جاڭا ءمينيستردىڭ جاڭالىعى: ءوزى دە بىلمەيتىن وزگەرىس
باسىنان داۋ ارىلماعان ءبىلىم سالاسىنا قان جۇگىرتىپ، قوجىراعان جۇيەنى وزگەرتەمىن دەپ انت-سۋ ىشكەن ء بىلىم جانە عىلىم ءمينيسترى اسلان ءسارىنجىپوۆ اپتا باسىندا ۇكىمەت مۇشەلەرىنە وتاندىق ءبىلىم مەن عىلىمدى دامىتۋدىڭ 2014-2016 جىلدارعا ارنالعان باعدارلاماسىن اپارىپ تانىستىرىپ قايتتى. بايانداما بارىسىندا الداعى ۋاقىتتا ءبىلىم سالاسىندا اۋقىمدى وزگەرىستەر بولاتىنىن، سىناق الاڭىنا اينالىپ كەتكەن ۆەدومستۆانىڭ كوشىن تۇزەۋگە ۋادە ەتتى.
ەلىمىزدىڭ باس ۇستازى رەفورماسىن باسقا ەمەس ءدال مەكتەپ تابالدىرىعىنان باستاماق كورىنەدى. الدىمەن ەسكى سۇرلەۋگە نەگىزدەلگەن مەكتەپ باعدارلاماسىنا وزگەرىس ەنگىزىلەدى. سوسىن ۇلتتىق بىرىڭعاي تەست جۇيەسىنىڭ ەرەجەسى جاڭارتىلماق. اقىر سوڭىندا مەملەكەتتىك نەگىزدەگى جوعارعى وقۋ ورىندارىنىڭ ءبىرىن قالدىرماي جەكەنىڭ قولىنا بەرىپ تىنباقشى. «بۇل جوعارى وقۋ ورىندارى اراسىنداعى باسە¬كە¬لەستىكتى كۇشەيتۋ ماقساتىندا جاسالعالى وتىرعان شارا. ال باسەكە بولعان جەردە ساپالى ءبىلىم الۋعا بولادى»، – دەيدى ءسارىنجىپوۆ مىرزا.
كىم ءبىلسىن، ءبارىن ۋاقىت كورسەتە جاتار. الايدا بۇل جوسپاردى ىسكە اسىرۋعا باس مۇعالىمنىڭ قىزمەتتىك عۇمىرى جەتەر مە ەكەن؟ ويتكەنى، اتىشۋلى بۇل سالاعا كەلگەندەردىڭ كوپ وتىرا قويمايتىنى بار. ەلىمىز جەكە ەل بولعالى جيىرما جىلدىڭ ىشىندە اسلان مىرزاعا دەيىن ون ەكى مينيستر كەلىپ-كەتىپتى. قايسىسى بولمسىن تىڭنان جاڭالىق اشۋعا تىرىسىپ جاتادى. ەشقايسىسى دا وزىنەن بۇرىنعى ارىپتەسىنىڭ ءىسىن جالعاستىرۋدى كوزدەگەن جوق.
باسىنان داۋ ارىلماعان ءبىلىم سالاسىنا قان جۇگىرتىپ، قوجىراعان جۇيەنى وزگەرتەمىن دەپ انت-سۋ ىشكەن ء بىلىم جانە عىلىم ءمينيسترى اسلان ءسارىنجىپوۆ اپتا باسىندا ۇكىمەت مۇشەلەرىنە وتاندىق ءبىلىم مەن عىلىمدى دامىتۋدىڭ 2014-2016 جىلدارعا ارنالعان باعدارلاماسىن اپارىپ تانىستىرىپ قايتتى. بايانداما بارىسىندا الداعى ۋاقىتتا ءبىلىم سالاسىندا اۋقىمدى وزگەرىستەر بولاتىنىن، سىناق الاڭىنا اينالىپ كەتكەن ۆەدومستۆانىڭ كوشىن تۇزەۋگە ۋادە ەتتى.
ەلىمىزدىڭ باس ۇستازى رەفورماسىن باسقا ەمەس ءدال مەكتەپ تابالدىرىعىنان باستاماق كورىنەدى. الدىمەن ەسكى سۇرلەۋگە نەگىزدەلگەن مەكتەپ باعدارلاماسىنا وزگەرىس ەنگىزىلەدى. سوسىن ۇلتتىق بىرىڭعاي تەست جۇيەسىنىڭ ەرەجەسى جاڭارتىلماق. اقىر سوڭىندا مەملەكەتتىك نەگىزدەگى جوعارعى وقۋ ورىندارىنىڭ ءبىرىن قالدىرماي جەكەنىڭ قولىنا بەرىپ تىنباقشى. «بۇل جوعارى وقۋ ورىندارى اراسىنداعى باسە¬كە¬لەستىكتى كۇشەيتۋ ماقساتىندا جاسالعالى وتىرعان شارا. ال باسەكە بولعان جەردە ساپالى ءبىلىم الۋعا بولادى»، – دەيدى ءسارىنجىپوۆ مىرزا.
كىم ءبىلسىن، ءبارىن ۋاقىت كورسەتە جاتار. الايدا بۇل جوسپاردى ىسكە اسىرۋعا باس مۇعالىمنىڭ قىزمەتتىك عۇمىرى جەتەر مە ەكەن؟ ويتكەنى، اتىشۋلى بۇل سالاعا كەلگەندەردىڭ كوپ وتىرا قويمايتىنى بار. ەلىمىز جەكە ەل بولعالى جيىرما جىلدىڭ ىشىندە اسلان مىرزاعا دەيىن ون ەكى مينيستر كەلىپ-كەتىپتى. قايسىسى بولمسىن تىڭنان جاڭالىق اشۋعا تىرىسىپ جاتادى. ەشقايسىسى دا وزىنەن بۇرىنعى ارىپتەسىنىڭ ءىسىن جالعاستىرۋدى كوزدەگەن جوق. جۇرتتىڭ ەسىندە تەك اتىشۋلى باعدارلاما اۆتورى رەتىندە قالعانى بولماسا، ءبىر دە ءبىرى ناقتى جوسپارىن اياعىنا دەيىن جەتكىزە الماپتى.
قول استىنداعىلار بيۋدجەت قارجىسىن سورىپ جاتقاندا قامسىز قاراپ وتىردى دەگەن ايىپپەن بۇرىنعى باسشى باقىتجان جۇماعۇلوۆتان كەيىن ءبىلىم جانە عىلىم ءمينيسترى بولىپ اسلان ءسارىنجىپوۆ كەلگەندە جۇرت «وزگەرىستەن كوز اشپاي تۇرعان ءبىلىم سالاسىن ءبىر ارناعا تۇسىرەر، بالكىم» دەپ ۇمىتپەن قاراعان ەدى. الايدا بۇل جولى دا جۇرت كۇتكەندەي بولمادى. شەنەۋنىك رەتىندە ۇكىمەت ۇيىنە باس سۇققان العاشقى كۇنى-اق ءبىلىم سالاسىندا ايتارلىقتاي وزگەرىستەر بولاتىنىن ءمالىم ەتتى. «مينيسترلىكتىڭ جۇمىسىمەن ءالى دە تانىسىپ ۇلگەرگەن جوقپىن. الايدا سوعان قاراماستان، ارنايى باعدارلاما دايىنداتىپ جاتىرمىن. ءبىلىم سالاسىندا كەزەكتى وزگەرىستەر بولادى. بۇل تۋرالى جاقىن كۇندەرى ۇلكەن مالىمدەمە جاسايتىن بولامىز»، – دەگەن-ءتىن. اقىرى سوزىندە تۇردى. اپتا باسىندا ۇكىمەت مۇشەلەرىنە بۋما-بۋما قۇجات اپارىپ تانىستىرىپ قايتتى.
ەندى وسى ءسارىنجىپوۆ رەفورماسىنا توقتالايىق: باعدارلاماسىن تانىستىرۋ كەزىندە مينيستر وتاندىق ءبىلىم بەرۋ سالاسىن جاڭاشا دامىتۋدى ماقسات ەتىپ وتىرعانىن ايتىپ قالدى. سونداي-اق. بالا باقشالاردىڭ سانىن ارتتىرىپ، مەكتەپتەردە ءبىلىم بەرۋدىڭ جاڭا ستاندارتىن ەنگىزىپ، ومىردە كوز كورىپ، قۇلاق ەستىمەگەن ماماندىقتار اشسام دەگەن ارمانى بارىن جايىپ سالدى. «قازىر تەحنولوگيالار جىل سايىن جاڭارىپ تۇرادى. سوندىقتان بولاشاقتا ءبىز بىلمەيتىن ماماندىقتاردىڭ بولاتىنىن ەسكەرىپ، بالالاردى سوعان قاراي دايىنداۋ قاجەت»، – دەيدى اسلان ءسارىنجىپوۆ. بىراق ونداي ماماندىقتاردىڭ قانداي فورماعا نەگىزدەلەتىنىن ءارى قانداي بولاتىنىن باس مۇعالىمنىڭ ءوزى دە بىلمەيدى ەكەن. «قانداي ماماندىق ەكەنىن ءالى ءوزىم دە ايتا المايمىن. بىراق، ءبارىبىر وزگەرتۋ كەرەك. جاڭا باعدارلاما وقۋشىلاردىڭ وزبەتىنشە اقپارات ىزدەپ، بولاشاقتا دۇرىس شەشىم قابىلداۋىنا مۇمكىندىك بەرۋى ءتيىس»، – دەيدى ول.
مينيستر سونىمەن قاتار، 2015 جىلعا دەيىن ەلىمىزدىڭ بارلىق مەكتەپتەرىندە جاڭا ستاندارتتىق نەگىزدە ءبىلىم بەرۋ جۇيەسىنە كوشەتىنىن ايتتى. «وسىعان وراي، ۇلتتىق بىرىڭعاي تەستىلەۋدىڭ مازمۇنى دا وزگەرتىلەتىن بولادى. جىلدا ارتى ۇلكەن داۋعا ۇلاسىپ جاتاتىن تەستىلەۋ جۇيەسىن جاڭعىرتامىز. بۇدان بىلاي وقۋشىنىڭ ويىن تولىق جەتكىزۋگە مۇمكىندىك بەرەتىن جانە ەسسە جازۋعا مىندەتتەيتىن سۇراقتار قوسىلادى»، – دەيدى ول. ءبىلىم جانە عىلىم ءمينيسترى اسلان ءسارىنجىپوۆ سونداي-اق بۇدان بولەك كاسىپتىك-تەحنيكالىق ءبىلىم بەرۋ سالاسىندا پەداگوگ مامانداردىڭ تەڭ جارتىسى قايتا دايارلاۋدان وتكىزىلەتىنىن ايتتى. اقىر سوڭىندا ەلىمىزدەگى جوعارى وقۋ ورىن¬دارى جاپپاي جەكەنىڭ قولىنا وتەتىن ءتارىزدى.
قىسقاسى، ءبىلىم سالاسىنىڭ تىزگىنىن الىپ وتىرعان 13-ءشى ء مينيستردىڭ جوسپارى كوپ سەكىلدى. ۋنيۆەرسيتەتتەردى مەملەكەت مەنشىگىنەن شىعارۋ ارقىلى جوعارى وقۋ ورىندارى اراسىنداعى باسەكەلەستىكتى كۇشەيتۋگە بولادى دەپ تۇسىندىرگەن ول الداعى ۋاقىتتا قازاق تىلىندە ساباق بەرەتىن وقۋ ورىندارىنىڭ سانى ارتاتىنىن ايتىپ ءوتتى. بولاشاقتا تازا قازاق تىلىندە ءبىلىم بەرەتىن بالاباقشالاردىڭ سانى – 2000-عا، مەكتەپتەر – 4000, ال كوللەدجدەردىڭ سانى 150-گە دەيىن جەتەتىن بولادى»، – دەيدى مينيستر.
بۇركىت نۇراسىل
"حالىق ءسوزى" گازەتى