دۇيسەنبى, 23 جەلتوقسان 2024
ايماق 1723 1 پىكىر 2 قازان, 2023 ساعات 12:51

قوستاناي قاريالارىن قالاي ۇمىتىپ كەتتى؟

بىزدە ءبىر جاقسى دۇنيە قولعا الىنسا، ونىڭ اياعى داۋ-دامايمەن اياقتالاتىندىعى جامان ءبىر ۇردىسكە اينالعان سەكىلدى. مىنە، بيىلعى قارتتار كۇنى مەن رەسپۋبليكا مەرەكەسى ءبىر ايدا قاتار كەلىپ، ءبىر قۋانتىپ تاستايتىن ءتۇرى بار.

ونىڭ ۇستىنە ەلىمىزدىڭ ەڭبەك جانە حالىقتى الەۋمەتتىك قورعاۋ ءمينيسترى سۆەتلانا جاقىپوۆا حانىم وسى قوس مەرەكەگە قاريالاردى ءبىر قوماقتى كومەكپەن جارىلقايتىندىعىن ايتىپ، توبەمىزدى كوككە ءسال جەتكىزبەي تاستادى.

ماسەلەن، استانا قالاسى، قاراعاندى، ماڭعىستاۋ، تۇركىستان، جەتىسۋ مەن ۇلىتاۋ وبلىستارى قارتتار كۇنىنە وراي ءوز قاريالارىنا 34 مىڭ 500 تەڭگە كولەمىندە ءبىر جولعى ماتەريالدىق كومەك بەرەتىن بولىپ شەشىپتى. ءدال وسىنداي سىي-سياپاتتى اقمولا مەن پاۆلودار وبلىستارى دا دايارلاپ وتىر ەكەن. بۇلاردان قالعىسى كەلمەگەن الماتى، شىعىس قازاقستان، جامبىل، تۇركىستان، اباي وبلىستارى ءوز قاريالارىن جاڭاعىداي اقشالاي كومەكپەن بىرگە مەرەكەلىك ازىق-تۇلىك سەبەتتەرىمەن قامتاماسىز ەتەتىن كورىنەدى.

ال ءبىزدىڭ وبلىس شە؟ ازىرگە تىم-تىرىس، باياعى سول «سەن تيمەسەڭ، مەن تيمەن، بادىراق كوز» دەگەن قۋلىقپەن وتىر. انشەيىندە: «ءبىز قازاقستاندا وندىرىلەتىن استىقتىڭ 25 پايىزىن بەرەمىز، بىزدەگىدەي الىپ تاۋ-كەن ءوندىرىسى ەش جەردە جوق، ال ماشينا شىعارۋدا بىزگە ەشكىم دە ىلەسە المايدى»، - دەپ بوركىمىزدى اسپانعا اتىپ، ماقتانعاندا جۇرەگىمىز جارىلىپ كەتە مە دەپ قورقامىن.

ال سويتە تۇرا، جاڭا عانا اشىلعان، بىزدەن اسىپ بارا جاتقان بايلىعى جوق اباي مەن ۇلىتاۋ وبلىستارىنىڭ ءوز قاريالارىن قالاي قۇرمەتتەپ جاتقاندىعىن كورگەندە جەرگە كىرگەندەي حالگە ۇشىرايتىندىعىڭ راس.

ءبىز سونشالىقتى بەيشارا، تاقىر كەدەي مە ەدىك؟ وندا ءبىز اناۋ-مىناۋ ەمەس، ارقايسىسى 4 ميلليارد تەڭگەدەن استام ەكى بىردەي سپورت عيماراتىن سالۋعا نەمەسە «توبول» فۋتبول كومانداسىنا جىل سايىن 2 ميلليارد تەڭگەنى قايدان تاۋىپ ءجۇرمىز؟ ءسىرا، ءبىزدىڭ وبلىستىڭ باسشىلارى وسى جاقىندا عانا قوستانايعا كەلۋ سالتاناتىنا رەسپۋبليكالىق بيۋدجەتتەن بولىنگەن 12 ميلليارد تەڭگەنى قايدا جۇمسارىن بىلمەي ميى قاتىپ جۇرگەندە، مۇندا قاريالاردىڭ بار ەكەندىگىن ءسىرا، ۇمىتىپ كەتسە كەرەك. ونداي ۇساق-تۇيەككە ءبىزدىڭ باسشىلار ونشا كوڭىل بولە بەرمەيدى. ونىڭ ۇستىنە جوعارى جاقتان ەشبىر سۇراۋ بولماعان سوڭ، جۇيكەسىن جۇقارتىپ قايتەدى؟

ايتپاقشى قاريالار كۇنى دەگەندە ەسكە تۇسەدى، بىزدە وسى زەينەتكەرلەردى تۇرعان جەرىنە قاراي الالاۋ سەكىلدى جامان ادەت بوي الىپ بارادى. ماسەلەن، استانا قالاسىندا سول شاھارادا تۇراتىن زەينەتكەرلەر عانا اۆتوبۋستا تەگىن جۇرەدى. ال وسىندا ەمدەلۋگە نەمەسە باسقا دا سەبەپتەرمەن كەلگەن قاريالار جول اقىسىن تولىق تولەۋگە ءماجبۇر. سوندا استانالىق زەينەتكەرلەر ءبىرىنشى سورتتى ادامدار دا قالعان قازاقستاندىقتار ەكىنشى الدە ۇشىنشگى سورتقا جاتا ما؟ مۇنىڭ ءوزى قازاقستان ازاماتىنىڭ كونستيتۋتسيالىق قۇقىن بۇزباي ما؟ الدە استاناداعى باي-باعلان مەن بيىك لاۋازىمدىلاردىڭ اكە-شەشەلەرى ەلدەن ەرەكشە جاراتىلعان جاندار ما؟ مۇنى قالاي تۇسىندىك؟ وسىنى جونگە سالاتىن ءبىر ادام تابىلماعانى ما؟

جالپى جامان ادەت جۇققىش كەلەدى ەمەس پە؟ الدەقالاي الماتىعا بارا قالساڭىز، قالتاڭىزدا «وڭاي» دەپ اتالاتىن جول كارتىشكىڭىز بولماسا، ءجۇز تەنگەنىڭ ورنىنا ەكى ءجۇز تەڭگەنى قالتاڭىزدان سۋىرىپ بەرەسىز. ويتكەنى ءسىز مۇندا دا ەكىنشىڭ سورتتى ادامداردىڭ قاتارىنا جاتاسىز.

ءيا، ەلىمىزدە قاريالارلارعا دەگەن كوزقاراس وسىنداي.

جايبەرگەن بولاتوۆ

Abai.kz

1 پىكىر

ۇزدىك ماتەريالدار

46 - ءسوز

تيبەت قالاي تاۋەلسىزدىگىنەن ايىرىلدى؟

بەيسەنعازى ۇلىقبەك 1969