الدىڭعى جۇمادا جەزقازعان قالاسىندا قر ءدىن ىستەرى اگەنتتىگى مەن قاراعاندى وبلىسى اكىمدىگىنىڭ بىرلەسە ۇيىمداستىرۋىمەن «تاكفىرشىلىك – ءدىني ەكسترەميزمنىڭ قاۋىپتى تۇرلەرىنىڭ ءبىرى» اتتى رەسپۋبليكالىق عىلىمي – تاجىريبەلىك كونفەرەنتسياعا ارنايى شاقىرتۋمەن باردىم. ءبىزدىڭ زەرتتەۋىمىزگە قاراعاندا جەزقازعان وڭىرىندە تاكفيرشىلدەر جوق ءتارىزدى ەدى. ارى كەتسە، سۋرۋريشىلدەر مەن مادحاليشىلدەر بار دەپ بىلەتىنبىز. ءبىرتالاي ادام باس قوسقان تەوريالىق تۇرعىداعى تانىمدىق جيىن، قاۋىپتىڭ الدىن-الۋ شارالارىنىڭ ءبىرى دەپ ويلاعانمىن. سويتسەم ماسەلەنىڭ ءمانى باسقادا ەكەن...

الدىڭعى جۇمادا جەزقازعان قالاسىندا قر ءدىن ىستەرى اگەنتتىگى مەن قاراعاندى وبلىسى اكىمدىگىنىڭ بىرلەسە ۇيىمداستىرۋىمەن «تاكفىرشىلىك – ءدىني ەكسترەميزمنىڭ قاۋىپتى تۇرلەرىنىڭ ءبىرى» اتتى رەسپۋبليكالىق عىلىمي – تاجىريبەلىك كونفەرەنتسياعا ارنايى شاقىرتۋمەن باردىم. ءبىزدىڭ زەرتتەۋىمىزگە قاراعاندا جەزقازعان وڭىرىندە تاكفيرشىلدەر جوق ءتارىزدى ەدى. ارى كەتسە، سۋرۋريشىلدەر مەن مادحاليشىلدەر بار دەپ بىلەتىنبىز. ءبىرتالاي ادام باس قوسقان تەوريالىق تۇرعىداعى تانىمدىق جيىن، قاۋىپتىڭ الدىن-الۋ شارالارىنىڭ ءبىرى دەپ ويلاعانمىن. سويتسەم ماسەلەنىڭ ءمانى باسقادا ەكەن...

كەشقۇرىم شام نامازىن وقۋعا ورتالىق مەشىتكە باس سۇعىپ، جاماعاتپەن جۇزدەسكەنبىز. نامازحانداردىڭ نەگىزگى دەنى جاستار ەكەن. «كوكەيدە جۇرگەن قانداي ساۋالدارىڭىز بار؟» دەپ ەدىك، ءتۇرلى سۇراقتار قارداي بورادى. ەرەكشە ەسىمدە قالعانى، جاپ-جاس جىگىتتىڭ: «وزدەرىڭىزگە بەلگىلى ءبىزدىڭ ەلدەن سيرياداعى سوعىسقا 40  بالا «جيحاد» دەپ اتتاندى. ونداعى مۇسىلمان باۋىرلاعا كومەك قولىن سوزامىز دەپ ءتورت قارۋىن سايلاپ وتىرعاندار ىشىمىزدە ءالى دە بار. وسىعان نە ايتاسىزدار؟» دەگەنى بولدى. قاپەلىمىزدە نە ايتارىمىزدى بىلمەي، ازداپ ابدىراپ قالدىق. جەزقازعانعا بىزبەن بىرگە بارعان قمدب-نىڭ نايب-ءمۋفتيى، ازىرەت سۇلتان مەشىتىنىڭ باس يمامى، ق.جولدىبايۇلى: «سيرياداعى جاعدايدا مۇسىلمان مەن مۇسىلمان ءبىر-بىرىنە قارۋ كەزەنىپ، مايدانداسۋدا. كىمدىكى دۇرىس، كىمدىكى بۇرىس ەكەندىگى بەلگىسىز.  سوندىقتان، سيرياعا جيحاد دەپ اتتانداۋدىڭ ەش رەتى جوق» دەپ جاۋاپ بەرىپ، جاماعاتتىڭ كۇپتى كوڭىلىن ورنىنا تۇسىرگەندەي بولدى. الايدا، جاماعاتتىڭ ىشىندەگى قىسقا بالاق، قىرما مۇرت، قاۋعا ساقالدىلاردىڭ ايىلىن دا جيماعانىن اڭعاردىم. ءسويتىپ، اڭىرايىپ، ابدىراعان كۇيمەن مەشىتتەن شىقتىق.

بىزگە جولباسشى بولىپ جۇرگەن ساتباەۆ مەشىتىنىڭ يمامى باعداۋلەتتەن «جاڭاعىنىڭ ايتقانى اقيقات پا؟» دەسەم، ول: «ءيا، ايتقانى راس» دەيدى. مۇنى ەستىپ، قازاق جاستارىنا ايدىن كۇننىڭ امانىندا جىلى توسەگىنەن ءتۇڭىلىپ، قان مايدانعا اتتاناتىنداي نە كورىندى دەپ، ازا بويىم قازا بولدى. سۇراستىرسام، «جيحاد» دەپ جەلىككەندەردىڭ جاس مولشەرى 20 –عا ەندى يەك ارتقان ورىمدەي بوزبالالار ەكەن. الگىلەردىڭ ءدىني تەگى – ءسالافيزمنىڭ ىشىندەگى مادحاليا تارماعىنا جاتادى-مىس. عالامتوردا سيرياداعى سۋننيتتەردى قىرىپ جاتقان قاندى-قاساپ بەينە-روليكتى كورىپ، قانى باسىنان شاپشىعان 40 بالا «جيحاد» دەپ اتتان سالىپتى. باقسام، جەزقازعاندىقتاردىڭ ءبىزدى شاقىرىپ، ىلىم-جىلىم قۇراپات وتكىزۋىنىڭ سىرى وسىندا جاتىر ەكەن.

كونفەرەنتسيا اياقتالىپ، الماتىعا كەلگەندە، قر قك توراعاسى ن.ابىقاەۆتىڭ اۋعانستان مەن پاكىستاننىڭ شەكارا ايماعىنداعى ۆازيريستان وڭىرىندە قازاقتىڭ جۇزگە تارتا بالاسىنىڭ راديكالدى توپتاردىڭ قاراماعىندا اسكەري دايىندىقتان ءوتىپ جاتقانىن مالىمدەگەن ءسوزىن ەستىدىم. ال، كەرەك بولسا! قۋىرداقتىڭ كوكەسىن تۇيە سويعاندا كورەسىڭنىڭ كەرى كەلىپ تۇر. اقتوبە مەن اتىراۋ اناۋ - تاكفيرشى-جيحادشىلدەردىڭ ورداسىنا اينالىپ ۇلگەردى، جەزقازعان مەن ساتباەۆ  مىناۋ – سۋرۋريشىلدەر-مادحاليشىلەردىڭ وتانىنا اينالدى. بۇل بۇل ما، بيلىك ءدىن ماسەلەسىندە قۇلاعى ساڭىراۋ، كوزى كور، تاناۋى ءيىس سەزبەيتىن كۇيىن جالعاستىرا بەرسە، كورەسىن ءالى كورەتىن سياقتى. ءتىپتى، «قالىپتى سالافيزم» دەگەن ەرتەگىگە يلانۋىن دوعارماسا، سيرياداعى سۇراپىل احۋال ءبىزدى دە اينالىپ وتپەيتىن ءتارىزدى...

Abai.kz