بۇگىن استانادا قازاقستان رەسپۋبليكاسى پرەزيدەنتى قاسىمجومارت كەمەلۇلى توقاەۆ اۋەجايدان قحر پرەدسەداتەلى سي ءتسزينپيندى سالتاناتتى تۇردە ءوزى كۇتىپ الدى. 

قىتاي پرەدسەداتەلىن قارسى الۋ كەزىندە اۋەجاي ۇستىنەن قازاقستان اۋە كۇشتەرىنىڭ جويعىش ۇشاقتارى ارتىنان قىتاي تۋى مەن  قازاقستان تۋىنىڭ تۇستەرىن بىلدىرەتىن قىزىل جانە سارى ءتۇستى جولاق قالدىرا ۇشىپ ءوتتى. بۇل – قازاقستان تاراپىنان سي ءتسزينپيننىڭ ۇشاعى قازاققازاقستانستان اۋە قورعانىسى كۇشتەرىنىڭ ۇزدىكسىز قورعاۋىندا  بولعانىن بىلدىرگەن شارتتى بەلگى بولاتىن. اۋەجايدا مارتەبەلى قوناقتى سالتاناتپەن قارسى الۋ ءۇشىن قۇرمەت قاراۋىلى روتاسى ساپ تۇزەپ تۇردى. سونداي-اق قازاقستان مەن قىتاي حالىقتارىنىڭ شىنايى دوستىعىنىڭ بەلگىسى رەتىندە بالالار ەكى ەلدىڭ جالاۋىن جەلبىرەتىپ، قوشەمەت كورسەتتى.

وسى ارقىلى، قازاقستان جاعى ءوزىنىڭ قىتاي حالىق رەسپۋبليكاسىنا جانە ونىڭ پرەدسەداتەلى سي تسزيپينگە دەگەن قۇرمەتتىڭ قانشالىقتى ماڭىزدى ەكەندىگىن انىق بايقاتتى.  بۇنى قازىرگى گەوساياسي جاعدايدا «باسقاشا بولۋى مۇمكىن ەمەس قادام» دەپ باعالاۋعا بولادى. ويتكەنى، وسىدان 11 جىل بۇرىن سي تسزينپين ءوزىنىڭ قازاقستانعا ساپارىندا «ءبىر جول – ءبىر بەلدەۋ» اتتى گلوبالدى جوباسىن جاريالاعان بولاتىن. سودان بەرگى ۋاقىتتا قىتاي مەن قازاقستان اراسىنداعى قاتىناس وسى جوبامەن تىعىز بايلانىستا دامىپ كەلەدى. ول تۋرالى سي تسزينپين وسى ساپار الدىندا جاريالاعان ءوزىنىڭ قازاقستان‑قىتاي اراقاتىناسى تۋرالى كولەمدى ماقالاسىندا جازعان بولاتىن. سودان بەرى ەكى ەل اراسىندا ەكونوميكالىق قاتىناس وتكەن جىلى 31 ملرد دوللاردان استى. قىتاي قازاقستانعا پاندەميا كەزىندە جانە باسقا اپاتتى جاعدايلاردا ءوز كومەگىن بەردى. اراداعى مادەني بايلانىس ارتىپ، ءوزارا ۆيزاسىز ەنۋ تارالى شارت جاسالعاننان بەرى، قىتاي تۋريستەرىنىڭ سانى دا ارتتى. ەڭ باستىسى، قىتاي قازاقستانعا قاۋىپ تونە قالسا، قازاقستاندى ساياسي جانە باسقاداي قولداۋعا ءازىر ەكەندىگىن مالىمدەگەنى بولدى. مۇنداي «اشىق مالىمدەمە» قازاقستانعا حالىقارالىق دەڭگەيدە ءبىرشاما باتىل دەربەس ساياسات جۇرگىزۋىنە جانە تمد اۋماعىنداعى رەسەي‑ۋكراينا لوكالدى سوعىسى جاعدايىنداعى مۇمكىن بولارلىق ساياسي قاتەرلەردەن قورعانۋعا اسەرىن تيگىزدى، ءالى دە تيگىزىپ وتىر. سوندىقتان، بۇگىنگى كەزدەسۋ وسى جاعدايلاردىڭ سالتاناتتى كورىنىسى بولدى دەپ سەنىممەن ايتسا بولادى..

استانا اۋەجايىنا رەسەي فەدەراتسياسى پرەزيدەنتى ۆ.ۆ.ءپۋتيننىڭ ۇشاعى كەلىپ قوندى. ءپۋتيندى قارسى الۋ رەسمي پروتوكول شەڭبەرىندە ءوتتى. ءپۋتيندى قازاقستان رەسپۋبليكاسى پرەمەر‑مينيسترى ولجاس بەكتەنوۆ سالتاناتتى تۇردە قارسى الدى. پۋتين استانادا وتەتىن 2001 جىلى قۇرىلعان شىۇ مۇشەلەرى: قازاقستان، قىتاي، رەسەي، قىرعىزستان، تاجىكستان، وزبەكستان، يران، ينديا، پاكىستان مەملەكەت باسشىلارى سامميتىنە قاتىسادى.

سوڭعى بەس جىلدا قازاقستاننىڭ شىۇ ەلدەرىمەن ەكونوميكالىق قارىم‑قاتىناسى ارتتى. ونىڭ كولەمى 66 ملرد دوللارعا دەيىن ءوستى. وسى قاتاردا رەسەي قىتايدان كەيىنگى ەكىنشى ورىندا تۇر. 2023 جىلعا دەيىن رەسەي ءبىرىنشى ورىندا ەدى. وسى جىلى ونى قىتاي ەكىنشى ورىنعا ىعىستىردى. بيىلعى كورسەتكىش بويىنشا رەسەي مەن قازاقستان تاۋار اينالىمى 19,1 ملرد دوللاردى قۇراپ وتىر.

قازاقستانعا بارلىعى 16 ەلدىڭ باسشىلارى كەلەدى دەپ كۇتىلۋدە. سامميت 3‑4 شىلدەدە وتەدى. شىۇ مۇشەلەرىنەن وزگە  سامميت جۇمىسىنا تۇركيا، بەلورۋسسيا، مونگوليا، ازەربايجان، كاتار، ءباا، تۇركىمەنستان مەملەكەت باسشىلارى قاتىساتىن بولادى. سونىمەن قاتار، بۇۇ باس حاتشىسى انتونيۋ گۋتەرريش سامميت جۇمىسىنا قاتىسۋعا استاناعا كەلدى.

Abai.kz