزيتتىك، سونداي-اق ىسكەرلىك ماقساتتاردى (كەلىسىم-شارتتار جاساسۋ، كەلىسسوزدەر جۇرگىزۋ، كونسۋلتاتسيالىق قىزمەتتەر كورسەتۋ جانە باسقا دا ىسكەرلىك ماقساتتار) جۇزەگە اسىرۋ ماقساتىمەن ەكىنشى ۋاعدالاسۋشى تاراپ مەملەكەتىنىڭ اۋماعىنا مەملەكەتتىك شەكارانى كەسىپ وتكەن ساتتەن باستاپ كۇنتىزبەلىك 30 (وتىز) كۇننەن اسپايتىن مەرزىمگە، كۇنتىزبەلىك 180 ء(جۇز سەكسەن) كۇن ىشىندە جيىنتىعىندا كۇنتىزبەلىك 90 (توقسان) كۇننەن اسپايتىن ءبىر مارتە نەمەسە كوپ مارتە كەلۋ، كەتۋ، ۋاقىتشا بولۋ ءۇشىن ۆيزالىق تالاپتاردان بوساتىلادى»، - دەپ جازىلعان كەلىسىم ماتىنىندە.

بۇدان نە بىلدىك؟ شىعىستاعى كورشىگە قاراعاندا «ۆيزاسىز رەجيمگە» ءبىزدىڭ مۇقتاجىمىز كوبىرەك ءتۇسىپ تۇرعانىن بايقايمىز. سەبەبى وسى ەلدىڭ جەرىندەگى مۇنايى مەن گاز قاينارىنىڭ 27 پايىزىن ەرتەدە-اق قانجىعاسىنا بايلاعان قحر ءدال قازىرگى كەزدە بىزگە قاتتى ءىسى ءتۇسىپ تۇرماعانعا ۇقسايدى. كەرىسىنشە تايۆان ارالىنداعى سوعىس انە-مىنە دەگەنشە باستالىپ كەتسە، اسپان استى ەلىنە باتىس جيەگىن اشىپ تاستاۋ تىم ءتيىمسىز. تەك «پاتشا ايتتى، ورىندايمىز!» دەگەن ۇلاعاتتى عاسىر ۇرانىنا سالعان جەرگىلىكتى ورىندار بىزگە تۋريستەرىن جيناپ بەرۋگە، ءارى وزدەرى دە ودان كىرىس تابۋعا قاتتى كىرىسىپ كەتسە كەرەك. جاقىننان بەرى قىتايدىڭ بەيۇكىمەتتىك اقپارات كەڭەستىگىندە – بايدۋ، ۆەيبو ت.ب. – قازاقستان جەرى مەن ەلى تۋرالى بەينەجازبالار جاڭبىردان كەيىنگى ساڭىراۋقۇلاقتاي قاپتاپ كەتتى:

• گەوساياسات جولىنداعى «جاڭا قازاقستان»
• توقاەۆتىڭ الەم ساحاناسىنداعى بەدەلى
• رەسەي مەن اراداعى كۇردەلى قاتىناسى
• ۋكراينا تۋرالى ءبىزدىڭ ەلدىڭ ۇستانىمى
• ينفراقۇرىلىمى
• قالانىڭ كورىكتىلىگى، قاتىناس قۇرالدارىنىڭ قولايلىلىعى، جول جاعدايى، ينتەرنەتتىڭ جىلدامدىلىعى
• ەكونوميكا قاتىناسى
• جاتۋ مەن تاماقتانۋ، زاتتىڭ باعالارى، ەلىنىڭ ورتا جالاقىسى، جول ءجۇرۋ قاۋىپسىزدىگى، اعىلشىنشا دەڭگەيى
• قازاقتىڭ تەگى مەن انتروپولوگيالىق كەلبەتى،
• قوعام اماندىعى مەن قىتايلارعا كوزقاراستارى
• قازاقستاننىڭ تابيعاتى مەن جاعرافيالىق ەرەكشەلىگى
• كورشىلەرىمەن سالىستىرعاندا دامۋ ۇدەرىسى

كورشى ەلدىڭ بلوگەرلەرى قازاقستاننىڭ اسەم تابيعاتى، كوركەم قالاسى، ساپالى تاعامدارى، باۋىرمالى ەلى، سونىڭ ىشىندە سۇلۋ قىزدارى مەن ۇلدارى جايىندا كەڭىنەن ءسوز ەتكەن بلوگەرلەر قازاق ەلىنىڭ تاريحى، مادەنيەتى مەن ءومىر سالتى تۋرالى، سونداي-اق حالىقتىڭ قۇندىلىعى تۋرالى اۋىز اشپايدى. ناتيجەسىندە اقپاراتتى قابىلداپ العان ىشكى قىتاي كورەرمەندەرى ورتا ازيادا ءبىر ەل بار، وندا بارلىق زات سۋ تەگىن، «اقشاڭ بولسا ءجۇر دە تالتاندا!» دەگەن قاتە ۇعىم قالىپتاسۋدا. بۇل وتە قاتەرلى! ارتى «وركەنيەتتىڭ قاقتىعىسىنا» جالعاسىپ كەتەتىنىن كىم بىلەدى؟

ءبىزدىڭ جاساعان مونيتورينگ بويىنشا كورشىدەن بەرى قاراي اعىلاتىن كەلۋشىلەردىڭ سانى 2025 جىلدىڭ جازىنا قاراي كوبەيەدى. ءۇش جىل بويى پاندەميانىڭ قۇرساۋىندا قالعان قىتاي حالقى قاتتى قاعىلىپ، ەكونوميكا دا قايتىپ ارناسىنا تۇسپەي تۇر. مىسالى،  2023 جىلعا قويىلعان ءجىو (جالپى ىشكى ءونىم) ءوسىمى 5% دەپ بولجاپ وترىعان سانعا شەتەل باقىلاۋشىلارى كۇمانمەن قارايدى. جۇمىسسىزدىقتىڭ سانى بيىكتەن تۇسپەي تۇر. وعان قوسا الەم ارەناسىنداعى قحر-دىڭ تىنىسى دا تارىلىپ بارادى. ءتىپتى قحر-نان سىرتقا شىعاتىن ساياحاتشىلار بولسا دا اۋەلى تەڭىز جاعاجايى بار، ارزان وڭتۇستىك-شىعىس ازيا ەلدەرىن – تايلاند،  ۆەتنام، لاوس، كامبودجا، سونداي-اق ءسال قىمباتاۋ بولسا دا مادەنيەت جاقىن جاپونيا مەن كورەيانى تالداپ الىپ جاتقانعا ۇقسايدى.

ۋاقىتشا داعدارىستى ارتقا تاستاعان قىتاي ەلى ەسىن جيناپ، اكىمشىلىك شارالارعا جۇگەنسە دە، ءتۋريزمدى قايتا جانداندىرۋ ماقساتىندا شينجاڭدى باسىپ بەرى قاراي كەلەتىن ادامداردىڭ سانىن ارتىرادى. ال ءبىز وعان دايىنبىز با؟

بىرىنشىدەن، بىزدەگى ينفراقۇرلىمنىڭ دامۋ دەڭگەيى كورشىمەن سالىستىرۋعا كەلە مە؟ جول، قوناق ءۇي، ءدامحانا مەن باعا قانداي؟ ال، وسىنىڭ بارلىعىن ايتپاعاندا ساياحات ورىندارىنداعى دارەتحانالار سىن كوتەرە مە؟ سول ءوزىمىز ىلعي دا ستەرەوتيپتىك كوزقاراسپەن قارايتىن كورشى، توراعا ءشيدىڭ تىكەلەي باستاماسىمەن بۇل ماسەلەنى بۇگىن شەشىپ تاستاپ «تۋالەتيزاتسيا توڭكەرىسىن» باستان وتكىزىپ بولدى.

ەكىنشىدەن، قوعامىمىزعا، سونىڭ ىشىندە الەۋمەتتىك ومىرىمىزگە قوناقتاردان «توسىن سىيلار» مولىنان بولارىنا كۇمان كەلتىرمەيىك. بارلىق زاتتىڭ باعالارى شارىقتايدى، قاتىناس قۇرالدارى – اۆتوبۋس، تاكسي، پوەزد جانە ۇشاق – بيلەتتەرى قىمباتتاپ، جەتىسپەۋشىلىك بولۋى بەك مۇمكىن، اۋەلى شەتەلدەن كەلگەن مەيماندى بىلاي قويعاندا، وزىمىزگە جەتىسپەي جاتقان ساياحات ورىندارى ارى قاراي نە بولادى؟ كەدەيشىلىك جايلاعان قازاق ەلىندە جەزوكشە بوردەلدەرى «قايناي» تۇسپەي مە؟ ال قوعامدىق ورىنداردا ءتۇرلى كەلەڭسىز وقيعالاردىڭ الدىن الۋعا دايىنبىز بە؟ مىسالى، وتكەندە عانا الماتى قالاسىنىڭ دوستىق داڭعىلىندا ءبىر پوليتسيا قوناقتاردىڭ (نازىكجاندى) (قىتايلار ەمەس) بىرەۋىن جەرگە يتەرىپ جىقتى.

ۇشىنشىدەن، جوعارىدا كورسەتىلگەن ەكى جاعداي الەۋمەتتىك سالالارعا ءتان دەيىك، ولار دا «كوش جۇرە تۇزەلەر!» ال «قاپتاپ» كەلەتىن ساياحاتشىلار قانداي قۇندىلىق قاسيەتتەرىن بىزگە سىيعا تارتايىن دەپ وتىر؟ پانازيالىق قۇندىلىعى – قوعام وشاعى وتباسى، ەر ادامنىڭ ەرەكشە ورنى، ۇلكەندى سىيلاۋ، كىشىنى ايالاۋ ت.ب. – ەكى ەلگە ورتاق بولعانىمەن، ارى قارايعى ولار مەن ءبىزدىڭ ومىرلىك ۇستانىممىز بولەك كەتەدى. اسپان استى ەلى 2000 جىلدان ارتىق اگرارلىق ەكونوميكانى نەگىز ەتىپ، ورتالىق بيلىككە باعىنعان ءارى كونفۋتسيلىك پالساپاسىمەن ءومىر ءسۇردى. وعان 1949 جىلدان بەرى دامىعان اتەيزم نەگىزىندەگى كوللەكتيۆتىك قۇندىلىق پەن «ايەل جارىم اسپان» ۇعىمىن قوسىڭىز. ناتيجەسىندە «شىعىس شىعىپ، باتىس باتتى!» بولعان ءشيدىڭ ءداۋىرىنىڭ بەل ورتاسىندا تۇر ەكەنبىز. ونداي بولسا كوكىرەگى وياۋ، قالتاسى قالىڭ مەيماندار ءداستۇرلى وي سانانىڭ ۇيقىسىندا ورانىپ، قىمىزعا تويىپ «شىڭعىسحانعا تالاسىپ جاتقان» بىزگە «قازاقتار بالكەي ءبارىمىز دە سول شىڭعىسحاننان تارعانشىعارمىز!» دەپ ەسىگىندى قاقساشى.

ال «وت پەن سۋعا ورانعان» ۇكىمەتتىڭ ازىرشە كوزدەرى تەك «تۋريزمنەن تۇسەتىن مول كىرىسپەن» بىتەۋلى: «انە كوردىڭ بە، 2019 جىلى تۇركيا ەلىنە 51 ميلليون قوناق كەلىپ، ولاردان تۇسكەن قارجى مەملەكەت قازىناسىنىڭ جالپى كولەمىنىڭ 12 پايىزىسىن قۇراپتى» دەۋدەن شارشامايدى، قۇددى 2015 جىلى قازاقستاندى ەاەو-نا قوسقاندا، «شال» «رەسەي دەگەن الىپ بازار، وعان سالارىن مول بولسىن!» نەمەسە «كەلەر تۋريستەر مول بولسىن «ەنەرگيا بۋدۋششەگومەن» پۇل كوپ بولسىن!» دەپ ەكسپو-2017-عا بەرگەن باتاسىن ەستىگەندەي كۇي كەشەمىز. 30 جىل قازبالىق بايلىقتان تۇسپەگەن كىرىس ەندى قوناقتىڭ قالتاسىنان تۇسەدى دەگەنگە سەنەيىك پە؟

ءتۇيىن

ەكونوميستتەردىڭ بولجامىنا سەنسەك 2023 جىل اياعىندا رەسەي مەن قىتايدىڭ تاۋار اينالىمى 215 ميلليارد دوللارعا جەتەدى-مىس، ەكى ەل اراسىنداعى اسكەري ارىپتەستىك تە وداق قۇرۋعا بەت العان. الايدا سولتۇستىك كورشىمىز قىتايلارعا «ۆيزاسىز رەجيم» جاساۋعا اسىعار ەمەس. ەندى قاقپانى شالقاسىنان اشىپ، شىعىسقا قاراي زىمىراعان ءبىز سوڭعى بەكەتىمىزدىڭ قاي جەردە بولاتىنىن بىلەمىز بە؟ سۇراق قازاقستانعا دا قحر-عا ورتاق. ءبىز ءۇشىن «اربا دا سىنبايتىن، وگىز دە ولمەيتىن» شىعار جولدى ەندى «نايزانىڭ ۇشى، بىلەكتىڭ كۇشىمەن» ەمەس، اۋەلى «قۇداي قوسقان كورشىمىزدى» جاقىننان تانىپ، «قىرعي قاباق سوعىس» زامانىنان قالعان كونە كوزقاراستارعا قوش ايتۋىمىز كەرەك! ءبىر ەلدى كەمسىتۋ نەمەسە كوشەگە شىعىپ ۇرانداتۋمەن ەش بيىككە جەتە المايمىز.

ول ءۇشىن بارلىق ۆەدومستۆولاردىڭ باسىن قوسىپ ۇكىمەت ارنايى تۇجىرىمناماعا قول جەتكىزۋى كەرەك. سول تۇجىرىمعا كىرەتىن ماڭىزدى شارالاردىڭ ىشىندە جوعارعى وقۋ ورىندارىندا «قىتاي تانۋ» ساباعىن اشىپ، ءسىم، سونداي-اق كەدەن مەن شەكارا جاساقتارىنا دا ونى مىندەتتەۋ كەرەك! ال، قارسى جاقتان كەلەر مەيماندارىنا ۇلتتىق قۇندىلىعىمىز بەن ءومىر سالتىمىز جايىندا، سونداي-اق بۇل ەلدە جۇرگەندە ءتۇرلى قاقتىعىسقا الىپ باراتىن كەرى جاعدايلاردىڭ الدىن الۋ تۋرالى انىقتاما بەرەتىن مۇراجايلاردىڭ جانىنان «التىن كوپىر» اتتى زال اشىلسا. وسى ارقىلى قازاقتىڭ تاريحى، اسىرەسە جەرى مەن سۋى تۋرالى ولكە تانۋدان ءبىلىم بەرسە، قوناقتاردا ويىنداعى قابىلداپ العان تەرىس كوزقاراستاردان ارىلا ما؟!

ونداي بولسا ماقالامىزدىڭ 2-ءشى بولىمىندە جەتىسۋ جەرىنىڭ «ناعىز» يەسى كىم دەگەن سۇراققا جاۋاپ بەرەمىز.

ء(بىرىنشى ءبولىمنىڭ سوڭى)

جىگەر ءجانابىل

الماتى – New vision

Abai.kz