سەنبى, 23 قاراشا 2024
جاڭالىقتار 3761 0 پىكىر 18 قاراشا, 2013 ساعات 13:19

ونوماستيكالىق كوميسسيا: جەر-سۋ اتاۋى – ەل اتاۋى

جۋىردا جاڭا قۇرامداعى وبلىستىق ونوماستيكالىق كوميسسيانىڭ العاشقى وتىرىسى ءوتىپ، ونى اتالعان كوميسسيانىڭ توراعاسى، وبلىس اكىمىنىڭ ورىنباسارى ح.نۇرعاليەۆا جۇرگىزىپ وتىردى.

وبلىستىق تىلدەردى دامىتۋ باسقارماسى باسشىسىنىڭ مىندەتىن اتقارۋشى گ.تولەۋعاليەۆا بايانداما جاساپ، قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ «قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ كەيبىر زاڭنامالىق اكتىلەرىنە ونوماستيكا مəسەلەلەرى بويىنشا وزگەرىستەر مەن تولىقتىرۋلار ەنگىزۋ تۋرالى» زاڭىنىڭ نەگىزگى تۇستارىنا توقتالدى. اتاپ ايتقاندا، الداعى ۋاقىتتا جەر-سۋ اتاۋلارىنا بايلانىستى مəسەلەلەردە جەرگىلىكتى حالىقتىڭ ورتاق ۇيعارىمى نەگىزگە الىناتىنى اتاپ ءوتىلدى. بۇل جونىندەگى ماتەريالداردى اۋدان-قالا əكىمشىلىكتەرى əزىرلەگەنىمەن، ەندىگى جەردە اۋدان- قالالاردا ونوماستيكالىق كوميسسيا بولمايتىن بولدى.

جۋىردا جاڭا قۇرامداعى وبلىستىق ونوماستيكالىق كوميسسيانىڭ العاشقى وتىرىسى ءوتىپ، ونى اتالعان كوميسسيانىڭ توراعاسى، وبلىس اكىمىنىڭ ورىنباسارى ح.نۇرعاليەۆا جۇرگىزىپ وتىردى.

وبلىستىق تىلدەردى دامىتۋ باسقارماسى باسشىسىنىڭ مىندەتىن اتقارۋشى گ.تولەۋعاليەۆا بايانداما جاساپ، قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ «قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ كەيبىر زاڭنامالىق اكتىلەرىنە ونوماستيكا مəسەلەلەرى بويىنشا وزگەرىستەر مەن تولىقتىرۋلار ەنگىزۋ تۋرالى» زاڭىنىڭ نەگىزگى تۇستارىنا توقتالدى. اتاپ ايتقاندا، الداعى ۋاقىتتا جەر-سۋ اتاۋلارىنا بايلانىستى مəسەلەلەردە جەرگىلىكتى حالىقتىڭ ورتاق ۇيعارىمى نەگىزگە الىناتىنى اتاپ ءوتىلدى. بۇل جونىندەگى ماتەريالداردى اۋدان-قالا əكىمشىلىكتەرى əزىرلەگەنىمەن، ەندىگى جەردە اۋدان- قالالاردا ونوماستيكالىق كوميسسيا بولمايتىن بولدى.

ونوماستيكالىق كوميسسيانىڭ ەرەجەسىندە ونىڭ باستى مىندەتتەرى: وبلىس اۋماعىنداعى əكىمشىلىك-اۋماقتىق بىرلىكتەرگە، ەلدى مەكەندەردىڭ قۇرامداس بولىكتەرىنە، əۋەجايلارعا، پورتتارعا، تەمىرجول ۆوكزالدارىنا، اۆتوستانسالارعا، فيزيكالىق-گەوگرافيالىق جəنە مەملەكەت مەنشىگىندەگى باسقا دا نىساندارعا اتاۋ بەرۋ جəنە ولاردى قايتا اتاۋ، ولاردىڭ اتاۋلارىنىڭ ترانسكريپتسياسىن ناقتىلاۋ مەن وزگەرتۋ جəنە مەملەكەتتىك زاڭدى تۇلعالارعا جەكە ادامداردىڭ ەسىمدەرىن بەرۋ، سونداي-اق وبلىستىڭ تاريحي-مəدەني مۇراسىنىڭ قۇرامداس بولىگى رەتىندە تاريحي اتاۋلاردى قالپىنا كەلتىرۋ جəنە ساقتاۋ بويىنشا بىرىڭعاي كوزقاراستاردى قالىپتاستىرۋ جونىندە ۇسىنىستار əزىرلەۋ ەكەندىگى اتاپ كورسەتىلگەن.

وتىرىس بارىسىندا كوميسسيا مۇشەلەرى تاراپىنان بىرقاتار ءمəندى ۇسىنىستار ورتاعا سالىندى. بۇگىنگى تاڭدا جەرگىلىكتى حالىق اراسىندا اتاۋ بەرۋ مəسەلەسىندە ورىندى-ورىنسىز، ونىڭ بۇكىل ماڭعىستاۋ بايتاعى كولەمىندەگى اتاق-ابىرويىنىڭ دەڭگەيى-دəرەجەسىنە قاراماستان تەك ءوز əكەلەرى، اتا-بابالارىنا جۇگىنۋ، ءوزارا تالاس-تارتىس بار ەكەندىگى تىلگە تيەك ەتىلدى. تۋعان ولكەمىزدى كوركەيتۋگە əر سالادا تاباندى تەر توككەن الدىڭعى بۋىننىڭ اسىل ازاماتتارى از ەمەس، əرينە. Əيتكەنمەن، بۇل رەتتە بۇتىندەي قازاق ءۇشىن، بۇتىندەي ماڭعىستاۋ ءۇشىن، نەمەسە قازىرگىنىڭ كوزىمەن الىپ قاراعاندا تۋعان رەسپۋبليكامىز كولەمىندە، ءتىپتى ودان دا جوعارى دەڭگەيلەردە كەڭ تانىمال بولعان تۇلعالاردىڭ ەسىمدەرىن ۇلىقتاۋ قاجەتتىگى əڭگىمە وزەگىنە اينالدى. ايتالىق، ماڭعىستاۋعا ادايدى العاش جەرسىندىرگەن، ەڭ قاتەرلى سانالعان قازاق-قالماق قىرعىنىندا كىشى ءجۇزدىڭ باس قولباسشىسى بولعان شوتان باتىرعا، نەمەسە حيۋامەن جەر ءۇشىن بولعان داۋلى قاقتىعىستا بۇكىل ءۇرىم-بۇتاعى جاۋ قولىندا كەتسە دە، تۋعان جەردىڭ قارىس سۇيەمىن قاس دۇشپانعا بەرمەي، ولكە توپىراعىن باسقانداردان «سۇيىنعارا سىباعاسى» دەپ ەل، جەر مۇددەسى ءۇشىن الىم-سالىق الىپ وتىرعان، جارتى عاسىرداي ماڭعىستاۋدى كولدەنەڭنىڭ سۇق كوز، سۋىق قارۋىنان قورعاعان سۇيىنعارا باتىرعا، قاھارماندىعى، قايسارلىعىمەن ايماققا اتى شىققان قالامقاس əۋليەگە، كەشەگى فاشيستەرمەن بولعان قاندى قىرعىندا ءبىر ءوزى 150-دەن استام نەمىستى جايپاپ تۇسىرگەن يساتاي سۇيەۋباەۆقا كىم قارسى پىكىر ايتا الماق تەگىندە؟ ءتىپتى بۇگىنگىنىڭ پاراساتتى پايى- مىمەن قاراعاندا كۇنى كەشە عانا دۇنيەدەن وزعان، قازاق تاريحى مەن جاعرافياسىنا جاڭاشا كوزقاراس پەن سونى لەپ əكەلگەن، ادامزاتتىق اۋقىمدا وشپەس ءىز قالدىرعان سەرىكبول قوندىبايعا، ادامزاتتىڭ داناسى اتانعان ءƏبىش كەكىلباەۆقا، اقمىشتا تۋىپ، اقش-تا جۇلدە العان Əمين تۇياقوۆقا قانداي اتاق تا لايىق ەمەس پە؟! بۇعان قارسى ۋəج ايتۋشىلار بولسا، ونبەس داۋدى قۋعان ورەسىز جان اتانار ەدى.

جەر-سۋ اتاۋى – ەل اتاۋى. بۇعان بارلىق حالىق تا اسا مəن بەرگەن. ماڭعىستاۋعا جەتى جۇرت كەلىپ،جەتى جۇرت كەتسە دە، بۇل قازاقتىڭ جەرى. وسىناۋ ۇلانعايىر جەردى ۇلت يگىلىگىنە اينالدىرۋدا نەشەبىر باھادۇرلەر، حاندار مەن بيلەر، اقىندار مەن جىراۋلار، نەبىر جاقسى-جايساڭدار قانداي قاجىر-قايرات جۇمسادى دەسەڭىزشى! دەگەنمەن، əر نəرسەنىڭ ءوز ورنى، جولى، رەتى بار. مىنە، ونوماستيكالىق كوميسسيانىڭ كەلەشەكتەگى تىندىرار تولايىم ءىسى دە تاريح پەن تانىم، بىلىكتىلىك بيىگىنەن تابىلىپ، ءəربىر اتاۋ ايشىعىن تاپسا، حالىق تا قۇپتاۋ بىلدىرەرى ءسوزسىز. 

0 پىكىر

ۇزدىك ماتەريالدار

سىني-ەسسە

«تالاسبەك سىيلىعى»: تالقاندالعان تالعام...

اباي ماۋقاراۇلى 1472
بىلگەنگە مارجان

«شىعىس تۇركىستان مەملەكەتى بەيبىت تۇردە جوعالدى»

ءالىمجان ءاشىمۇلى 3248
ءبىرتۋار

شوقاننىڭ ءازىل-سىقاقتارى

باعدات اقىلبەكوۆ 5435