ابايدىڭ «سىرتىم ساۋ بولسا دا ءىشىم ءولىپ قالىپتى» دەگەنى كەلدى مە؟!

زامان اعىمىنا قاراي كوش كەرۋەنمەن ىلەسە دامىعانىمىز جاقسى عوي، بىراق، قولىمىزداعى تەلەفوننىڭ ادامي قاسيەتتىڭ نەگىزگى كىلتى ساعىنىش پەن سەزىمدى جوعالتقانىن بىلەسىز بە؟ «جىلدام حابار» العىزاتىن سىمسىز تەلەفون ءبىزدىڭ ومىرىمىزدەگى ەڭ قىمبات قۇندىلىقتاردان اجىراتىپ جاتقانىن بىلەسىز مە؟ بايانسىز دوستىق، تۇراقسىز ماحاببات، قىمبات ۋاقىت، ءتاتتى ۇيقىمىزدى تونادى. قالاي بولسا سولاي تەلەفونعا تۇسىرە بەرەتىن فوتو-ۆيديولار فوتوسۋرەتتىڭ قۇنىن ءتۇسىردى. ۇيگە كەلگەن قوناقتارعا اسا قۇرمەتپەن فوتوالبوم ۇسىناتىن ۋاقىت، اسكەرگە كەتكەن جىگىتتەردىڭ ەلىنە ورالعاندا الدىمەن فوتو-البوم جاساپ اكەلەتىن زامانى كەلمەسكە كەتتى.

بىرلىك، بەرەكە، مەيىرىم – ساعىنىشتان تۇرادى. ماحاببات، تۇراقتىلىق، ۇيات، يمان، سەرت، شىنايىلىق – سەزىمنەن تۇرادى. ابايدىڭ: «مەن ءوزىم ءتىرى بولسام دا، انىق ءتىرى ەمەسپىن،.. سىرتىم ساۋ بولسا دا، ءىشىم ءولىپ قالىپتى. اشۋلانسام ىزالانا المايمىن. كۇلسەم قۋانا المايمىن، سويلەگەنىم دە ءوز ءسوزىم ەمەس، كۇلگەنىم دە ءوز كۇلكىم ەمەس، ءبارى الدەكىمدىكى» دەگەن توعىزىنشى قارا سوزىندەگى قورقىنىشى  ءدال كەلدى! تۇرمىسىمىزعا تەلەفون پايدا بولعالى الىستاعى تۋىس-تۋعاندى ساعىنۋدى، دوس-جاراندى جان جۇرەگىمىزبەن ساعىنىپ، ىزدەۋدى قويدىق. كەرەك ادامدى تەلەفون ارقىلى تابۋ دا، سويلەسۋ دە، ءتىپتى ءتۇرىن كورۋ دە وڭايدىڭ-وڭايى. بالا كەزىمىزدە الىستان اعايىندار ارنايى ىزدەپ كەلىپ، بىرىمەن-ءبىرى قۇشاق جايا قۇشاقتاسىپ كورىسىپ، ساعىنىسىپ، جىلاسىپ قاۋىشاتىن ۋاقىت كەلمەسكە كەتتى. بارىنەن دە قايعىلى جاعدايدى، جاقىنىڭنىڭ قازاسىن تەلەفونمەن ايتا سالۋ ادەتكە اينالدى. قازاقتا قايعىلى حاباردى ايەل ادامدار ەستىرتۋگە بولمايدى، كوبەيە بەرەدى دەگەن جامان ىرىم بار. ابايدىڭ «سىرتىم ساۋ بولسا دا ءىشىم ءولىپ قالىپتى» دەگەنىندەي بىرەۋدىڭ قاسىرەتىن ءجاي ءبىر جاڭالىققا اينالدىرىپ، قىڭق دەمەي جونەلە بەرەتىن بولدىق. سەزىمنىڭ ولگەنى دەگەن سول ەمەس پە؟ بەيۋاقىتتا تەلەفون شىرىلداسا جۇرەگىڭ سۋىپ، كوڭىلىڭە ءارتۇرلى الاڭ كىرە باستايدى. ادامنىڭ ادامي قاسيەتى جوعالماي تۇرعان زاماندا قارالى حاباردى ەر ادامدار ءجون بىلەتىن ۇلكەندەرىن الدىعا سالىپ، تۇسپالداپ، استارلاپ، كوڭىلىن اۋىرتىپ المايتىنداي جونىمەن جەتكىزەتىن. كازىر اللا ساقتاسىن! جاقسىلىقتى جەتكىزەتىن «ءسۇيىنشىنىڭ» دە قادىرى كەتتى. قىسقاسى ادامي سەزىمىمىز  جانسىزداندى. كۇلۋدىڭ ورنى مەن اشۋلانۋدىڭ شەگىن بىلمەيمىز. بىرەۋدى اياساق تا، قۋانساق تا  اعىل-تەگىل جىلايمىز. كۇلكىلى ەمەس ىسكە ىرجالاقتاپ كۇلىپ، ورىنسىز جەردە ورىنسىز ىسكە ولەردەي اشۋلانامىز. سابىرسىزبىز. ىشىمىزدە تولىپ، قامالىپ قالعان سەزىم اتاۋلىنى قالاي شىعارۋدىڭ جولىن ۇمىتتىق. جاقىندارمەن سيرەك باس قوسساق تا، ەمەن-جارقىن اڭگىمەلەسە المايمىز. ءتىپتى ۇيدەگى بالالار، نەمەرەلەر مەن ۇلكەندەرمەن دە سويلەسپەيمىز. ءبارىمىزدىڭ قولىمىزداعى ءتۇبى جوق تۇڭعيىق داۋگە شۇقشيامىز دا وتىرامىز. كوشەدە كەلە جاتىپ وسى شۇقشيمانىڭ كەسەلىن تارتقاندار سانسىز بولسا دا ەس جيا المايمىز.

«اقىرزامان بولعاندا ادامزاتتى جالعىز كوزدى ءداۋ بيلەيدى» دەپ سول زاماندى كۇتىپ جۇرگەنىمىزدە جالعىز كوزدى ءداۋ ادامدىعىمىزدى بيلەپ الدى. ادامي الىپ قاسيەت جانسىز تەلەفوندى بيلەي المادى. دۇنيەگە جاڭا كەلگەن نارەستە اكە-شەشەسىنەن بۇرىن تەلەفوندى تانيدى. ويتكەنى ول تەلەفوندى اناسىنىڭ ىشىندە جاتقاندا ءبىلىپ العان. ەڭ قورقىنىشتىسى كازىرگى بالالاردا قىتىق جوق. قىتىق – سەزىم اتاۋلىنىڭ باستاۋى، جان تۇيسىگىنىڭ ويانۋى. جان تۇيسىگى ويانباعان بالالار مەيىرىم، راقىم، سەزىنۋدى بىلمەيدى. قاباققا قاراۋ، جانىڭا جاقىن ادامنىڭ رەنجىپ وتىرعانىنا بەي-ءجاي قاراۋ جان تۇيسىگىنىڭ ويانباۋىنان باستاۋ الادى. ادامنىڭ ىشكى تۇيسىگىنىڭ ويانۋى، سويلەۋ ءتىلىنىڭ قالىپتاسۋى ويلاۋ قابىلەتىنىڭ دامۋى قيمىل-قوزعالىس، ءىس-ارەكەت، بويداعى سەزىم نۇكتەلەرىنىڭ سەزىمتالدىعىمەن تىكەلەي قاتىستى. ىشكى جان دۇنيەسىنىڭ مازاسىزدىعىن تىلمەن جەتكىزە الماۋ، كوڭىل قۋانىشىن بولىسە الماۋ مەنىڭ ويىمشا ادامي كەمشىلىك. وسىنىڭ بارلىعىن دالا دانىشپاندارى اتانعان بابالارىمىز «قۋىرماش»، «مىرشىم-مىرشىم»، كولەڭكەلى ساۋساق ويىندارى، بەس تاس، اسىق، توعىزقۇمالاق سياقتى ويىندار  ويناتۋ ارقىلى بالا بويىنا سىڭىرە ءبىلۋى عاجاپ. كازىرگى پسيحولوگتاردىڭ ساۋساق باسىن ۋقالاۋ، الاقانعا، قول سىرتىنا، تابانعا ماسساج جاساۋ بالا دامۋىنا اسەر ەتەتىنىن ايتادى. بالانىڭ قالىپتاستۋىن، تۇسىك دامىتۋ، تۇلعا قالىپتاستىرۋدى بەسىكتەن باستاپ ويلاعان قايران  بابالار اقىلدى ۇل،  ارلى قىز تاربيەسىن الىستان ويلاعان. ابايدىڭ ون بەسىنشى قارا سوزىندە: «اقىلدى كىسى مەن اقىلسىز كىسىنىڭ ءبىر بەلگىلى پارقىن كوردىم. اۋەلى - پەنەدە ادام بولىپ جاراتىلعان سوڭ، دۇنيەدە ەشبىر نارسەنى قىزىق كورمەي جۇرە المايدى. سول قىزىقتى نارسەسىن ىزدەگەن كەزى ءومىرىنىڭ ەڭ قىزىقتى ۋاقىتى بولىپ ويىندا قالادى» دەيدى.

ارينە، ايتپاعىم - زامانعا قاراي اعىمنان قالۋ ەمەس، باستىسى ادامي قۇندىلىعىمىزدى ءبىرىنشى ورىنعا قويىپ، ەرتەڭگى ۇرپاققا ونەگەلى ءىسىمىزدى جەتكىزەر بابالار جولىن ەش ۇمىتپاعانىمىز ءجون. ەستى ادامنىڭ ورىندى ىسكە قىزىعىپ، قۇمارلانىپ، ايتسا قۇلاق، ويلانسا كوڭىل سۇيسىنەتىندەي ادامدى كەزدەستىرۋ قيىننىڭ-قيىنى بولىپ بارا جاتقان تۇستا «ءاي!» دەيتىن اقساقالدار كەرەك. ابايشا ايتقاندا، ادامنىڭ ءوز ورنىن تاپپاي نە بولسا سول بايانسىز،  باعاسىز، پايداسىز نارسەگە قىزىعىپ، كۇندىك قىزىققا عانا قۇمار بولىپ، ءومىرىنىڭ ەڭ قىزىقتى شاعىن وتكىزىپ الاتىنى وكىنىشتى.

الماحان مۇحامەتقاليقىزى

Abai.kz