ۆيتسە-پرەمەردىڭ ءوزى ورىسشا بايانداما جاساسا، قانداي ۇلتتىق يدەولوگيا؟
ۇكىمەتتەگى يدەولوگيالىق ۆيتسە-پرەمەر رەسەي تىلىندە بايانداما جاساسا، قانداي ۇلتتىق يدەولوگيا؟!. بۇل تۋرالى پارلامەنت ءماجىلىسىنىڭ دەپۋتاتى، اقىن قازىبەك يسا تۇركىستان قالاسىندا وتكەن ءبىلىم سالاسى قىزمەتكەرلەرىنىڭ رەسپۋبليكالىق تامىز كەڭەسىندە سويلەگەن سوزىندە ايتتى.
قازىبەك يسا، ءماجىلىس دەپۋتاتى:
«جاڭا «ادىلەتتى قازاقستان: ادال ۇرپاق، ساپالى ءبىلىم، تابىستى ۇلت» تاقىرىبىنداعى ءبىلىم سالاسى قىزمەتكەرلەرىنىڭ رەسپۋبليكالىق تامىز كەڭەسىندە بايانداما جاساعان وقۋ-اعارتۋ ءمينيسترى عاني بەيسەمباەۆ مىرزا بيىلعى كەڭەستىڭ ەرەكشە فورماتتا ءوتىپ جاتقانىن اتاپ ءوتتى.
ءيا، ەرەكشە فورماتتا ءوتىپ جاتقانىن كورىپ جاتىرمىز. تاعى ءبىر ەرەكشەلىگى بۇل كەڭەس مينيستر دە، ۆيتسە-پرەمەر دە رەسەي تىلىندە بايانداما جاساۋىمەن ەستە قالاتىن بولدى! مينيستر بايانداماسىن جارتىلاي ورىسشا جاساعاندا، وسى ءبىزدىڭ تۇركىستان وبلىسى تۇلەگى ۆيتسە-پرەمەر تامارا دۇيسەنوۆا مەملەكەتتىك تىلدە سويلەيتىن شىعار دەپ وتىر ەدىك، كەرىسىنشە تۇگەل ورىسشا جاساپ شىقتى. «ءاندىجاندا ءبىر اپكەم بار، بۇدان دا وتكەن سوراقى» دەگەننىڭ ناق ءوزى بولدى! تاۋەلسىزدىگىنە 32 جىل بولعان ەلدە بۇل نە ماسقارا!
ايتەۋىر تۇركىستان وبلىسى اكىمى دارحان ساتىبالدى باۋىرىمىز تەك قانا مەملەكەتتىك تىلدە ماڭىزدى بايانداما جاساپ، جانىمىز قالدى»، - دەدى قازىبەك يسا.
دەپۋتات، سونداي-اق، ۇلتتىق تاربيە ۇلتتىق يدەولوگياسى بار ەلدە ىسكە اساتىنىن اتاپ ءوتتى.
«جاڭا وزدەرىڭىز كۋا بولعانداي، تاۋەلسىز ەل ۇكىمەتىنىڭ يدەولوگيالىق ۆيتسە-پرەمەرى رەسەي تىلىندە جاساسا، قانداي ۇلتتىق يدەولوگيا؟!»، - دەدى ءماجىلىس دەپۋتاتى.
قر پارلامەنتى ءماجىلىسى دەپۋتاتى، اقىن قازىبەك يسانىڭ تۇركىستان قالاسىندا وتكەن ءبىلىم سالاسى قىزمەتكەرلەرىنىڭ رەسپۋبليكالىق تامىز كەڭەسىندە سويلەگەن ءسوزى:
- قادىرلى اعايىندار!
بۇگىنگىدەي قاسيەتتى جۇما كۇنى كيەلى تۇركىستاندا سىزدەرمەن جۇزدەسكەنىمە بەك قۋانىشتىمىن. ەلىمىز بويىنشا ءوتىپ جاتقان ءبىلىم سالاسى قىزمەتكەرلەرىنىڭ رەسپۋبليكالىق تامىز كەڭەسى قۇتتى بولسىن!
الدىمەن ايتارىم، تاياۋ كۇندەردە تۇركىستان وبلىسى وتىرار اۋدانىنداعى 11 ادامىنان ايرىلىپ، اۋىر قايعىعا ۇشىراعان ايتباي اۋلەتىنىڭ قايعىسىن ءبولىسىپ پارلامەنتتىڭ، اق جول پارتياسىنىڭ اتىنان كوڭىل ايتامىن. پەيىشتە رۋحتارى شالقي بەرگەي.
جاڭا «ادىلەتتى قازاقستان: ادال ۇرپاق، ساپالى ءبىلىم، تابىستى ۇلت» تاقىرىبىنداعى ءبىلىم سالاسى قىزمەتكەرلەرىنىڭ رەسپۋبليكالىق تامىز كەڭەسىندە بايانداما جاساعان وقۋ-اعارتۋ ءمينيسترى عاني بەيسەمباەۆ مىرزا بيىلعى كەڭەستىڭ ەرەكشە فورماتتا ءوتىپ جاتقانىن اتاپ ءوتتى.
ءيا، ەرەكشە فورماتتا ءوتىپ جاتقانىن كورىپ جاتىرمىز. تاعى ءبىر ەرەكشەلىگى بۇل كەڭەس مينيستر دە، ۆيتسە-پرەمەر دە رەسەي تىلىندە بايانداما جاساۋىمەن ەستە قالاتىن بولدى! مينيستر بايانداماسىن جارتىلاي ورىسشا جاساعاندا، وسى ءبىزدىڭ تۇركىستان وبلىسى تۇلەگى ۆيتسە-پرەمەر تامارا دۇيسەنوۆا مەملەكەتتىك تىلدە سويلەيتىن شىعار دەپ وتىر ەدىك، تۇگەل ورىسشا جاساپ شىقتى. «ءاندىجاندا ءبىر اپكەم بار، بۇدان دا وتكەن سوراقى» دەگەننىڭ ناق ءوزى بولدى! تاۋەلسىزدىگىنە 32 جىل بولعان ەلدە بۇل نە ماسقارا! ايتەۋىر تۇركىستان وبلىسى اكىمى دارحان ساتىبالدى باۋىرىمىز تەك قانا مەملەكەتتىك تىلدە ماڭىزدى بايانداما جاساپ، جانىمىز قالدى…
مۇعالىمدەردىڭ تامىز كەڭەسى دەگەندە، وسىدان 38 جىل بۇرىن، 1985 جىلى وڭتۇستىك قازاقستان وبلىسى شاردارا اۋدانى قىزىلقۇم اۋىلدىق ورتا مەكتەبىنىڭ مەكتەپتە ىستەگەنىنە ءبىر جىل عانا بولعان جاس مۇعالىمى رەتىندە اۋداندىق تامىز كونفەرەنتسياسىندا سويلەگەن كەزىم ەسكە تۇسەدى. سونداعى سوزىمنەن ايتەۋىر، مەكتەپتە ءبىر جىل ىستەگەن تاجىريبەمنەن تۇيگەنىم «مۇعالىم بولۋ ءۇشىن پسيح ەمەس، پسيحولوگ بولۋ كەرەك ەكەن» دەگەنىم ەستە قاپتى...
سودان بەرى 38 جىلدان كەيىن، مىنە تۇركىستانداعى تامىز كونفەرەنتسياسىندا سويلەۋدىڭ رەتى كەلىپ تۇر ەكەن.
تۇركىستاندا ءوتىپ جاتقان كەڭەستىڭ «ۇلتتىق قۇندىلىقتاردىڭ نەگىزىندەگى تاربيە» اتتى تاقىرىبى قانداي تاماشا. ءبىز وسى تەكتەس «ۇلتتىڭ جاڭا بولمىسى» اتتى تاقىرىپپەن 2021 جىلى پارلامەنت تاريحىندا تۇڭعىش رەت تەك مەملەكەتتىك تىلدە وتكەن ءۇش ساعاتقا سوزىلعان رەسپۋبليكالىق جيىن وتكىزگەنبىز. وقۋ-اعارتۋ مينيسترلىگىنىڭ ۇلتتىق مۇددەنى نەگىزگە العان «ءبىرتۇتاس تاربيە باعدارلاماسىن» قابىلداعانىن قۋانا قولدايمىز.
ۇلتتىڭ بولاشاعى – ۇرپاق تاربيەسى – ۇستازدىقتىڭ نەگىزگى باستاۋى، قاينار كوزى دەسەك بولادى. الەمنىڭ ەكىنشى ۇستازى ءال ءفارابيدىڭ الەمگە ايگىلى «تاربيەسىز بەرگەن ءبىلىم - ادامزاتتىڭ قاس جاۋى» دەگەن ءسوزى تەگىن ايتىلماعانى انىق. ال ۇلتتىق قۇندىلىقتارعا نەگىزدەلگەن تاربيە ءتىل ارقىلى بەرىلەدى. ۇرپاق تاربيەسى ۇلتتىڭ تىلىنەن باستالادى. بۇل ءسوزدىڭ ءبىز سەكىلدى قانشاما جىل وتارلىقتىڭ اۋىر زاردابىن كورگەن، الەمدەگى تاۋەلسىزدىك العان ەلدەردىڭ بارلىعى ەڭ الدىمەن ىستەۋى ءتيىس وتارسىزدانۋ ساياساتىن تولىق جۇرگىزە الماي وتىرعان مەملەكەت ءۇشىن بۇل ءتىپتى ماڭىزدى!
سوندىقتان دا، حح عاسىردىڭ باسىندا تاۋەلسىزدىك ءۇشىن كۇرەسكەن الاش ارىستارى ۇلت ۇستازى احمەت بايتۇرسىنۇلىنىڭ باسشىلىعىمەن جاپپاي ۇلت اعارتۋشىلىق جۇمىسىنا دەن قويدى. احاڭنىڭ ءوزى «الىپپەدەن» باستاپ، «قازاق ءتىلى» وقۋلىعىنىڭ تۇتاس جۇيەسىن جاساپ شىقسا، ماعجان جۇماباي «پەداگوگيكا» وقۋلىعىن، جۇسىپبەك ايماۋىتۇلى «پسيحولوگيا»، قوشكە كەمەڭگەرۇلى «حيميا»، ءالىمحان ەرمەك «ماتەماتيكا»، تب جازىپ شىقتى.
«التى الاشتىڭ باسى قوسىلسا، توردەگى ورىن مۇعالىمدىكى بولۋى كەرەك!»، - دەگەن ماعجاننىڭ ماڭىزى زور ءسوزى سول كەزدە ايتىلعان. قولعا سۋ قۇيعان بالاعا «مۇعالىم بول» دەپ باتا بەرۋ سول كەزدەن باستاپ ايتىلدى.
24 تامىز بەن ەرتەڭ 26 تامىز كۇندەرى وسى ءاليحان بوكەيحان، احمەت بايتۇرسىنۇلى، ءالىمحان ەرمەكتەر باستاعان الاش ارىستارى ايقىنداپ بەرىپ، دەكرەت قابىلدانىپ، قازاق مەملەكەتى تەرريتورياسى بەكىتىلىپ، شەكاراسى شەگەندەلگەن كۇنگە 103 جىل بولدى.
ۇلتتىق تاربيە ۇلتتىق يدەولوگياسى بار ەلدە ىسكە اسادى!
ال بيىلعى استاناداعى جاعداي – ءبىرىنشى سىنىپقا بارعان 25 مىڭ بالانىڭ 40 پايىزى ورىس تىلىنە بارۋى، ورىس سىنىپتارىنىڭ باسىم بولىگى قازاق بالالارى بولۋى تاۋەلسىزدىكتىڭ 32 جىلىنداعى ۇلتتىق يدەولوگيانىڭ ءنول ەكەنىن كورسەتەدى. جاڭا وزدەرىڭىز كۋا بولعانداي، تاۋەلسىز ەل ۇكىمەتىنىڭ يدەولوگيالىق ۆيتسە-پرەمەرى بايانداماسىن رەسەي تىلىندە جاساسا، قانداي ۇلتتىق يدەولوگيا؟!. ۇلتتىق تاربيە ۇلتتىق يدەولوگياسى بار ەلدە ىسكە اسادى.
قازاق بالالارىنىڭ ورىس تىلىندەگى مەكتەپكە كوپتەپ بارۋى - اتا-انالار تاڭداۋى دەگەن جالپاقشەشەيلىك پەن بوسبەلبەۋلىكتى توقتاتۋ كەرەك! ەڭ الدىمەن مەملەكەتتىك مۇددە - ۇلتتىق مۇددە بولۋى ءتيىس!
بىلتىر پارلامەنت دەپۋتاتتارى، ءبىز ءوزىمىز كۋا بولعان استاناداعى «ورىسشا سىنىپ اشپاساڭدار - پۋتينگە ايتامىن» دەگەن اتا-انالاردان نە سۇراۋعا، نە كۇتۋگە بولادى؟!. وسىنداي تاۋەلسىز ەلدى قورلاعان سۇمدىق تا، قۇلدىق ماسقارا ءسوزدى ايتىپ وتىرعان ايەلدىڭ كۇيەۋى قورعانىس مينيسترلىگىندە ىستەيدى ەكەن! ياعني، بۇل ءسوز ولاردىڭ وتباسىندا ءجيى ايتىلاتىن ءسوز بولىپ تۇر عوي؟!. بۇنداي اتا-انالاردى ۇلتتىق قاۋىپسىزدىگىمىزگە قاۋىپ توندىرۋشىلەر دەپ قاراپ، ۇلتتىق قاۋىپسىزدىك كوميتەتى اينالىسۋى كەرەك، تەك ۇلتشىلداردىڭ سوڭىنا تۇسە بەرمەي..
شىعىس قازاقستان وبلىسى ريددەر قالاسىنداعى جالعىز قازاق مەكتەبى - شاڭىراعى قۇلايىن دەپ تۇرعان «شاڭىراق» مەكتەبىنىڭ اپاتتى جاعدايى تۋرالى اتا-انالار حاتىن وقىعاندا، ءبىز ءالى تاۋەلسىزدىك الماي، كەڭەس يمپەرياسىندا ءجۇرمىز بە دەگەن وي كەلەدى. 550-دەي قازاق بالاسى وقيتىن جالعىز قازاق مەكتەبى وتكەن عاسىردىڭ باسىندا، 1936 جىلى جانە 1952 جىلى سالىنعان ەكى توزىعى جەتكەن، قۇلايىن دەپ تۇرعان جايدا وتىر.
ريددەردەگى جالپى 16 مەكتەپتىڭ 1-ەۋى عانا قازاقشا، 12-ءسى ورىسشا، 3-ەۋى ارالاس مەكتەپ. قازاق ەلىندە قازاق مەكتەبى 20 جىلدان بەرى جاڭا عيمارات سۇراپ زارلاپ كەلەدى. ريددەردە قازاقشا مەكتەپ جەتىسپەيتىندىكتەن، قازاق بالالارىنا ديسكريممناتسيا جاسالىپ، وقۋعا جاعداي جاسالماي، زارداپ شەگۋدە.
نەگىزى، 2022 جىلى «شاڭىراق» قازاق مەكتەبىنە سالىنعان جاڭا عيماراتتى «ارالاس» مەكتەپكە اينالدىرىپ جىبەرگەندەر زاڭ الدىندا جاۋاپ بەرۋى ءتيىس!
2008 جىلى «شاڭىراق» قازاق مەكتەبىن سالۋعا جەر تەلىمىن ءبولۋ تۋرالى قاۋلى شىققاندا مەكتەپتىڭ اپاتتىق مەكتەپ ەكەنى تۋرالى ەكسپەرت ساراپتاماسى دا، تيپتىك ەمەس مەكتەپتە وتىرعانى تۋرالى دا قۇجاتتار بولدى. 2019 جىلى بۇل ساراپتامانى دا باسقا قۇجاتتاردى دا مەكتەپتەگى جينالىستا ريددەر قالاسى ءبىلىم بەرۋ ءبولىمى باسشىسى داۋلەت يلياسوۆ ءوز قولىمەن الىپ كەتىپ، جوق قىلدى. سودان كەيىن 2019 جىلى جاڭا قاۋلى شىعارعاندا #6 ىقشاماۋداندا سالىناتىن مەكتەپ قۇجاتى قازاق مەكتەبى ەمەس، ارالاس مەكتەپ بولىپ بۇرمالانىپ كەتتى.
قابىرعاڭدى قايىستىرار وسى تاۋەلسىز جانە ادىلەتتى قازاقستاننىڭ ۇستانىمىنا قارسى جاسالعان قارەكەتتەرگە كىم كىنالى؟ ولار نەگە جازالانبايدى؟ وبلىس، قالا اكىمدەرى نەگە مەملەكەتتىك مۇددەنى قورعاماي وتىر؟ وسى سۇراقتارعا اشىق جاۋاپ تالاپ ەتىپ، ءبىز، اق جول فراكتسياسى پارلامەنتتە كوتەردىك.
وسى ءبىزدىڭ ەلدە قازاق مەكتەبىن اشامىز دەسەك، «ارالاس مەكتەپ اشايىق» دەپ، ارالاسىپ شىعا كەلەتىن قۇلدىق ساناداعى شەنەۋنىكتەردەن قاشان جانە قالاي قۇتىلامىز؟ تاۋەلسىزدىك العانىمىزعا 32 جىل بولدى ەمەس پە؟!.
ويتكەنى، مۇنداي مەملەكەتتىك مۇددەگە قارسى شەنەۋنىكتەر ءار قالادا جەتەدى.
ولار ءالى اكىمدىكتە، ءبىلىم سالاسى باسىندا وتىر.
مىسالى، الماتى وبلىسى تالعار قالاسىنداعى ت.رىسقۇلوۆ مەكتەبى ءۇشىن سالىنعان جاڭا #25 مەكتەپتىڭ «وقۋ قازاق تىلىندە» دەگەن پاسپورتىن اۋىستىرىپ جىبەرگەندەر قىزمەتتە ءوسىپ كەتتى. الماتى قالاسىنداعى ناۋرىزباي اۋدانىندا دا #207 جاڭا مەكتەپتى دە ارالاسقىشتار «ارالاس مەكتەپ» ەتىپ جىبەردى.
الاش ارىسى، قازاقتىڭ كلاسسيك جازۋشىسى، مەكتەپكە ارناپ، پسيحولوگيا وقۋلىعىن جازعان اعارتۋشى جۇسىپبەك ايماۋىتۇلىنىڭ «ورىس تاربيەسىن العان بالا ۇلت قىزمەتكەرى بولا المايدى»، - دەگەن وسيەتىن ەلىمىزدەگى بارلىق مەكتەپكە جازىپ قويۋ كەرەك! ءبىز ءوز قولىمىزبەن ارنايى ارپا ەگىپ الىپ، ەندى «بيداي نەگە شىقپايدى» دەپ وتىرىك تاڭعالىپ وتىرامىز؟!
سوندىقتان ۇلتتىق مەكتەپتەرگە باسىمدىق بەرىلۋى ءتيىس! استاناداعى #90 قايىم مۇحامەدحان اتىنداعى ۇلتتىق مەكتەپ استانامىزدا عانا ەمەس، رەسپۋبليكا بويىنشا العاشقى ۇلتتىق گيمنازيا!
مەن العاشقى ديرەكتورى ۇلتشىل ازامات ەربول ىرگەباي بولعان، ودان كەيىن بۇل وقۋ ورنىن وسىنداي جوعارى دەڭگەيگە جەتكىزگەن اياتجان احمەتجانۇلى باسقارىپ كەلگەن بۇل الاش ارىستارىنىڭ سوڭعى تۇياعى قايىم مۇحامەدحان اتىنداعى مەكتەپپەن ۇلتتىق مەكتەپ بولعاندىقتان دا، تىعىز بايلانىستامىن. بيىل قاڭتاردا وسى مەكتەپكە 50-شاقتى كىتاپ وتكىزدىم. ءار كەلگەن سايىن ريزا بولىپ كەتەمىن، ناعىز ۇلتتىق مەكتەپ دەگەن اتىنا ساي وقۋ ورنى! ءار قابىرعاسىنان ەل تاريحى، قازاقتىڭ ۇلتتىق مۇددەسى، الاش ارىستارى ءۇن قاتىپ تۇر! قوڭىراۋدىڭ ورنىنا كۇي ورىندالادى.
ءبىزدىڭ ۇلتتىق يدەولوگيانىڭ ۇشقىنى دا بولماي، قايران بوسقا كەتكەن وتىز جىلدا بارلىق مەكتەبىمىز وسىلاي بولۋى ءتيىس ەدى! ءالى كۇنگە كەرىسىنشە بولىپ كەلەدى.
وتكەندە وسى تۇركىستاندا وتكەن ۇلتتىق قۇرىلتايدا قر پرەزيدەنتى ق.توقاەۆ ۇلتتىق يدەولوگيانىڭ باسىم باعىتتارىن ايقىنداپ بەردى. ال ۇلتتىق يدەولوگيانىڭ نەگىزىن قالايتىن ۇلتتىق مەكتەپ جاساپ وتىرعان اياتجان باۋىرىمىز ورنىنان كەتۋگە ءماجبۇر بولدى؟ بۇنى قالاي تۇسىنۋگە بولادى
قازىر وسى مەكتەپتىڭ ديرەكتورى بولعىسى كەلەتىن ۇمىتكەرلەردىڭ قايسىسىنىڭ اتى وزسا دا، ەڭ باستى ماقساتى وسى ۇلتتىق مەكتەپتىڭ ۇلگىسىن جالعاستىرۋى ءتيىس!
مەنشىگىنە قاراماي، ۇلتىنا، تىلىنە قاراماي ەلىمىزدەگى مەكتەپتەردىڭ بارىندە قوڭىراۋ سوعۋدىڭ ورنىنا كۇي ويناتۋدى ەنگىزۋ كەرەك! مىسالى، ورىس، ۇيعىر، وزبەك مەكتەپتەرىندە ءار 45 مينۋت سايىن قازاق كۇيى ورىندالىپ تۇرۋى تاۋەلسىز مەملەكەتتىڭ ۇلتتىق مۇددەسىنە تولىق ساي كەلەدى.
ارالاس مەكتەپتەرگە اياتجان سەكىلدى ورىس ءتىلىن بىلمەيتىن وزات اعارتۋشىلاردى ديرەكتور ەتۋ كەرەك! اياتجاندى جىل سايىن ءبىر ارالاس مەكتەپكە ديرەكتور ەتىپ وتىرساق، قانشاما مەكتەپتى ۇلتتىق مەكتەپكە اينالدىرار ەدى؟!
ورىس مەكتەپتەرىندەگى قازاق ءتىلى ءپانى ءۇشىن جۇمسالىپ جاتقان ميللياردتاعان قارجىنىڭ قايتارىمى بولۋى ءتيىس. ول ءۇشىن ورىس جانە باسقا دياسپورا مەكتەپتەرى ءۇشىن ۇبت-دا مىندەتتى تۇردە قازاق تىلىنەن سىناق تاپسىرۋى كەرەك.
ۇلتتىق تاربيە بەرۋ مەن ۇلتتىق مەكتەپ جاساۋدان ۇلتتىڭ رۋحاني ورداسى، تۇگەل تۇركى الەمى ءتاۋ ەتكەن قاسيەتتى تۇركىستان ولكەسى ۇلگى-ونەگە كورسەتۋى ءتيىس
ول ءۇشىن تالاي جىل قازاق مەملەكەتىنىڭ استاناسى بولعان، تۇركىستان قالاسىنىڭ ءسانى مەن ساۋلەتى دە اتىنا ساي ۇلتتىق ناقىشتا بولۋى ءتيىس.
قالاعا كىرە بەرىستەگى ەكى تاۋىس قۇسى -ءپاۆليننىڭ قازاققا نە قاتىسى بار؟ تاۋىس قۇسى ەجەلگى ريمدە يمپەراتوردىڭ پاتشايىمى مەن قىزدارىنىڭ سيمۆولى، سولار سارايدا قىزىقتاپ، ويناپ وتىراتىن ساندىك قۇس. قازاق حاندارىنىڭ ورداسى بولعان قاسيەتتى شاھارعا كىرىپ كەلگەندە، ءبىزدى قۇيرىعى كوشەنى جاپقان تاۋىس قۇسى ەمەس، ەلىمىزدىڭ كوك تۋىندا بەينەلەنگەن قاناتىن قياعا قاققان قىران قۇس قارسى الۋى كەرەك. ۇرپاق تاربيەسىن تەك مەكتەپكە، ۇستازداردىڭ يىعىنا عانا ارتىپ قويۋ جارامايدى. ۇرپاق تاربيەسىنە ەڭ الدىمەن اتا-انا دا جاۋاپتى. بالاسىنا ءوز اناسىنىڭ تىلىندە سويلەمەگەن انا - قانداي انا؟ بالاسىنا ءوز اكەسىنىڭ تىلىندە سويلەمەگەن اكە - قانداي اكە؟ ءوز بالاسىن ءوز تىلىندە ەمەس، وزگە تىلدە تاربيەلەۋ - ۇل-قىزعا عانا ەمەس، ۇلتقا قاستاندىق!!!
بالاباقشادان باستاپ، مەكتەپ قازاقشا بولماي، مەملەكەت قازاقشا بولمايدى! مەملەكەتتىك مەكتەپ - مەملەكەتتىك تىلدە بولۋى كەرەك! مەكتەپ مىقتى بولعاندا عانا، مەملەكەت مىقتى بولادى.
قازىبەك يسا،
قر پارلامەنتى ءماجىلىسى دەپۋتاتى
Abai.kz