جوشى حان تۋرالى تۇڭعىش تاريحي رومان جارىق كوردى
قۇرمەتتى، باق وكىلدەرى جانە كىتاپسۇيەر قاۋىم!
سىزدەردى 20 ءساۋىر كۇنى ساعات 11.00-دە جازۋشى ۇلاربەك دالەيۇلىنىڭ «جوشى حان» تاريحي رومانىنىڭ تۇساۋكەسەرىنە شاقىرامىز. بۇل شىعارما قازاق جانە الەم ادەبيەتىندە جوشى حان جايلى جازىلعان تۇڭعىش رومان ەكەنىنە باسا نازار اۋدارعىمىز كەلەدى.
اۆتور ءتورت جىلعا سوزىلعان زەرتتەۋ ەڭبەكتەرىنىڭ نەگىزىندە شىڭعىس زامانى مەن ونىڭ تۇڭعىش ۇلى جوشى حان جايلى تەرەڭ جانە تىڭ دەرەكتەردىڭ ىزىنە تۇسكەن. سول ارقىلى جوشىنىڭ قىم-قيعاش كۇندەردە عۇمىر ەسىگىن اشۋى، وسكەن ورتاسى مەن جاستىق شاعى، جورىقتارى مەن ءومىرىنىڭ سوڭىنا دەيىنگى وقيعالار بارىنشا تولىق باياندايدى.
سونىمەن قاتار، جازۋشى دايەكتى زەرتتەۋلەرىنە سۇيەنە وتىرىپ، داۋىرلەر كوشىن، قىم-قۋىت جورىق ىزدەرىن قازاقى كوركەم تىلمەن توگىلتە جازعان. بۇرىن بەيمالىم بولعان تاريحي دەرەكتەردى ارشىپ، وسىعان دەيىنگى قالىپتاسقان تاپتاۋرىندى تۇجىرىمداردى تالقانداپ، تىڭ كوزقاراسپەن ۇسىنادى.
«روماننىڭ قۇندىلىعى سول داۋىرگە قاتىستى جازىلعان، ەڭ سەنىمدى دەگەن دەرەك كوزدەرىن پايدالانا وتىرىپ، وقيعالار ءورىسىن شىنايى فاكتىلەرمەن تۇيىندەۋگە تىرىستىق. تاڭعۇت، ءشۇرشىت سوعىستارى، عالام تاريحىندا ەلەۋلى ورنى بار حورەزم جورىقتارى جىل-ايى، شايقاس ورىندارى، ادام اتتارى سول قالپىمەن كوركەم تىلدە حاتقا ءتۇسىرىلدى. جوشى حان 1221 جىلى ۇرگەنىش تۇبىندەگى اۋىر شايقاستان كەيىن حورەزم جورىعىنان قايتىپ، ۇلىتاۋعا كەلىپ ىرگە تەبەدى. 1223 جىلى «قۇلانباسىدا» وتكەن قۇرىلتايدان سوڭ، شىڭعىس قاعاننىڭ ارنايى جارلىعىمەن دەشتى-قىپشاق دالاسىندا «جوشى ۇلىسىن» قۇرادى. بۇگىنگى قازاق ەلى سول «جوشى ۇلىسىنىڭ» جەرىندە، التىن وردانىڭ قارا شاڭىراعىن ۇستاپ وتىر»،- دەيدى جازۋشى ۇلاربەك دالەيۇلى روماننىڭ ەرەكشەلىگى تۋرالى.
تۇساۋكەسەر ءراسىمى 17-21 ءساۋىر استاناداعى كىتاپ كورمەسى اياسىندا وتەدى. اۆتورمەن تىكەلەي سۇحباتتاسىپ، قولتاڭباسى قويىلعان كىتاپتى الۋ مۇمكىندىگىنە يە بولىڭىز.
وتەتىن ورنى: استانا قالاسى، گەيدار اليەۆ ك.، 12 كونگرەسس ورتالىعى، فورۋم، ستەند ۆ8.
Abai.kz