نەگە انتيكور قازاقستاندىق فۋتبولدى قولعا الدى جانە بۇعان رەسەي ازاماتتارىنىڭ قانداي قاتىسى بار؟ ءدال وسى ساۋال فۋتبول جانكۇيەرلەرىمەن قاتار باسقا دا وتانداستارىمىزدى تولعاندىرا باستادى. بۇل تۋرالى Mezgil.kz پورتالى جازدى. 

وسى تولعانىس باق بەتەرىندە دە، الەمجەلىلەردە تولعاقتى تاقىرىپقا اينالىپ ۇلگەردى. ءبىزدىڭ سايت تا وسى جۇرتتى تولعاندىرعان تاقىرىپقا وزىنشە وي جۇگىرتۋگە تالپىنىس جاساۋعا تىرىستى.

وسى قالىپتاسقان جاعدايعا قازاق بيلىگى قول قۋسىرىپ قاراپ وتىرماي ىسكە كىرىستى. نەگە انتيكور قازاقستاندىق فۋتبولدى قولعا الدى جانە بۇعان رەسەي ازاماتتارىنىڭ قانداي قاتىسى بار؟

ۆەدومستۆودا سپورتتىق فۋنكتسيونەرلەر ينفراقۇرىلىمدى دامىتۋدىڭ ورنىنا بيۋدجەتتى لەگيونەرلەردىڭ جالاقىسىنا جۇمسايدى دەگەن سەنىمدى ويعا كەلە باستادى.

ويتكەنى، بيىلعى كوكتەم قازاق جانكۇيەرلەرىنىڭ جىگەرىن قۇم قىلدى دەسەك تە بولادى. باستاپقىدا قۇرامامىز شاشاسىنا شاڭ جۋىتپاي، ەۋروپا چەمپيوناتىندا ونەر كورسەتەدى دەگەن ارمانىمىزدىڭ كۇلى كوككە ۇشتى. ەستەرىڭىزگە سالا كەتەيىك، گرەكتەردەن 0:5 ەسەبىمەن جەڭىلدىك. بۇنى حوش دەيىك، جۇرتتىڭ ءبارى قالپاقپەن ۇرىپ الاتىن ليۋكسەمبۋرگپەن وتكەن جولداستىق ماتچتا 1:2 ەسەبىمەن ەسە جىبەرىپ العانىمىزدى نەمەن اقتاۋعا بولادى؟

«باقساق باقا ەكەن» دەگەندەيىن، 3 ساۋىردە سپورت سالاسىنداعى سىبايلاس جەمقورلىق تاۋەكەلدەرىن جويۋ ماسەلەلەرى جونىندەگى ۆەدومستۆوارالىق كەڭەس بارىسىندا جاريالانعان سىبايلاس جەمقورلىققا قارسى قىزمەتتىڭ دەرەكتەرى بويىنشا 30 ميلليارد تەڭگە سومانى، ءبىزدىڭ فۋتبول فۋنكتسيونەرلەرى لەگيونەر ويىنشىلارعا، ياعني جاي عانا شەتەلدىك، ءاردايىم بىلىكتى ەمەس فۋتبولشىلارعا ۇستەمە ءليميتتى اسىرا تولەگەنى ءمالىم بولدى.

بۇل ارەكەت فۋتبول دەسە ىشكەن اسىن جەرگە قوياتىن ءار جانكۇيەرگە بۇرىننان بەلگىلى بولاتىن. ماسەلە تەك سپورت شەنەۋنىكتەرىنىڭ «كەڭ پەيىلدىلىگىنىڭ» قازاق فۋتبولىنىڭ تاعدىرىن نەگە اپارىپ سوقتىرۋىنا كەلىپ تىرەلدى. قازاق فۋتبولىنىڭ تاعدىرىن تالاپايعا سالۋشىلار كىمدەر دەگەن ساۋال قويىلعان شاقتا «ورىس ءىزى» الدىمىزدى كەسكەستەگەنى جاسىرىن ەمەس. نەگە رەسەيلىكتەر قازاق فۋتبولىنىڭ قازانىنىڭ قاقپاعىن ۇستاپ وتىر دەگەن ساۋال زاڭدى تۇردە تۋىنداپ، اركىم وعان وىنشە جاۋاپ ىزدەۋگە كىرىستى.

قازاق فۋتبولىنداعى رەسەي ءىزى

وتكەن جىلى جانكۇيەرلەر ەل قۇراماسىنىڭ ايبىندىلىعىن ايىزى قانا ءسوز ەتكەنى جاسىرىن ەمەس، قازاقستاننىڭ ەۋرو-2024-كە جولداما الۋى تاريحي مەزەت بولادى دەپ ەل ۇلارداي شۋلاعان شاقتا، كوزى اشىق ماماندار قازاق فۋتبولىنىڭ قازانىنىڭ قاقپاعىن ۇستاپ وتىرعانداردىڭ كەسىرىنەن: «بىزگە كونتينەنتالدىق تۋرنيرگە ءالى ەرتە» دەپ تىكەلەي مالىمدەدى. بۇل رەتتە سپورت ساراپشىلارىنىڭ كەلتىرگەن «ءۋاجدى» دالەل – كاسىبي دايارلاۋشى ىرگەتاستىڭ جوقتىعى بولدى.

بۇل فاكتىگە جۋرناليست ەربول قايىروۆ ەرەكشە نازار اۋداردى. ەلىمىزدە قاي سالادا بولماسىن سپورتتىق ينفراقۇرىلىمنىڭ توقىراۋعا عانا ەمەس، تەرەڭ كۇيزەلىسكە ۇشىراپ وتىرعانى جاسىرىپ جاباتىن جاي ەمەس. فۋتبولعا قاتىستى ايتاتىن بولساق، ستاديونداردىڭ، مانەجدەردىڭ، الاڭداردىڭ، اكادەميالاردىڭ جوقتىعى، وڭىرلەردە بالالارمەن جۇمىس ىستەۋدىڭ السىزدىگى بار.

ال كاسىبي فۋتبولدى باسقارۋدى باسى ءبۇتىن رەسەيلىكتەرگە سەنىپ تاپسىردىق. مىسالى، كفل-نى (كاسىبي فۋتبول ليگاسىن) رەسەيلىك ارميان رافاەل گاريبيان باسقارادى, ول جەرگىلىكتى، ياعني وتاندىق ماماندارعا:

«قازاقستاندا ءجىبى ءتۇزۋ ماماندار جوق. ەۋروپانىڭ قازاقتان اۋىلى الىس بولعاندىقتان قاجەتتى مامانداردى رەسەي، بەلارۋس جانە ۋكراينادان شاقىرعان دۇرىس», - دەگەن ۇكىم شىعارىپ تاستادى.

ءوز سۋىن ءىشىپ، ۋاقىتشا ناپاقا تاۋىپ وتىرعان جەردىڭ فۋتبول ماماندارىن ىسكە العىزسىز قىلۋشى رافاەل گاريبيان عانا ەمەس، وعان دەيىن وسى قىزمەتتە بولعان، ال قازىر قفف (قازاقستان فۋتبول فەدەراتسياسى) ۆيتسە-پرەزيدەنتى روحۋس شوح بۇرىنننان بەرى جالعاستىرىپ كەلەدى. روحۋس شوح ءوز اتقارعان قىزمەتى ارقاسىندا قازاق فۋتبولىنىڭ ماڭدايىن جارقىراتامىن دەپ ۋادە بەرگەنى دە بار-تىن. رەسەيلىك بلوگەر «KraSava» ءوزىنىڭ YouTube-كانالىنداعى قازاقستانداعى ايەلدەر فۋتبولى تۋرالى روليگىندە اۋىزىنا كەلگەندى ايتاتىن قوسىپ قويساق، رەسەيلىكتەردىڭ قازاق فۋتبولى مەن ونىڭ ماماندارى جايلى تۇسىنىگىڭ قانداي دەڭگەيدە ەكەنىن ۇعىنىپ ۇلگەرەسىز.

حوش، انتيكورعا قايتىپ ورالايىق. كەز كەلگەن باسقا ەلدە سىبايلاس جەمقورلىققا قارسى قىزمەتتىڭ ميللياردتاعان ارتىق تولەمدەرى جايلى جانە سىبايلاس جەمقورلىق سحەمالارىنىڭ جاريا حابارلاۋى اشىق كۇنگى نايزاعايداي بولار ەدى. الدىن الۋ شارالارى دەرەۋ قولعا الىنعان بولعان بولار ەدى.

بىزدە بار بولعانى بەي-جاي تىنىشتىق. بۇ دۇنيەدەگى قازاق فۋتبولى كۇيىپ كەتسە دە تىمسىرايعان ۇنسىزدىك.

قازاق فۋتبولىنىڭ قازانىنىڭ قاقپاعىن ۇستاپ وتىرعاندار اۋزىنا سۋ تولتىرىپ العانداي تۇسىنىكتەمە بەرۋگە دە ەش اسىقپايدى. جامان ءۇيدى قوناعى بيلەيدى دەگەن وسى دا. ءبىزدىڭ فۋتبولدى كەلىمسەكتەر بيلەك بيلەپ وتىر. بىردەڭە دەسەڭ بولدى، تاپقان تايانعاندارىن جيناپ الىپ، تاباندارىن بىردەن جىلتىراتا سالادى.

پرەزيدەنتتىڭ تاپسىرماسىنا پىسقىرىپ تا قارامايدى

سىبايلاس جەمقورلىققا قارسى قىزمەتتىڭ تەكسەرىستەن كەيىن جاساعان قورىتىندىسىنا قاراعاندا، قازاقستاننىڭ فۋتبول فۋنكتسيونەرلەرى مەملەكەت باسشىسىنىڭ ناقتى تاپسىرماسىن نە ەستىمەگەن، نە تۇسىنبەگەن. ەستىپ ءتۇسىنىپ نە كەرەگى بار قازاق جەرىنە اقشا جەۋ ءۇشىن كەلگەن جوقسىڭ با؟

وسى ورايدا انتيكور: «پرەزيدەنتتىڭ بيۋدجەت پەن جالاقى مولشەرىن شەكتەۋ جونىندەگى تاپسىرماسىنا قاراماستان، سوڭعى ءۇش جىلدا ەلىمىزدىڭ فۋتبول كاسىپوداقتارى ۇستەمە ليميتتەن 30 ميلليارد تەڭگەدەن استام قارجى تولەدى. جەكە سپورت ينفراقۇرىلىمىن دامىتۋدىڭ ورنىنا بيۋدجەت قاراجاتى لەگيونەرلەرگە تولەۋگە جانە سپورت نىساندارىن جالعا الۋعا جۇمسالادى»، - دەپ بۇلقان-تالقان بولادى.

بۇل رەتتە ۆەدومستۆودا «جوعارى جەتىستىكتەر»، ياعني كاسىبي جانە «بۇقارالىق» سپورتتى قارجىلاندىرۋ اراسىنداعى تەڭگەرىمسىزدىككە نازار اۋداردى.

«قارجىلاندىرۋداعى سايكەسسىزدىك جەمقورلىق سحەمالارىنىڭ نەگىزى بولدى. ەگەر بۇقارالىق سپورتتا قازىر جان باسىنا شاققانداعى قارجىلاندىرۋ باعدارلاماسى جۇمىس ىستەسە، وندا جوعارى جەتىستىكتەر سپورتىندا اشىق ەمەس جانە سۋبەكتيۆتى تولەمدەر، ەڭ تومەنگى باقىلاۋ، بارلىق جەردە قاتىسۋشىلاردىڭ اففيليرلەنۋى، جالعان الىمدار مەن قوسارلى قارجىلاندىرۋ ءۇشىن جاعداي جاسالعان», - دەپ اتاپ ءوتتى اگەنتتىك توراعاسى اسحات جۇماعالي.

ءليميتتى جويۋ

وعان قوسا، قازاقستاندا شەتەلدىكتەرگە ارتىق اقى تولەپ قانا قويماي، باسشىلىق لاۋازىمدارعا اكەسىنىڭ ۇيىندە جۇرگەندەي ەركىندىكپەن بىردەن قونجيا سالۋىنا جول بەرىلگەن. كەرەك دەسەڭىز ولارعا جارىس رەگلامەنتى دە تاس-تالقان بولىپ بۇزىلىپ، قاجەت كەزىندە بەيىمدەلە سالىنادى.

اڭگىمە بۇل ورايدا ۇلتتىق فۋتبولدىڭ بيىلعى جاڭا ماۋسىمنان باستاپ ارەكەت ەتەتىن لەگيونەرلەرگە ارنالعان ءليميتتى الىپ تاستاۋ تۋرالى بولىپ وتىر. دەمەك، بۇدان بىلاي الاڭعا شەتەلدىك فۋتبولشىلاردىڭ شەكسىز سانى شىعۋى مۇمكىن. بۇعان دەيىن تەك جەتى شەتەلدىك ويىنشىنىڭ قاتىسۋىنا رۇقسات بەرىلىپ كەلگەن ەدى. ەندى رەسەيلىكتەر ايدى اسپانعا شىعارىپ ۇلگەردى.

بۇل شەشىم جانكۇيەرلەر اراسىندا عانا ەمەس، كاسىپقويلار اراسىندا دا كوپ داۋ مەن ۇلكەن شۋ تۋدىردى. رەسەيلىكتەر ەنگىزگەن وسى جاڭاشىلدىقتىڭ زيانى تۋرالى تىكەلەي ايتقانداردىڭ ءبىرى - بۇرىن بەلگىلى فۋتبولشى بولعان، قازىر تاڭدا سپورت سالاسىنىڭ فۋنكتسيونەرى بولات ەسماعامبەتوۆ بولدى. ول ءوزىنىڭ «vesti.kz» سايتىنا بەرگەن سۇحباتىندا شىندىقتىڭ بەتىنە تۋرا قاراپ بىلاي دەدى:

«بۇل پايدا اكەلەدى دەپ ەش ويلامايمىن. ەگەر لەگيونەرلەرگە ارنالعان ءليميتتى الىپ تاستاساق، وندا جالاقى شەگىن بەلگىلەۋىمىز كەرەك. ولاي ەتپەسەك، ءوزىمىزدىڭ قازاقستاندىق فۋتبولشىلار زارداپ شەگەدى. ءدال قازىر ءبىز رەسەيدەن كەيىنگى ەڭ اقشالى، ەڭ قارجىلى چەمپيوناتقا يەمىز. كلۋبتارىمىز مول اقشا تولەۋگە دايىن بولعاندىقتان بىزگە ەۋروپالىقتار دا، لاتىنامەريكالىقتار دا، تمد فۋتبولشىلارى دا ەرەكشە نازار اۋدارادى. بۇل قازاق فۋتبولشىلارى ءۇشىن قيىندىقتار تۋعىزادى. بىزگە اناعۇرلىم شەبەر ويىنشىلارمەن باسەكەلەستىكتە جەڭىسكە جەتۋ اسا قيىن بولادى. اسىرەسە جاس فۋتبولشىلارعا وتە اۋىر سوعادى. بىزدە ونسىز دا جاسوسپىرىمدەر مەن جاستار كومانداسىنىڭ پروبلەمالارى جەتىپ ارتىلادى.

سونداي-اق بۇل جاعداي جاسىراتىنى جوق، ەبىن تاقاندار ءۇشىن بيۋدجەت اقشاسىن رەتىن تاۋىپ بارماق باستى، كوز قىستىلىقپەن جىمقىرۋعا جانە ۇرلاۋعا وڭتايلى جاعداي جاسايدى. الدىمەن بالالار مەن جاسوسپىرىمدەر فۋتبولىنىڭ، ينفراقۇرىلىمنىڭ جانە ت.ب. پروبلەمالارىن شەشىپ الۋىمىز كەرەك-اق...».

بولات ەسماعامبەتوۆ اتاپ وتكەن بارماق باستى، كوز قىستىلىق سىزباسى ءاربىر جانكۇيەرگە بەلگىلى.

كلۋبقا شەتەلدىك شاقىرىلادى، وعان كەلىسىمشارتقا قول قويۋ شارتتارى ءبىرىنشى كۇنى باسى اشىلا تۇسىندىرىلەدى دە، ناتيجەسىندە لەگيونەردىڭ وسى شارتتا مالىمدەلگەن رەسمي سومانىڭ 30, ءتىپتى 50 پايىزىن كوماندا باسشىلارىنا جانە ولاردىڭ جاقىندارىنا بەرۋگە كەلىسپەسكە امالى قالمايدى.

بالكىم، شەتەلدىكتەرگە 30 ميللياردتان استام تەڭگەنى ارتىق تولەۋدىڭ وسى ءبىر تاڭقالدىرارلىق سوماسى بەكەر ەمەس شىعار؟ وسى وراسان زور سومانىڭ قايسىسى ويىنشىلاردىڭ وزدەرىنە تيەسىلى، ال قايسىسى فۋنكتسيونەرلەردىڭ قالتاسىندا جاتىر؟ دەگەن ساۋالعا تەك قازاق فۋتبولىنىڭ قازانىنىڭ قاقپاعىن ۇستاپ وتىرعاندار كەلىمسەكتەردەن وزىمىگە قايتارىپ الۋ ارقىلى عانا قول جەتكىزەمىز.

Abai.kz