ءبىزدىڭ كەيىنگى كەزدەرى جاۋىنان كەيىنگى ساڭىراۋقۇلاقتاي قاپتاپ كەتكەن نەشە ءتۇرلى بلوگەرلەر مەن ۆاينەرلەردىڭ حايپ جيناۋ ءۇشىن قانداي جالعان اقپارات تاراتىندىعىنا كوزىمىز ابدەن ۇيرەنىپ كەتكەن.

ءتىپتى كوڭىل اۋدارۋدى قويدىق. جارايدى، ماڭداي تەرلەتپەي تابىس تابۋعا قۇنىققان بۇلاردان نە ءۇمىت، نە قايىر؟ الايدا ءوزىمىز «حالىق قالاۋلىسى» دەپ ايدار تاققان، وزدەرىن سول حالىق سايلادى دەپ ۇعىنىپ، دەپۋتاتتىق ءتوس بولگىنى جارقىراتىپ تاعىپ جۇرگەندەردىڭ ىشىنەن دە وسىندايلار شىققاندا نە دەرىڭدى بىلمەيدى ەكەنسىڭ...

ماسەلەن، بىلتىرعى جىلدىڭ اياعىندا اتى-ءجونى ءدۇيىم جۇرتقا بەلگىزدەۋ، ونى تەك از عانا قوستاناي حالقى عانا بىلەتىن، وسىعان دەيىن ەشكىمگە دە تانىمال ەمەس، اياق استىنان پايدا بولعان «رەسپۋبليكا» دەگەن پارتيادان سايلانعان ايداربەك قوجانازاروۆ دەگەن ءماجىلىس دەپۋتات سول ءماجىلىستىڭ بىلتىرعى جىلدىڭ اياعىنداعى جاللى وتىرىسىندا: «بارلىق دەڭگەيدەگى اكىمدىكتەر، ورتالىق مەملەكەتتىك ورگاندار جالعان مالىمەت بەرۋدى ابدەن ۇيرەنىپ الدى» دەپ، ايدى اسپانعا ءبىر-اق شىعاردى.

سونداعى ايتقانى نە دەيسىزدەر عوي؟ بۇل كىسى قازاقتاردىڭ كارتوپتى از جەيتىنىنە قاتتى قينالاتىن كورىنەدى. «ستاتيستيكاعا قاراساق، ءاربىر قازاقستاندىققا، ونىڭ ىشىندە نارەستە بالالاردى ەسەپكە العاندا، ءار كۇن سايىن جارتى كيللوگرام كارتوپ تۇتىنىپ وتىرعانىن بىلەسىز بە؟ ال بۇل سالىستىرمالى تۇردە كارتوپتىڭ وتانى بەلارۋس ەلىنەن بىرنەشە ەسە كوپ دەگەن ءسوز»، - دەيدى ول.

ال ەندى «Factcheck.kz» سايتىنىڭ ءجۋرناليسى دۋمان تەرلىكباەۆ بۇل سوزدەردىڭ ەشبىر شىندىققا جاناسپايتىندىعىن ايتىپ، مۇلدەم جوققا شىعارادى. ولار دەپۋتاتتىڭ بۇل دەرەكتى قايدان العانى بەلگىسىز ەكەندىگىن ايتىپ، ءوز دەرەكتەرىن كەلتىرەدى.

«ۇلتتىق ستاتيستيكا بيۋروسىنىڭ اقپاراتىنا ساي، قازاقستاندىقتار ءبىر جىلدا جان باسىنا شاققاندا ورتا ەسەپپەن (2022 جىلعى دەرەك) 44,975 كگ كارتوپ جەيدى. دەمەك، قاراپايىم ماتەماتيكامەن ەسەپتەسەك، ءبىر كۇندە ءاربىر قازاقستاندىق 123 گرامم كارتوپ تۇتىنادى.

2023 جىلدىڭ III توقسانىنىڭ كورسەتكىشى دە وسىعان ۇقساس - بىر توقساندا قازاقستاندىقتار 11,320 كگ كارتوپ جەگەن. بۇل كۇنىنە - 130 گرامم.

بەلارۋستىڭ ۇلتتىق ستاتيستيكالىق كوميتەتىنىڭ دەرەگىنە ساي، 2022 جىلى ەلدە 57 كگ كارتوپ تۇتىنعان، دەمەك كۇنىنە - 156 گرامم. مۇنى قازاقستاندىقتار «ءار كۇن سايىن جارتى كگ كارتوپ تۇتىنادى» دەگەن مالىمدەمەمەن تەكسەرسەك، البەتتە بەلارۋستەردىڭ كورسەتكىشى بىرنەشە ەسە از بولىپ شىعادى. الايدا، شىندىعىندا، 2022 جىلعى كورسەتكىشكە سايكەس، قازاقستان حالقى كارتوپتى 30 گراممداي عانا از جەگەن»، - دەيدى ولار.

دەپۋتاتىمىز مۇنىمەن دە تىنبايدى. «Cتاتيستيكاعا بەكەر سۇيەنىپ وتىرعان جوقپىن، اشىعىن ايتساق، ءبىزدىڭ ەلىمىز كارتوپتى 2 ەسە از وندىرەدى»، - دەيدى دەپۋتات.

ەندى مۇنىسى دا شىلعي وتىرىك. ەندى سايت ءجۋرناليسىنىڭ سوزىنە جۇگىنەلىك.

«قازاقستاننىڭ ستاتيستيكا بيۋروسىنىڭ جانە بەلارۋستىڭ ستاتيستيكا كوميتەتىنىڭ دەرەكتەرىن سالىستىرساق: 2022 جىلى قازاقستاندا 4 080,5 مىڭ توننا كارتوپ جينالسا، سول جىلى بەلارۋستە 3 857,3 مىڭ توننا كارتوپ جيناعان. ياعني، ەلىمىز بەلارۋس مەملەكەتىمەن سالىستىرعاندا الدەقايدا كوبىرەك كارتوپ وندىرگەن»، - دەيدى.

ءجا، سونىمەن نە تۇسىندىك؟ داپ-دارداي دەپۋتاتتىڭ اتى-ءجونى بەلگىسىز، اسا كۇماندى ستاتيستيكاعا جۇگىنىپ، بۇكىل حالىق الدىندا ەشبىر تەكسەرۋسىز جالعان مالىمەتتەردى تاراتقاندا نەنى كوكسەگەنى؟ شىندىعىندا ءوزى قوستانايداعى اسا ءىرى «اگو-ولجا» دەپ اتالاتىن اۋىل شارۋالىشىلىق سەرىكتەستىگىنن باسقارعان، وسى سالانىڭ مامانى دەيتىن  ادامنىڭ بۇلاي سويلەۋىنە ءجون بولسىن؟ مۇنىسى سوندا جۇرتشىلىققا جاقسى اتتى كورىنەم دەپ، حالىقتى الداۋى ما؟ دەپۋتاتتىڭ نەگىزگى ماقساتى جاتپاي-تۇرماي، ماڭداي تەرلەتىپ، حالىققا اسا قاجەتتى زاڭ شىعارۋ ەمەس پە؟ ال جالعان بەدەل جيناۋ قانداي ابىروي اپەرمەك؟ سوندا دەپۋتات پەن بلوگەردىڭ ايىرماشىلىعى قانداي؟

جايبەرگەن بولاتوۆ

Abai.kz