ماسكەۋ وبلىسىنداعى «كروكۋس سيتي حوللداعى» كونتسەرت كەزىندەگى تەراكت (رەسەي جاعى سولاي اتاپ جاتىر) كەزىندە 133 ادام قازا تاۋىپ، جۇزدەگەن ادام جاراقات الىپتى. اراسىندا بالالار دا بار ەكەن (بۇگىنگە، ياعني 24 ناۋرىزداعى مالىمەت).

كونتسەرت تاماشالاۋعا كەلگەن بەيبىت ادامدار، سوعىس الاڭىندا ەمەس، ەل استاناسىنىڭ ءدال ماڭىندا وسىنداي قازاعا، قاسىرەتكە ۇشىراپ جاتىر!

ارينە، وسى قايعىلى وقيعا ءۇشىن جاۋاپكەرشىلىك، ەڭ الدىمەن، رەسەيدىڭ ارنايى جانە قۇقىقتىق ورگاندارىنىڭ موينىندا: سونشاما ۇيىمداستىرۋشىلىق جانە تەحنيكالىق مۇمكىندىكتەرگە يە بولا وتىرىپ، ەلدىڭ ماسكەۋدىڭ ءدال ىرگەسىندەگى، بارلىق قاۋىپسىزدىك قۇرالدارىمەن جابدىقتالۋى ءتيىس رەسەيدىڭ ەڭ ۇلكەن كونتسەرت زالىندا وسىنداي سۇمدىققا جول بەرۋى – حالىق پەن مەملەكەت الدىنداعى قىلمىسقا تەڭ!

وسى تراگەدياعا بايلانىستى كورشى ورىس حالقىنا كوڭىل ايتا وتىرىپ، مىنا جايتقا نازار اۋدارعىم كەلەدى.

وقيعا بولعان كۇنى ءتۇن ورتاسىندا تىكەلەي ەفير جۇرگىزگەن كەيبىر رەسەيلىك تەلەارنالار «كروكۋس سيتي حوللدىڭ» اۆتوتۇراعىندا كوزگە تۇسكەن "ۋكراين ءنومىرى بار كۇدىكتى ماشينا" تۋرالى قايتا-قايتا ايتا بەردى. قۇددى ءبىر جوعارىدان تاپسىرىس بەرىلگەندەي.

ءىزىن سۋىتپاي رەسەي پرەزيدەنتى دە ءوز سوزىندە «ۋكراين ءىزىنىڭ» بار ەكەنىن ايتىپ قالدى: كۇدىكتىلەردىڭ قولعا تۇسكەنىن حابارلاي وتىرىپ ول: «ولار قاشىپ، ۋكراينا جاققا بەت الدى، ول جاقتا ولارعا الدىن-الا شەكارا اسىپ تۇسۋگە ارنالعان جول (وكنو) ازىرلەنىپ قويىلعان».

ىمدى تۇسىنبەگەن، دىمدى تۇسىنبەيدى، باسقا-باسقا ەمەس، مەملەكەت باسشىسىنىڭ اۋزىنان شىققان تۇجىرىم الداعى تەرگەۋ جۇمىستارىنا ناقتى باعىت بەرىپ وتىر ەمەس پە؟

زەلەنسكي بولسا، بۇل تەراكتىگە ءوز ەلىنىڭ قاتىسى جوق ەكەنىن مالىمدەدى.

ەندىگى جەرى كرەمل «بۇل سۇمدىق وقيعانى ۋكراينا ۇيىمداستىردى»، - دەپ بالە شىعارۋى عاجاپ ەمەس. ويتكەنى تەرگەۋدى وزدەرى جۇرگىزىپ جاتىر، حالىقارالىق ساراشىلار ول ىسكە قاتىستىرىلمادى.

ءپۋتيننىڭ بۇل انتيۋكرايندىق تەزيسىن رەسەيلىك پروپاگاندا ءبىر اۋىزدان قولداپ، ءوز اقپاراتىندا «ۋكرايندىق ءىز» تۋرالى دولباردى وڭدى-سولدى «دامىتىپ» جاتىر.

مۇنداي جاساندى ءتۇيىن ەكى جىل بويىنا ءجۇرىپ جاتقان سوعىستىڭ قارقىنىنا اسەر ەتىپ، كرەملدىڭ سوعىستى پروپاگانديستىك جاعىنان اقتاپ، انتيۋكرايندىق، نەويمپەريالىق كوڭىل-كۇيدى ودان سايىن ورشىتە تۇسۋىنە مۇمكىندىك بەرەتىنى تۇسىنىكتى.

ونىڭ ءوز سەبەپتەرى دە جوق ەمەس.

تاۋەلسىز ساراپشىلاردىڭ پىكىرىنە سۇيەنسەك، رەسەي حالقىنىڭ ۋكرايناعا قارسى سوعىستى قولداۋ دەڭگەيى تومەندەپ بارادى. ەكى جىلدان اسىپ كەتىپ، تۇپكىلىكتى ناتيجە بەر قويماعان سوعىس ونسىز دا سانكتسياىنڭ استىندا كومىلىپ جاتقان ەل ەكونوميكاسىنا وراسان زور زيانىن تيگىزۋدە. سوعىس جۇرگىزۋگە بيۋدجەتتەن قىرۋار قارجى جۇمسالىپ، ىشكى ينۆەستيتسيا كولەمى كۇرت كەمىدى، الەۋمەتتىك تولەمدەر ازايدى.

ەڭ باستىسى – قاراپايىم حالىقتىڭ سوعىسقا ءوز ۇلدارىن جىبەرۋگە قارسىلىعى كۇننەن-كۇنگە كۇشەيىپ بارادى. رەسەيدەن قاشقان رەلوكانتتاردىڭ سانىن ازايار ەمەس. كەشە ۋكراين قارۋلى كۇشتەرى درونمەن شابۋىل جاساعان رەسەيلىك بەلگورود وبلىسىنىڭ تۇرعىنى تەلەديداردان اشۋلانىپ تۇرىپ: «بىزگە سوعىس ەمەس، بەيبىتشىلىك كەرەك!»، - دەپ جاتىر.

سول سەبەپتى «كروكۋس سيتي حوللداعى» تراگەديانىڭ سەبەپتەرىن انىقتاۋى ءتيىس تەرگەۋ جۇمىستارى نەعۇرلىم اشىق، قاجەت بولسا، حالىقارالىق ۇيىمداردىڭ (سونىڭ ىشىندە بىرىككەن ۇلتتار ۇيىمىنىڭ) قاتىسۋىمەن جۇرگىزىلسە، قۇبا-قۇپ بولار ەدى.

ويتپەگەن جاعدايدا بۇل تراگەديانى رەسەي جاعى ءوزىنىڭ ساياسي ءھام اسكەري  مۇددەسىندە پايدالانىپ كەتۋى ابدەن مۇمكىن.

ءتۇيىن: كەشەگى تەلەرەپورتاجدا ۋكرايندىق ءنومىرى بار اۆتوماشينا تۋرالى تاعى دا ءبىر ءسوز. ەگەر دە تەرروريستەر شىنىمەن ۋكراينا جاعىنان بولسا، ولار سوناۋ ماسكەۋگە دەيىن ۋكرايندىق نومىرمەن جۇرە مە ەكەن؟ جانە دە ەكى ەل اراسىندا قيان-كەسكى سوعىس بولىپ جاتقاندا، ول ماشينانى رەسەيلىك جول پوليتسياسى تەكسەرمەي مە ەكەن؟..

ءامىرجان قوسان

Abai.kz